Enerji ve Çevre Dünyası 17. Sayı (Nisan 2003) / Energy & Cogeneration World - Enerji & Kojenerasyon Dünyası

News From Energy World... urkeys' electricity onsumption is rising urkish-Greek energy forum ·ıı be held in Athens ustralian industry in support f ratifying the Kyoto Protocol S lnitiative voluntarily educing the emissions

9. Uluslararası Kojenerasyon, Kombine Çevrim ve Çevre Konferansı ve Sergisi ile ayrıntılı bilgiye a§ağıdaki adresten ula§abilirsiniz. www.icciconference.com You may have more information about 9th International Cogeneration Combined Cycle and Environment Conference and Exhibition from the adress above ı, ,� IY

2 �� •1 , ıto�m�no� wo�� Nisan April 2003 Sayı 17 lssue Sahibi ve Yazı işleri Md. Teknik Yayıncılık Tanıtım A.Ş. Adına Founder and Editor in on beha/f of Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. Süleyman BULAK Yayın Danışmanı ve Yürütme Kurulu Başkanı Pub/ishing Adviser and President Özkan A�IŞ Yayın Yürütme Kurulu Editorial Executive Board Necati ARIKAN (Sinerji-A), Yaman AKAR (ENERJISA),Yüksel GÜLER (ENIMEKS), Ö. Faruk AYGÜN (Ak Enerji),Alp ZOR (Topkapı), Mete BAYSAL, Gökmen TOPUZ (KaleEnerji), Ufuk BERK (ENPA),lan CLULOW (Centrax), Robert VERHEY (Alstom Power), Mehmet TÜRKEL (ENKO),Soren KRUSE (Nordic Energy) Yayın Danışma Kurulu Editorial Board ofAdvisers Metin KOŞAR (ENERJISA). Hayati EREN (Kale Enerji), Alper ERKÖSE (BP), Herres van Ween (Cogen Projects),Sami ERKIŞI (Çevrim Elektrik), Köksal ER (Çukurova), Bora ÇELiK (Çukurova), Umut ÜRKÜN (Mobil), Mehmet DEMiRCi (Tuma Turbomach), Kerim BAŞAKINCI (DAS Enerji), Savaş EKMEN (Dizayn Grup),Reyzan BAŞE�MEZ (Filtro), Emre ARICAN (Fortum Eng.), Ruhan TEMELTAŞ (General Electrics), Kemal BAYRAKTAR (lzocam), lsmail AVCI (Kojen ABB Zantingh),Levent KUTAN (OPET), Levent SÜLÜNER (Standart Fasel),Ender UZUN (Thermoline), Bernd HECTOR (Thysen), Adnan SUCUKA (Alslom Power) YAYIN KURULU Editoria/ Board Gen.Yay.Yön.idari Executive Edı1or Admİf)istrative Emine BANKOGLU Gen.Ya:ıı,Yön.Teknik Executive Editor Technical Muhittin TEKMAN (lşl.Mak.Müh.) Yayın Yönetmeni./ Editor in Chief Sevinç TURKER Koordinatör /..Cqordinator llkay GUCUK lngilizce Editörü I Lıınquage Editor Gökçe AKYUREK" Grafik I Design Elif Hülya EMEK Müşteri Hizmetleri I Customer Se,yices Rıdvan GUMET I Ayşegül TEMiZ Baskı I Press Esen Ofset Baskı Tarihi 15 Mayıs 2003 B E Y a Ö Xl E r Nı C E u Un Ti T M IV , E M B E E a R ı D b K I a T E t O z R l BI Au Ll v aOr Fı , FBI aC hEa rT E K NaikK, KY aAr YaInNRC AI LpI lK. ,, 2T1 A1 1N1 I1T3I M A . Ş . cu os sok 80700-01 Beş�taş ISTANBUL Tel: +90 212 275 83 59 (pbx) +90 212 237 04 25 (pbx) Fax: +90 212 288 2614 http : www.teknikyayincilik.com e-mail : lnfo@teknikyayincilik.com Fiyatı: 5.000.000.• TL. ( Posta Ocroti Dahil )/Y ı llık Abone 40.000.000.•TL. ( Posta ücroıı Oohll) Annual Subscript l on: Europe $50 (Postage ınchı. ded) C Enerji ve Kojenerosyon Dünyası Dergisinde yayınlanan yoz, ve çizimlorln her hakkı mahfuzdur, izin alınmadan, koynok göster 1lerok de olsa lkllbos edilemez . Yayınlanan tüm yozılarm sorumluluQu ya%artorına, ilanların ııorumlulu�u ilan &ahiplerino oltUr. C AII rights reservod. No pan of this publicat,on may be reproduced in any form or by any means, wholher as o source without ıhe consont of the publishers . Tho responsibility of all published onıcıos and ads bolong to thelr authôrs and owners. ENERGY & ECOGENERATK>NWO!<lD Petroleum 2003 Fuarı Avrasya'nın petrol ve doğal gaz sektöründeki en büyük fuarı Petroleum 2003, 10-13 Nisan 2003 tarihleri arasında lstanbul'da gerçekleştirildi. Enerji Fuarcılık ile Alman fuarcılık firmaları Deutsche Messe AG ve Messe Frankfurt işbirliği ile organize edilen fuara, petrol sektörünün önde gelen firmaları katıldı. Katılımcılar arasında Petrol Ofisi, BP, She/1, Opet, Sunpet, Mobil, Aygaz, Demlrören, Alaaddin Middle East, Amity Oil ve ENi gibi dünyanın önde gelen firmaları yer aldı. Yüksek güç ve verimde düiük NOx emisyonlu_pilot xakıt ateilemeli Mitsubishi Mach3U-G Gaz Motoru Mitsubishi Heavy lndustries, Ltd. (MHI) konvansiyonel termik santral/ardan nükleer ve yenilenebilir enerji tahrik unsurlarına kadar birçok enerji teknolojisi alanında dünya genelinde ekipman temini, mühendislik, taahhüt ile bakım hizmetleri vermektedir. Pilot yakıtlı ön ateşleme teknolojisi 1998 yılından itibaren kojenerasyon santrallarında başarı ile ticari uygulamaya konulmuş ve muadillerine göre daha düşük NOx emisyonları sağlamıştır. CHP for industry: technology and benefits Combined heat and power (CHP}, cogeneration and total energy are al/ terms used to denote the simultaneous generation of power {electricity) and usable thermal energy (heat) in a single process close to the point of use. in adopting CHP, host companies effectively replace existing on-site steam raising planı, and substitute the existing public electrical supply with on-site generation. Enerji Dünyasından Haberler 8-29 News from Energy World İçindekiler lndex lndex Fuel Prices ...... 