Turkey was selected as f the most succesfull country in cogeneration applications The �atomy of aPower TIGER Wartsila o A highly efficient application of diesel cogeneration power plant in Anatolia: BIRKO ENERGY Mete BAYSAL
tnterna . . Mon & iıonmenı · nca hi Organized by: �'-'-"� TEKNİK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. , Balmumcu, Barbaros Blv. Bahar Sk. Karanfil Apt. 2/11-13 Kat:4-5 80700-01 Beşiktaş - İSTANBUL Tel: +90.212 275 83 59 (pbx) - 347 04 25 (pbx) ı..,�� Fax: +90.212 288 26 14 e-mail: tekyay@turk.net ı.= url: www.teknikyayincilik.com
çevr o/o ha İZOCAM TAŞYÜNÜ NERELERDE KULLANILIYOR? IZOCAM TAŞYÜNÜ ÜRÜNLERi, BUGÜN TÜRKIYE'NIN PEK ÇOK TESiS INŞAATINDA, KOJENERASYON TESiSLERiNDE, BACA VE KAZANLARDA, DOĞAL GAZ BACALARINDA, FIRIN, EGZOZ VE ISITMA CiHAZ/ ÜRETiMiNDE BAŞARIYLA KULLANILIYOR. İZOCAM TAŞYÜNÜ KARINIZ/ NASIL ARTIRIYOR? IZOCAM TAŞYÜNÜ, KULLANILDIĞI SANAYi TESiSLERiNDE ENERJiDEN % 80 TASARRUF SAĞLIYOR. TESiS iÇiNDE DAHA GÜVENLi, DAHA RAHAT VE DAHA KONFORLU BiR ÇAL/ŞMA ORTAM/ YARATARAK, iŞ VERiMiNi ARTIRIYOR. İZOCAM TAŞYÜNÜ HANGİ AVANTAJLAR/ SUNUYOR? • IZOCAM TAŞYÜNÜ iSi GEÇiRMiYOR • 1000° C'A KADAR YÜKSEK SICAKL/ĞA DAYAN/YOR • YANMIYOR • SES GEÇiRMiYOR, TiTREŞiMLERDEN ETKiLENMiYOR • KOLAY UYGULAN/YOR • DEFORME OLMUYOR • KiMYASAL MADDELERDEN, HAŞARAT VE MiKROORGANiZMALARDAN ZARAR GÖRMÜYOR • KOROZYON YAPMIYOR • TESiS KULLANIWIĞI SÜRECE KULLANflABIUYOR. ÜSTElfK TSE VE 1509001 BELGELERiYLE EN YÜKSEK DÜZEYDE ULUSAL VE ULUSLARARAS/ KALiTE GÜVENCESiYLE SUNULUYOR. BÜTÜN TÜRKİYE'DE YÜZLERCE SANAYİ TESİSİ BENZERLERİNDEN % 80 DAHA AZ ENERJİ TÜKETİYOR. YA SİZİNKİ? iZOCAM lımııcaııyüıü,ıanüıü IPSY!XPliriılıri, �Sıındorı Uygınlıklılgııi'nıııkiplir. ıta�ı lı-cayiıi,1t1riıi,ll'lttIPSiriıı\tıl IS-3!10-�lıitılriııMlıl!ı Giut.ıSiıı.."ıı ıaW,tt�ılıfNinG. ÜCRETSİZ DANIŞMA HATTI O 800 211 43 86 İZOCAM; SANAYİ TESİSLERİ İÇİN ENERJİ TÜKETİMİNİ ÇOK BÜYÜK ÖLÇÜDE AZALTAN MÜKEMMEL İZOLASYON MALZEMELERİ ÜRETİYOR: TAŞYÜNÜ SANAYİ ŞİLTESİ, TAŞYÜNÜ SANAYİ LEVHASI, TAŞYÜNÜ İNŞAAT LEVHASI VE DÖKME TAŞYÜNÜ... İZOCAM TİCARET VE SANAYİ A.Ş. DANIŞMA MERKEZLERİ • İSTANBUL Tel 1212/ 217 56 00 IPBX/ Faks 1212/ 217 55 96 • ANKARA Tel 1312/ 418 66 67 - 41B 30 32 Faks /312/ 425 05 15 • İZMİR Tel /232/ 484 57 85- 484 31 78 Faks /232/ 4B9 00 52 • ADANA Tel /322/ 352 29 80 Faks /322/ 352 02 54 • BURSA Tel /224/ 253 95 35 Faks /224/ 255 60 13 • ELAZIĞ Tel /424/ 218 66 00 Faks /424/ 233 19 96 •ERZURUM Tel (442/ 235 59 76 / 77 Faks (442/ 235 59 78 • ANTALYA Tel (242/ 241 19 50 Faks (242/ 242 39 84 lnternet adresi: www.izocam.com.tr
CONTENTS / İcindekiler t Local energy is the future By utilising the heat, the energy efficiency is increased. This principle is the basis tor cogeneration. Present Status of Cogeneration in Turkey 68% of cogeneration plants is in Marmara region. The reasons are that primarily natural gas is used in this region and especially industrial installation developed in lstanbul and in surrounding cities. COGEN DEVELOPERS' PERSPECTIVE iN UK 1 48 Privatisation of the UK's gas market start ed with the Gas Act 1986 which created a competitive market tor gas initially tor customers consuming over 73 275 kWh per year and from 1998 all customers were able to select their gas suppliers. lndeX Cogeneration Applications Showed A Great Development .......................4-6 Son yıllarda Kojenerasyon Uygulamalarında Yaşanan Gelişmeler ............4-6 Local Energy is the Future .................10-13 Gelecek Bölgesel Enerjide ..................10-13 Fuel-Oil Prices ...........................16-19 Yakıt Fiyatları ............................16-19 Haberler / News ..........................20-27 The Anatomy of a Power Tiger ..............29-32 Tiger Santralının Anatomisi ..................29-32 A Highly Efficient Application of Diesel Cogeneration Power Plant in Anatolia: Birke Energy ....................33-38 Orta Anadolu'da Yüksek Verimli Bir Dizel Kojenerasyon Santralı Uygulaması: Birko Enerji ....................33-38 Present Status of Cogeneration .............40-43 Türkiye'de Kojenerasyonun Şimdiki Durumu .....40-43 Fuel Alternatives tor Co-Gen Systems ........45-47 Kojenerasyonda Yakıt Alternatifleri ............45-47 Cogen Developers' Perspective in UK ........48-57 Britanya'da Kojenerasyonun Gelişimi ...........48-57 KOJENERASYON DÜNYASI & YENİLENEBİLİR ENERJİ DERGİSİ COGENERATION WORLD & Renewoble Energy Sahibi ve Yazı İsleri Md. Teknik Yayı�cılık, Tanıtım A.Ş. adına Founder and Edılor ın Chıef on beha l f ol Teknik Yayıncıl ı k, Tanıtım A.