Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 142. Sayı (Mayıs-Haziran 2018)

42 Enerji ve Çevre / Mayıs - Haziran 2018 enerji-dunyasi.com ENERJİ VERİMLİLİĞİ Enerjinin giderek, artarak pahalan- dığı, fosil kaynakların azaldığı-sorun- larının arttığı, iklim değişikliğin en net şekilde yaşandığı günümüzde zaten zorunlu olarak mevcut tesis ve işletme- lerin enerji-su tüketimlerinin optimizas- yonu, sürdürülebilir yüksek performanslı tesis ve işletmeler için yapılan enerji verimliliği iyileştirme çalışmalarının etki- sinin ve geri dönüş sürelerinin doğru olarak takip edilebilmesi, işletme-ba- kım giderlerinin azaltılması, konforun sağlanmasına yönelik ucuz, doğrudan amaca-hedefe-işletmeye uygun-hızla uygulanabilen modüler, kolay kullanı- labilir, esnek-genişleyebilir donanım ve yazılımların gerekliliği ortaya çıkmıştır. Yeşil Bina için Olmazsa Olmaz “Enerji İzleme ve Yönetim Sistemi” Özellikle Yeşil Bina uygulamalarında, tasarım-proje-uygulama sonrası enerji tüketiminin hesaplanan, projelendirilen, uygulanan, otomasyonla, bina enerji yönetim sistemi ile uyumlu-doğru çalı- şıp çalışmadığı ancak “enerji izleme ve yönetim sistemi” ile belirlenebilir. Ayrıca tasarımda, uygulamada ve otomasyon senaryolarında bir hata varsa, ortaya çıkarılır. Gerçek Yeşil Bina uygulamala- rında çatıya ve binaya entegre güneş elektrik panelleri, güneş elektrik pilleri, güneş duvarı, güneş kolektörü, çatıda rüzgar türbini, kojen-trijen, ısı pompası, termal ve buz deposu vb. kullanımının artması-yaygınlaşması ile hem enerji tüketiminin hem de enerji üretiminin ölçülmesi, fazlasının satılması veya başka tüketicilerle (blockchain ile enerji tica- reti) paylaşılması için enerji izleme ve yönetim sistemi kurulması zorunludur. “Enerji Performans Sözleşmeleri (EPS)” ve “Ölçme-Doğrulama (Ö&D)” Ülkemizde de 28 Mart 2018’de “torba yasa” ile kanunlaşan ve önce- likle kamuda başlayacak olan, dünyada bilinen adıyla “ESCO/Enerji Servis Şir- ketleri” ve “Enerji Performans Sözleş- meleri (EPS)” uygulamalarında, uygu- lama öncesi performans hesaplarının yapılması ve finansmanının uygulama sonrası sağlanacak olan enerji tasar- ruf-verimlilik üzerinden karşılanması, enerji verimliliği uygulamalarının risk analizini ve uygulama sonrası çift taraflı (hem enerji verimliliği hizmet/ ürün tedarikçisi, enerji servis firma- ları/ESCO hem de kurum-tesis-işletme sahipleri için), tesis ve işletme enerji performansı takibini-izleme sistemini, hatta “TS EN 50001 Enerji Yönetim Sistemi” kurulmasını da kaçınılmaz kıl- maktadır. Bu zorunluluk modüler, özel tasarlanmış cihazlarla veya anlık-pe- riyodik bina enerji etütlerinin, sürekli ve gerçek zamanlı enerji performans izleme ve analizi ile “Ölçme ve Doğru- lama (Ö&D)” yapabilen kapsamlı-hızlı yazılımlara evrimleşmesini de gerekli kılmıştır. Tek noktadan mevcut enerji analizörü ile tüketim takibinin yerini, dağıtık şekilde uygulanmış birçok nok- tadan ve sensörlerden alınan verilerin analizi (bina-kat-ünite-nokta bazında), geçmiş zamanlı enerji performans eği- limleri ve ileriye dönük enerji tahmin- lerin yapılmasında kullanılan akıllı-öğ- renen algoritmalar almıştır. Enerji tüketim-kullanım eğilimle- rinin kaydedilmesinin yanında esas olarak tesis ve işletme yöneticileri, enerji yöneticileri, işletme-bakım teknisyenleri ve finansal uzmanlar tarafından anlaşılır ve pratik-kullanılır kılınması, optimizasyon yapabilmesi, operasyonel olarak hızlı kullanılması çok önemlidir. Ancak maalesef hâlihazırdaki mevcut enerji izleme sistemlerinin birçoğu (sadece enerji ölçme sayaç ve analizör özelliği olan ve bunun için yapılmış olan, kendisi dışında diğer cihaz ve protokollerle haberleşeme- yen, haberleşmesi pahalı olan, kullanıcı dostu arayüzü, hazır raporlama-analiz modülleri olmayan vb.), sonucu net ve anında hızlı görme-karşılaştırma-he- saplama-değerlendirme yapamadık- ları için, toplanan ham verileri uygu- lanabilir-raporlanabilir-faydalı-istenen doğru analiz formatına sokamamak- tadır. Özellikle yaygın-fazla ve büyük tesisleri olan, hızlı reaksiyon almak ve anında müdahale yapmak zorunda olan, bu enerji ölçüm-izleme ve ana- lizleri değerlendirerek “Enerji Perfor- mans Garantisini (EPS)” veren, uygu- lama sonrasında da garanti edilen performans ölçümlerinde ölçme ve doğrulama yapmak zorunda olan tüm kurum-kuruluş-tesis-ESCO-ürün fir- masının, bu kabiliyet ve kapasitesi olan, bu konularda saha-tesis-cihaz-uygu- lama birikimi olan, mümkünse yazılım ve donanımı entegre-kompakt olarak kendi geliştiren, enerji üretim izleme ve yönetme sistemlerini birçok nok- tada yapan, bilen, üretim ve tüketimi entegre edebilen “Enerji İzleme ve Yönetim Sistemleri”nin tercih edilmesi çok önemli olacaktır. n