6 "Green Light Necessary for Cogeneration" .....30-32 ıccı 2003 .....34-40 "The Problems & the Future ofEnergy lnvestments in Turkey" .....42-48 Petroleum 2003 Fair .....50-57 MITSUBISHI MACH30-G Gas Engine with pilot fuel injection precombustion technology .....5 8 -62 CHP for industry: technology & benefıts .....6 3 -68 Diary ..... 71 Subscription Form ..... 72 İçindekiler Yakıt Fiyatları ...... 6 "Kojenerasyona Yeşil Işık Yakılmalı" .....30-32 ıccı 2003 .....34-40 "Türkiye'de Enerji Yatırımlarının Sorunları & Geleceği" .....42-48 Petroleum 2003 Fuarı .....50-57 Yüksek güç & verimde düşük NOx emisyonlu pilot yakıt ateşlemeli Mitsubishi Mach30-G Gaz Motoru .....58-62 Endüstride CHP kullanımı: tekno l ojisi & yararları .....63-68 Diary ..... 71 Abone Formu ..... 72 Reklam İndeksi Ads lndex Aalborg .......1 Shell ..... 5 Zorlu Enerji .......7 B+V lndustrietechnik ..... 13 Topkapı ..... 17 Petrol Ofisi ..... 21 Schneider ..... 25 Borusan ..... 33 Tumo Turbomach ..... 37 Fırat ..... 41 Çukurova .... .45 Baygan ..... 49 Friterm ..... 53 Transklima ..... 57 Mic Mühendislik ..... 59 Enko ..... 69 Wartsila Arka K.

Özkan AĞIŞ Türkiye Kojenerasyon Derneği Başkanı Kojenerasyonun dünü, bugünü ve yarını Çok değerli okurlarım, Son yirmi yıl içinde ülkemiz, enerjide çok büyük yasal ve yapısal reformlara tanık oldu. 1984 yılında 3096 sayılı yasanın çıkartılmasıyla başlayan özel sektöre, elektrik tesisleri kurma, işletme ve üretilen enerjiyi satma süreci, 1985 yılında hayata geçirilen 9799 sayılı Kararname ile otoprodüktörlüğün altyapısını yarattı. Böylece, o tarihe kadar adeta kader olarak algılanan elektrik kesinti ve kısıntıları tarihe geçiyordu. Fabrika sahipleri, üretimlerinin kalite ve sürekliliğine güvence getiren modern elektrik ve ısı üretim tesislerini kurma imkanını yakalıyordu. Başlangıçta avantajları iyi anlaşılamadığı için ilk 8 yıl içinde otoprodüktör tesisi kurulmadı. 1992'de temeli atılan ve 1993'te kurulan Yalova Elyaf Kojenerasyon Tesisi ile ilk otoprodüktör uygulaması başladı. Yalova Elyaf 9799 sayılı Kararnamenin kendisine verdiği yetki ile kojenerasyon tesisi kuruyor, fabrikasının ihtiyacı olan elektrik ve ısı enerjilerini aynı türbin-atık ısı kazanı zinciri içinde üretiyor, bu üretimden artan elektriği şebekeye, yani TEDAŞ'a satabiliyordu. Yani Yalova Elyaf, 3096 sayılı Yasa ve ona dayalı olarak çıkartılan 9799 sayılı Otoprodüktör Kararnamesinin yarattığı yasal alt yapıyı ve kojenerasyon teknolojisinin sağladığı yüksek üretim randımanını çok iyi kullanarak, hem fabrikasının ihtiyacı olan kaliteli elektriği üretebiliyor, hem ihtiyacı olan buhar enerjisini sağlayabiliyor, hem de ihtiyaç fazlası elektriği piyasaya satabiliyor. Bu üretim prosesinde yüksek teknoloji kullanıldığı için hem elektrik, hem ısı kendisine çok ucuza maloluyor ve fabrikasının ana ürününün enerji maliyetini ve sonuçta ana ürünün üretim maliyetini aşağıya çekebiliyor. Yalova Elyaf örneği, benzeri sektörlerin (tekstil, boya, gıda, seramik, demir/çelik) dikkatini çekiyor ve bu sektörlerde yeni uygulamalar başlıyor. 10 yıl içinde bu suretle Otoprodüktör Kararnamesi ve kojenerasyon teknolojisi bazında kurulan üretim tesisi kurulu gücü 3500 MW'a ve üretim ise 20 bin Gwh'e ulaşıyor. (Türkiye toplam üretiminin %15'i). 20 bin Gwh'in kojenerasyon teknolojisi ile üretilmiş olması geçen yıl Türkiye'ye 2 milyon TEP'lik bir primer enerji tasarrufu sağladı. Otoprodüktörlüğün, kojenerasyon teknolojisi sayesinde ulaştığı bu başarıyı, Türkiye Kojenerasyon Derneği yetkilisi olarak, heyecanla anlattığım ETKB toplantılarının birinde, zamanın Enerji İşleri Genel Müdürü, otoprodüktörlüğün kar amaçlı tırmanışına karşı olduğunu vurgulayarak, bu gelişmeye bazı sınırlamalar getireceklerini söylemişti. Nitekim, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Yasasında otoprodüktörlük layık olduğu yer i alamamış ve bağımsız üretim şirketlerine (IPP) ezdirilmiştir. Otoprodüktörlüğün 4628 sayılı Yasa nezdinde zayıfladığını gösteren endikatörler şunlardır: ♦Otoprodüktör ve gruplarının kendi ihtiyaçları dışında satabileceği miktar yüzde 25'Ie sınırlandırılmıştır. Üretim şirketlerine herhangi bir sınırlama