Enerji ve Çevre Dünyası 128. Sayı (Eylül 2016)

:) ENERJİ VE ÇEVRE DÜNYASI DERGİSİ ■ ENERGY&ENVIRONMENT MAGAZiNE Eylül 2016 Sayı/lssue 128 Yılda 8 Sayı yayımlanır Fiyatı: 9 TL � ,131: 1 . • �J 1 � • 1 1 • •• DUNYASI www.enerji-dunyasi.com

Teknik Sektör Yayıncılığı'na ait Tesisat, Doğal Gaz, Yangın ve Güvenlik, Enerji ve Çevre Dünyası Dergileri "TSY Dergilik" NY§ly.laması adı altlnda Apple App Slo:nla��;��ı1t�fi.Play·de Yayında �· . . � . Dolat Gaz Dergisi 186. Sayı (y020t• -,�'-- • • • •. ·:.\; • • --- - Tesisat ,:' .','�· •::;��:/,',:: ��•.'•ı :::�':'.': �.:��_;.:_�_ m sisat Dergisi 226.Sayı •, �p_p_Store'dan iNDiRiN � Goo�!e play r 'DEN EDiNiN • www.teknikyayincilik.com / I

SIEMENS '"'"r"''o/ for l.fL

SAHiBi VE YAYIMLAYAN/ Founder & Pub/isher Teknik Sektör Yayıncılığı AŞ. YAYIN DANIŞMANI/ Pubfishing Consuftant Özkan AĞIŞ YAYIN DANIŞMA KURULU/ Publishing Consu/ting Committee Erdal Çalıkoğlu (ETKB), Doç. Dr. Mustafa Tıns (T Dinamik Enerji), Muhammet Saraç (IZAYDAŞ), Filiz Karaosmanoğlu (ITÜ-YÜ), Dr. Amold Homfeld (TÜSIAD), Nail Olpak (MÜSIAD), Dr.Ahmet Kavas (IÇTAŞ), Metin Atamer (RESYAD), Dr. Atilla AKALIN (HESIAD), Yavuz Aydın (TÜRKOTED), Ufuk Berk (Karadeniz Holding), Serdar Yıldız (Borusan), Soren Kruse (Aalborg), Muzaffer Yosmaoğlu (BioConstruct), Yaman Akar (Yaman Enerji), lbrahlm Şen (Ene�i Danışmanı), Mehmet T0rkel (ENKO), Ömer özdemlr (Bosen Enerji AŞ.), Selahattln Çimen (Globinvest Enerji/Emekli ETKB Müsteşarı). YÖNETiM/ Management Yönetim Kurulu Başkanı / Chainnan Sorumlu Yazı işleri Müdürü / Pubfishing Director-Generaf Execulive Süleyman BULAK YAZI iŞLERi/ Editoriaf Editör / Editor Tayfun AYDIN REKLAM / Advertisement Reklam Müdürü/ Advertisement Manager Dilek MERTER Reklam Satış Temsilcisi /Advertising Sa/es Representative Ebru FAYTONCU UÇAR ABONE OKUR HiZMETLERi Membership Services Aboneve Okur Hizm. Sorumlusu/ Subscription and ReaderRepresentative Azime BAYRAM IMAMOĞLU BiLGi iŞLEM Bilgi işlem Müdürü / iT Manager Hakan ALBAYRAK For lntematlonal Contacts reklam@teknlkyaylnclllk.com TASARIM HizMETLERI Grafiker / Graphic Designer Seblha EKiNCi MUHASEBE/ FiNANS Muhasebe/Finans Sorumlusu Nihan HINDIOĞLU YÖNETiM MERKEZi/ Headquarters TEKNiK SEKTÖR YAYINCILIĞI A.Ş. Balmumcu, Barbaros Bulvarı Bahar Sok. Karanfil Apt. 2/9 34349- Beşlktaş/lstanbul Tel: (0212) 275 83 59 (pbx) (0212) 347 04 25 (pbx) Faks: (0212) 288 26 14 www.enerji-dunyasi.com www.teknikyayincilik.com e-posta: info@teknikyayincilik.com BASKI / Press Şan Ofset Matbaacılık San. ve Tlc. Ltd. Şti. Hamldlye Mah. Anadolu Cad. No:50 Kağıthane/ lstanbul Tel: (0212 289 24 24) Baskı tarihi: 27.09.2016 Bu dergi tüm Türkiye'de dağıtılmaktadır. Basın Kanunu'na göre Yerel Süreli Yayın'dır. Fiyatı: 9 TL Yıllık Abonelik: 72 TL (Fiyatlara KDV dahildir. Yıllık abonelikte kargo bedeli dahil, tek gönderimlerde dahli değildir.) K.K.T.C. Fiyatı: 10 TL K.K.T.C. Yıllık Abonelik: 80 TL K.K.T.C gönderileri PTT ile yapılmaktadır. Sektöre! Yayıncılar Derneği üyesidir. www.seyad.org • • • 1 ÇINDEKILER Sunuş a Güncel Yakıt Fiyatlarının Karşılaştırması - TEDAŞ Geneli Elektrik Birim Fiyat Güncel Tarifeleri m GÜNCEL Türkiye ve Çin Arasında 3 Tarihi Protokol İmzalandı mı 2015 Yılında Doğalgaz Tüketimi Azaldı mı HABERLER 20 ENERJİ VERİMLİLİĞİ Sirkülasyon Pompalarında Enerji Verimliliğinin İncelenmesi YENİLENEBİLİR ENERJİ Jeotermal Santral Alanlarında Atmosferik Korozyona Karşı Önlemler MEASNET "Sahaya Özel Rüzgar Koşulları Değerlendirme Prosedürü" NÜKLEER ENERJİ Nükleer Enerjide Türkiye Modeli FOSİL YAKITLAR Naturelgaz CEO'su Kanat Emiroğlu: "Türkiye'de CNG Pazarını Yarattık" Petrol ve Gaz Piyasaları En Uzun Kışı Yaşıyor 39 mı mı (D 2 ENERJİ ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 128-EYLÜL 2016

EYLÜL 2016 Sayı/ lssue : 128 www.enerji - dun yas i. c om BAKIM ONARIM VE SERVİS Ticari Binalarda Mekanik Sistemlerde Periyodik Bakımın Enerji Verimliliğine Katkısı TEKNİK TANITIM ABB'den Dünyanın En Uzun Tüneli için Özel Kablo m Koruma Sistemi El ÜRÜN TANITIMI Termo Teknik LOGIC Kombi 5 Yıl Garantili VARMAX Yoğuşmalı Kazanlar Yeni Nesil Salon Tipi Klimasıyla Sıcak Yaz Günlerini Serinletecek Alarko Carrier'ın Sirkülasyon Pompaları, Yüksek Verim ve Düşük Enerji Sağlıyor İklimlendirme Sistemlerinin Dostu İzocamflex Alarko Carrier, Ürün Gamına İnverterli AquaSnap 76 77 77 78 Soğutma Grupları ve lsı Pompaları'nı Ekledi 78 EYODER Bülteni Sunuş - Enerji Verimliliği Sektöründe; Dikkat Edilmesi Gereken Bazı Yanlış Uygulamalar (9 Yeni Bir Enerji Kaynağı: Enerji Verimliliği (g Reklam indeksi 9.ULUSLARASI ENERJİ KONGRESİ--------29 23 . DÜNYA ENERJİ-------------- --------------2 7 ALARKO CARRIER -------------------------- A.K EMAS--------------------------------------------83 ESCON ------------------------------------------43 EWT B.V ----------------------------------------19 FRİTERM ---------------------------------------15 KARYER iSi-------------------------------------21 KAZABLANKA ELEC EXPO------------------33 LAYHER İSKELE--------------------------------- 9 LED & LiGHTING------------------------------ 45 LÖSEV -------------------------------------------75 NORDEX----------------------------------------11 NORM TEKNİK ---------------- ------------ A . K. İ. RENK TRANSMİSYON -----------------------17 RENSEF -----------------------------------------35 SCHNEIDER ELECTRIC ----------------------85 SEFEROĞLU------------------------------------25 SENVION ---------------------------------------- 7 SIEMENS ---------------------------------------- 1 STANDART POMPA--------------------------13 SUMAK DALGIÇ-------------------------------23 TÜREK-------------------------------------------31 TRiVEN1------------------------------------------ 5 VIESSMANN------------------------------ 38-41 © E r j i knt ieb ais Deüdni lyeams ıe zD.eYr ga iysı innldaen ayna yt üı nml a nyaanz ı lyaanznı v es oçriuz mi ml luelrui nğ uh eyr ahzaakr kl aı nmnaah, fiul azndluarn. nİ z i sno raul ımn ml u al udğaun ,i l akna ysnaahki pgl eörsi nt eer ial ei trtei rk. d e o l s a © Ali rights reserved. No paıt of this publication may be reproduced in any form or by any means, whether as a source without the consent of the publishers . The responsibility of ali published aıticles and ads belong to their authors and owners. ENERJİ ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 128-EYLÜL 2016 3