$. Süleyman BULAK Yayın Danışmanı ve Yürütme Kurulu Baıkanı Pubhshıng Advıser and Presıdent Özkan AĞIŞ YAYIN KURULU/Editorial Board Gen. Yay. Yön. İdari Executıvc Ediıor Admın i strat i ve Reklam Müdürü Adverı,sement Manago, imine BANKOĞLU Gen. Yay. Yön. Teknik ExecutNo Ed ı ıor-Technıcaı Muhillin TEKMAN (işi.Mak.Müh.) Koordinatör/Coordinat0< İlkay GÜCÜK Yazı İ�leri/�.diti1ı9 Gökıe AKYURIK Muhabir/Reporter Çiğdem TİMAR Grafik Tasarım/Desıgn OBALA CREATIVI SERViCE Abone Sorumlusu Responsiblc ol Readers lsra YllMAZ Ankara Temsilcimiz: Hızıroğlu Tanıtım -Ercan Hızıroğlu Tel:0312 427 09 65 Faks:0312 427 54 91 YÖNETİM MERKEZİ EXECUTIVE EDITORIAL OFFICE TEKNiK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. Ba l mumcu. Barbaros Bulvarı Bahar Sok. Karanf i l Apt. 2/1113 80700-01/ BeşiktaşılSTANBUL Tel:0212275 83 59 (pbx) 0212 347 0425 Faks:021228826 14 http:www.teknikyayincilik.come-posta:tekyay@1urk.net Fiyatı:2.000.000-TL (Posla Ücreti Dahil)/ Yıllık Abone:12.000.000-TL (Posta Ücreti Dahil)/ Single Copy Price:Europe $25 (Posıage lncluded) ı Overseas $30 (Postage lncluded)/ Annual Subscription:Europe $100/ Overseas $100 Yayın Yürütme Kurulu/ Editorial Executive Board Necati ARIKAN (Sinerji-A), Ô. Faruk AYGÜN (Ak Enerji), Savaş YILDIZOĞLU (Erdemir), Alp ZOR (Topkapı), Mele BAYSAL (İllekno), Gökmen TOPUZ (Kale Enerji), Ufuk BERK (ENPA), Richard WILLOWS (Centrax), Soren KRUSE (Aalborg), Robert VERHEY (ABB Alstom), Yayın Danışma Kurulu I EdUorial Board of Advlscrs ôme, ÇAKAN (Alfa L.aval). ômer iRSi DAR (A)1)az), Eyüp UYSAL (BMC). Hayab EREN (Borusan), Onur TAMER (BP), Herres van WEEN(Cogen Projecıs), Sanl ERKIŞILER (Çevrim Elelı1ril<). Seıl<an EMSAL(Çimıaş). Mehmet DEMiRCi (Turna Turbomaclı). Harrdi SARAÇ (Danloss), Kerim BAŞAKINCI IDAS Enerp). Levenı ARARAT IDCD). Nenıım KAYA (Desa Enerj). Savaş EKMEN (Dizayn Grup). KNanç GÜVENLER (EGS Leasing), A l p TôRELI (Elin Elmak), Mural ONUR(Erensan). TU!)rul TÜRKMENOGLU (Ffüo), Emre ARI· CAN (Fortum Eng.), RuhanTEMELTAŞ (General Eleciıics), Hasan Ufuk GôLEÇ (Guascor/ Senalı). Koıhan I ŞIKEL ()zocam). lsmaıl AVCI (Koıe,ı ABB Zantingh), An1o6o PANOOLFO (LU - VE). Bülenl MUTLU (MVV). Leveııı KUTAN (Opeı), Levenı SÜLÜNER (Slandard Fasel), Ender UZUN (Themıoiine), Bemd HECTOR (Thysen). Mehme1 GÜNYELI (Venüs Uk.ıslararası DışTıc.), Muraı iLHAN (Westfalia Separator). Y')'fl Yu�ra Kıı.ıla" Y')'fl Oarışma KuAArroz�""" üalr<u sa)'Sllda .,.....,.__ The de!ecı::e istoled10nal exeo.t.ıve boardand edi!orial txıardol advisersv.'.11 be pJ:ılished rı d'ıe 3rdı� COGEtlERATION WORLD & Renewable Energy I J
in the last years, especially after 1997 cogeneration applications showed a great development and there was deficiency of a magazine like 11 :>generation World & Renewable Enen 11 1 congratulate all the people who worked in the publishing period of this magazine. � COGENERATION WORLD & Renewoble Energy Cumhur ERSÜMER ENERJİ VE TABİİ KAYNAKlAR BAKAN! in the last years, especially after 1997 cogeneratıon applications showed a great development in the last years, especially after 1997 cogeneration applications showed a great development and there was deficiency of a magazine like "Cogeneration World & Renewable Energy". 1 congratulate ali the people who worked in the publishing period of this magazine. Everybody know that our country can not cover its energy need by the native resources and the changes in industry. Population and the consumption increase the dependence of energy import day by day. As the Ministery of Energy and Natural Resources, we give importance to the usage of the native resources in a high assorted way. The other important subject is the advance of the private sector to realize the energy infrastructure investments. in this framework, the attempt of the industry sector to produce the own electric energy is supported by the Ministery of Energy and Natural Resources and a great importance is given to the Autoproducer Model and Cogeneration Applications. lt's a great pleasure to see the development of autoproducer model and the cogeneration applications. Turkey achieved the first place in the 7th lnternational Cogeneration Conference and on November 21st, 2000 a prize was given to the Ministery of Energy and Natural Resources as Turkey by Cogen Europe. This prize shows the development and the success of the applications. The burden of energy sector is reduced by autoproduction and cogeneration applications and the productivity of industrial foundations is increased. Autoproduction applications inreases the rivalry of sector in foreign markets by decreasing the unit cost. ■ in 1999, more than 12% of total electricity production was produced by autoproducers. in framework of Kyoto Protocol, the aim of European Union is 18% in 201 O. Turkey's aim is 22% by 2005. Turkey will meet with a great natural gas demand in a short time as in other developed countries. in 1999, natural gas part was 15% in primary energy consumption and it is guessed that this part will increase to 29% by 201O. lnstability between the regions caused by the usage of natural gas only in 5 cities will be avoided by the introduction of; - Pipeline between Turkmenistan - Turkey - Europe via Caspian Project - Blue Stream via Balcksea Project aimed at supplying natural gas based on Russia basis and - Natual gas pipeline between lraq - Turkey Project.