yoktur. ♦Otoprodüktör, kapasitesinin yüzde 75'inin kendi fabrikası veya grubunda kullanılacağını kanıtlamak durumundadır. ♦ Otoprodüktörlük yönünden caydırıcı nitelikte olan bu hususlar, yeni kojenerasyon yatırımcılarını, elektrik üretim şirketi kurmaya itmektedir. Nitekim EPDK'ya yapılan yeni lisans başvurularının yüzde 90'ını üretim şirketi modeli tercihini yapanlar teşkil etmektedir. Derneğimize yapılan başvurulardan anladığımıza göre, hangi teknolojinin, hangi yasal modelde kullanılabileceği konusunda tereddütler vardır. Yerli ve yabancı yatırımcılara yararlı olabilmek ve doğru tercih yapabilmelerini sağlamak için tarifleri bir defa daha açıklamanın faydalı olacağına inanıyorum. Otoprodüktör veya üretim şirketi, elektrik veya elektrik ve ısı üretecek modelin yasal adıdır. Kojenerasyon; ister otoprodüktör, ister üretim şirketinin dizaynında ve santralin yapımında kullanılan teknolojinin adıdır. Kojenerasyon sistemleri, yüksek randımanlı olduğu ve hem elektrik, hem de ısıyı birlikte ürettiği için özellikle ısıya ihtiyaç duyulan fabrikalarda, iş merkezlerinde, toplu konutlarda tercih edilmektedir. Ancak ana üretim elektrik ve yan ihtiyacın ısı olduğu yerlerde "Combined Cogeneration" veya "Combined Cycle" dediğimiz üretim tercihleri ağırlık kazanmaktadır. Rusya'da, Bağımsız Devletler Topluluğu'nda, Doğu Avrupa'da kojenerasyonlar ısı amaçlı olarak kurulduğu için, bunlar gerçek kojenerasyon sistemleridir, elektrik yan ürün "by product"tır. Bunların randımanları çok yüksektir. Çünkü bu tesislerde buhar turbo-generator ünitesi yoktur. Kayıplar çok azdır ve çevrim randımanı yüksektir. Hem otoprodüktörler, hem de üretim şirketleri kendi tesislerinde kojenerasyon teknolojisi kullanabilirler. Diğer taraftan hidrolik enerjiden veya rüzgar enerjisinden elektrik üreten otoprodüktörler olduğu gibi, her iki yenilenebilir kaynağı kullanarak enerji üreten ve satan üretim şirketleri de vardır. Seçilecek dizayn ve/veya teknoloji ana amacının ne olduğuna bağlıdır. Bu açıklamalarımızdan sonra, yeni yatırımcıların tercihlerini daha sağlıklı yapacakları umuduyla, hepinize sevgi ve saygılar sunuyorum. ıiN�m Thepast, thepresent and the future of cogeneration My dear readers, Tıırkey witnessed veıy importaııı legal and structııral reforıns iıı tlıe lası 20 years. Tlıejirst autoproducer operatioıı was foııııded at Yalova Fiber Cogeneration Planı iıı 1993. Witlıiıı 10 years the total production capacity of the planıs increased by 3500 MW and production by 20 tlıoıısand GW/ı (I5% of Turkey's total produclioıı) based oıı Aııtoproducıor Decree and cogeneratioıı ıeclınology. However, Elecıricit) Market Law No. 4628 underestimated the bene: fits of aııtoprodııcers aııd gave priority to indepeııdent prodııctioıı coınpaııies (IPP): Tlıeir retai/ of sıııplus eııergy limited to 25%, wlıile ılıere is 110 limit set for prodııctioıı compaııies; they have to prove tlıat 75% of tlıe capacity wil/ be used iıı their owıı factoıy or group. So tlıe new cogenerations iııvestors prefer ıo iııvesı on prodııctioıı companies. From tlıe applicaıioııs to oıır Association, we coııc/uded tlıat tlıere are doııbts aboııt which technology /o be ıısed in /ine witlı wlıiclı prescribed legal model. it woııld be a good idea to re-explain the definiıions of ıhe ıerıııs ıo lıelp loca/ and foreign investors in ıııaking tlıe besi choice. Aııtoproducer or prodııctioıı compaııy is tlıe legal defiııitioıı of electricity aııd lıeat prodııctioıı model. Cogeneraıion is tlıe ıechnology ıısed iıı tlıe desigıı and conslrucıioıı of ılıe planı, wlıetlıer of aııloprodııcer or prodııction company. Botlı aııtoprodııcers and production compaııies can ııse cogeneralion ıechnology in tlıeir plants. On tlıe o/her lıand, t/ıere are aıııoproducers prodııcing elecıricity from lıydraıı/ic energy or wind eııergy, wlıile soıne of theın ııse both ıo purc/ıase electricity. Tlıe clıoice of t/ıe ıechnology depends 011 t/ıe main pıırpose of tlıe plaııt. J lıope ılıat these explaııatioııs will lıelp new investors ınake tlıe mosı favorable clıoice. Besi regards ENERGY & ECOGENERATIOll"""LD 3