SUNUŞ o ÖzkanAĞIŞ TURKOTED Onursal Başkanı ENERKO Enerji Hizmetleri Yönetim Kurulu Başkanı ozkan.agis@enerko.com.tr Yerli Kömürü Teşvik Eden Devlet, Kojenerasyon Tesislerine de Vefa Borcunu Ödemeli Yerli kömürlerimizi en iyi nasıl değerlendiririz? sDoenr rgai my ai zyiınn,l aBni ar lne ş1m2 3i ş. SMa yi lılseı tnl de ra , PTaürriksi yİ kel'inmi n ,zai rlv e s i n d e n tına imza kAor ay dd aunğ ug ey eç enni y1ü0k aüymd laünl üskol ne rr ai n, ihi faaf dı zea leatrmı meı yz eı t çaaz leı şl emmı şet ıkmt e. f"a•yda gördüm. 123. Sayıda özetle şu bilgileri vermiştim: Bu anlaşmaya imza koyacak taraflar, 2030 tarihine kadar ortalama küresel ısınmanın 2°C'ı geçmemesi için ulusal her türlü yasal ve yapısal önlemleri almayı taahhüt ederler . • Anlaşmaya imza koyan taraflar, emisyonların azaltılması için kirleten sektörlerde her türlü innovanon ve high tech önlemleri aldığı halde yine de, sera gazını planladığı ölçüde düşüremiyor . Bu gazların yok edilmesi(mingaHon) için ilave önlemleri alacaklar, • mİ k liişmt edkenğoi şl oi kj il li eğ ir ei l ev emyüecnaidl i ek ll ee ryea gt ıör rı me yl aarpı nı l ıanbei lnmgeesl ii nş i tcehmnoinloegtymEexkecüuzevree bir Teknoloji İcra Komitesi (Te ti Committee) kurulacaktır, • Anlaşmanın bizim için en önemli tarafı, Türkiye'nin ilk defa böyle bir iklim anlaşmasının alhna imza koymasıdır. Bugüne kadar, Kyoto dahil, bütün iklim ve çevre anlaşmalarına imza koymaktan çekinen 4 ENERJİ ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı l28-EYLÜL2O16 Taünrlakşiymea, scınesaaretle Birleşmiş Milletler CP.21 Paris 84 ülke ile birlikte imza koymuştur." Yl aeşnmi aknuı rnu hl aückaükmklöemr i nüir y veer iynae lgi neyt ii rt ms ae nk ,t roa lkl ea rdi anrd de a, az on r dr eekğai lb. eS ta nütsr taül l ne lrüi nğ üy esnai ğylaatmı r ıamk c iıçl ai nr ı , eenn eyrüj ik ps ei yka svaesrı ni md al i sy aa nmt raazlllaerr. i Ek nu rymü ak ks evke çi şelvertimmevkezroi mr ulne dr ianl avrey oe kns ay üykasşeak tz ee kmneoyl oe j ikl ea rdi anr, up yr og uj el laenr ai nc ahğeı r per loej me l ea rndı ne ddai z, aeynn dy ea nn i smi nai nl ve en kalitelisinin kullanılması ile desteksiz yaşayabilirler. 'Tsüi nr ki ti ey eş kiiçl iendeesna(s1s4o6r5u0n M, TWü r)k, ieysekki kuör uml uü rgvüec lüi nn yüint s%a n2t0 rdaal l year işdl ıidr . ı rB. uV es ar inmt rl ea rl lieçroi nk bdüüyşüükk tbüi rr k{ %ı s m2 8ı - 2%53y5ı l ad raans ıdnadhaa) vç oe kb üa cs at ügnadzeı deimr . i Bs yuo snal anrtı r, aÇl leevr r e2 0B-a3k0a ny ıl ıl ğdıa lni mbiet lrei r ei nsikni Tr aE, TUA lŞu sy leanr ai rEaÜs ıA iŞh at al er laef rı nl ed öa zne yl ışl li rakr ec at l ei şrlee tsial dt ıi lkmt eı şnt ı sr .oBnu sdaünz terlat el l er er iknvyeebnai zsıaihdiapml eer i y, as at ınr ıtmr allal er ırni nı yyaüpzaürnaük igşöl ez tümn üe

.l... . 1"/VIIRI TURBINES Upto30MWe Buhar Türbin teknolojisinde 40 senenin üzerinde tecrübe • 55 ülkede satış ve faaliyet 2500 setin üzerinde kurulum 11000 MWe üzerinde mevcut kurulu güç Ürün Kapsamı • Türbin Tipleri : Kondensasyonlu / Ara Buhar Çekişli / Kondensasyonlu / Karşı Basınçlı / Ara Buhar Çekişli Karşı Basınçlı Türbin buhar giriş basıncı: 120 bar{a)'e kadar dizayn Türbin buhar giriş sıcaklığı : 545°C'e kadar dizayn • Tek kademe veya yüksek verimli çok kademeli opsiyonlar Buhar Türbin Güç Aralığı: 0-30.000 KWe Triveni Turbine Ltd. Uygulamalar Şeker Gıda Çimento Tekstil TURB/NES Above30 up to 100MWe Biyokütle Bazlı Enerji Santralleri Atıktan Enerji Atık lsı Enerjisi Geri Kazanımı Non-Konvanslyonel Enerji Kaynakları Birleşik lsı ve Enerji Çözümleri 12-A, Peenya lndustrial Area, Phase-1, Bangalore 5 60 058, KA, lndia. Tel: +918022164000 Fax: +9180221641 00 nail : mktg@triveniturbines.com, skumars@trivenilurbines.com, kerem.ibel@trendenerji.com.tr, Website: www.lriveniturbines.com

SUNUŞ o ps ies lşei nr idyeıdk iarr. aKku cyaekn idl eorliunsi uy appamr aavyear eg rüeçkl ear il dkı ak ll amr ıa mb uı ştteı r . BA uy r sı caan, tsroa nl l eyr ıi lnl a pr di yaa es al e kf ityrai kt ı ypliay assaat sı şı tda az aç or akr deüdşemc üe kş tl eürri. ak işyi koar dr duı.r . HBüu kşüi rmk eettliemr iinz , bBi ri rşl eekş mi l dieş dMe isl tl eetkl el ern mP aer issi gİ kelri me yDaeşğl ıi şvi kel i ğy io ar gnul anş mk öams ı nü ırn s çaenvt rr ae l lkeor ir uamr aas ı hn üd ka ükma ll me rıişytl ıer,. aAlymr ıac ab eb du eslal enrti rnael l kear irnş ı, , TH. Cü.kHüamz ientei ns idnee bç ior kş ei yyi l geer lyeanpsma taı snı gerekmekteydi. Sonunda aranan kan bulunmuş ve bu eski santrallerin, bu şekli ile üretebildikleri elektriğin, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahh ud ay gnu1l a8m5 TaLb/aMş lWa thmfıişytaı rt. (l aBsua t ı n a l ı n ümt Aa.sŞı .k(aTrEaTr Aı aŞ l)ı nt amr aı şf ıvne karar, 4/8/2016 tarihlerinde Bakanlar Kurulu tarafından alınmıştır. ) By ea nk ai l enrl ai yr aKpuı lrı un cl ua yKaakr aa dr naar ,mç eevs ri ,e ey iskkiir lveet eyraeşkl ıdseaonltsraa çl l ae lrı eş , myaapıilmırkkeannı sağlayacaktır. Eski santrallerin renovation'ları veya yerine yenileri kurulurken, Devlet, uzun vt eakdneodl eo, j i sl earhl ei b di noen ar et ıkl ma bı şe tv eü st teümn li üz ğeümsi sa yğol anyl aa cr aükr ey tüekcseekk, tçeesvi rsel ecri ,i ns of isnyaanl ss mo raunmı ldual u, Bk ipr lreoşjme l ei şr Mi n ii ltl ee şt lvei rki ne tgme lei şl imd i er . kBt ue olan ülkelere tahsis edeceği "Yeşil Fonlar"dan temin o v e i l d k d e u m b ğ i e l u e k n c a u e n ğ i gi z m ö m r i a e zi l n a u r nı nuı nt mgaeyvaşleı mk .pGoel i tçiekna l ay rı lılnaırnı nnKeyl eort eo mt e aş l "Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Yetkilileri", uygulamaları disiplin altına alacak ve mazeret deliklerini tıkayacak tedbirleri de "Paris İklim Değişikliği Konferansı"na getirmiş ve bunu kabul ettirerek, anlaşma i mM çi e n ü t c e n a n i d n e e c l a e k z o i P py r m o o j l a e a y l n e ı b r m i a aş adrdme lı eş lra ar dr aı rs. ıGnedlai ş, mK üe rket es eol l aı snı nüml kae liel er ve kt eukl ll ae nn ae bc iel mk eo l pmoal istıi kdai lkak b r a ı u , t l b e pi r r z i o e ç j e e h l k e e m m rin e f k yin t e e a ş d n il i s r f .o k B n o u l l a a n r y l ı a l y ı r l ğ a ı ı a d s k a e ı ğ s ll ­ı ltaeymacizaktuhtuelmmadseınyaerhliizkmömetüerltemriimş oizliakcualklatınr.ırken çevrenin Yüksek Teknolojilerle Donatılmış, Yüksek Verimli Kojenerasyon Tesislerini Nasıl Yaşatırız? Yğ ea rl gl iakzöyma küar ns as na nt rtar al l el l er irnee ysaapğı ll aa nn abna zbıuhaaykrsııczal ılkı kl al ar rı , adkol a 6 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 128- EYLÜL 2016 a n g ç e in a t i n ö rm n v c ee ü k e l t ü l e e ğ d k ü i t r n r . ü i S k o y in a th p 2 a a 0 l n a , yt ı ı k n l a i ı ç l i di t n e u d l r i e d e , u l ö era k ze n tr l i k k e o l ü e je r k n e tr t e i i r m k a ü i s n y r e e o t n k im a v pi eı kboi rmb ba işnkea kç ae rvar irmn asma ne tirl ae l kl earl idnı dr ıel mt eı şştvı i. kYlaenr i 2y0e1n3i tyeı sl ıins ldear ,, gümrük muafiyeti, yatırım indirimi ve Katma Değer pMi yuaasfai yseı nt idnad ef i ny amt l aarh dr uam, 1k0a0l mT Lı ş/ lMa rWd ı hr .' Sı ne rabl teı ns ta edl üe kş üt rni k dc ea, sböuk üt el esri es lke, r iInr a kb,i r Pkaıksims tıa nk a, pBaatnı lgml aı şd, eşşa vnes lyı ao Al afnr ilkaar ülkelerine nakledilmişlerdir. dBountaensıimslaelraryıyülkasek verimleriyle, yüksek teknolojili ve m1 KeWsinde Türkiye'nint eymüzi zaekmı y di sıy. oEnskl ai rbı yi rl ak,öemleükrtrsikaniştlreatli h elektrik üretirken yaklaşık 1,2 kg COz'i çevremize s2a2l5ıygorr.sCaO, buna karşın, kojenerasyon tesisleri sadece 2 çıkarmakta. Avrupa ülkelerinin pek çoğunda ky oe jnei nl eenr ea bs yi loi rnetne es irsj li ekrai , ybnaacğaı gi l aez eı eş dmei ğs ey or nt ul atruı lymö ankütnaddeı rn. , m y Büi rk szealmmai şnol al ar nt ok opjleanme rkaas ypoans i tteessiis l7e0r i0, 0h eMr yWı l ' a3 mk ai ldy aa rr 3 a ç ı ğ' 1 ıü k1 md oi lğyaalrg adzo ltaars aa rz raul tfmu ı sş a, ğalyanmı ızşa, md oa nl adyaı s dı yal a, scearrai gBauz ltaersı i sslaelrı innı mi şılneıt ,my eı l sdian i5, müillkyeomn itzo ny al ur ak rkı nü aç üçl temv iür eş ct üe rk. bir öneride bulunmak istiyorum. Enerji Verimliliği Kanunumuz var. Bu kanuna göre, Yüksek Verimli Kojenerasyon Tesisleri od lı ağ ır aekn et rej şi vv iek leemr di seyno ny at raas ral rarnuaf ub i kl eacr eş ıkl ı , ğ b ü ın i l r k d e m a m , e k i k z a e a d n s e a i m z ğ m l e a a li ot al ur işf teus ri nu dl aebni l i yr .aÇr oa kr l ay ün kms ae sk ı vsearği ml a lni oa bl ai nl i rl a. rBı nö ıynl e, Yc Ee K, Dh Ee Mm yüksek verimli tesisler sökülmekten kurtarılır hem de dyüakhsaeakzvdeoriğmaelgtaazntıünkaectaiklmteişşvikler veya ayrıcalıklarla, ve cari açık da, o ölçüde aşağıya çekilmiş olur. rBi kö üy lreectei md eşvi rl ek et itml eirzi nees )k, i ov teof ap rboodrüc kutnöur l eö rdee m( y ei şnoi el ul er . k t ­ Dostça ve Hoşça Kalın.

