Enerji ve Çevre Dünyası Dergisi 169. Sayı (Ekim 2021)

Enerji ve Çevre / Ekim 2021 13 enerji-dunyasi.com Gaziantep’te Katı Atıklar Kaynağa Dönüştürülüyor G aziantep’te açılışı yapılan en son teknoloji ürünü atık yöne- tim tesisi, Suriye mülteci krizi nedeniyle kentte aşırı nüfus artışından kaynaklanan en büyük sorunlardan birinin çözülmesinde belediyeye yar- dım edecek. Tesis, Avrupa Birliği’nin 9,2 milyon Avroluk mali desteğiyle ve İlbank ile Gaziantep Büyükşehir Beledi- yesi ortaklığıyla, Birleşmiş Milletler Kal- kınma Programı (UNDP) tarafından inşa edildi. Yıllık 100.000 ton katı atık işleme kapasitesine sahip ve kendi sınıfında Avrupa’nın en büyüklerinden biri olan tesis, döngüsel ekonomi ilkelerine örnek oluşturuyor. Tam kapasiteyle faaliyete geçtiğinde, biyogaz ve geri dönüştürü- len kaynakların satışından, Gaziantep’in bütçesine ek gelir sağlayacak. Mekanik Biyolojik Ayrıştırma Tesi- si’nin (MBTF) yapılan açılış törenine, Gaziantep Valisi Davut Gül, AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Niko- laus Meyer-Landrut başkanlığında 9 AB Üyesi Devletin büyükelçileri, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, İlbank Temsilcileri ve UNDP Tür- kiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton katıldı. “Türkiye, ülkelerindeki iç savaştan kaçan yaklaşık dört milyon Suriyeliye çok büyük konukseverlik gösteriyor” diyen Meyer-Landrut sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu akının Türkiye’nin her yerinde ev sahibi topluluklar üzerinde önemli bir baskı oluşturduğunu biliyo- ruz. Bunun içindir ki, 6 milyar Avroluk yardım programımızın bir parçası olarak Gaziantep’te belediye atık yönetim sis- temine yatırım yapıyoruz. AB, önümüz- deki dönemde ilave 3 milyar Avro kat- kıyla, mültecileri barındıran Türkiye’yi desteklemeye devam edecek.” Suriye krizinden önce 1,7 milyon olan Gaziantep nüfusu, 450.000’i aşkın geçici koruma altındaki Suriyelinin geli- şiyle 2,2 milyonun üzerine yükseldi ve nüfus artışıyla birlikte, atık miktarı da yüzde 25 arttı. “Bu yeni tesis, hayati kamu hiz- metlerini sunmamızda bizlere destek sağlayacak” diyen Fatma Şahin ise sözlerini şöyle sürdürdü: “Ancak gerçek katkısı bununla sınırlı değil. Şehrimi- zin nüfusundaki ani artışla gelen diğer güçlükleri aşmamıza da destek olacak. Bu nedenle bu konudaki hayati finansal destekleri için AB’ye, ayrıca İlbank ile beraber bu projeyi yürüten UNDP’ye minnettarız.” UNDP, 2018 yılından bu yana 50 mil- yon Avro tutarında AB finansmanıyla, büyük ölçekli Suriyeli nüfusa ev sahip- liği yapan Gaziantep ve diğer kentlere, belediye hizmetlerini yaygınlaştırma ve iyileştirme alanında yardım ediyor; bir yandan da, mülteciler ve ev sahibi topluluklar için beceri edindirme ve iş yaratmayı destekliyor. MBTF, UNDP’nin 2018 yılından bu yana AB finansma- nıyla Güneydoğu’da inşa ettiği sekiz atık yönetim tesisinin en büyüğü oldu. “Yeni arıtma tesisi, Türkiye’nin daha yeşil geleceğine bir yatırımdır” diyen Louisa Vinton şunları söyledi: “Yalnız Gaziantep’in hayati önem taşıyan kamu hizmetleri sunumunu yaygınlaştırmasını desteklemekle kalmıyor, aynı zamanda kentlerin kendi sakinlerinin ihtiyaçlarını karşılamak için sürdürülebilir ve çevre dostu yöntemler bulabileceğini somut örnekler ile gösteriyoruz. Bu örnekte ise, kelimenin en yalın anlamıyla, çöpün değerli bir kaynağa dönüştürülmesi, belediyeye bir mali yük getirmeyecek, tam tersine, ek gelir yaratacak.” En son teknoloji ürünü ekipmanla donatılan MBTF, biyo-çözünür atıktan temiz enerji üretecek, geri dönüştürü- lebilir maddeleri ayrıştıracak, ve Gazi- antep’in atık depolama alanının ömrünü uzatacak. Yıllık çıktıları arasında 4.100 MWh enerji, 17.000 ton geri dönüştürü- lebilir madde ve 23.000 atıktan türetil- miş yakıt yer alıyor. Tesiste üretilen elektrik hem kendi faaliyetlerine enerji sağlayacak, hem de satılabilir artık değer oluşturacak, bu da belediyeye ek gelir akışı sağlayacak. Tesiste geri kazanılan geri dönüştürü- lebilir atıklar da gelir yaratacak. Tesis ayrıca, Gaziantep’in yıllık sera gazı salı- mını 9.309 ton CO2 düzeyinde azal- tacak. AB destekli program kapsamında UNDP tarafından inşa edilen diğer bir atık yönetim tesisi ise, eskiden Tiyek Çayı’na arıtılmamış kanalizasyonun doğrudan boşaltıldığı, Hatay ilinin 40.000 nüfuslu Hassa ilçesinde 4 mil- yon Avroluk atık su arıtma tesisi. Bu girişimle, büyük bir kirlenme kaynağı ortadan kaldırıldı ve Asi Nehri’nin eko- lojik sağlığını eski haline getirmeyi amaçlayan başarılı kampanyaya katkı sağlandı. n