Cumhur ERSÜMER ENERJİ VE TABİİ KAYNAKlAR BAKAN! Sözlerime başlarken, son yıllarda; özellikle 97 sonrası döneminde büyük bir gelişme gösteren kojenerasyon uygulamaları açısından eksikliği duyulan böyle güzel bir derginin yayın hayatına başlamış olmasından duyduğum memnuniyeti ifade ediyor ve derginin çıkmasında emeği geçen herkesi kutluyorum. Bilindiği gibi ülkemiz, enerji ihtiyacını yerli kaynaklarıyla karşılayabilmekten yoksun olup; sanayileşme, nüfus artışı ve refah artışı ile birlikte değişen tüketim alışkanlıkları, enerjideki ithalat bağımlılığını her geçen gün artırmaktadır. Bakanlık olarak, yerli kaynak imkanlarımızın yüksek çeşitlilikle kullanılmasına verdiğimiz önem kadar, enerji ithalatında da enerji kaynağı ve enerji kaynağı olan ülke bazında mümkün olan en yüksek çeşitliliği sağlamaya önem vermekteyiz. Diğer yandan Bakanlık olarak üzerinde önemle durduğumuz bir diğer husus, enerji altyapı yatırımlarının gerçekleştirilmesinde özel sektörün öncülük yapmasıdır. Özellikle elektrik enerjisi sektöründe ihtiyaç duyulan yatırımın mali boyutu çok yüksek olduğundan ve kamu finansman kaynakları zorlanarak yerine getirilebilmesi mümkün olmadığından, 1997 yılı ortalarından başlamak üzere, özel sektör dinamizminden daha çok yararlanmak ve yerli ve yabancı sermayenin elektrik enerjisi sektörüne yüksek oranda katılımını sağlamak amacıyla, +- Yap/İşlet/Devret, +- Yap/İşlet, +- İşletme Hakkı Devri ve +- Otoprodüktörlük gibi modeller yanısıra +- %100 dış kredili anahtar teslimi projeler ve +- Hükümetlerarası ikili işbirliği çerçevesinde hidroelektrik projeler Olmak üzere yoğun bir çalışma ortamına girilmiştir. Bu çerçevede sanayi sektörünün ihtiyacı olan elektrik enerjisini kendisi üretmesi yönündeki girişimler Bakanlığımızca özellikle desteklenmiş olup, otoprodüktör modelinin ve kojenerasyon uygulamalarının yaygınlaştırılmasına büyük önem verilmiştir. Otoprodüktörlük modelinin ve bu kapsamda kojenerasyon uygulamalarının göstermiş olduğu gelişme hepimizin göğsünü kabartmaktadır. 7'nci Uluslararası Kojenerasyon Konferansında ülkemizin, en başarılı ülke seçilmesi ve 21 Kasım 2000 tarihinde Avrupa Kojenerasyon Birliği'nce Türkiye adına Bakanlığımıza tevcih edilen ödül bu başarılı gelişmenin olduğu kadar, başarılı her uygulamanın kadirşinaslıkla karşılanacağının da somut bir ifadesidir. 3096 sayılı yasaya dayalı otoprodüktör uygulamaları, 4 Eylül 1985 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 85/9799 sayılı yönetmelik ile başlamış ve özellikle 1997 sonrası dönemde büyük bir yaygınlığa kavuşmuştur. Bu yaygınlığın temin edilebilmesinde en önemli unsur uygulamanın yakından izlenmesi ve uygulamalarda karşılaşılan sorunlar ve ihtiyaçlar doğrultusunda gerekli yönetmelik değişikliklerinin ivedilikle yerine getirilmesi olmuştur. ırlilUli,��llJ yj. '' Enerjideki ithalat bağımlılığı her geçen gün artmaktadır , , ■ Sanayi sektörünün ihtiyacı olan elektrik enerjisini kendisi üretmesi yönündeki girişimler Bakanlığımızca özellikle desteklenmiş olup, otoprodüktör modelinin ve kojenerasyon uygulamalarının yaygınlaştırılmasına büyük önem verilmiştir. ■ 8 Ekim 2000 tarihinde çıkarılan son yönetmelik değişikliği ile yapılan düzenlemede; otoprodüktörlerin yakıt fiyatları ATV ve AFİF'den arındırılmış, rüzgar, motorin, nafta ve LPG ile elektrik üreten otoprodüktörlerin, ihtiyaçları üzerindeki elektrik enerjisi satış fiyatının 31.3.2002 tarihine kadar uygulanmak üzere genel işletme giderleri ve ülkenin enerji ihtiyacı göz önüne alınmak suretiyle %1 00'ü geçmeyecek şekilde Bakanlığımızca belirlenmesine imkan sağlanmıştır. Ayrıca otoprodüktör tesisi kurmak üzere beş bin konutu aşan uydu kent yerleşim birimlerine verilen müsaade bin konuta, beş yıldızlı otel şartı ise 4 yıldıza indirilmiştir. Otoprodüktörlük ve kojenerasyon uygulaması ile enerji sektörümüz üzerindeki yük azaltılmakta, sanayi tesislerimizin verimliliği artırılmakta ve enerjinin tüketildiği yerde üretilmesi prensibi yaşama geçirilerek, iletim ve dağıtım sistemi yatırımları azalmakta ve sistem kayıpları önlenmektedir. Diğer yandan Otoprodüktörlük uygulaması sanayi sektöründeki enerji maliyet payının düşürülerek birim maliyetin azaltılması yoluyla sektörün dış pazarlarındaki rekabet gücünü de artırmaktadır. Otoprodüktörlük modeli kapsamında kojenerasyon uyguCOGEllERATION WORLD & Renewable Energy �
Cumhur ERSÜMER ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI lamaları ayrıca önem taşımaktadır. Elektrik enerjisi ve ısıyı _ birlikte üreten bir sistemi öngören kojenerasyonun sahip olduğu yüksek çevrim verimliliği ve işletme kolaylığı, küresel bir amaç olan enerjinin verimli kullanımını ön plana çıkarmaktadır. Bu itibarla ülkemizde halen işletmede olan otoprodüktör tesislerinin ağırlıkça kojenerasyon tesisi olarak dizayn edilmesi Bakanlığımca desteklenen bir husustur. 1 nci yakıt olarak doğal gaz, 2nci yakıt olarak da akaryakıt kullanan bu tesislerin daha da çoğalması enerji verimliliği hedeflerimize büyük katkı sağlayacaktır. Yapılan düzenlemeler ve uygulamada sağlanan kolaylıklar neticesinde halen, ■ + Irak-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Projesi gibi büyük projelerin yaşama geçirilmesi ile giderilecektir. Hazar geçişli Türkmenistan-Türkiye-Avrupa Doğal Gaz Boru Hattı Projesinde önemli adımlar atılmıştır. Türkmenistan doğal gazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya iletilmesinin, Bakü-Ceyhan ham petrol boru hattı ile aynı güzergahtan ve eşzamanlı olarak realize edilmesi için Türkmenistan ile yoğun çalışmalar sürdürülmektedir. Bu anlaşma ile sağlanacak 30 milyar m3 doğal gazın 16 milyar m3'ü Türkiye talebinin karşılanmasında kullanılacak, 14 milyar 3096 sayılı Kanun kapsamında, özel sektörün kendi enerji ihtiyacını karşılayabilmesi amacıyla kurulan ve otoprodüktör olarak üretim yapan 84 adet tesisin kurulu güçleri, 2300 MW'a , yıllık enerji üretimleri 16 milyar kwh/yıl mertebesine ulaşmıştır. 