Senvion yüksek kaliteli Alman rüzgar türbin üreticisi, şimdi Türkiye'de. -{ 25 yılı aşkın sektör deneyimimiz Senvion'u .JL rüzgar enerjisi sektöründe en tanınmış isimlerden biri haline getirdi. Bugüne kadar dünya çapında kurduğumuz 6.000 den fazla türbinimizin toplam kapasitesi 12 gigawatta ulaşmış durumdadır. Ürün portföyümüz, nominal çıkışları 1,8 megawatt ile 6,15 megawatt, rotor çapları ise 82 metre ile 152 metre arasında olan güvenilir ve uzun vadeli kullanılabilir türbinleri içermektedir. Senvion Turkey Rüzgar Türbinleri Ticaret Ltd. Şti. Next Level İş Merkezi Eskişehir Yolu Dumlupınar Bulvarı No: 3A-32 Söğütözü 06500 Çankaya ANKARA www.senvion.com � Senvion Turkey Rüzgar Türbinleri \::ıJ Ticaret Limited Şirketi Eylül 2014'te kurulmuştur. Merkezi Ankara'da bulunmaktadır ve Türkiye deki satış, kurulum, servis ve bakım faaliyetlerinden sorumludur. @ Senvion'un en gelişmiş © teknolojilerden yararlanan üretim tesisleri Almanya, Portekiz ve Kanada'da yer almaktadır. � 3.700 kişiden oluşan uzman ekibimiz her projenin ihtiyaclarına göre özel çözümler sunuyor. SENVlON wind energy solutions