4 ÖZETLER/ABSTRACTS ÖZETLER "Kojenerasyona Yeşil Işık Yakılmalı" Güncel I Agenda Sayfa:30-32 Türkiye'de artık gelenek haline gelmiş olan İstanbul Uluslararası Kojenerasyon ve Çevre Konferansları gerek yerli ve yabancı değerli kojenerasyon uzmanlarının katkılarıyla bir ilgi ve bilgi platformu haline gelmiştir. Makalede, konferansta ele alınacak konular ve kojenerasyonun ülkemizdeki durumu hakkında bilgiler verilirken, kamu ağırlıklı elektrik ve doğal gaz pazarlarının aktif olarak işletilmesi için çözüm önerileri sunulmaktadır. "Türkiye'de Enerji Yatırımlarının Sorunları ve Geleceği" Güncel / Agenda Sayfa: 42-48 İTÜ Enerji Enstitüsü'nün düzenlediği Enerji Günleri'nin birincisi 30 Nisan 2003 tarihinde İTÜ Süleyman Demirel Kültür Merkezi'nde gerçekleştirildi. Haberde düzenlenen konferansta konuşmacı olarak yer alan kamu kesimi temsilcileri ve özel sektör temsilcilerinin enerji yatırımlarındaki sorunlarla ilgili görüşlerine yer verilmektedir. Petroleum 2003 Fuarı Güncel I Agenda Sayfa: 50-57 Avrasya'nın petrol ve doğal gaz sektöründeki en büyük fuarı Petroleum 2003, 10-13 Nisan 2003 tarihleri arasında İstanbul'da gerçekleştirildi. Enerji Fuarcılık ile Alman fuarcılık firmaları Deutsche Messe AG ve Messe Frankfurt işbirliği ile organize edilen fuara, petrol sektörünün önde gelen firmaları katıldı. Katılımcılar arasında Petrol Ofisi, BP, Shell, Opet, Sunpet, moil, Aygaz, Demirören, Alaaddin Middle East, Amity Oil ve ENi gibi dünyanın önde gelen firmaları yer aldı. Yüksek güç ve verimde düşük NOx emisyonlu pilot yakıt ateşlemeli Mitsubishi MACH30-G Gaz Motoru Makale / Article Sayfa: 58-62 Mitsubishi Heavy lndustries, Ltd. (MHI) konvansiyonel termik santrallardan nükleer ve yenilenebilir enerji tahrik unsurlarına kadar birçok enerji teknolojisi alanında dünya genelinde ekipman temini, mühendislik, taahhüt ile bakım hizmetleri vermektedir. Pilot yakıtlı ön ateşleme teknolojisi 1998 yılından itibaren kojenerasyon santrallarında başarı ile ticari uygulamaya konulmuş ve muadillerine göre daha düşük NOx emisyonları sağlamıştır. Endüstride CHP kullanımı: teknolojisi ve yararları Makale / Article Sayfa: 63-68 Endüstriyel alanda hizmet veren 2 ila 1 O MWe gücündeki özel tasarımlı CHP santralleri sanayi ülkelerinde bölgesel enerji üretim kapasitesinin bel kemiğini oluşturur. Makalede kojenerasyon teknolojisi, bu teknolojinin temel taşları olan dizel ve gaz motorları ile gaz türbinlerinden başlamak üzere, her yönüyle anlatılırken, kojenerasyonun yararlarına ve projelerin başarılı olarak geliştirilmesi için gerekli tüm işlemlere de ayrıntılı olarak yer veriliyor. ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASI ABSTRACTS "Green Light Necessary for Cogeneration" Agenda / Güncel Page: 30-32 The traditional lstanbul lnternational Cogeneration and Environment Conferences with the contributions of local and foreign cogeneration experts accomplished one of its missions of creating an informative and technological platform for those involved with energy business and technology. The article points out the major issues that will be discussed in the Conference and offers solutions to pave the way for an active liberal market. "The Problems and the Future of Energy lnvestments in Turkey" Agenda / Güncel Page:42-48 The first day conference of Energy Days organized by ITU Energy lnstitute was held at Süleyman Demirel Culture Center on 30 April 2003. You can find detailed information about the comments, critics and proposals of the speakers covering many politicians, experts involved with energy sector. Petroleum 2003 Fair Agenda / Güncel Page: 50-57 Petroleum 2003, the biggest fair of the Eurasian oil and natural gas sectors was held in lstanbul on 10-13 April 2003. Organized by Energy Fair Company with the collaboration of Deutsche Messe AG and Messe Frankfurt, the fair welcomed the leading companies of the oil sector. Among the participants were the world's major companies such as Petrol Ofisi, BP, Shell, Opet, Sunpet, moil, Aygaz, Demirören, Alaaddin Middle East, Amity Oil and ENi. Mitsubishi MACH30-G Gas Engine with pilot fuel injection precombustion technology Article ı Makale Page: 58-62 MHI provides equipment supply along with engineering, contracting and after-sales services worldwide in the fields of many energy technologies from thermal power to nuclear power plants as well as new and renewable energy applications. in 1998, MHI introduced pilot fuel injection precombustion technology with high power ratio and high efficiency together with much lower NOx emissions in comparison to other conventional gas engines. CHP for industry: technology and benefits Article I Makale Page: 63-68 Combined heat and power (CHP), cogeneration and total energy are all terms used to denote the simultaneous generation of power (electricity) and usable thermal energy (heat) in a single process close to the point of use. in adopting CHP, host companies effectively replace existing on-site steam raising planı, and substitute the existing public electrical supply with on-site generation.

