Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 141. Sayı (Nisan 2018)

42 Enerji ve Çevre / Nisan 2018 enerji-dunyasi.com ENERJİ VERİMLİLİĞİ Oda sıcaklık kontrolünün artan ya da azalan sıcaklığa tepki vermesinden önce, aşırı akış bir süre devam edebilecek- tir. Söz konusu geçici aşırı akış aşaması genellikle, yük değişikliğinden (örneğin: bir odanın kullanım amacının değiştiril- mesi) ya da ayar noktasının değiştiril- mesinden (örneğin: sabahları başlatma aşaması) dolayı meydana gelmektedir. Aşırı Akış Enerji Verimsizliğine Yol Açar Bu aşırı akış, enerji jeneratörlerinin tipine bağlı olmak üzere, iki olumsuz yan etkiye yol açabilecektir. İlk olarak, aşırı akış, suyun sistem içerisinde tüke- tici cihazlara uygun miktarda ilave enerji iletilmeyecek şekilde taşınmasına 1 ve bundan dolayı ısı eşanjöründe düşük bir sıcaklık farkının oluşmasına yol açar. İkinci olarak ise, soğutucular ile ısı pompaları- nın söz konusu olması durumunda, aşırı akış enerji jeneratörlerinde verimsizliklere neden olur. Özel tüketici cihazların aşırı akışa maruz kalması, soğutma modunda nominal tasarım değerinden düşük bir dönüş sıcaklığına, ısıtma modunda ise nominal tasarım değerinden yüksek bir dönüş sıcaklığına yol açar ve böylelikle kazanların ve soğutucuların enerji verim- liliği sırasıyla %2 ve %3 oranında azalır. Isı eşanjörü yoluyla ısı transferi, akış hızı ve ısı eşanjöründeki sıcaklık farkıyla doğrudan orantılıdır. Akış hızı ve sıcaklık farkı, kapalı bir sistemde birbirleriyle ters orantılıdır. Bir soğutma grubunun buharlaştırma sıcaklığının tasarım değerinin 1 derece altında azalması, performansını yaklaşık %3 seviyesinde azaltır. Bir ısı pompasının yoğunlaşma sıcaklığının tasarımdeğerinin 1 derece üzerinde artması, performansını yaklaşık %2 seviyesinde azaltır. KONTROL HASSASIYETININ ARTTIRILMASI PICV’ler, Dinamik Balanslama Yoluyla Aşırı Akışları Ortadan Kaldırır PICV çalışma prensibinin açıklama- sında belirtildiği gibi, PICV kullanımı, kısmi yük koşullarında maksimum akışı sınırlandırmaktadır ve bu şekilde, doğ- rudan enerji talebi (üretim, tüketim) ve dolaylı enerji talebindeki (taşıma, dağı- tım) artıştan kaçınılabilmektedir. Hidrolik Çapraz Bağlantıları Binadaki Sıcaklık Değişimlerini Tetikler Yukarıda açıklandığı gibi, ısıtma ve soğutma sisteminin bir bölümü, örne- ğin bir seminerin başlangıcında toplantı odasının dolması ve seminer bitiminde boşalması durumunda, enerji talebini geçici olarak arttırabilmekte ya da azal- tabilmektedir. Bu durum, farklı zaman- larda ve farklı yerlerde olmak üzere, binanın tamamında gerçekleşebilir. Sistemin belirli bölümlerinde ger- çekleşen enerji talebindeki bu artış, binanın diğer alanlarına sağlanan ener- jinin azalmasına yol açmaktadır. Bu alanların sıcaklığı, bunun üzerine, ayar noktasından sapar ve bu sapma oda termostatı tarafından uygun yanıt veri- lene kadar devam eder. Sıcaklık bunun üzerine, bir artma ve azalma döngüsünü takip eder ve zaman içerisinde istenen ayar noktası yakınında sabitlenir (Şekil 4). Bu etkiye, “hidrolik çapraz bağlantı” adı verilmektedir. Hidrolik çapraz bağlantıyla ilgili ilk sorun, bina kullanıcılarının sıcaklığın döngü içerisinde en düşük ve en yüksek noktaya ulaştığı zamanlarda, konforsuz- luk dönemleri yaşamalarıdır. Kullanıcılar, Konforsuzluğu Azaltmak İçin Ayar Noktasını Değiştirirler İkinci sorun ise, kullanıcıların konfor- suzluk yaşadıklarında genellikle sıcaklık ayar noktasını değiştirmeleridir. Örneğin, sıcaklık soğuk aylarda döngü içerisinde en düşük noktaya ulaştığında, ayar nok- tasını birkaç derece arttırabilirler. Bunun üzerine, bütün eğri bir iki dereceye kadar değişir. Ancak birkaç saat sonra, oda sıcaklığı olağandan