Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 137.Sayı (Ekim 2017)

Enerji ve Çevre / Ekim 2017 41 enerji-dunyasi.com Uzun polimer zincirli kimyasal maddeyi belirli oranlarda ham petrole karıştırarak tekrar deneyler yapılmıştır. Önce 250 gr ar- coplayı ham petrole ilave ederek sistem çalıştırılmış ve ölçümler yapılmıştır. Sonra sisteme 125 gram arcopla eklenmiştir. Bundan sonrada sisteme her sferinde125 gr arcopla ilave edilerek deneye devam edilmiştir. En son yapılan deneyde ise sisteme 3125 gram arcopla ilave edilmiştir. Okunan değerlerde bir değişiklik gözlenmeyince deneye son verilmiştir. Böylece deney sona erdirilmiştir. 3.3. Deney Sonucu Irak-Türkiye petrol hattı göz önünde bulundurularak ve Pazar- cık Ceyhan BOTAŞ şefliklerinden alınan bilgilerden yola çıkarak yapılan model deney düzeneği üzerinde uygulanan deneylerde, petrol boru hattı içerisinde akan ham petrole Arcopla isimli kimya- sal maddenin eklenmesiyle akımda farklılıklar olduğu izlenmiştir. Özellikle petrol boru hatlarında debinin artması için bu yöntem uy- gulanmaktadır. Maddi açıdan oldukça yüksek değerlerde faydalar sağlamaktadır. Bu kimyasal maddenin bir avantajı da, petrol türevi olduğundan dolayı petrolün yapısını bozmadan petrole dönüş- mektedir. Yapılan deneyde görülmüştür kü 1875 gram kimyasal madde (arcopla) ilavesinden sonra ölçülen değerlerde artık değişiklik ol- mamaktadır. Yani ham petrole ilave edilen kimyasal madde belirli miktarlarda kullanılmalıdır. Belirli bir değerin altında ve yine belirli bir değerin üstünde ar- copla’nın ham petrole hiçbir etkisi olmamaktadır. Yaklaşık olarak 0,000001 oranındaki kimyasal maddenin ilavesi ham petrolün debi- sini en yüksek değerlere çıkarmaktadır. Bir petrol ürünü olan arcopla isimli kimyasal madde ham petrole karıştırı- lınca debiyi bir miktar artırdığı izlenmiş ve uzunluğu belirli bir boru hattında etkili olmuştur. Kapalı bir devrede kim- yasal maddenin oranını değiştirmeden yapılan ölçümlerde, karışımın boru hattında iki tur döndüğünde, kimyasal maddenin etkisini kaybetmeye baş- ladığı görülmüştür. Gerçekte Botaş şefliği kimyasal maddenin ilavesini boru hattı üzerinde her 200 km’de bir yapmaktadır. Deney setinde bu değer modelleme sonucu 20 metre olarak hesaplanmıştır ve bu değerin deney sırasında da doğru bir seçim olduğu anlaşılmıştır. Deney setinde debimetre ile has- sas olarak ölçüm yapabilmek için ka- librasyon yapılmıştır. Belirli bir zaman aralığında borudan akan petrolün kaç litre olduğu ölçülüp, bu değer debi- metrede okunan değer ile karşılaştı- rılmıştır. Okunan ve ölçülen değerlerin aynı olduğu görülmüş ve debimet- renin hassas ve doğru ölçüm yaptı- ğı anlaşılmıştır. Özellikle su ve ham petrol için kalibrasyon işlemi ayrı ayrı yapılmıştır. Deneylerin bitiminde son kez kalibrasyon işlemi tekrarlanmış ve bütün deneyde debimetre üzerinden okunan değerlerin doğru olduğu an- laşılmıştır. Günümüzde enerjinin çok önem- li olduğu düşünülerek bu yöntemin kullanılması oldukça faydalıdır. Gü- nümüzde petrol boru hatlarının daha fazla işleve sahip olması için de bu yöntem tercih edilebilir. Kullanılan Akışkan: Ham Petrol Yoğunluğu: 890 kg/ m³ Kimyasal madde yoğunluğu: 814 kilogram/ m³ Boru Çapı: 90 mm Tablo 3.1. Deney Sonuçları .Debi (litre/ dak.) P1 (Bar) P2 (bar) ∆P Hız (m/sn) Reynolds sayısı Debideki % değişim Akışkan 179,7 0,64 0,38 0,26 0,471 43255,10 0,5 Saf ham petrol 179,7 0,64 0,38 0,26 0,471 43255,10 0,5 Ham petrol+250gram kimyasal madde 179,7 0,64 0,38 0,26 0,471 43255,10 0,5 Ham petrol+375 gram kimyasal madde 179,8 0,65 0,38 0,27 0,471 43255,10 0,5 Ham petrol+500 gram kimyasal madde 183,2 0,72 0,43 0,29 0,480 44081,63 1,9 Ham petrol+625 gram kimyasal madde 184,30 0,76 0,44 0,32 0,483 44357,14 2,50 Ham petrol+750 gram kimyasal madde 185,30 0,78 0,44 0,34 0,486 44632,65 3,1 Ham petrol+875 gram kimyasal madde 186,20 0,80 0,45 0,35 0,488 44816,32 3,60 Ham petrol+1000 gram kimyasal madde 187,10 0,82 0,45 0,37 0,490 45000 4,1 Ham petrol+1125 gram kimyasal madde 187,7 0,83 0,46 0,37 0,492 45183,67 4,45 Ham petrol+1250gram kimyasal madde 187,8 0,83 0,46 0,37 0,492 45183,67 4,50 Ham petrol+1375 gram kimyasal madde 187,9 0,83 0,46 0,37 0,493 45275,51 4,56 Ham petrol+1500 gram kimyasal madde 188.1 0,84 0,47 0,37 0,493 45275,51 4,63 Ham petrol+1625 gram kimyasal madde 188,1 0,84 0,47 0,37 0,493 45275,51 4,63 Ham petrol+1750 gram kimyasal madde 188,2 0,85 0,47 0,38 0,493 45275,5 4,8 Ham petrol+1875gram kimyasal madde 188,3 0,86 0,47 0,39 0,493 45275,5 4,8 Ham petrol+ 2000gram kimyasal madde 188,3 0,86 0,47 0,39 0,493 45275,5 4,8 Ham petrol+2125 gram kimyasal madde 188,3 0,86 0,47 0,39 0,493 45275,5 4,8 Ham petrol+2250 gram kimyasal madde 188,3 0,86 0,47 0,39 0,493 45275,5 4,8 Ham petrol+2375 gram kimyasal madde 188,3 0,86 0,47 0,39 0,494 45278,5 4,8 Ham petrol+2500gram kimyasal madde 188,3 0,86 0,47 0,39 0,494 45278,5 4,8 Ham petrol+2625 gram kimyasal madde 188,3 0,86 0,47 0,39 0,494 45278,5 4,8 Ham petrol+2750 gram kimyasal madde 188,3 0,86 0,47 0,39 0,494 45278,5 4,8 Ham petrol+2875 gram kimyasal madde 188,3 0,86 0,47 0,39 0,494 45278,5 4,8 Ham petrol+3000 gram kimyasal madde 188,3 0,86 0,47 0,39 0,494 45278,5 4,8 Ham petrol+3125gram kimyasal madde