Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 146. Sayı (Kasım-Aralık 2018)

30 Enerji ve Çevre / Kasım - Aralık 2018 enerji-dunyasi.com MAKALE lıdır. Örgütlü yapı ile üreticilerin bilgi ve beceri düzeylerini arttırıcı seminer, kurs düzenlenebilir. Bu konuda da en büyük görev gerek Ar-Ge faaliyetleri, gerekse üretici eği- tim çalışmaları ile üniversitelere düşmektedir. AB’de çeşitli hayvansal ürünlerin pazarlanmasında, üretici örgütleri ve kooperatifler etkin rol oynamaktadır. 8. SONUÇLAR Dünyada biyogaz tesislerinin hammaddesi çoğunlukla enerji bitkileri ve hayvan gübresidir. Ülkemiz biyoenerji ham- maddesi bakımından önemli bir potansiyele sahiptir. Kars’ın bir hayvancılık merkezi olması nedeniyle bu sistem- lerin kurulması daha da önem kazanmıştır. Ancak ülkemizde olduğu gibi Kars’ta tarımın ve hayvancılığın sorunları vardır. Bu sorunların giderilmesi ile sektörün gelişmesi, arkasından bu sektöre dayalı biyoenerji ve sanayi tesisleri kurulması ile Kars ekonomik olarak kalkınacak, göç duracak, işsizlik azalacak ve Kars önemli bir tarım ve hayvancılık merkezi olacaktır. Kars’ın her yıl göç veren bir ilimizdir. Köylerin tamamı, ilçelerin ise çoğunluğu tarım ve hayvancılıkla geçinmektedir. Hatta il merkezinde oturanların bir kısmı dahi hayvancılık yapmaktadır. O halde Kars nüfusunun %70'den fazlası tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır. Kars’ın yüzölçümünün yaklaşık 1/3'ü (3 752 250 da) tarıma uygundur (1). Ancak ekilen arazi bu tarım alanının 1/3 den daha azdır (1.063.354,4'da). Bu arazide ise büyük oranda sadece arpa, buğday ekilmektedir. O halde; 1. Tarıma uygun alanın tamamı ekilmemekte (1/3'ü ekilmekte), 2. Ekilen alanda ise verimi düşük ürünler (arpa, buğday) ekilmekte, 3. Bu anlayış hem tarımın geri kalmasına, hem de yeterli ve uygun hayvan yemi yetiştirilmediği için hayvancılığın geri kalmasına neden olmuştur. O halde Karsın gelişmesi ve kalkınması için ne yapılmalıdır. Yapılan çalışmalar öncelikle hayvancılığın ve tarımın gelişmesi için bu sektörü destekleyecek yeni bir sektörün oluşturulması gerçeği ortaya çıkmıştır. Bu sektör tarımı ve hayvancılığın gelişmesine vesile olacak biyogaz sektörüdür, çünkü; 1. Her sektörde hammadde maliyeti en önemli etkendir. Kars ilçe ve köylerinde tarım alanları kira ve satın alma bedelleri diğer bölgelere göre oldukça ucuzdur. Bu da enerji bitki hammadde maliyetini düşürecek ve biyogaz tesisinin kurulmasında önemli bir etken olacaktır. 2. Bölgenin ikliminin sulamasız tarıma müsait olması ve sula- nabilir arazilerin bulunması, 3. Yaklaşık 2/3 ekilmeyen tarım alanının zamanla tarıma kazandırılması , 4. Tarım, hayvancılık, biyoenerji birbirini teşvik ederek istih- dama önemli katkı sağlayacaktır. 5. Biyogaz tesis ürünü olan organik gübre, kimyasal gübre yerini alacak. 6. Biyogazın elektriğe dönüşümünde oluşan ısı seralarda kullanılacak. 7. Tarımda enerji çiftçisi olgusu gelişecektir. 8. Hayvan yem sorunu kalkacak ve hayvancılık gelişecektir. Sonuç olarak Kars’ta biyogaz sistemlerinin kurulması ile yeni bir tarım ve hayvancılık dönemi başlayacaktır. Ekim alan- ları genişleyecek, verimli tarım ürünleri yetiştirilecek, yem sorunu kalkacak, hayvancılığa ilgi artacak, işsizlik azalacak, Kars kalkınacak ve ülke ekonomisine önemli katkı sağlaya- caktır. Belki de ülkenin hayvan ihtiyacını karşılama noktasına erişecektir. 9. KAYNAKLAR 1. Kars İli Tarımsal Yatırım Rehberi,2016, Gıda Tarım ve Hay- vancılık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Stratejik Yönetim Daire Başkanlığı Tarımsal Yatırımcı Danışma Ofisi (TARYAT), Ankara 2. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Bilgi Merkezi, 2017 3. Karaosmanoğlu, F. (2006). “Biyoyakıt Teknolojisi ve İTÜ Araştırmaları”, ENKÜS 2006-İTÜ Enerji Çalıştayı ve Sergisi, Bildiri Kitabı, Sayfa: 110-146, 22-23 Haziran 2006, İstanbul. 4. Karakuz, S. 2010, Schmack Biogas GmbH Company Pre- sentation 5. Genel SistemDizaynı Mühendislik Bilişim, info@gsdas.com: erişim 22.10.2018 6. Nesteren, B., Biyogaz Nedir, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. 19 Aralık 2011 7. Eko Denge Enerji Yatırımları ve Tasarım Teknolojileri Sitesi, info@eko-denge.com, erişim:15.09.2018 8. Pales Mühendilik Ltd., Biyogaz Üretimi ve Faydaları, info@ palesbiyogaz.com , erişim:22.10.2018 9. Kılıç, F. (2011). Biyogaz, Önemi, Genel Durumu ve Türki- ye'deki Yeri. Mühendis ve Makine, 52 (617), 94-106. 10. Yeşil Ekonomi, Almanya Rüzgar ve Güneş ile 2017’de Yeni Bir Rekor Kırdı. Yeşil Ekonomi Sitesi, erişim: 22.10.2018, yesilekonomi.com 11. YE Yasasının Biyokütleden Elektrik Üretimine Etkisi İzleme Raporu, 2011 12. Karakuz, S. 2015, Yenilenebilir Enerji Kaynağı Biyogaz ve Biyogazın Güncel Durumu, Schmack Biogas GmbH Company Presentation 13. Bloomberg HT Haber Sitesi, Tarımda Hollanda Mucizesi, erişim: 15.10.2018 14. Halbes, Türkiye’de Hayvancılığın Sorunları, info@halbes. com, erişim: 22.10.2018 n