biraz daha yükseğe çıktığında, aynı şekilde tepki göster- meyeceklerdir. Ayar noktası değişikliği, bütün bir mevsim boyunca kalır. Benzer bir senaryo, sıcak aylar sıra- sında gerçekleşmektedir. Oda döngü içerisindeki en yüksek sıcaklıkta bulun- duğunda, kullanıcılar soğutma derece- sini neredeyse sonuna kadar arttırırlar ancak daha sıcaklık en düşük noktaya ulaştığında geri almazlar. Hem ısıtma hem de soğutma duru- munda, toplam enerji talebi hidrolik bozulmalardan kaynaklanan sıcaklık değişikliklerinden dolayı artmaktadır. PICV’ler Sıcaklık Değişikliklerini Neredeyse Tamamen Ortadan Kaldır PICV’ler kullanıldığında, otomatik balanslama fonksiyonları basınç deği- şikliklerini kompanse eder. Ayar nok- tasında daha iyi kontrol hassasiyetine olanak sağlayarak sıcaklık salınımlarını neredeyse tamamen ortadan kaldırırlar (Şekil 5). Makale | PICV Kullanımıyla Enerji Tasarrufu | Haziran 2017 Kontrol Hassasiyetinin Arttırılması PICV’ler, Dinamik Balanslama Yoluyla Aşırı Akışları Ortadan Kal ırır PICV çalışm prensibinin açıklamasında belirtildiği gibi, PICV kullanımı, kısmi yük koşullarında maksimum akışı sınırlandırmaktadır ve bu şekilde, doğrudan enerji talebi (üretim, tüketim) ve dolaylı enerji talebindeki (taşıma, dağıtım) artıştan kaçınılabilm ktedir. Hidrolik Çapraz Bağlantıları Binadaki Sıcaklık Değişimlerini Tetikler Yukarıda açıklandığı gibi, ısıtma ve soğutma sisteminin bir bölümü, örneğin bir seminerin başlangıcında toplantı odasının dolması ve seminer bitiminde boşalması durumunda, enerji talebini geçici olarak arttırabilmekte ya da azaltabilmektedir. Bu durum, farklı zamanlarda ve farklı yerlerde olmak üzere, binanın tamamında gerçekleşebilir. Sistemin belirli bölümlerinde gerçekleşen enerji talebindeki bu artış, binanın diğer alanlarına sağlanan enerjinin azalmasına yol açmaktadır. Bu alanların sıcaklığı, bunun üzerine, ayar noktasından sapar ve bu sapma oda termosta ı tarafından uygun yanıt verilen kadar devam eder. Sıcaklık bunun üzerine, bir artma ve azalma döngüsünü takip eder ve zaman içerisinde istenen ayar noktası yakınında sabitlenir (Şekil 4). Bu tkiye, “hidrolik çapr z bağlantı” adı verilmektedir. Hidrolik çapraz bağlantıyla ilgili ilk sorun, bina kullanıcılarının sıcaklığın döngü içerisinde en düşük ve en yüksek noktaya ulaştığı zamanlarda, konforsuzluk dönemleri yaşamalarıdır. Kullanıcılar, Konforsuzluğu Azaltmak İçin Ayar Noktasını Değişti irler İkinci sorun ise, kullanıcıların konforsuzluk yaşadıklarında genellikle sıcaklık ayar noktasını değiştirmeleridir. Örneğin, sıcaklık soğuk aylarda döngü içerisinde en düşük noktaya ulaştığında, ayar noktasını birkaç derece arttırabilirler. Bunun üzerine, bütün eğri bir iki dereceye kadar değişir. Ancak birkaç saat sonra, oda sıcaklığı olağandan biraz daha yükseğe çıktığında, aynı şekilde t pki gö termeyecekler ir. Ayar noktası değişikliği, bütün bir mevsim boyunca kalır. Benzer bir senaryo, sıcak ayl r sı asında gerçekleşmektedir. Oda döngü içerisindeki en yüksek sıcaklıkta bulunduğunda, kullanıcılar soğutma derecesini ne edeyse sonuna kadar arttırırlar ancak daha sıcaklık en düşük noktaya ulaştığında geri almazlar. Hem ısıtma hem de soğutma durumunda, toplam enerji talebi hidrolik bozulmalardan kaynaklanan sıcaklık değişikliklerinden dolayı artmaktadır. PICV’ler Sıcaklık Değişikliklerini Neredeyse Tamamen Ortadan Kaldır PICV’ler kullanıldığında, otomatik balanslama fonksiyonları basınç değişikliklerini kompanse eder. Ayar noktasında daha iyi kontrol hassasiyetine olanak sağlayarak sıcaklık salınımlarını neredeyse tamamen ortadan kaldırırlar (Şekil 5). �ekil 4: Çapraz ba�lantıdan dolayı, sıcaklık ayar noktasından sapar. Oda sıcaklı�ının