Yakıt Fiyatlarının Güncel Karşılaştırma Tabloları için www.enerji-dunyasi.com, www.dogalgaz.com.tr, www.tesisat.com.tr adreslerindeki sitelere bakınız. GÜNCEL VAKiT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRMA TABLOSU [1] (21 Eylül 2016 tarihinde, KDV HARİÇ) YAKIT BİRİM FİYATI ALT ISIL DEGERE göro ÜST ISIL DEĞERE göre VAKiT YAKIT (1] YAKITLAR ALT ISIL ÜST 1S1L 1000 kcal için 1000 kcal için DEGERI DEGERI Kuruş DolarCent AvroCent VAKiT FiYATI VAKiT FIYATI [1] [13] (13] [2] (3] DOĞALGAZ keal/m' kcal/m' kuruş f m' S Cent/m1 E Centlm1 kuruş S Cent E Cont kuruş $ Cent E Cont (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4) 8.250 9.155 80,1471 26,8598 24,0019 9,71 3,2557 2,9093 8,75 2,9339 2,6217 için Organize Sanayi Bölgesi (BOTAŞ) 300.001 m'lyıl ve OstOndo [4] 8.250 9.155 80,5383 26,9910 24,1190 9,76 3,2716 2,9235 8,80 2,9482 2,6345 Do!)algaz Tüketimi i çin (BOTAŞ) 300.000 m1/yıl ve altında [4] 8.250 9.155 87,1461 29,2054 26,0979 10,56 3,5401 3,1634 9,52 3,1901 2,8507 Oo{ıalgaz Tüketimi için (IPRAGAZ) LNG • Büyük Sanayi (5] 8.250 9.155 154,4195 51,7509 46,2445 18,72 6,2728 5,6054 16,87 5,6527 5,0513 Sıvılaşıırılmış Do!)algaz (iPRAGAZ) LNG • Orta Sanayi (5) 8.250 9.155 161,5601 54,1439 48,3829 19,58 6,5629 5,8646 17,65 5,9141 5,2849 Sıvı l aştırı tmış Do{ıalgaz (IGDAŞ) 800. 000 m3/yıl ve üstündo (6) 8.250 9.155 83,9004 28,1177 25,1259 10,17 3,4082 3,0456 9,16 3,0713 2,7445 Do�algaz Tllketimi içi n (IGDAŞ) J00.001-800.000 m3/yı l .ırasında (6) 8.250 9.155 94,7104 31,7405 28,3632 11,48 3,8473 3,4380 10,35 3,4670 3,0981 Oaja.lgaz TOketimi içi n (/GOAŞ) O · 300.000 m3/yıl arasında (6) 8.250 9.155 101,3182 33,9550 30,3421 12,28 4,1158 3,6778 11,07 3,7089 3,3143 DoQalgaz Tllkelimi için LİNYİT KÖMÜRÜ kcal/kg kcalfkg kun.ıf f kg $ Contlkg € Cont/kg kuruş (2) $ Cent (5) € Cont (5) kuruş (3) S Cont (51 € Cont (5) Man l sa�Soma KISRAKOERE (Yıkanmış Toz; 0,5 -10 mm) TKI - ELi LiNYiT KömOrO [8] 4.724 5.032 31,5750 10,5818 9,4559 6,68 2,2400 2,0017 6,27 2,1029 1 ,8791 Mani sa-Soma KISRAKOERE (Yıkanmış Torbalı 10 -18 mm) TKI • ELi LiNYiT KOmOrO (8] 4.932 5.228 49,4000 16,5555 14,7940 10,02 3,3568 2,9996 9,45 3,1667 2,8298 iTHAL Sibirya KömOrO Coviz tipi (ISTANBUL) HAKAN KÖMÜR (7) 6.500 7.300 72,8814 24,4249 21,8260 11,21 3,7577 3,3578 9,98 3,3459 2,9899 AKARYAKIT kcalfkg kcal/kg kurut I kg $ Cent/kg € Cent/ kg kuruş (2) $ Cont (51 € Cont (5) kuruş (3) $ Cont(S) € Cont (5) (SHEll TÜRKiYE) FUEL-OiL N0:6 (9] 9.200 (istanbul Avrupa Yakası) 10.300 139,3051 46,6856 41,7181 15,14 5,0745 4,5346 13,52 4,5326 4,0503 (SHELL TÜRKiYE) FUEL-OiL N0:4 • KaloriferYakılı (lsıanbul Avrupa Yakası) (9] 9.700 10.500 173,7288 58,2221 52,0271 17,91 6,0023 5,3636 16,55 5,5450 4,9550 (SHELL TÜRKiYE) [9] VP DlESEL MOTORiN (lst.ınbul Avrupa Yakası) (10] 10.200 10.800 404,1750 135,4519 121,0395 39,63 13,2796 11,8666 37,42 12,5418 11,2074 LPG DÖKMEGAZ keal/kg kcalfkg kun.ı$ I kg $ Cont/ kg € Cont/ kg kuruş(2) S Cont (5) € Cont (5) kuruş (3) S Cont (5) € Cont (5) BÜYÜK SANAYi Kullanımı MIKS LPG [11] 11.000 11 .900 385,3130 129,1307 115,3908 35,03 11,7392 10,4901 32,38 10,8513 9,6967 IPRAGAZ • AYGAZ SANAYi Kullanımı MlKS LPG [11] 11.000 IPRAGAZ - AYGAZ 11 .900 423,8443 142,0437 126,9299 38,53 12,9131 11 ,5391 35,62 11,9364 10,6664 SANAYi Kullanımı PROPAN [11] 11.100 12.000 459,8412 154,1074 137,7100 41,43 13,8836 12,4063 38,32 12,8423 11,4758 IPRAGAZ-AYGAZ ELEKTRİK kcal/kWh kcallkWh kun.ış I kWh $ Cent I kWh € Cent/ kWh kuru, (2) S Cent (5) € Cont (5) kuru, (3) $ Ccnt (5) E: Cent (S) SANAYi Elcklrik TEK TERiM • Al çak Gorilim (12) 860 860 29,8906 Tok Zamanlı Tar i fe - TEDAŞ KONUT Elektrik (12) 860 860 34,9515 Tek Zamanlı Tarife - TEDAŞ TiCARETHANE Elektrik (12) 860 860 35,2427 Tek Zamanlı Tarife · TEDAŞ Notlar (1) KDV Hariç Fiyatlar olup, yakıtların herhangi bir cihazda yakılmadan önceki ve satış noktasındaki birim fiyatlardır. (2] Alt ısıl değere göre 1000 kcal için kr değeri [ (Birim F i yat x 1000 kcal / Alt lsıl Değeri) ] formulü kullanılarak hesaplanmıştır. (3] Üst ısıl değere göre 1000 kcal için kr değeri [ (Birim Fiyat x 1000 kcal / Üst lsıl Değeri) ] formulü kullanılarak hesaplanmıştır. (4) BOTAŞ'ın OSB ve Sanayiye sattığı doğalgazın birim fiyatına 0,023 TL/Sm' olan ÖTV dahil edilmiş, 2016 yılı Eylül ayında geçer l i olan fiyatlardır. (5) IPRAGAZ'ın müşterilerine uyguladığı LNG birim fiyatları 01 Eylül 2016 tarihli sirkülerinde belirtilen, 21 Eylül 2016 tar i hinde geçerli olan KDV'siz fiyattır. (6) IGDAŞ'ın serbest tüketici olan veya olmayan müşterilerine uyguladığı 01 Eylül 2016 tarihli sirkülerinde belirtilen, 21 Eylül 2016 tarihinde geçerli olan KDV'siz fiyattır. (7] ithal sibirya kömürü fiyatları HAKAN KÖMÜR şirketinin fiyat listesindeki ceviz tipi linyit için 21 Eylül 2016 tarihli nakliye ücreti ve KDV dahil 840TL/ton olan peşin satış, KDV'siz fiyattır. (8) Yerli linyit kömürü fiyatı 21 Eylül 2016 tarihinde geçerli olan TKİ • ELl'nin Ol Ocak 2016 tarihli ısınma Amaçlı (Torbalanmış} Kömürlerin İstanbul Bayi Depo Satış Fiyatları listesinden alınmış Soma Kı srakdere; 0,5-10 mm Yıkanmış Açık -Toz: 175 TL/ton (KDV Hariç), 10-18 mm Yıkanmış Fındık • Torba: 317 TL/ton (KDV Hariç) fiyatına nakliye bedeli (92,4 TL/ton] ve %15 bayi kar marjı eklenmiş olan KDV'siz fiyattır. Alt ısıl değerler Eli Laboratuvar Şube Müdürl üğü'nün "2012 Yılı Kümülatif Ağırlıklı Komple Analiz Değerleri" tablosundan alınmıştır. 10,0173 8,9514 34,76 11,6480 10,4086 34,76 11,6480 10,4086 11,7134 10,4670 40,64 13,6202 12,1710 40,64 13,6202 12,1710 11,8110 10,5542 40,98 13,7337 12,2724 40,98 13,7337 12,2724 (9] Fuel Dil No:4ve No:6 biri mfiyatı SHELLTÜRKIYE'ninakaryakıt pompa satışfiyatları listesindeki 21 Eylül 2016 tarihli İstanbul Avrupa yakası için KDV'siz perakende satış fiyatlarıdır. (10) Motorin birim fiyatı SHELL TÜRKİYE'nin akaryakıt pompa satış fiyatları listesindeki 21 Eylül 2016 tarihli İstanbul Avrupa yakası için perakende satış fiyatları olup, kr/litre değeri 0,845 dönüşüm katsayısına bölünerek kr/kg'a çevril miştir. (11] LPG dökmegaz fiyatları İPRAGAZ ve AYGAZ'ın 21 Eylül 2016 itibariyle geçerli olan 26 Temmuz 2016 tarihli sirkülerlerinin KDV'siz fiyat ortalamasıdır. LPG dökmegazın büyük sanayi tesislerinde kullanımındaki birim fiyatı küçük sanayi için belirlenmiş olan birim fiyattan %10 daha düşük olarak alınmıştır. (12) Elektrik birim fiyatları EPDK'nın 01 Temmuz 2016 tarihinde ilan ettiği, 21 Eylül 2016 tarihinde geçerli olan, Elektrik Piyasası Tarife Tabloları'nda, TEDAŞ'ın Dağıtım Sistemi Kullanıcıları için Fonsuz tarifesinde belirtilen; • Sanayi kullanımında (tek terimli, alçak gerilim tarifesi);TRT payı %2, ve Enerji Fonu için %1, Belediye Elektrik Tüketim Verg i s i için ise %1, • Konutkullanımında;TRTpayı %2, veEnerjiFonuiçin%1 ve BelediyeElektrikTüketim Verg i si için %5 ve • Ticarethane kullanımında; TRT payı %2, ve Enerji Fonu için %1, Belediye Elektrik Tüketim Vergisi için ise %5 ilave edilerek bulunmuş, Özel TedarikŞirketinden Enerji Alan Tüketicilere Alçak Gerilim, Tek Terimli ve Tek Zamanlı tarifede belirtilen birim fiyatına dağıtım bedeli eklenmiş FONLU fiyatlardır. (13) ABD Doları ve Avro 20 Eylül 2016 tarihi itibariyle T.C. Merkez Bankası Efektif Satış Fiyatları olup; 2,9839 kr/ABD Dolar ve 3,3392 kr/Avro 'dur. 8 ENERJİ ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 128 - EYLÜL 2016

Layher. � Daha Fazla Olanak. İskele Sistemi.