1 999 yılında, toplam elektrik enerjisi üretiminin %1 2'den fazlası Otoprodüktörler tarafından üretilmiştir. Avrupa Birliği'nde kojenerasyon olarak faaliyet gösteren tesislerin toplam elektrik üretimi içindeki payı %9 civarındadır. Kyoto Protokolü çerçevesindeki hedefler kapsamında Avrupa Birliği'nin hedefi 201 O yılında %1 8 oranını yakalamaktır. Kyoto Protokolü çerçevesindeki hedefler kapsamında Avrupa Birliği'nin hedefi 201 O yılında %1 8 oranını yakalamaktır. m3'ü ise Avrupa'ya sevk edilecektir. Türkiye alacağı Türkmenistan gazının ihraç hakkına sahip olacaktır. Yapılan çalışmalar sonucu 1999 yılı Mayıs ayında Türkmenistan ile 30 yıl süreli Doğal Gaz Alım-Satım Sözleşmesi imzalanmıştır. Anlaşmaya göre alım; boru hatlarının tamamlanmasına bağlı olarak, 2002 ile 2004 yılları arasında başlayıp, tedricen artarak 2013 yılında 16 milyar m3'e ulaşacaktır. 15 Aralık 1997 tarihinde Rusya Federasyonu ile Türkiye arasında imzalanan Hükümetlerarası Anlaşma gereği 16 milyar m3/yıl doğal gaz Karadeniz geçişli bir boru hattı ile ithal edilecektir. Ülkemizin bu alandaki hedefi ise, 2005 yılında %22 mertebesine ulaşmaktır. Dolayısıyla Otoprodüktürlük ve kojenerasyon uygulamalarındaki Avrupa Birliği hedefinin bir hayli ilerisindedir. Bu noktada, kojenerasyonun ideal yakıtı olan doğal gaz konusuna da değinmek istiyorum. Ülkemizin bu alandaki hedefi ise, 2005 yılında %22 mertebesine Mavi Akım Projesi olarak da adlandırılan Karadeniz geçişli bu boru hattının Türkiye bölümü olan Samsun-Ankara Hattı'nın fizibilitesi tamamlanmış ve yapımı üstlenecek firma ile sözleşme imzalanmış olup, Rusya Federasyonu topraklarında kalan kara kısmının kontratı da imzalanmış ve mobilizas-yon çalışmaları başlamıştır. Türkiye, gelişmiş ülkelerin birçoğunda olduğu gibi, yakın bir gelecekte çok büyük bir doğal gaz talep artışıyla karşı karşıya ulaşmaktır. Diğer yandan, Birleşmiş Milletler'in lrak'a uyguladığı ambargonun kalkmasından sonra lrak'taki sahaların geliştirilmesine bağlı olarak yıllık 1 O milyar m3 doğal gazın boru hattı ile Türkiye'ye taşınması amacıyla planlanan Irak-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Projesi ile ilgili kalacaktır. 1999 yılı itibariyle, birincil enerji tüketiminde %1 5 paya sahip olan doğal gazın bu payının 201 O yılında %29'a yükseleceği tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, geçtiğimiz 1999 yılında 13 milyar m3 olan doğalgaz tüketimi, 201 O yılında 55 milyar m3 e ve 2020 yılında ise 83 milyar m3'e ulaşacaktır. Doğal gazın halen sadece 5 ilde kullanılıyor olmasının yarattığı bölgeler arası dengesizlik; + Hazar Geçişli Türkmenistan-Türkiye-Avrupa Doğal Gaz Bor+u HRautstıyParkoajeysni,aklı doğal gazın teminine yönelik Karadeniz geçişli Mavi Akım Projesi ve _lJ COGENERATION WORLD & Renewable Energy ■ çalışmalarımız da devam etmektedir. Sonuç itibariyle, doğal gaz yakın bir gelecekte ülkemizin birçok yerine ulaşacak ve batı bölgelerimizin yanısıra İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizde de doğal gaz yakıtlı kojenerasyon tesislerinin kurulabilmesi imkanı yaratılmış olacaktır. Sözlerime son verirken, "Kojenerasyon Dünyası ve Yenilenebilir Enerji" dergisinin yayın hayatına başlamasını kutluyor ve başarılı bir yayın hayatı diliyorum.
Ton van der DOES PRESIDENT OF COGEN EUROPE Bir çok Avrupa ülkesinde kojenerasyona yapı lan yatırımlar azalırken, Türkiye'de büyük gelişmeler yaşanmaktadır. Avrupa'da kojenerasyonun gelişimi çerçevesinde diyebiliriz ki, Türkiye kojenerasyondaki gelişmeler konusunda en çok umut vaadeden ülkelerden biridir. Greeting from Europe Taking into account the development of cogeneration in Turkey, the place that cogeneration takes as an bridge between conventional electricity production and the production of energy from renewable sources, 1 make the compliments to this initiative far a new magazine called " Cogeneration World & Renewable Energy" . in many European countries investment in cogeneration stagnates, but in Turkey there are large prospects. in the discussion in Europe about prospects of cogeneration we can say that Turkey is a most promising country far the development of cogeneration. There is a shortage of electricity, there are investments in distributing gas, the people are realizing that saving on energy contributes to the environmental conditions. in this climate there is alsa a legislation from the Turkish government which supports the cogeneration in Turkey. 1 alsa like to congratulate the Turkish Cogeneration Association upon this initiative which will greatly contribute to their promotional activities. 1 wish them all lots of succes with this publication. COGENERATION WORLD & Renewable Energy l
Autoproducers: The future's most powerful actors in the free market ot · electricity The liquidity problems of the banks made a crisis in Turkish Money Markets. Even if the money market crisis finishes, the financial difficulties will go on in 2001. The investors of the sector especially the energy investors will be effected from the native and foreign financial difficulties. These effects will be more in the energy projects. The other effect of the money market crisis to the energy sector is; the dispatching of the Energy Market Draft Law to TBMM by the request of IMF till December 14th, 2000. Autoproduction is the most suitable energy investment for the Free Market of Electricity with legal substructure prepared by Ministery of Energy and Natura! Resources. in 2000, autoproduction became the biggest private energy sector of Turkey by 14%, in the total electricity product of Turkey. Özkan AGIS KOJENERASYON DERNEĞİ BAŞKANI