düzeltilmesinin gecikmesi, sıcaklık dalgalanmalarının geni�le esine, konforun azalmasına ve enerji kaybına yol açar. �ekil 5: PICV’ler basınç de�i�ikliklerini otomatik olarak kompanse eder ve oda sıcaklı�ının ayar noktasına çok yakın bir seviyede tutar. Makale | PICV Kullanımıyla Enerji Tasarrufu | Haziran 2017 Kontrol Hassasiyetinin Arttırılması PICV’ler, Dinamik Balanslama Yoluyla Aşırı Akışları Ortadan Kaldırır PICV çalışma prensibinin açıklamasında belirtildiği gibi, PICV kulla ımı, kısmi yük koşull rında maksimum akışı sınırlandırmaktadır ve bu şekilde, doğrudan enerji talebi (üretim, tüketi ) ve dolaylı enerji talebindeki (taşıma, dağıtım) rtıştan açınılabilmektedir. Hidrolik Çapraz Bağlantıları Binadaki Sıcaklık Değişimlerini Tetikler Yukarıda açıklandığı gibi, ısıtma ve soğutm sistemin n bir bölümü, örneğin bir seminerin başlangıcında toplantı odasının olm sı v seminer bitiminde boşalması durumunda, enerji ta ebini geçici olarak arttırabilmekte ya da azaltabilmektedir. Bu durum, farklı zamanlarda ve farklı yerlerde olmak üzere, binanın tamamında gerçekleşebilir. Sistemin belirli bölümlerinde gerçekleşen enerji talebindeki bu artış, binanın diğer alanlarına sağlanan enerjinin azalmasına yol açmaktadır. Bu alanların sıcaklığı, bu un üzerine, ayar noktasından sapar ve bu sapma oda termostatı tarafından uygun yanıt verilene kadar devam eder. Sıcaklık u un üzerine, bir artma ve azalma dön sünü takip eder ve zaman içerisinde istenen ayar noktası yakınında sabitlenir (Şekil 4). Bu etkiye, “hidrolik çapraz bağlantı” adı verilmektedir. Hidrolik çapraz bağlantıyla ilgili ilk sorun, bina kullanıcılarının sıcaklığın döngü içerisinde en düşük ve en yüksek noktaya ulaştığı zamanlarda, konforsuzluk dönemleri yaşamalarıdır. Kullanıcılar, Konfo uzl ğu Azaltmak İçin Ayar Noktasını Değiştirirler İkinci sorun ise, kullanıcıların konforsuzluk yaşadıkları a genell kle sıc klık ayar noktasını değiştirmeleridir. Örneğin, sıcaklık soğuk aylarda döngü içerisinde en düşük noktaya ulaştığında, ayar noktasını birkaç derece arttırabilirler. Bunun üzerine, bütün eğri bir iki dereceye kadar değişir. Ancak birkaç saat sonra, oda sıcaklığı olağ ndan bir z daha yükseğe çıktığında, aynı şekilde tepki göstermeyeceklerdir. Ayar noktası eğişikliği, bütün bir mevsim boyunca kalır. Benzer bir senaryo, sıcak aylar sırasında gerçekleşmektedir. Oda döngü içerisindeki en yüksek sıcaklıkta bulunduğunda, kullanıcılar soğutma derecesini neredeyse sonuna kadar arttırırlar ancak daha sıcaklık en düşük noktaya ul ştığında geri almazlar. Hem ısıtma hem de soğut a durumunda, toplam enerji talebi hidrolik bozulmalardan kaynaklanan sıc klık değişiklikleri den d layı artmaktadır. PICV’ler Sıcaklık Değişikliklerini Neredeyse Tamamen Ortadan Kaldır PICV’ler kullanıldığında, otomatik balanslama fonksiyonları basınç değişikliklerini kompanse eder. Ayar noktasında daha iyi kontrol hassasiyetine olanak sağlayarak ıcaklık s lınımlarını neredeyse tamamen ortadan kaldırırlar (Şekil 5). �ekil 4: Çapraz ba�lantıdan dolayı, sıcaklık ayar noktasından sapar. Oda sıcaklı�ının düzeltilmesinin gecikmesi, sıcaklık dalgalanmalarının geni�lemesine, konforun azalmasına ve enerji kaybına yol açar. �ekil 5: PICV’ler basınç de�i�ikliklerini otomatik olarak kompanse eder ve oda sıcaklı�ının ayar nokt sına çok yakın bir seviyede tutar. Şekil 4. Çapraz bağlantıdan dolayı, sıcaklık ayar noktasından sapar. Oda sıcaklığının düzeltilmesinin ge ikmesi, sıcaklık dalg l nmal rının genişl mes ne, konforun azalm sına ve enerji kaybına yol açar. Şekil 5. PICV’ler basınç değişikliklerini otomatik ol rak kompanse e er ve oda sıcaklığını yar noktasına çok yakın bir seviyede tutar.