TAKING GAS AND POWER FURTHER A series of winning partnerships demonstrate our ability to deliver total energy solutions. From the extraction of gas reserves, through transportation by pipeline or LNG, to city distribution, storage or building gas fired power stations, Shell has the solution to your need. Contact us to see how you could benefit from a winning partnership. ® Shell Gas & Power Shell Gos ond Power Turkey, Bilkent Plazo A3 Blok No: 38, Bilkent 06530, Ankara Tel: +90 (0)312 266 02 44 Fox: +90 (0)312 266 02 06 shell.com

YAKIT FİYATLAR! / FUEL PRISES ECOGENERATION WORLD OERGISi - TEKNiK Vı\YINCILIK, TANITIM A,Ş, 08 Mayıs 2003 - GÜNCEL YAKIT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRILMA TABLOSU (KDV HARİÇ fiyatlar alınmıştır.) ''AKITLAR ALT ISIL DEĞERİ (İGOAŞ) 8.250 kc.ıVnı' KONUT (İGDAŞ) 8.2S0 kc,ıllm' RESMİ DAİRE (İGDAŞ) 8,250 kc.11/nı' S,\NAYİ KESİNTİLİ (İGDAŞ) 8.250 �c.ıllm' SANAYİ KESİNTİSİZ (BOTAŞ) ELEKTRİK ÜRHİMİ İÇİN 8.250 kc.ıl/m' SANAYİ KESİNTİLİ (IIOTAŞ) ELEKTRİK ÜRHİMİ İÇİN 8.250 kc,11/ı,,'' SANAYİ KESİNTİSİZ (BOTAŞ) l'ROSESVE BUHAR 8.250 kml/ııı' KULl.AN!Cll,\Rl İÇİN SANAYİ KESİNTİLİ (BOTAŞ) l'ROSES VE BUHAR 8.250 kc.ıl/nı' KUUANICll.ARI İÇİN SANAYİ KESİNTİSİZ KONUT 11.100 kc.ıl/kg l'RO/"AN KÜÇÜK SANAYİ 1 1. 1 00 kc,ılAg l'ROl'AN IIÜYÜK SANAYİ 11.000 kc.ıl/kg MİX L!'C SOMA 5,500 kcal/1, g (İSTANBUL) İHtAL 7.000 kcaVkg (İSTı\NIIUL) FUEL-OiL N0:6 9.200 kcaVl-.g (İSTANIIUL) FUEL-OİL N0:4 9.700 kc.ıl/kg Kı\LORİHK YAKITI MOTORİN 10.200 kc,ıl/1-.g (İSTANBUL) NAFTA 10.550 kc.ıl/kg KONUT 860 kc.ıl/kWh SANAYİ BGO kc,11/kWh TEKTERİM• TMİFE TİCARETH,\NE 860 kc.ıl/kWh ve RESMİ DAİRE ÜST ISIL DEĞERİ 9,155 kcal/ııı 1 9.155 ,c.,ııın' 9,155 kc.ıl/m1 9.155 kc.ıl/nı' 9.155 kcal/m1 9.155 kc.ıltm' 9.155 kc,ıl/rn 9.15S k,ıl/ııı' 12.000 kc.ıl/kg 12.000 kc.ıl/kg 11.900 kc.ıl/kg 6.000 kc,ıl/1,.g 7.S00 kc.ıl/kg 10.300 kc.ıl/kg 10.500 kc.ıl/kg 10.800 kc.ıl/kg 11.500 kc.ıl/kg BGO kc.11/�Wlı 860 k,11/kWh 860 kc.11/�Wlı BİRİM FİYATI 327.664 TUnr' 0,195 USD/m1 488.219 Tl/nı'' 0,291 USD/ın 318.120 TL/ııı' 0,1119 USO/m1 321.333 TUm' O,191 USD/nı3 304.605 TUm·' 0,181 U50/ııı1 294.S32 TUııı' 0,175 U5D/m1 30,1.605 TUııı'' 0,181 USD/m1 29•1,532 TUnı1 0,175 USD/ın' 1.435.000 TUkg 0,854 USD/kg 1.364.000 TUkg 0,82·1 U5D/kg 1,268.211 TUl-g 0,7S5 USD/kg 169.491 TUKg 0,101 USD/kg 203.390 Ti/Kg 0,121 USD/kg 368.397 TUkR 0,219 USD/kg 697.375 TL/kg 0,415 USDAg 1.420.361 TUkg 0,846 USD/kg 368.404 TL/kg 0,240 USD/kg 127.000 TUkWh 0,076 USD/kWlı 126.100 TlAWlı 0,077 USD/1,,Wlı 151.950 TUkWh 0,092 USD/kWh ALT ISIL DEGERE GÖRE 10(](] KCı\L iÇiN l()IHI KCı\l. iÇİN TL USD O, 182 foro/nı' 43.G45 0,02G 0,271 [ıao/m' 65.031 0,039 O,176 Euro/nr1 42.374 0,025 0,178 Eıao/m1 42.002 0,025 O,169 [uro/nı 1 40.573 0,024 O,163 (uro/m' 39.232 0,023 0,169 Euıo/ııı' 40.573 0,024 0,163 [uro/m' 39.232 0,023 0,796 Euro/kg 142,065 0,085 0,768 foro/kg 137.0lG 0,002 0,703 Eurn/kg 126.694 0,075 0,094 [uro/kg 30.817 0,010 O ,1 1 3 Eııro/kg 29.056 0,017 0,204 [ııro/kg 40.043 0,024 0,387 foro/kg 71.894 0,043 0,788 Euro/kg 139,251 0,083 0,210 Etıro/k,ı 34.920 0,021 0,071 [uro/kWlı 150.106 0,089 0,070 Euro/kWlı 148.109 0,088 0,084 Eııro/1,,Wlı 178.471 0,10G ( *) 08 Mnyıs 2003 tarihi itibariyle Merkez Bank.ısı Efektif Satış Fiyatları ; 1 .535.01 S TU$ , 1 .750.685 TUe 'dur. ENERJi & KDJENERASYON DÜNYASI FİYAT! (·J lOOOKCı\l. İÇiN Euro 0,024 0,036 0,023 0,024 0,023 0,022 0,023 0,022 0,079 0,07G 0,070 0,017 0,016 0,022 0,040 0,077 0,019 0,083 0,002 0,099

Bakım ihtiyaçlarınıza uzaktan bakmayın! Mükemmeli hedefledik. En kötü şartlara hazırız. � Maksimum verim, güvenirlilik ve anında hizmet için; • Zengin yedek parça havuzu • Uzman teknik kadro • Üst düzey bilişim teknolojileri desteği • Hızlı ve etkin saha hizmetleri • En modern teknolojik ekipman ve yöntemler ZORLUO&M E o (.) E o :::, (O)ZORLU wm ZORLU O&M Enerji Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş. Zorlu Plaza 34840 Avcılar-lstanbul Tel: (0212) 456 23 00 Faks: (0212) 422 00 99

8 HABERLER/ NEWS Kayseri'de yeterlilik alan firmalar belli oldu Kayseri İli ve İlçeleri için Yeterlilik başvurusu kabul edilen firmalar: The EMRA announced eligib/e companies for Kayseri Bid Akfen inşaat Turizm Ticaret Aksa Doğal Gaz Alarko Taahhüt Grubu Asad Enerji Çalık Enerji Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun Kayseri ili ve Hacılar, Mimar Sinan, Hisarcık, Kıranardı'dan oluşan bölgenin şehir doğal gaz dağıtımı için açmış olduğu ihalede yeterlilik alan firmalar belli oldu. 27 firmanın 23'ü yeterlilik almayı başardı. EPDK, firmalara mektup göndererek, fiyat bildirmelerini istedi. Haziran ayının ikinci haftasında bu firmalardan 3'ü açık eksiltme için davetedilecek. En düşük fiyatı veren firma, 30 yıl süreyle şehrin doğal gaz dağıtımını üstlenecek. ihalenin ardından, firmanın 6 ay içinde fiili yatırıma başlaması gerekiyor. Çukurova Gaz Dağıtım A.