Sevgili Kojenerasyon Sevenler, Bankaların likidite darlığına düşmeleri Türkiye'de para piyasaları krizi yarattı. Para darlığı IMF ve Dünya Bankası desteğiyle giderilse bile, ürküp kaçan sıcak dövizin Türkiye'ye dönmesi zaman alacaktır. Bir başka ifadeyle, para piyasaları krizi durulsa da, o sıkıntının uzantısı olan finansman sıkıntısı 2001 yılı içinde de devam Otoprodüktörlük Türkiye'nin en büyük özel eneqı sektörüdür edecektir. Başta enerji yatırımları olmak üzere reel sektörün tüm yatırımcıları, yerli ve yabancı kaynaklı finans sıkıntılarından etkilenecektir. Etkilenme büyük enerji projelerinde oldukça ciddi boyutlarda olacak, Otoprodüktörlerin küçük çaplı projelerinde kısmen hafif atlatılacaktır. Son bir ay içinde ETKB'na yapılan yeni Otoprodüktör yatırımı başvurularının toplam kapasitesi 5000 MW'ı aşmıştır. Yani para piyasaları darlığının Otoprodüktör yatırımlarını fazla etkilemeyeceği anlaşılmaktadır. Para piyasaları krizinin enerji sektörüne diğer bir etkisi, aylardan beri Başbakanlıkta bekletilen Enerji Piyasası Yasa Tasarısı'nın, IMF'ın isteği ile 14 Aralık 2000 tarihine kadar TBMM'ne sevk edilmesi kararının alınması olmuştur. Bu tasarının, IMF'le yapılan anlaşma taslağı içinde yer alması ve 31 Ocak 2001 tarihine kadar çıkartılması gereğinin kabul edilmesi enerji sektörü adına çok sevindirici bir gelişmedir. Bu yasanın çıkmasına en çok Otoprodüktörler sevinecektir. Zira, 15 yıldır uygulamada olan Otoprodüktörlük, ETKB tarafından çok güzel oluşturulmuş yasal altyapısı ile, Serbest Elektrik Piyasasına en uygun ve dolayısıyla en rahat uyum sağlayacak bir enerji yatırım modeli olma ayrıcalığına sahiptir. 2000 yılında yaklaşık 16 milyar kwh'ı bulacak üretimi ve toplam elektrik üretimimiz içinde % 14'e ulaşacak payı ile Otoprodüktörlük Türkiye'nin en büyük özel enerji sektörü olmuştur. Bugüne kadar kazandığı momentumuyla Otoprodüktörler Serbest Elektrik Piyasası'nın en güçlü aktörleri olacaklardır. Yeni yasadan beklediğimiz en önemli katkı, bugün sadece Otoprodüktör ortaklarına elektrik satabilen Otoprodüktörler'in, dilediği tüketiciye elektrik ve ısı enerjisini satabilme esnekliğini getirmesidir. Tüm kojenerasyoncuların yeni yılını kutluyor, aydınlıklar ve esenlikler diliyorum. _!_J COGENERATION WORLO & Renewable Energy
- - ...-... - ---- - - - - __ ....., - -...... � -- w - -- - - ------ GENERATING SETS < ..J < C0 o ■ DAS ENERJI Yeşim 2 Daire 4 Anatepe - Ataşehir 81120 İSTANBUL Tel: (0216) 455 48 51 - 455 76 91 Fax: (0216) 455 48 50 Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. E-mail: dasenergy@superonline.com
Ton van der DOES PRESIDENT OF COGEN EUROPE Gelecek Bölgesel Enerji'de Transfer enerji-yoğun bir aktivitedir. Elektrik ve ısı nakli sırasında kayıplar meydana gelmektedir. Bu yüzden transfer en aza indirgenmelidir. Elektrik üreten santrallerde çıkan ısı atmosfere verilmektedir. Kojenerasyon, ısıdan istifade edilerek enerji verimliliğini artırmaktır. Çevre dostu olan kojenerasyon olgusuna günümüz elektrik sektörü ve kablo şebekesi engel çıkarmaktadır. Enerji Santralleri uzak bölgelerde ve çok büyük olarak kurulmuşlardır. Kablo şebekesi ise Kojenerasyonun gereklerine cevap verememektedir. Gösterilecek destek ile bölgesel enerjinin artması, ülke enerji arzını değiştirecektir. Bu durum C02 emisyonu ve enerji verimliliğinin artması yönünden önemlidir. � COGENERATION WORLD & Renewable Energy Liberalizmin Etkileri Liberalizme bağlı olarak, elektrik maliyet yapısı ayrı faktörlerden oluşmaktadır: üretim maliyetleri, transfer ve dağıtım maliyetleri. Üretim maliyetleri; sermaye ve yakıt giderleridir. Transfer maliyetleri ise altyapı giderleridir. Bölgesel enerji ile transfer maliyetleri büyük oranda azalacaktır. İleriki tarihlerde; elektrik piyasasında marjinal maliyetlerdeki rekabetten dolayı, elektrik fiyatları düşme eğiliminde olacaktır. Bir yandan elektrik ihtiyacı artarken diğer yandan elektrik santralleri kapanmaktadır. Bölgesel elektrik maliyeti; toplam bölgesel enerji maliyetinden, açığa çıkan ısı için harcanan enerjinin maliyetini çıkararak bulunabilir. Bir başka etki de sermaye yatırımlarının yapısının değişmesidir. Amortisman usulü değişecektir. Ekipmanın teknik hayat süresi değil, ekonomik ömrü baz alınacaktır. ÖF anketmö rl li e r Eski elektrik şirketleri aktivitelerini kablo şirketi ve ticari şirket olarak ikiye ayırmak zorunda kalmışlardır. Kablo, eski elektrik şirketlerinin en önemli kaynağıdır. Eski entegre enerji şirketleri elektrik ticaretine yoğunlaşmışlardır. Bu şirketler müşterilerine perakande hizmetler sunmaktadırlar. Tabii ki elektrik satmaya devam etmektedirler fakat yeni hizmet olarak danışmanlık, enerji temini ve bakım işine başlamış bulunmaktadırlar. Liberalizmden önce müşterilerin hiçbir şansı yoktu çünkü ticari şirketler hükümetle beraber çalışıyorlardı. Liberalizmden sonra ise, müşterilerin güç kazanmasıyla, bu şirketler gerçek stratejilere ihtiyaç duymaya başlamışlardır. Artık enerji sektörü devletle daha az ilişki ve koordinasyon içinde bulunduğundan, şirketlerdeki değişmeler ve yeni sistemlerin ihtiyaç duydukları faktörlerin hükümet tarafından anlaşılması önem kazanmıştır. (Çevre ) Karar almada çevrenin önemi gözardı edilmemelidir. Fosil yakıt ve sera gazlarının emisyonu çevresel olgulardır. Hükümet gelirlerini, yeni yeşil teknoloji gelişimini teşvik amacıyla kullanılmalıdır. (Altyapının Rolü ) Enerji Santralleri 'yakıtın' ve 'soğutma veya buhar üretimi amacıyla suyun' bulunduğu yerlerde kurulmuşlardır. Bu santraller elektrik tüketicilerinden uzakta bulunduklarından elektriği getirebilmek için esaslı bir kablo şebekesi gereklidir. Bölgesel enerjide kablo şebekesinin işlevi farklıdır. Elektrik fazlasını ve kesintilerini dengeler. Bu dengeye başarılı bir şekilde düşük voltajda ulaşılır.