Yakıt Fiyatlarının Güncel Karşılaştırma Tabloları için www.enerji-dunyasi.com, www.dogalgaz.com.tr, www.tesisat.com.tr adreslerindeki sitelere bakınız. 01 TEMMUZ 2016 Tarihinden İtibaren Uygulanacak TEDAŞ Geneli Elektrik Birim Fiyat Tarifeleri (Fon ve Pay dahil, Vergi ve Güç Bedeli hariç) (21.09.2016) Görevli Tedarik Şirketinden Ener"i Alan İletim Sistemi Kullanıcısı Tüketiciler Tek Gündüz Puant Gece Zamanlı kr/kWh kr/kWh kr/kWh kr/kWh 21,1376 21,0004 37,3913 9, 1777 Dağıtım Sistemi Kullanıcıları Görevli Tedarik Şirketinden (*) Özel Tedarikçiden Enerji Alan Tüketiciler Enerji AlanTüketlcller için Sistem Kullanım Aktif Enerji Reaktif Dağıtım Reaktif Dağıtım Sistemi Tek Gündüz Puanı Gece Enerji Dağıtım Sistemi Bedeli Enerji Kullanıcıları Zamanlı Kullanıcıları kr/kWh kr/kWh kr/kWh kr/kWh kr/kVARh kr/kWh krlkVARh Orta Gerilim Çift Terimli (**) Sanayi 26,1011 25,9639 42,3548 14,1412 15,3431 Sanayi 4,9635 15,3431 Ticarethane 30,3919 30,2492 47,6910 17,6482 15,3431 Ticarethane 7,6076 15,3431 Mesken 30, 1891 30,0463 47,4880 17,4458 Mesken 7,4240 Tarımsal Sulama 26,9778 26,8474 42,7792 15,3386 15,3431 Tarımsal Sulama 6,2398 15,3431 Aydınlatma 28, 1571 7,3067 7,3067 7,3067 Aydınlatma 7,3067 Tek Terimli Sanayi 26,6330 26,4958 42,8867 14,6731 15,3431 Sanayi 5,4954 15,3431 Ticarethane 32,3220 32, 1793 49,6211 19,5783 15,3431 Ticarethane 9,5377 15,3431 Mesken 32,0726 31 ,9298 49,3714 19,3293 Mesken 9,3075 Tarımsal Sulama 28,5608 28,4304 44,3622 16,9216 15,3431 Tarımsal Sulama 7,8227 15,3431 Aydınlatma 30,0159 Aydınlatma 8,9884 Alçak Gerilim Tek Terimli Sanayi 29,6854 29,5482 45,9391 17,7255 15,3431 Sanayi 8,5478 15,3431 Ticarethane 34, 1396 33,9969 51 ,4388 21,3959 15,3431 Ticarethane 11 ,3552 15,3431 Mesken 33,8464 33,7036 51,1453 21,1031 Mesken 11 ,0813 Şehit Aileleri ve 16,1831 8,2521 Şehit Aileleri ve 8,2521 Muharip Malul Gaziler Muharip Malul Gaziler Tarımsal Sulama 30,0517 29,9213 45,8531 18,4125 15,3431 Tarımsal Sulama 9,3137 15,3431 Aydınlatma 31 ,7664 Aydınlatma 10,5721 Genel Aydınlatma 26,1789 Tarifesi Üreticiler için Üreticiler için çift terimli dağıtım tarifesi tek terimli da!jıtım tarifesi Kapasite Reaktif Dağıtım Reaktif Güç Güç Aşım Dağıtım Bedeli Enerji Bedeli Enerji Bedeli Bedeli kr/Ay/kW kr/Ay/kW kr/kWh kr/kVARh kr/ kWh krlkVARh Alçak gerilim Üretici 83,1914 166,3827 0,5601 15,3431 seviyesinden 0,7597 15,3431 bağlı üreticiler Mesken ve ticarethane birim fiyatında %5 belediye vergisi, sanayi birim fiyatında ise %1 belediye vergisi ile tümündeki %18 KDV HARİÇTİR. (') Koyu siyah renkteki fiyatlara dağıtım bedeli ile enerji fonu (%1), TRT payı (%2 ) gibi yasal yükümlülükler DAHiLDiR. (..) Orta Gerilim ve çift terimli sistem kullanım kapasite; güç bedeli 191 ,8984kr/Ay/kW. güç aşım bedeli 383,7969 kr/Ay/kW Orta gerilim seviyesinden bağlı üreticiler veriş yönünde zorunlu olarak çift terimli tarife sınıfında yer almaktadır. Alçak gerilim seviyesinden bağlı üreticiler veriş yönünde ç i ft terimli veya tek terimli dağıtım tarifesini seçebilirler. Çok zamanlı tarife uygulamasında Gündüz 06-17, Puant 17-22, Gece 22-06 saatleri arasıdır. Emreamade kapasite tarifesine tabi kullanıcılara orta gerilim seviyesinden bağlı üreticiler için belirlenmiş olan güç, güç aşım ve dağıtım bedeli emreamade güç, güç aşım ve dağıtım bedeli olarak uygulanır. Uygulanacak tarifeler her tüketici ve kullanıcı için ilgili bileşenlerden oluşan toplam tarifelerdir. Reaktif enerji tar i fesi ilgili usul ve esaslarda belirtilen şartlar dahilinde uygulanır. 10 ENERJİ ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 128- EYLÜL 2016

---- ■ ■ BiRLiKTE AYNI YOLDA Nordex ve Acciona Windpower birleşmesiyle, rüzgar ene endüstrisinin en büyük global türbin üreticilerinden biri doğ Aynı vizyonu pa 1 1 . . � şıyoruz: enerji maliyetlerini düşürürken, en iyi ve en �f venilir müşteri hizmetini sunabilme.k,. Çünkü biz\r ·zgara - ve size daha yakınız. 1 \

GÜNCEL o Türkiye ve Çin Arasında 3 Tarihi Protokol İmzalandı Çin'in Hangzhou kentinde düzenlenen G20 Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katılan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Çin Halk Cumhuriyeti ile tarihi öneme sahip 3 protokole imza attı. Nükleer, yenilenebilir enerji ve kömür sektörü alanında protokoller imzalayan Bakan Albayrak, Türkiye'nin nükleer enerji çalışmalarındaki yol haritası hakkında da önemli bilgiler verdi. İlk nükleer reaktörün 2023'te devreye alınacağını, 2030'a kadar Türkiye'nin enerjideki kurulu gücünün yüzde lO'unu karşılayacak - şekilde 3 nükleer santrale sahip olacağını söyleyen Albayrak, "60 yıldır tüm dünyaya helal olan bir teknoloji, 'Türkiye'ye haram' deniliyorsa, orada bir numara var demektir" diye konuştu. Albayrak bu yıl sonuna kadar güneş ve rüzgarda da iki büyük ihaleye çıkılacağını açıkladı. G20 Zirvesi'ne katılmak üzere Çin'de bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan'a refakat eden Enerji Bakanı Albayrak, Türkiye'nin enerjide gelecek vizyonunu belirleyecek üç önemli protokole imza atarken, enerji alanıyla ilgili kritik açıklamalarda da bulundu. Nükleer enerji başta olmak üzere güneş ve rüzgar enerjileriyle ilgili de önemli projeleri anlatan Bakan Albayrak şöyle konuştu: Çin tarafı ile enerji alanında üç mutabakat zaptı imzaladık. Nükleer, yenilenebilir enerji ve kömür. Üçüncü nükleer santral ABDÇin konsorsiyumunun talip olduğu bir proje. Önümüzdeki günlerde konsorsiyumla birlikte üçüncü nükleer santralin saha seçimi ve fizibilite ile ilgili açıklamalar da yapılacak. 17-18 Kriterimiz Var İlk iki nükleer santralimiz Akkuyu ve Sinop olacak. Üçüncüsü ile ilgili saha çalışmaları bir noktaya geldi, hangi bölge olacağı henüz belli değil. Burada duygusal değil 1 2 ENERJİ ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 128-EYLÜL 2016 17-18 kritere göre hareket ediyoruz. Bunların içinde depremsellik, su yollarına yakınlık, hava yollarının kesişimi, askeri bölge ve diğer kriterler var. Bunlara göre seçim yapılıyor. Haritalarda birkaç yer öne çıkıyor. Bunun için üst düzey istişare ile stratejik bir karar verilecek. Japonya ile Anlayış Birliği Belgesi İmzalanacak Türkiye'nin 2023-2030 hedefleri var. Nükleer bunun içinde önemli bir yer tutuyor. 2023-2030'un Türkiye'si 120- 150 bin megavat kurulu gücü ifade ediyor. Bunun yüzde l0'u, 10-15 bin megavatı nükleerden sağlanacak. Japonya ile de nükleeri hızlandırmak için bir anlayış birliği belgesi imzalayacağız. Türkiye'nin teknoloji ile ilgili iyileştirme beklentisi var. Burada zaman kaybetmemek için 2023-2030 yıllarını kapsayan planda ilk reaktörü devreye almak istiyoruz. Türk Akımı'nda İlk İzinler Verildi Rusya ile İstanbul'da mevcutların yanı sıra potansiyel projeleri de görüştüğümüz verimli bir toplantı gerçekleştirdik. Türk Akımı'nın birinci fazı ile ilgili beklenen izinlerin onayını gerçekleştirdik. Türkiye'nin enerji arz güvenliği ve bölgesel enerji projesi olarak Türk Akımı 24 Kasım 2015'e kadar masadaydı. Proje ile ilgili süreç olumlu ilerliyor. Gaz konusunda sessiz ve derinden önemli adımlar atıyoruz. Türkiye'nin bir kaynağa, bu kaynağın bir yapıya bağlı olmaması konusunda çalışmalarımız var. Rusya uzun bir süredir önemli bir ortağımız. Yeni ve farklı işbirlikleri yolunda adımlar atacağız.