Ş. Doğtaş The Energy Market Regulatory Authority announced eligible companies for the city natura/ gas distribution bid for Kayseri and Hacılar, Mimar Sinan, Hisarcık, Kıranardı districts. 23 companies were chosen out of 27. The Authority requested price offerings from the companies. 3 companies wi/1 be invited for public auction in the second week of June. The company giving the lowest price wi/1 be awarded Enerko Doğal Gaz Dağıtım Fernas İnşaat Ltd. Şti. GT Doğal Gaz Dağıtım işi. Tic. Ltd. Şti. HSV inşaat San. Paz. Tic. A.Ş. lçtaş lnş. San. Tic. A.Ş. ilci inşaat Kaya Petrol Oto A.Ş. MNG Gaz Dağıtım Nurol Enerji üretim Pazarlama A.Ş. Ongaz Doğalgaz Dağıtım Ticaret San. A.Ş. Palgaz Doğal Gaz Dağıtım Tur. Tıc. Peker inşaat Tic. San. Rasa Radyatör San. A.Ş. Tekfen Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. Tubin Yapı Merkezi inşaat ve Sanayi A.Ş. with the distribution /icense for 30 years. Doğal gaz dağıtım ihaleleri devam ediyor Natura/ Gas Distribution Bids Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Çorlu, Çatalca, lnegöl ve Gebze Doğal Gaz Dağıtım Lisansı ihalelerine çıkılmasını kararlaştırdı. Çatalca, Muratbeyve Hadımköyşehirlerinden oluşan dağıtım bölgesi için "Çatalca eoı,aı Gaz Dağıtım Lisansı" ihalesi Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun 24/4/2003 tarih ve 137 sayılı Karan uyannca yapılacak. Yeterlilik almak isteyen şirketler, en geç 02/06/2003 günü saat 1 7.OO'ye kadar, ilgili belgelerle birlikte Kuruma elden teslim edecekler. Posta ile yapılan başwrular kabul edilmeyecek ve zamanında teslim edilmeyen dosyalar değerlendirmeye alınmayacak. Bu ihalede, usul ve esasları Doğal Gaz Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin 14'üncü maddesine uygun olarak belirlenen geçici teminatın tutarı 250 bin ABD Dolan ve kesin teminat tutarı 500 bin ABD Doları. Çorlu ve Marmaracık şehirlerinden oluşan dağıtım bölgesi için "Çorlu Doğal Gaz Dağıtım Lisansı" ihalesi için yeterlilik almak isteyen şirketler, en geç 1 2/05/2003 günü saat 17.00'ye kadar, Kuruma teslim edeceklerdir. Bu ihalede, belirlenen geçici teminatın tutarı bir milyon ABD Doları vekesinteminattutarı iki milyon ABD Dolandır. lnegöl ve Alanyurt şehirlerinden oluşan dağıtım bölgesi için "lnegöl Doğal Gaz Dağıtım Lisansı" ihalesinde yeterlilik almak en son tarih 26/05/2003 günü saat 17.00. Bu ihalede, geçici teminatın tutarı 500 bin ABD Doları ve kesin teminattutarı birmilyon ABD Doları olarak belirlendi. ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI Gebze, Tavşancıl, Darıca, Şekerpınar, Dilovası ve await their winners Çayırova'yı kapsayan "Gebze Doğal Gaz Dağıtım Lisansı" ihalesi için yeterlilik almak isteyen şirketlerin ise en geç 20 Mayıs 2003 tarihine kadar EPDK'ya başvurmaları gerekiyor. Bu ihalede, belirlenen geçici teminatın tutan birmilyonABD Dolan ve kesin teminat tutarı iki milyon ABD Dolandır Her bölge için ihale sonucunda dağıtım lisansı almaya hak kazanan tüzel kişi, lisans yürürlük tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde yatırıma fiili olarak başlayacak, 1 8 ay içinde dağıtım bölgesindeki herhangi bir yerleşim alanının dağıtım şebekesini işletmeye almak suretiyle, gaz sunumuna başlayacak. ihaleyi kazanan firma 5 yıl içinde dağıtım bölgesindeki imarlı alanlar bütününde doğal gaz kullanmak isteyen her müşteriyi, tesis edeceği dağıtım şebekesine bağlayacak. Dağıtım bölgelerinde serbesttüketici olmak için gereken yıllık asgari tüketim miktarı lisans yürürlük tarihinden başlamak üzere ilk 5 yıl için 1 5 milyon metreküp. Bu miktar, ilerleyen yıllar için Avrupa Birliği uygulamaları da dikkate alınarak Kurul tarafından her yıl yeniden The Energy Market Regulatory Authorlty agreed to put Çorlu, Çatalca, lnegol and Gebze Natual Gas Dlstlrbutlon Licenses out to bid. The companies that wi/1 apply for Çatalca Natura/ Gas Distrlbution License shou/d give the documents by hand to the Authority untll 17:00 p.m. on 2 June 2003; for Çorlu and Marmaracık license until 17:00 p.m. on 12 May 2003; for lnegol and Alanyurt license until 17:00 p.m. on 26 May 2003; for Gebze /icense until 20 May 2003. The guarantee funding limits ranges from 250 thusand USA Dollars to 2 million USA belirlenecek. Dollars. The companied awarded with distribution ihale ile belirlenen "Birim Hizmet ve Amortisman Bedeli", /icenses wi/1 start lisans yürürlük tarihinden başlamak üzere ilk 8 yıl construction within 6 boyunca sabit olarak uygulanacak olup, bu sürenin months after the bitiminden sonra ise heryıl Kurul tarafından fiyattavanı authorization and launch yöntemi ile belirlenecek. gas within 18 months.