Ton van der DOES PRESIDENT OF COGEN EUROPE {Teknoİojii<'\ � Gelişmele!__) Elektrik talebi daha çok DC üzerinedir. Komşu bölgelere DC kanalıyla bağlı bağımsız bölgeler oluşturmak mümkündür. Bu küçük kablo şebekeleri daha az dolaşım kapasitesine ihtiyaç duyarlar. Bu durum daha az maliyetli farklı bir kablo şebeke yapısı ile neticelenir. Gaz türbinleri ve yakıt sellülleri konusunda gelişmeler olmaktadır. Hidrojen teknolojisi için biraz zaman gerekse de; yakıt sellülü, fotoelektrik uygulamaları madendeki kömürün çevirimi hızlı bir şekilde gelişim göstermektedir. Amaç yenilenebilir enerjidir. (Değişim ) Serbest piyasada kararlar ekonomi doğrultusunda alınmaktadır. Düzenlenen piyasada ise güç santralleri yüksek fiyatlıdır. Çünkü tüm maliyetler müşterilereyansıtılmaktadır. Yeni bir güç santrali, kullanılabilir elektrik artışı sağladığından arzın artmasıyla fiyatlarda düşüş olacaktır. Karar alma mekanizmasında hükümet enerji sektörünün yardımına ihtiyaç duymaktadır. Fakat liberalizm sürecinde şirketler kendi durumlarını koruma çabasına girmişlerdir. Hükümete yardımcı olmak yerine, devletle enerji ve çevre politikalarında ayrı düşmüşlerdir. ( Enerji Politikasının Önemi ) Hükümet, İngiltere'deki gibi enerji değişim yöntemlerinin yüksek standartlarda olduğu bir sistem kurmalıdır. Yenilenebilir dönüşüm en yüksek standartlara, daha az verimli ve kirletici teknikler ise en düşük standartlara sahiptirler. Nitelik safhasında hükümet; yenilenebilirlik, verim, kirlilik, potansiyel ve sektör konusunda istediği eklemeleri yapmaktadır. Son önemli nokta ise çevreyi kirletenlerin ödeme durumlarıdır. Farklı elektrik üretim yöntemlerinden, değişim kalitesine göre çevre vergileri toplanmalıdır. (introduction ) Transportation is an energy intensive activity. This is easy to understand for logistics, but it also counts for the transportation of energy. Transport of electricity or heat brings Local energy is the future local aspect of energy is not fully appreciated. With this appreciation, local energy will increase, more quickly as it does currently. With the increase in local energy, the national energy supply changes. This is important for the reduction of CO2 emissions and the increase of the energy efficiency. along losses. Therefore, transport should be minimised. To generate electricity heat is also generated, unavoidably. in power-only plants, this heat is emitted into the atmosphere. By utilising the heat, By utilising the heat, the energy efficiency is in the following the term local energy will be used for energy generated at the premises of the users, regardless of the technology. the energy efficiency is increased. This principle is the basis for cogeneration. increased. This principle is the basis far ( Effects from �e liberalisation Since transport should be minimised, cogeneration is a local energy generation technology. Cogeneration is genercogeneration. ally appreciated for being environmentally friendly. The implementation of cogeneration is obstructed by the current philosophy of the electricity sector and by the grid configuration. Under the large is beautiful principle power plants were designed bigger and bigger and were operated on remote places. The heat from these plants cannot be utilised without extensive transport. Secondly, the electricity grid is designed for top-down electricity flows, where cogeneration involves electricity generation at the lower voltage levels. A consequence of the philosophy and of the grid configuration is the structure for the prices of electricity, in which the Due to liberalisation, the cost structure of electricity becomes distinct. Costs lie in the production, the transportation and the distribution. The production costs are capital and fuel costs. The fuel costs have the highest impact and they depend on the oil price and the dallar. The transportation costs are the costs of the infrastructure. These count for 50 % of the end-user price. The distribution costs are the costs for the last part of the transport to the consumers and the administrative costs. By local energy the transportation costs are saved, at least to a great amount, if not all. This should be appreciated in the price structure of electricity, which is unfortunately not the case currently. Further, the electricity market is frustrated COGENERATION WORLO & Renewable Energy L!l
Ton van der DOES PRESIDENT OF COGEN EUROPE by over-capacity in generation. This has a decreasing effect on the market price for electricity, where competition is performed on marginal costs. Therefore, the feasibility of local energy is under pressure. The over-capacity is temporarily. Not only by general economic rules but also by the fact that electricity demand is increasing on one hand and power plants are due to be closed on the other hand. One way to appreciate the value of local electricity is to calculate the avoided costs for the generated heat and deduct it from the costs for local energy. The remaining costs are the costs for local electricity. Another effect of liberalisation is a different structure of capital investments. The regime for depreciation will change. it will be based on the economical lifetime of the equipment, in stead of technical lifetime. This change will have its impact on investments in large power plants and infrastructure. lmportant \ players __J The former electricity companies are forced to separate their activities into a grid company and a trade company. The grid is the most valuable asset of the former electricity companies. This grid is positioned under the grid company, which is highly controlled regarding the use of the grid in monopolistic actions. Government limits the return on investment and regulates the prices charged for transportation. The grid companies are regulated in a free market. The grid is potentially the next stranded asset. The former, integrated energy companies focus at trading of electricity. The trade companies are the new commercial participants in the free market but without any assets. They will respond to the customers' needs and will offer retail services. Of course, they continue the sales of electricity, but new activities like consulting, energy outsourcing, maintenance and buying on site generated electricity may be started. The trade companies will feel the changes the most. Before liberalisation, they were integrated companies, they co-operated with the government and their customers had no choice. After the liberalisation, the customers gained power and to succeed in a free market, these companies need a proper strategy. The former, integrated energy companies have a prisoners' dilemma, in which they are captured by their own investments in infrastructure. The grid is strongly related to the old energy company and its image but the trade companies are forced to reduce their involvement in it. And other companies, the competitors, have the same access to that grid. J1J COGENERATION WORLD & Renewable Energy it is important for the government to understand the changes in the companies and to recognise the need for new systems, since the energy sector has less relation and less co-operation with the government. Electricity production companies will also adjust to the new situation. lnvestments will be tackled with different strategies and conditions. This makes it doubtful that new large power plants will be erected. (The environment � in a liberalised market, principles of economy justify decisions. it is important that the environment is not neglected in the decision making. it needs to be internalised, for instance by taxes. Both the consumption of fossil fuels as the emission of green house gases are environmental items. The use of fossil fuels can be reduced by energy levies to increase energy efficiency and sustainable energy. The emissions can be reduced by a levy on emissions. This levy will also reduce consumption of primary energy. The government should use the income from taxes to support their policy, for instance by grants on technology development, on a wider use of new green technology and on raising awareness amongst the public. (rhe role of infrastructu� The current infrastructure is built on the large is beautiful philosophy. To increase the efficiency economy of scale was required. Power plants were erected on places where fuel was available or where water was available for cooling or for steam production. These were often places far away from the consumers of electricity. An extensive grid was necessary to bring the electricity to the consumers. it is important tor the government to understand the changes in the companies and to recognise the need tor new systems, since the energy sector has less relation and less co-operation with the government.