Fabrika, site, alışveriş merkezi, hastane binası... Projeniz ne olursa olsun, Standart Pompa'nın UL448 ve FM1319-1311 sertifikalı yangın pompaları sizi hem yangına hem de yüksek sigorta maliyetlerine karşı korusun, içiniz rahat olsun. SNI< UÇTAN EMiŞLi SANTRiFÜJ YANGIN POMPASI , .V SDS AYRILABiliR GÖVDELi SANTRiFÜJ YANGIN POMPASI @ LISTED <§> APPROVED

GÜNCEL o 201 S'de Doğalgaz İthalatı Azaldı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından Doğal Gaz Piyasası 201 5 Yılı Sektör Raporu yayımlandı. Rapordaki verilere göre Türkiye'nin 2015 yılında gerçekleştirdiği ithalat, bir önceki yıla göre% 1,70 azaldı. Yüzde 55,31 ile Rusya'ya doğalgaz ithalatının en fazla gerçekleştirildiği ülke oldu. yE ınl ıenrdj ia kP i i yvaesrai lseı r iDküazpe snal ey ma ne, DKouğr ua lmGua zt aPr iayfaı sn adsaı nS e2k0t1ö5r d rta a e p r a o üf r r ın u e d t y ia m a n y ı 2 y m a 0 p l 1 a a 5 d n ı y . ı t l o R ın a p d p t a a o nr 3 d 8 s a 1 a k t , i 3 ış v7 e l i mr s i a l i e l n y r s o e ı n s g a S ö m h rei byi u9rtşiirçkinet 3 doğalgaz ü g sa a r t e z ı ş t m i a m i s ki u n ta n in r u ı lm g 2 e 0 u r 1 ç ş 4 t e u k y r ı l l . e ı Ü nşt a r i e r g t il ö i d m r i e ğ i i % y a s 2 p a 0 h ıl , a a 4 r l 5 a a r k a a z s a b a l t d aış k ı. a ı l D d s o ı u ğ ğ n ı a n u lg d la a a n z , %66,17'1 s%i n1d4e, 4y1e ri li e k a l K a pı n a rk y s l l a a a h r e e a l n l i a v r f d e a az % l y a 1 a 1 ü p, r ı 5 l e d 6 t ı i ğm il ı e g i n ö D rü T ü e z l c k ü e i y r o gd r e a . l ğ d A ri i . l d i ı i n ç d e a ri n Üretim yapan toptan satı rafından 2015 yılında gerçşelkisleaşntsiırisleanhib3i8ş1ir,3ke7tmleirlytoan Sm3'1ük doğalgaz üretiminin önemli miktardaki kısmı, TlePrAi tOarvaefıTnhdraancegeBraçseinkleNşattiurirlda !i .Gas Corporation şirketİthalat azaldı 2015 yılında, 48 milyar Sm 3 doğal gaz ithal edildi. aDzoağl da lıg. a2z0 1i t5h aylıal ıtnı d2a0, 1i t4h ya ıl laı nt a%k5ı5y,a3sll a' l ı %k 1p,a7y0l aoer annfı anzdl aa Rmuilsyyaar'dSamn gerçekleştirildi. 2015 yılında toplam 7.7 3 Lt aNr Gt oi tphl aa ml a t L i ın t N h ın G a l a % it t h ı 4 n a 8 l , % a 3 t 1 5 ı ' y5a, 7p9ı l'mu nı şuool ul upş, tsuörzukyoonr .uTsoupml ai mk 1ik bölümü Spot LNG ithalatı oN li uj epr ,y ag'edrai nki at hl aanl ekdı si l me nı uBzOuTnAdŞö tnaerma f ısnödz al enş mC ee zl i ai tyhi ra lvaet miktarı oluşturdu. Türkiye, doğalgazda önemli ölçüde ithalata ve ithalatt da büyük ölçüde Rusya'ya bağımlılığı söz konusu. Spo a t Ll aNnGi t iht ahlaaltaı tnı ntıonp laarmt mi at hs aı yl al at t ba ki ri l ipk at ey ı nRıuns, yyaı'ldl aarn i yi anpdıe

Web sit izi Yeniledik! Yenilenen web sitemizde aradığınız bilgiye çok daha kolay ula�abilir, mobil uyumlu özelliğiyle tablet ve telefonlarınızdanrahatça görüntüleyebiIirsiniz. Friterm'i daha yakından tanımak, ürün ve hizmetlerimiz konusunda detaylı bilgi almak için web sitemizi ziyaret edin. www.friterm.com Friterm ve sektörle ilgili son gelişmeleri sosyal medyadan da takip edebilirsiniz. facebook.com/friterm * FrllTErlM® ? :._1979'dan beri twitter.com/friterm * FirllTEirlM �ya Dost Sanayi linkedin.com/company/friterm � � * ,:,.• FillTEilM AKADEMi

GÜNCEL O %65'Ierden %55'1ere düştüğü görü LTANŞG2t0o1p5laymılı) t%op8l3a,m8 4i'thalatının (Bolrüuy og ra. zBı vOe ünü gerçekleştirmiştir. Tablo 2.1: 2005-2015 Yılları Doğal Gaz İthalat Miktarları (Milyon Sm3) 2015 yılında gerçekleş lkaat pı nsıanm%ı n9d4 a, 8 5y a' i puı zl mu nı d töi rni el emn l idiot hğ aa ll ag at zl i si at hnas ı ş olup %5,15'Iik kısım spot LNG olarak yapılmıştır. Uzun dönemli ithalat lisansı sahibi olan ş ghearlaçteınklıeen çok Rusya'dan, i rakredtıl ne rd da no ğİ raal gna' dz ai tn ştirmişlerdir. Uzun dönemli sözleş kmı seml eı rnl eı Cyeazpaıyl ai rnv eL N%G2 4i t, h0 a5l'a1 i tkı nk ıı ns m%ı n7ı 5N ,i9j e5 r' 1yi ka oluşturmaktadır. Spot LNG'nin Payı yüzde 5,15 Sg pa zo ti tLhNaGl aittıhiaçliantdı e2 0%155 , y1ı5l ı'n1 i dk abtior ppl aamy a dsoağhai lp oldu. Bununla birlikte 7 farklı ülkeden spot LNG ithalatı gerçekleştirildi. Bu ü sy ıenrd aa l ıKr ka et anr N%i j 6e r8y, 4a 8%' 1 i k7 ,b2i r8 'p1 i ak y pi al eyl k ie i lk le l e s r i ı k r a ain r d a c a ­ i sırada yer aldı.. Toplam doğalgaz arzının % Rusya İran Azerbaycan Cezayir Nijerya 2005 17.524 4.248 o 3.786 1.013 2006 19.316 5.594 o 4.132 1.100 2007 ı 22.762 6.054 1.258 4.205 1.396 2008 I2 3 . 1 5 9 4 . 1 1 3 4.580 4.148 1.017 2009 l 19.473 5.252 4.960 4.487 903 2010 1 17.576 1 7.765 j 4.521 3.906 1.189 2011 25.406 8.190 3.806 4.156 1.248 2012 26.491 f8.215 3.354 4.076 1.322 2013 26.212 8.730 4.245 3.917 1.274 2014 26.975 8.932 6,074 4.179 1.414 2015r26.783 7.826 6.169 h916 1.240 * Spot LNG ithalatının yapıldığı ülkeleri temsil etmektedir. Diğer Azerbaycan 5,15% 12,74% Diğer* Toplam o 26.571 79 30.221 167 35.842 333 37.350 781 35.856 3.079 38.036 1.069 43.874 2.464 45.922 892 45.269 1.689 f 49.262 2.493 48.427 tran 16,16" k 0 a , 7 l a 8 n ' i T % ü r 9 k 9 i y , e 2 ' 2 d ' e 1 i k ü r k e ıs t i m l e ı n d d a o ğ y a u l r g t a z d ı ile geri şından Nijerya ithalat lisansı sahibi şirketler tarafından 2,56" değişik kaynaklardan gerçekleştirilen ithalat Şekil 2.1: 2015 Yılı Kaynak Ülkeler Bazında Türkiye'nin Doğal Gaz ile karşılandı. ithalatı (%) 2015 yılında ihracat lisansı sahibi 9 şirketten yine sadece BOTAŞ faaliyette bulunmuş olup bahse konu şirket tarafındanYunanistan'a623,94 milyon Sm3 doğal gaz ihraç edildi. Depolama Günlük ve mevsimlik değişiklikleri karş ğg ae ll ge anz dt eo mğ ai lngianzi na ça ızğaı lnmı agsi dı ev remy ae dk uvremsai ssı ı t l e a il m m e a i m n k e s v y a e d ğ al d ı n k o a l ­ ı çalışması amacıyla doğalgazın yer altı veya yer ü tüd enpdoel adme ap ot el asni smkaaspı ansai ti ehltei yr ai nçddeubyiur l duey oğ ir . 2 0 1 5 y ı l ı n d s a şiklik olmadı. Depoların yılsonu toplam stok miktarı 2 milyar Sm3 olarak gerçekleşti. İthalat miktarının yaklaşık aynı se1 6 ENERJİ ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 128-EYLÜL 2016 ivl ei y eblier lridket es eMyar ey ıtst i ağ yi ıyvaez saoy nl arraı ns ıdnad at üeknejtei mk siiny oanz abl ma a s ı ş o m ld ak u t ğ a u , d k e ı po stok seviyeleri artmakta; tüketimin yoğu la n ş aylarında ise, ithalat miktarının artmasına rağmen enjeksiyonun azaldığı görülmektedir. Yeraltı doğalgaz depolama lisansına sahip 5 ş g lu e n ç u m y e o m r v i e TPAO harici diğer depolar henüz f i a rk a e l i t y e bu t e ş durumda. TPAO tarafından iş ybıul ıln' udna S5i 'lii vi tr hi aİ l çl aets li ins da en syı esraahliabni ld'ei pt oopl at ma n l a e s t t a e il t e s ı i ns i İ s2t0a1n5 ş lisansı sahibi olmak üzere 6 adet tedarikçiye hizmet verdi. 2015 yılında ülkemizin toplam 48.808,45 milyon Sm 3 olarak gerçekleşen doğalgaz arzının; %83,18'i

