Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 141. Sayı (Nisan 2018)

Enerji ve Çevre / Nisan 2018 33 enerji-dunyasi.com BÖLGESEL ISITMANIN SAĞLAMIŞ OLDUĞU AVANTAJLARDAN BAHSEDEBILIR MISINIZ? Bölgesel ısıtmanın en önemli avan- tajı toplam yakıt harcamasındaki %50’ye yakın tasarruftur. Bölgesel ısıtmanın en “görünür” avantajı ise yararlanan birey- lerin ısınma faturalarındadır. Bölgesel ısıtma, bağımsız ısınma sistemlerine göre %35 ile %45 daha ucuzdur. Yur- dumuzda 18 yıldır Esenyurt’taki Esen- kent mahallesi konutlarına ve iş mer- kezlerine ısı ve sıcak su sağlayan Doğa Enerji Santrali, bölge sakinlerinin ısınma faturasında %40 tasarruf sağlamakta- dır. Bir diğer önemli avantaj da atmos- fere salınan zararlı emisyonların ciddi oranda azaltılmasıdır. Bağımsız ısınma birimlerinden salınan zararlı emisyonlar merkezi bölgesel ısınma sayesinde %60 azalmaktadır. TÜRKIYE BÖLGESEL ISITMA KONUSUNDAKI MEVCUT DURUMUYLA ILGILI BILGI VEREBILIR MISINIZ? ÜLKEMIZIN BU ALANDAKI POTANSIYELI NE BOYUTTA? Ülkemizde ilk bölgesel ısıtma Cum- huriyetin kuruluş yıllarında büyük önder Atatürk döneminde kurulan şeker fab- rikalarında başlatılmıştır. Turhal, Alpullu ve Eskişehir şeker fabrikaları, atık ısı- nın bir bölümüyle lojman ve yönetim binalarını ısıtıp sıcak su sağlarken bir bölümüyle de elektrik üretmiştir. Bugün itibariyle maalesef ülkemizde birkaç örneğin dışında bu çok verimli sistem kullanılmamaktadır. Örnekler şunlardır: İzmir Balçova’daki jeotermal su kay- nakları bölgede yaklaşık 33.000 konut eşdeğeri yapıyı ısıtmaktadır. İstanbul Esenyurt’taki 180 MW kurulu güce sahip Doğa Enerji Santrali, projenin başlangı- cında bölgesel ısıtma amaçlı dizayn edil- miş ve yakın çevresindeki 10.000 daire eşdeğeri konut, okul ve iş merkezlerine çok verimli ve ucuz ısıtma ve sıcak su sağlamaktadır. Soma Kömür Santralin- deki buhar türbinlerinden biri bölgesel ısıtmaya destek verecek şekilde modi- fiye edilmiştir. Soma Bölgesel Isıtma Sistemleri, Soma Elektrik’ten aldığı ısı ile 297 bina ve 1436 bağımsız konutun ısı ihtiyacını gidermektedir. BÖLGESEL ISITMA KONUSUNDA EN BAŞARILI ÜLKELER HANGILERI VE BU ÜLKELER NASIL BIR SISTEM KURMUŞ? Kuzey Avrupa ülkeleri özellikle Almanya, Hollanda, Danimarka ve Bri- tanya bölgesel ısıtmayı 50 yıldan daha fazla bir süredir etkin ve verimli şekilde kullanmaktadır. Bu ülkelerde en doğru modelin Belediyeler liderliğinde kurulan ve tüm paydaşların desteklediği yapılar olduğu kanıtlanmıştır. Ülkemizde önce- likle Isı Satışına yönelik bir mevzuatın tesis edilmesi gereklidir. Bu mevzuat endüstriyel alandaki boşlukları doldu- racaktır. Ancak, insan odaklı bir bölge- sel ısıtma sisteminde Belediyeler nasıl su, kanalizasyon vb. hizmetleri her bir haneye sağlıyorsa, ısının da benzer bir sosyal hizmet olarak sağlanması için mevzuat ve sistem oluşturulmalıdır. YENILENEBILIR ENERJI KAYNAKLARI ILE KOJENERASYON SISTEMLERININ HANGI ALANLARDA ENTEGRE EDILEBILE BILMESI MÜMKÜN? Kuzey Avrupa ülkeleri bölgesel ısıtma ihtiyaçlarını sağlayan enerji santrallerinde yoğun şekilde yenilene- bilir yakıtlarla çalışan Kojenerasyon sis- temleri kullanılmaktadır. Bu santraller yenilenebilir yakıtlarla hem elektrik hem de ısı ve sıcak su üreterek toplumun kul- lanımına sunmaktadır. Bu yenilenebilir yakıtların başında ormansal ve tarımsal atıklar ve kentlerin katı ve sıvı atıkları gelmektedir. YURDUMUZDA VERIMLI VE DIŞA BAĞIMLILIĞI AZALTACAK BÖLGESEL ISITMA SISTEMLERININ YAYGINLAŞMASI IÇIN NELER YAPILMALI? Yurdumuzdaki mevcut termik sant- rallerin bölgesel ısıtma amacıyla kulla- nılabilirliği incelenmeli ve uygun olan- ları seçilerek pilot projelerle (SOMA Santrali örneğinde olduğu gibi) uygu- lamaya dönüştürülmeli. Yeni yapılacak termik santraller için bölgesel ısıtma analizi yapılarak toplumsal yarar amacı ön plana alınmalı. Yeni yapılaşma böl- gelerinde altyapılar bölgesel ısıtmaya yönelik olarak düzenlenmeli. Bölgesel ısıtma sistemlerinin kurulması ve hane- lere ulaştırılması için Belediyeler yetki- lendirilmeli ve finansal destek modelleri oluşturulmalı. Bölgesel ısıtmada yerli ve yenilenebilir yakıtların kullanılması ayrıca teşvik edilmelidir.