Lisans işlemleri sürüyor Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, liberal piyasada faaliyet gösterecek şirketlere faaliyet konularına göre lisans verme işlemlerini sürdürüyor. Elektrik ve doğal gaz piyasasında faaliyet gösterecek firmalardan bazıları şöyle: Menderes Geothermal Elektrik Üretim Anonim Şirketi, Aydın-Sultanhisar'da faaliyet gösterecek 7,951 MW'lık Jeotermal Doğal Buhar santrali için 4 Nisan 2003 tarihinden itibaren 20 yıl süreli üretim lisansı; Altınmarka Gıda Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, İstanbul Büyükçekmece'deki 2,096 MW gücünde, Doğal Gazla çalışacak Lisans bedellerinin Kojenerasyon santrali için 4 Nisan 2003 tarihinden itibaren 15 yıl süreyle otoprodüktör lisansı; Doğal Gaz Piyasası Yasası gereğince Ege Gaz Anonim Şirketi ve BOTAŞ 4 Nisan 2003 tarihinden itibaren 30 yıl süreyle Depolama Lisansı aldılar. Bu arada ENKO Birleşik Enerji Sistemleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şii, şehir içi dağıtım şebekesine ait iç tesisat ve servis hatları dışındaki, doğal gaz piyasasında yer alan tesislerin fizibilite, etüt, proje, müşavirlik ve kontrol denetleme faaliyetlerini yapmak üzere 1 O yıl süreli "Yapım ve Hizmet Sertifikası"nı alan ilk şirket oldu. ödeme süresi uzatıldı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Enerji Piyası Lisans Yönetmeliği'nın çıktığı 2002 Ağustos'unda faaliyet halindeki kuruluşların elektrik lisans bedellerinin yüzde 1 'inin dışında kalan kısmını ödeme süresini 26 Haziran 2003 tarihine uzattı. EPDK tarafından hazırlanan "Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlandı. 15 Nisan tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren Yönetmelik ile Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin Geçici 5'inci Maddesinin ikinci fıkrası yeniden düzenlendi. Buna göre, yönetmeliğin çıktığı tarihde faaliyet göstermekte olan kamu tüzel kişilerinin elektrik lisans bedellerini EPDK hesabına yatırmaları için son tarih, 26 Haziran 2003 olarak belirlendi. Kurum bu tutarı ihtiyaç duyması halinde E p D K daha önce de talep edebilecek. Son ödeme tarihine kadar yatırılmaması halinde ödenmesi gereken tutara Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 51. maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranı uygulanacak. Geçici maddenin eski haline göre, Yönetmeliğin yayımlandığı tarihde piyasada faaliyet göstermekte olan veya mevcut sözleşmeleriyle piyasada faaliyet göstermek üzere üretim tesisi inşa etmekte olan tüzel kişilerin lisans almaları halinde, lisans alma bedellerinin yüzde 1 'i dışında kalan tutarı, Kurum hesabına yatırmaları gerekiyordu. HABERLER /NEWS License procedures to continue The Energy Market Regulatory Authority continues to award licenses to the companies proved e/igible to work in the liberal market. Some of the companies awarded /icenses are: Menderes Geothermal Electricity Production ine for electricity production at 7,951 MW Geotherma/ Natura/ Steam Plant, Aydın-Sultanhisar; Altınmarka Nutrition lndustry and Trade ine for autoproducing at natura/ gas fue/ed cogeneration plant, /stanbulBuyukçekmece; Ege Gas ine and BOTAŞ for natura/ gas stocking. Besides, ENKO Combined Energy Systems Construction lndustry and Trade Ltd is the first company awarded with the "Construction and Service Certificate". Deadlines tor License Fees were extended The Energy Market Regulatory Authority extended the deadlines for the payment of /icense fees ti/1 26 June 2003. The regulation on the "revision of the Electricity Market License Regulation" was published in the Officia/ Gazette and validated after 15 Apri/. The Authority will/ have the right to request payment earlier in case of necessity. The payments extending the deadline will be subject to overdue cost under the 51st article of the Law on Methods ofPub/ic Loan Col/ections. The former condition urged companies active/y working in the market to pay license fees to the Authority's account as soon as they are awarded licenses. ENERJi & KOJENERASYON OÜNYASI 9

10 HABERLER/NEWS ETKB'de yeni atamalar New appointments at EMRA Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nda yapılan atamalarla, yeni yönetim görevine başladı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarlığı'na Doç. Dr. Sami Demirbilek, Müsteşar Yardımcılığı'na Gökhan Yazıcı atandı. Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) Genel Müdürlüğü'ne Önder Piyade, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü'ne (TEİAŞ) ise İlhami Özşahin getirildi. TürkiyeElektrik Ticaret TaahhütA.Ş.'ne Enerji İşleri Genel Müdürü Selahattin Çimen vekalet ederken BOTAŞ Genel Müdürlüğü'ne Mehmet Bilgiç'in ataması gerçekleştirildi. ETKB Müsteşarı Doç. Dr. Sami Demirbilek, İstanbul Üniversitesi Maden Fakültesi mezunu. Yüksek lisans eğitimine de aynı fakültededevameden Demirbilek, Doktorasını Nottingham Üniversitesi Maden Bölümünde yaptı. "Kömürün ekonomik ve emniyetli üretimi, taşınması, stoklanması, madencilik metodları, planlama, kontrol ve emniyeti" konularında uzmanlaşan Demirbilek, çeşitli kömür madenlerinde mühendis olarak çalıştıktan sonra, DPT'de Avrupa Topluluğu ile ilişkiler Genel Müdürlüğü'nün Sanayi Grubunda görev aldı. Daha sonra Sivas Demirçelik işletmeleriA.