Güç aktarımında yenilikçi çözümler... RENK ürünleri işletmenize süreklilik, verimlilik ve mükemmellik katar. Turbo Dişli Uniterleri Max. güç: 150 MW Kaymalı Yataklar ı,;: ".ai! lnnovative Power Transmission Dişli Kaplinler Yüksek Hız Diyafram Kaplinler RENK Transmisyon Sanayi A.Ş. Yeşilköy Mah. Atatürk Cad. No: 12/1, EGS Business Park B-1 Blok, Kat 14, No. 441, 34149 Bakırköy/ İstanbul Tel: +90 212 465 70 94 - 95 • Fax: +90 212 465 60 93 E-Mail: info@renktr.com • www.renktransmisyon.com.tr

GÜNCEL o BOTAŞ, %16,04'ü diğer ithalat lisansı sahibi şirketlerce (ithalat gerçekleştirmiş olanlar), %0,78' i ise üretim gerçekleştiren toptan satış şirketlerince karşılandı. 2015 yılında CNG Lisansı sahibi şirketler tarafından %3,08'i LNG olmak üzere toplam 205,48 milyon Sm 3 doğalgaz satın alınmıştır. CNG (İletim ve Dağıtım) Lisansı sahiplerince satın alınan 21,41 milyon Sm 3 doğal gazın tamamı CNG (Satı lerden tedarikedildi. ş) Lisans sahibi şirketŞebeke yatırım performansı 2015 yılı sonu itibariyle 69 dağıtım bölgesinde yapılan toplam yatırım tutarı yaklaşık 11,7 milyar TL (KDV hariç) olmuştur. 2015 yılı sonu itibari yle, Dağıtım lisansı almış olan şirketler tarafından inşa edilen çelik boru hattı uzunluğu yaklaşık 10.181 km, polietilen boru hattı uzunluğu yaklaşık 68.451 km, servis hattı uzunluğu 27.424 km, servis hattı sayısı ise 2.831.020'yi bulmaktadır. En fazla abone İstanbul'da Doğalgaz tüketim miktarının en düşük aylık değeri 2.891,37 milyon Sm 3 olarak Haziran ay leşmiştir. En yüksek aylık tüketim ise 5.50ı n9 d, 1a3 gMe ri lçye o k n Sm3 olarak Ocak ayında gerçekleşmiştir. 2015 y ki aylık ortalama tüketim 3.999,94 Milyon Sm ılında3 olup Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Kasım ve Aralık aylarında dçeokğlaelşgmaizşttiürk. etimi ortalama tüketimin üzerinde gerElektrik üretiminde kullanılan doğalgazın toplam aylık tüketim miktarı içindeki payı Temmuz-Eylül döneminde %50'nin üzerinde gerçekleşmiştir. Konut sektöründe tüketilen aylık doğalgaz miktarının toplam ay ketimdeki payı Ocak, Şubat, Mart ve Aralık ayla lı r kın t d ü a %30'un üzerinde gerçekleşmiş olup, konut sektörünün aylık tüketim miktarları içindeki payının en yüksek olduğu ay ise %37,94 ile Ocak ayı olmuştur. Sanayi sektöründe tüketilen aylık doğalgaz miktarının aylık toplam tüketim içindeki payı 2015 boyunca %21,97 ile %39,01 arasında bir seyir izlemiştir. 2015 yılı sonu itibari yle doğalgaz hizmeti götürülen 71 Aylık tüketim değerleri itibariyle en çok değişkenlik ilde toplam abone sayısı ll.638.421'e, serbest tüketici gösteren sektör konut sektörü olmuştur. Konut sektösayısı ise 483.212'ye ulaşmıştır. İl bazındakonut abone rü tüketimi Mayıs-Ağustos döneminde hızlı bir düşüş sayılarının dağılımı incelendiğinde ilk 3sırada İstanbul göstermiş, Eylül-Aralık döneminde ise hızla artışa (4.332. 040), Ankara (1.588.673) ve Bursa (733.428) geçmiştir. illerinin geldiği görülmektedir. Sanayi sektöründe tüketilen doğalgaz miktarı aylık bazTüketim da fazla değişkenlik göstermezken, elektrik üretiminde 22/01/2015 tarih ve 5433-2 sayılı Kurul Kararı ile yak- kullanılan doğalgaz miktarı Temmuz-Eylül döneminde !aşık 51 milyar Sm3 olarak belirlenen 2015 yılı ulusal artan bir seyir takip etmiştir. doğalgaz tüketim miktarı %5,63 sapmayla yaklaşık 48 milyar Sm3 olarak gerçekleşti. 2015 yılında, 535,40 Şehir İçi Doğal Gaz Dağıtımı milyon Sm 3 LNG, ulusal iletim şebekesi kullanılmadan 2015 sonu itibari yle; doğalgaz dağıtım lisansı almış doğrudan tüketiciler tarafından tüketilmiştir. Söz konu- şirketlerce gerçekleştirilen toplam yatırım tutarı(işsu miktarın toplam ulusal doğal gaz tüketimi içindeki letmegiderleri ve KDV hariç), 11.703.773.769 TL, inşa payı% 1,12 olarak hesaplandı. edilen çelik hat uzunluğu 10.181.518 m ve polietilen boru hatlarının uzunluğu(Servis hattı uzunluğu hariç) 2015 yılının sektöre! dağılımı yüzde olarak hesaplandı- 68.451.558 m olarak gerçekleşti. ğında; konut tüketimi %22,92, elektrik tüketimi %39,61 ve sanayi tüketimi %29,10 olarak gerçekleşmiştir. 2015 y2 ılında elektrik üretimi için kullanılan doğalgaz miktarı 014 yılına oranla %18,90 azalış gösterdiği dikkat çekmektedir. 18 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 128 - EYLÜL 2016 2015 yılı sonu itibari yle doğalgaz dağıtım lisansı sahibi aşibrkoentelesrain doğal gaz hizmeti götürdüğü toplam konut yısı ll.638.421'e; serbest tüketici sayısı ise yaklaşık 483. 212'ye ulaştı.

GÜNCEL o Bakan Albayrak Gazprom Heyetini Kabul Etti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Rus enerji şirketi Gazprom'un Üst Yöneticisi (CEO) Aleksey Miller ve beraberindeki heyeti kabul etti. istanbul'da gerçekleşen baş başa ve heyetler arası gö rüşmelerde, Türk Akımı projesinin yanı sıra Türkiye'nin Rusya ile arasındaki kontrattan kaynaklanan hakları çerçevesinde başlattığı tahkim süreci ve bölgesel enerji işbirliğiyle ilgili konular ele alındı. Türk Akımı projesinin hayata geçirilmesi için gerekli izin süreçlerinin en kısa sürede tamamlanması konusunda mutabık kalındı. 900kW � 61 metre yeni dizayn rotor ile daha fazla üretim � Yüksek emre amadelik ve yıllık toplam üretim � Lisanssız elektrik üretim yönetmeliğine uygun � Düşük servis-bakım maliyeti � Frekans çevirici (converter) ile otomatik voltaj kontrolü sayesinde şebekeye kolay bağlantı T +90 (Ol 53 3 8 1 5 50 82 c.maralcan@ewtdirectwind.com www.ewtdirectwind.com Tahkim Süreci kapsamında, Türkiye'nin kontrattan kay naklı haklarının temini ve sürece neden olan sorunun çözülmesi için gerekli adımların en kısa sürede atılması konusunda da karşılıklı kararlılık belirtildi. Görüşmede ayrıca bölgesel enerji işbirliği konularında da karşılıklı görüş alışverişi yapıldı. DIRECT DRIVE RÜZGAR TÜRBİNİ T+90 (O) 53 36 83 06 70 m.cavus@ewtdirectwind.com MORE ENERGY. LESS COMPLEXITY