Ton van der DOES PRESIDENT OF COGEN EUROPE With local energy, the function of the grid is different. The grid can facilitate balancing of on-site surpluses and shortages of electricity. This involves different flows of electricity, not only top-down. Further, back up can be provided by the grid. This involves a different philosophy concerning the grid. it would also change the configuration, with many low voltage networks, connected with each other by low or medium voltage lines. The balance should be achieved at the lowest end of the infrastructure, at low voltage. The focus of the electricity sector is with the trade of electricity. But the infrastructure is the most valuable asset. Roughly, half the price of electricity occurs from infrastructure. This indicates the importance of the grid. Moreover, the infrastructure implies a natural monopoly. The government should ensure a free and non-discriminating access for each company. The balance between demand and supply will also be obtained differently. Through a variety of contracts the customer decides about reliability and quality of electricity. This is demand side controlled and not a general facility anymore. Technological 7 developments Demand for electricity is mainly DC. in the old days, DC involved many problems but these are solved by technological improvements. Not only at the end users premises but also in transport. So, the historical choice for AC is no longer a condition but should be reconsidered. it is possible to ereate independent regions with DC connections to neighbouring regions. These smaller grids need less short circuit capacities, which is further reduced by the independence of neighbouring grids with regard to short circuit. This results in a different grid structure with lower costs. There are many developments concerning gas turbines and fuel cells. Capacities are decreasing and mass production can be expected. Both are DC applications. Hydrogen technology is a bit further into the future, but related developments like fuel cells, photo voltaic applications and the conversion of coal in the pit are rushing forward. The aim is a sustainable energy supply. But to achieve that, a step by step approach is requested. One of the first steps is to establish a clean local supply. This local supply takes away potential barriers for sustainable technology, because the two technologies have common characteristics. ünce sustainable technology is really available, it can substitute gas driven technology. ( Turn around� A change is difficult to achieve. So far, the liberalisation has been a relatively smooth process. in a liberalised market, decisions are economically driven. in the regulated market, a new power plant resulted in higher prices, because all costs were transferred to the customer. But a new power plant causes an increase in generation, with more electricity available. Economical rules suggest a decrease in prices. The government must translate environmental issues into economy, to assure the position of the environment in the decision making process and to create a driver towards sustainability. The government is not able to achieve this on its own. Assistance is needed from the energy sector. But this sector has lost its way in the liberalisation process and companies are struggling to maintain their positions. They are not assisting the government, even worse, they oppose the government in its energy and environmental policies. in their defense, it is not easy to turn around a company 180 degrees in a short period of time. But they have no choice, the market demands it. in this new market, new technology will have a chance. But like the environment, there is little attention for it, so far. Consequences for energy policy t he energy policy of the government is stili valid. But the government should reconsider the way to carry out its policy. The government cannot expect from the energy companies that they will play the same important role, as they did so far. The energy policy should not stress the market. Actually, it should use the market principles. The grid acts as natural monopoly and the government should ensure that the grid is not abused to preserve or create a monopoly. lmportant is the transparency. The government should set up a system in which each way of energy conversion is qualified, like in the United Kingdom. Sustainable conversion should have the highest qualification, the less efficient and most polluting methods should have the lowest qualification. in the qualification process, the government can add the requirements they want to, based on sustainability, efficiency, pollution, scale, sector, ete. lf a tax regime is based on the quality of conversion, there is the incentive to move towards sustainable energy. Such a system would only work if all items or technologies are covered, including nuclear energy. A last issue is the principle of the polluter pays. The costs should be put where they are caused. This means that local electricity should not be levied with transportation costs. But it also means that different ways of electricity generation should be levied differently with environmental taxes, according to their conversion quality. COGENERATION WORLD & Renewable Energy [Jl
� ABSTRACTS / ÖZETLER ABSTRACTS Cogeneration aı:ıplications showed a great develoı:ıment Cumhur ERSÜMER Pages:4-6 it is known that there is an electricity deficit in our country. With the industrialization, increase of population and of prosperity, Turkiye became more dependent on import energy. So the Ministry of Energy and Natural resources started several projects to meet the need of electricity. in the article, it is pointed that the attempt of the industry sector to produce the own electricity energy is supported by the Ministry of Energy and Natural Resources. in this discussion, a great importace is given to the Autoproducer Model and Cogeneration Applications, which is, at the same time, one of the mentioned projects. Local Energy is The F ture Ton van der DOES Pages: 10-13 The basic principle of cogeneration is to increase energy efficiency by utilizing heat and minimising transportation. The article shows the changes in energy sector which should effect the role of government in the market and also its policy with the coming of liberalisation. in 1his concept, the importance of infrastructure, environment and technological developments are explained. it is stated that the best way to have energy efficiency is through local energy such as cogeneration. Fuel-Oil prices Mete BAYSAL Pages: 16-19 Turkey's natural gas supply does not meet the increasing consumption especially in winter. BOTAŞ began to regulate the tariffs far the natural gas twice a month. The sales prices are determined in 2 groups. The article examines the autoproducers in four groups with the explanation and a given table. it is pointed out that the autoproducer plants with 2500 MW installed capacity and with 15 billion electricity production capacity intervene the crisis. The Anatomy of a Power Tiger Wartsilla Pages: 29-32 in October 1997, Bangladesh Power Development Board signed a power Purchase agreement for a 1 1 o MW, barge-mounted plant at Khulna 10 help ease the criticallyshort power supply in the West Zone of the country. This Khulna plant consists of two Wartsile Power Commodores, Tiger I and Tiger il, designed lor baseload operation and intended far electr i city production in parallel operatio with public system. The article gives detailed information about Khulna plant's main data and conditions, heat recovery, fuel, lubrication oil and cooling systems as well as its automation, control and supervision. A highly efficient application of diesel cogeneration power planı in Anatolia Mete BAYSAL Pages: 33-38 BIRKO installed a heavy fueı burning diesel cogeneration power planı to generate uninterrupted and qualified electricity as well as enjoying the high total efficiency of the planı on the Niğde-Bor road. The article explains the advantages and consequences of this diesel cogeneration plant project with giving detailed information about the plant. Present status of cogeneration in Turkey Mehmet TÜRKEL Pages: 40-43 Based on the governmental files, ENKO LTD made a detai led research about the cogeneration market in Turkey. in the article the present status of cogeneration is examined in three categories: cogeneration capacity by region, by providence and by autoproducers. Another cathegory used in the research indicates the cogeneration sites in operation, in construction and in evaluation. Fuel alternatives lor Co-Gen S)'stems Levent TORUNOĞLU Pages: 45-47 As the production and selling of power by private co-gen systems have been legalized by Turk i sh government, this policy motivated the industrialist to produce their own electricity and heat energy on low costs. Many fuel al1ernatives are represented based on their obtainability, storage and cost stability. Cogen developers' perspective in UK Source: Cogen Europe Pages: 48-57 The article explains the situation of cogeneration in UK from the cogenerator developers perspective in several ti11es. in UK, the interaction with the electricity system is often a second order considera1ion in the early stages, but the connection to the electricity network is eften a significant barrier to development of these cogeneration projects. However, the privatisation of the gas market started wi th the gas Act 1986 which created a competitive market and from 1998 all customers were able 10 se l ect 1heir gas suppliers. The other issues mentioned are mainly the export of power to the grid, planning and administra1ive procedures and emission regulations. JiJ COGENERATION WORLD & Renewable Energy OZETLER Son yıllarda kojenerasyon uygulamalarında yaşanan gelişmeler Cumhur ERSÜMER Sayfa: 4-6 Bilindiği gibi, ülkemizde bir enerji sıkıntısı yaşanmaktadır. Sanayileşme, nüfus artışı ve refahın artmasıyla bir l ikte, Türkiye i1hal enerjiye daha bağımlı hale gelmiştir. Bu yüzden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı elektrik sıkıntısını gidermek için bir çok proje başlatmıştır. Makalede, sanayi sektörünün ihtiyacı olan elektrik enerjisini kendisi üretmesi yönündeki girişimler Bakanlıkça desteklenmektedir. Bu kapsamda, bahsedilen çalışmalardan biri olan otoprodüktör modeli ve kojenerasyon uygulamalarına büyük önem verilmiştir. Gelecek Bölgesel Enerjide Ton van der DOES Sayfa: 10-13 Kojenerasyonun temel prensibi ısıyı kullanıp taşımacılığı azaltarak enerji verimliliğini arttırmaktır. Makale liberalizasyonun gelmesiyle birlikte hüküme1in p i yasadaki rolünü ve politikasını etkileyecek olan enerji sektöründeki değişmeleri göstermek1edir. Bu çerçevede, altyapı ve çevrenin önemi ve teknolojik gelişmelere de değinilmiştir. Enerji verimliliğini sağlamanın en iyi yolunun kojenerasyon gibi bölgesel enerji sistemleriyle sağlanması olduğu belirtilmiştir. Yakıt Fiyatları Mete BAYSAL Sayfa: 16-19 Turkiye doğal gaz arzı özellikle kış aylarında hızla artan tüketime yetmemektedir. BOTAŞ doğal gaz 1arifelerini ayda iki kez ayarlamaya başlamıştır. Fiyatlar 2 grup halinde belirlenmiştir. Makalede, otoprodüktör l er açıklamalı olarak ve bir tablo ile birlikte dört grupta incelenmiştir. Ayrıca 2500 MW'lık kurulu kapasitesi ve 15 milyar KWh'lık enerji üretimiyle otoprodüktörlerin olası bir kr i zi engellediği belirtilmiştir. Tiger santralının anatomisi Wartsilla Sayfa: 29-32 Ekim 1997'de Bangladeş Enerji Geliştirme Kurulu, ülkenin batı bölgesine enerji sağlamak için Khulna'da 1 1 O MW'lık b i r yüzer-santral kurmak üzere Enerji Satınalma anlaşması imzaladı. Khulna San1rali, anayük çalışması ve genel ih1iyacı karşılayacak, sisleme paralel elektrik üretimi için iki Wartsile Güç Komodorunu içeren T i ger I ve Tiger 111 olarak tasarlanmıştır. Makale, Khulna yüzer-santralinin ana bilgileri ve durumu, ısı dönüşümü, yakıt, motor yağı ve soğutma sistemleri ile santralin otomasyonu, kontrolü ve denetimi hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. Orta Anadolu'da yüksek verimli bir dizel kojenerasyon santralı uygulaması Mete BAYSAL Sayfa: 33-38 Büyük oranda ihracata çalışan BIRKO, Niğde-Bor yolu üzerinde, sektöründe kaliteli ve sürekli üretimini sürdürebilmek üzere enerji ihtiyacını yüksek gene l verimde ve ekonomik olarak temin edecek bir kojenerasyon san1ralı kurmuştur. Makale, bu dizel kojenerasyon tesisi projesinin faydaları ve etkileri proje hakkında detaylı bir bilgi ile birlikte anlatılmıştır. Türki)'e'de kojenerasyonun şimdiki durumu Mehmet TÜRKEL Sayfa: 40-43 Hükümetten alınan verilere dayanarak, ENKO LTD Turkiye'deki kojenerasyon piyasası hakkında detaylı bir araştırma yapmıştır. Maka l ede kojenerasyonun günümüzdeki durumu bölgelere, illere ve otoprodüktörlere göre olmak üzre üç kategoride incelenmiştir. Araştırmada kullanılan başka bir kategori ise işletilmekte, inşaatı devam etmekte ve değerlendirme aşamasında olan kojenerasyon alanlarıdır. Bu verilere göre.Marmara bölgesi kojenerasyon piyasasında liderken, Kocaeli 700 MW'lık kurulu kapasitede en yüksek rakamlara sahiptir. Otoprodüktörler açısından ise 100 MW üzerinde olan bölgelerde Akdeniz ilk sırada yer alır. Kojenerasyonda Yakıt Alternatifleri Levent TORUNOGLU Sayfa: 45-47 Özel ko-jen sistemleri tarafından güç üretim ve satımının hükümet 1arafından yasallaşması sanayi sektörünü kendi elektr i k ve ısılarını az maliyetle üretmeye teşvik etmiştir. Maliyeti düşürmek için temin, depolama ve maliyete bağlı olarak bir çok yakıt allernatifler i sunulmuştur. lngiltere'de kojenerasyonun gelişimi Kaynak: Cogen Europe Sayfa: 48-57 Makale kojenerasyon işletmecileri açısından Britanya'daki kojenerasyonun durumunu belirli başlıklar altında açıklamaktadır. Britanya'daki kojenerasyon işletim proje l erinde elektrik sistemiyle irtibata geçmek genellikle projenin ilk aşamalarında ikinci planda tutulur, fakat elektrik şebekesine bağlanmak çoğunlukla kojenerasyon projelerinin gelişiminde büyük bir engeldir. Öte yandan gaz pazarının özelleşmesi rekabete açık bir Pazar yaratan 1986 Gaz Yasası ile gerçekleşmiştir. 1 998'den beri tüm müşterile gaz 1edarikçilerini kendilerini seçebilmektedirler.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=