UEDAŞ'tan, 290 Noktada Arızalara Uzaktan Müdahale Uludağ El ektrik Dağıtı m A.Ş. (UEDAŞ); Entegre Bi lişim Sisteml eri kapsamında 2014 yı l ının Haziran ayında başladığı SCADA projesinin ilk fazını tamaml adı. Bursa, Bal ıkesir, Çanakkal e ve Yal ova i l lerini kapsayan proje ile tüm ölçüm, izl eme ve kumanda faal iyetl eri i lgili bölgeye gitmeden 24 saat kesintisiz gerçekl eştirmek mümkün ol abilecek. SCADA i le birl ikte UEDAŞ, elektrik abonel erine kesintisiz ve daha kal itel i enerji sunacak. SCADA sistemi sayesinde tüm ana istasyonl ar uzaktan izl enebil iyor olacak ve enerji dağıtım sisteml erinde ol uşabilecek arızalara; bölgeye gitmeden anında müdahale edi l ebilecek. Ayrıca, saha ekipl erinin istasyonl ara girme zorunl uluğu ortadan kalkacağı için iş güvenliği açısından oluşabi l ecek riskl er de en aza indirgenecek. SCADA projesinin i l k fazı kapsamında Bursa, Bal ıkesir, Çanakkal e ve Yalova'da yer alan 290 dağıtım merkezinin tüm saha çal ışmaları devreye girdi. En kritik öneme sahip 290 dağıtı m merkezi, birinci faz kapsamında SCADA merkezinde uzaktan izlenmeye başladı. Projenin ilk fazı için 20 mil yon TL yatırım bütçesi kul l anan UEDAŞ, 2018 sonunda tamamlanacak ikinci faz kapsamında ise 10 mi lyon TL ek yatırım yapacak. Bu ek yatırımla birlikte 220 istasyon daha SCADA'ya dahi l edilecek. SCADA projesinin 2018 yı l ına kadar Coğrafi Bilgi Sisteml eri i l e entegre ol acağını söyl eyen Ul udağ El ektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü Mesut Efe, "SCADA projesinin i l k fazı kapsamında Bursa, Balıkesir, Çanakkal e ve Yal ova'da toplam 290 dağıtım merkezi devreye girdi. Projenin i l k fazı için 20 milyonl uk yatırım yapıldı. 2018 yı l ı sonunda tamaml anacak ikinci faz çal ışmal arı için de 10 mi lyon l iralık yatırım yapı l acak. Böylelikle topl amda 30 milyonl uk yatırım yapılacak" dedi. İş Bankası'ndan Enerji Üretimine Destek Türkiye İş Bankası, Lisanssız Elektrik Üretim r Kredisi i l e kurul u gücü 1 MW (megawatt) ve altındaki güneş, rüzgar ve diğer yenilenebilir enerji kaynakl arına dayal ı el ektrik üretimi gerçekl eştirmek isteyen işl etmel ere cazip koşul larla finansman desteği sunuyor. Lisanssız elektrik üretim projeleri, yasal düzenl emel erl e destekl enerek lisans al ma ve şirket kurma yükümlül üğünden muaf tutuluyor. Çevre dostu bu tesisl er, yatırımcı l ara kendi elektrik ihtiyaçlarını karşı l arken aynı zamanda mal iyetl erini azaltma imkanı da sunuyor. Ayrıca üretilen elektriğin kul l anılmayan kısmı için, 10 yı l süre i l e belirl enen tarifeden i lgili el ektrik şebeke işl etmecisi tarafından 20 ENERJİveÇEVREDÜNYASISay, 128-EYLÜL2016 satı n alım garantisi veril iyor. Böyl el ikle yatırımcının ihtiyacı kadar el ektrik üretmesinin yanı sıra ihtiyaç fazlası üretimini şebeke işl etmecisine satarak gel ir el de etmesine de ol anak tanınıyor. Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Murat Bi lgiç, yaptığı açıklamada yenilenebi l ir enerji kaynakl arının önemine vurgu yaparken, ül ke ekonomisine katkı sağl ayacak, çevre dostu yatırıml arın finansmanı için tasarlanan Lisanssız Elektrik Üretim Kredisi il e yatırım tutarının %70'inin, 1 yı l ı anapara geri ödemesiz ol mak üzere azami 10 yı l vadede, Türk Lirası veya yabancı para (EUR ve USD) cinsinden kredi l endirilebi l diğini bel irtti.

Enerji Tasarrufu Sağlayan AC ve EC Fanlı Kuru / lslak Soğutucular (Dry /Wet Coolers) Kuru soğutucular çevre havası ile proses suyu soğutulmasında kullanılan ürünlerdir. Fabrikalarda, termik santrallerde, kojenerasyon sistemlerinde yaygınca kullanılırlar. Ürünlerin kapasite aralığı 10 ila 1 107 kW arasındadır. Kuru soğutucularda ısının yüksek performansla sistemden uzaklaştırı ması doğru teknoloji ile imal edilmiş tasarımlarla gerçekleşir. Ürünle l rde bakır boru ve alüminyum fın kullanılmaktadır. Lamel aralıkları 2,1 veya 2,5mm dir. Maksimum çalışma basıncı l0barg'dır. Ürünler müşterilerimizin özel isteklerine göre gold Epoksi veya hidrofılik folyo, spreyleme si mi, EC Fan, 16 barg Çalışma Basıncı ve elektrik panosu opsiyonları ile sunulma ad ste kt ır. INDUITIU,U. unnı�•u•u ıoı• c'i\lus UL Rccogniı:ed Component • www.karyergroup.com ı�k. • i nfo@karyergroup.com EUAOVENT CERTIFIED PERFORMANCE -- · KARYER iSi TRANSFER SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Topçular Mah. Tikveşli Yolu No:8 Topçular - Eyüp/İstanbul Tel : +90 212 567 55 09 Fax : +90 212 576 23 45

HABERLER o Alarko Carrier'ın "lnstagram İşletme Sayfası" Hayata Geçti alarkocarrier .. 440 1617 3 COHT � WTPll0flll: Alarko Carrier, sosyal medya kullanımında da sektöründe ilkleri gerçekleştirmeye devam ediyor. Bu kapsamda marka, kurumların lnstagram'daki varlıklarını daha iyi yönetmelerini sağlayan araçların yer aldığı "lnstagram İşletme Sayfaları" profil özelliğini aktif ve kitleyi daha fazla harekete geçirdiğini görmek mümkün oluyor. Promote özelliği ise popüler bir paylaşımı anında reklama dönüştürtııtma. soOutma,Mf�suantmave besınçfandırmauıunn<1ar�"nnlidı8'� bit.ly�16 GOS8,Şahııbtttin Biigitu c.d-, Gd:ııe, KocMl -41480 olarak kullanmaya başlayan iklimlendirme sektörün- me imkanı veriyor. deki ilk kuruluş oldu. Sınırlı sayıda hesap tarafından kullanımına izin verilen "lnstagram İşletme Sayfaları" uygulaması üç temel profil özelliğini barındırıyor. Bunlardan ilki olan Business Profiles, lnstagram'da hali hazırda profilleri olan firmaların, sayfanın en üstüne kendi web siteleri, adres ve kısa tanıtım bilgileri eklemelerine imkan tanıyor. Kullanıcılar dilerse firmaların eklediği telefon numarası, mesaj ya da e-posta adreslerinden onlarla doğrudan iletişime geçebiliyor. Yeni bir özellik olan lnsights aracı da markaların takipçileriyle ilgili analizlere erişimini kolaylaştırıyor. Takipçilerin yaş, cinsiyet gibi demografik özelliklerini değerlendiren bu araç sayesinde hangi paylaşımların daha başarılı olduğu Konuyla ilgili açıklama yapan Alarko Carrier Reklam ve Halkla İlişkiler Müdürü Hüdai Öztürk şunları söyledi: "Yenilikleri yakından takip eden dinamik bir marka olarak, sosyal medya kanallarına çok önem veriyoruz. lnstagram'ın bu yeni uygulamasını sektörümüzde hayata geçiren ilk firma olduk. Bu uygulamayla, lnstagram platformunda bizi takip edenler daha kurumsal bir sayfayla karşılaşacaklar. Ayrıca biz de takipçi istatistiklerine erişim kazanarak, onlar hakkında daha çok bilgi alabilecek kendi paylaşımlarımızın da etkilerini gözlemleyebileceğiz. Alarko Carrier'ı daha iyi anlatmak ve de takipçilerimizle daha iyi iletişim kurmak için sosyal medyanın gücüne inanıyoruz." Türkiye'nin Enerjisi EIF İle Büyüyor Global Enerji Derneği Başkanı Çiğdem Dilek; "Türkiye son yıllarda özellikle enerji alanında büyük gelişme kaydetti. Bu yapılan çalışmalara EIF olarak bu sene de ciddi bir katkı sağlamayı hedefliyoruz. Geçen yıl katılan profesyonellerin % 83 'ü EIF'i Kongre ve Fuarı sektörünün en iyisi olarak nitelendirdi ve fuar katılımcılarının yüzde 74 'ü Fuara gelen ziyaretçiler ve diğer katılımcılar ile önemli iş anlaşmalarına imza attıklarını belirttiler" dedi. şunları kaydetti: "Biz EIF olarak geçen yıl yaptığımız çalışmalar sayesinde 60 milyon dolar bir ticaret hacmi sağladık. Hedefimiz bu sene de aynı başarıyı arttırarak sürdürmek. Bu nedenle EIF 2016 bünyesindeki, yurtdışı alım heyeti çalışmalarımız yoğun bir şekilde devam ediyor. Yurtdışı iş birlikleri için 7 ülkeyle anlaşmaya vardık. Şuan için Nijerya, İran, Hindistan, İngiltere, Hollanda, Yunanistan ve Brüksel'deki bazı STK 'lar ile alım heyetleri çalışmalarımız netleşti. Bu ülkelerden gelecek işadamlarının bazıları kendi ülkeEIF 2015'de Türkiye ve yurtdışından 6850 profesyo- !erindeki yatırımlar için işbirliği çözümleri aramakta, nel ziyaretçi, CEO, STK temsilcileri, kurum ve kuruluş bazıları ise birlikte çalışabilecekleri Türk firmaları ile ziyaret ettiğini ve 4 ülkeden Bakan ve Bakan Yardım- yüz yüze görüşmeler yapmak için geliyorlar. Bu yacılarının iştirak ederek, beraberlerindeki Ticari Heyet- pılan görüşmeler ülkemizin ticaret hacmi için büyük ler ile B2B görüşmeler düzenlendiğini belirten Dilek önem taşıyor" diye konuştu. 22 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI Sayı 128-EYLÜL 2016

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=