Ş.'de Genel Müdür Vekilliği, Başbakanlık Özelleştirme idaresi Başkanlığı Müşavirliği, Başbakanlık Avrupa Birliği Genel Sekreterliği'nde Sektöre! ve Bölgesel Politikalar Daire Başkanlığı, EPDK ve Petrol işleri Genel Müdürlüğü görevlerini yürüttü. Avrupa Topluluğu'na yönelik çalışmalarla ilgili projelere katılan ve çeşitli sertifikalara sahip olan Doç. Dr. Sami Demirbilek'in İngilizce ve Türkçe olarak yayınlanmış pek çok çalışması bulunmakta. .. ,• . - • - , . �- r , The new administrations are already on track after the assignments made by the Ministry of Energy and Natura/ Resources. The Assoc. Prof. Sami Demirbi/ek has been appointed as the undersecretary of the Ministry, while Gökhan Yazıcı was assigned to the deputy undersecretary. ÖnderPiyade was appointed as the Chief Administrator of the Electricity Production ine (EÜAŞ), whi/e İlhami Özşahin as the ChiefAdministrator of Turkey Electricity Transmission ine (TEİAŞ). Sefahattin Çimen, the Chief Administrator of the Energy Works, wil/ represent the ChiefAdministrator of Turkey Electricity Trade Contracts ine and Mehmet Bilgiç has been assigned as the chief administrator of BOTAŞ. EÜAŞ Genel Müdürü Önder Piyade, F. Ü. Mühendislik Fakültesi, Elektrik-Elektronik Bölümü mezunu. Yurtdışında çeşitli eğitim programlarına katılan Piyade, yurt dışı ve yurt içi pekçokkonferansta da konuşmacı olarakyer aldı. Çalışma hayatınaOrman Bakanlığı'nda başlayan ÖnderPiyade, 1997 yılında TEDAŞ özelleştirme Daire Başkanlığı, Genel Müdür Yardımcılığı, Trakya Elektrik Dağıtım Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu üyeliği görevlerini yürüttü. TEİAŞ Genel Müdürü İlhami Özşahin, IDMMA Elektrik Mühendisliği bölümü mezunu. Çalışma hayatına TEK Yük Dağıtım Daire Başkanlığı'nda başlayan özşahin, yine aynı kurum bünyesinde Enerji Kontrol Merkezi Müdürlüğü, Türkiye Elektrik Sistemi İşletme ve Koordinasyon Müdürlüğü, TEAŞ Yük Dağıtım Daire Başkanlığı, TEIAŞ Genel Müdür Müşavirliği görevlerini yürüttü. Türkiye Elektrik Sistemi Kontrol ve Kumanda Yönetimi, Türkiye ElektrikSistemi Enerji Planlaması, Talepve Enerji Projeksiyonlarının yapılması, Enerji Üretim Santrallarının Ekonomik yükleme programlarının hazırlanması ve Üretim Tüketim Programı, Özel Sektör Enerji Üretim Santralları ve Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Satış Anlaşmalarının hazırlanması ve uygulanması , Enerji üretim ve satış tarifelerinin belirlenmesi, Maliyet analizleri bütçe ve plan uygulamalarının hazırlanması, Otoprodüktörüretim/ tüketim şirketlerinin enerji nakil uygulamaları ve prensiplerinin tespiti, Uluslararası enerji alış/veriş anlaşmalarının hazırlanması ve uygulanması, serbest piyasa koşullarındaenerji piyasasının oluşturulması konularında uzmanlaşan Özşahin, lngiltere'de elektrik sistemlerinin bilgisayar yöntemi ile çalıştırılması ve Japonya'da enerji üretim planlaması ve enerji kontrol sistemleri konusunda eğitimlere katıldı. TEDAŞ Genel Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan çalışma grubunun başkanlığını yürüten Önder Piyade, burada "Dağıtım Standartları Projesi"nin gerçekleştirilmesini sağladı. Önder Piyade halen Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Yönetim Kurulu Üyeliği ve Başkan Yardımcılığı ile 1 . Enerji Şurası "Özel Sektörün Katılımı ve Yeniden Yapılanma" Komisyon üyeliğini yürütüyor. ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASI

BTC boru hattı inşaatı müteahhitlerine i lk arazi teslimleri yapı ldı Bi naşkaüa-tTı ni fal i sb-aCşel aynhma na s( Bı iTç Ci n )gbeorreukhl i aatrtaı z i Tpeasr sl i me l l ePrroi ntiomk oültl eerai 'hnhi ni t l1e5r eNvi searne'nd aA r a z i iBmozrua l aHnamttıaPsrıoyjl ae sbii'rnliiknteö,nBeTmCl i H a m Petrol tkailmomametlraentmaşışlaorlıdnud.an biri daha başarıyla iBs Tt i Cm lHa ak mv ePİ neşt raoal Bt So ar uf hHaastıt ıçPerroçjeevsei ' ns ii nn dAer a z i yn eü rt üi cteü sl ei nndkea, m1 5u l aNşi st ıar mn 2a 0f 0a a3 l ityaer ti hl ei nr i d e BOTA fi boru hŞatvtıeinmşaüatetıanhı nhiüt çremtaablaınr ıanrialksında, k im ıs z ım ala la n r d ın ı: a ilişkin Arazi Teslim Protokolleri Etap A: Posof- Erzurum Pasinler Etap B: Erzurum Pasinler - SivasAltınyayla Etap C: Sivas Altınyayla - Ceyhan Ei çti na p1 0A0i çki nm1 v0e5r ikl mme, Es itnai ps aBği lçaiyn a8n7Akrma ,zEi t a p C Teslim Protokolleri şu firmalarla imzalandı: Etap A: Tepe - Nacap ortaklığı Etap B: -SGt r üeni cshaeyr ı-l H- Aa ul asrtkaod ot &r t aTki ml ı ğmı e r m a n n Etap C: Punj Lloyd - Limak ortaklığı Sp aörzskeol l enrui ,sguüpzreortgoakho lal erral ez ivsei nriinl eknaamr auzyia a i t vkeeysiamölezreinl mi küalpksiyıyeottre. bulunan değişik YB eu röl enşei mm lPi al aşnal amr aı i ,l eAur ayzui mi sl tui mo ll aa rkavke, yYoeğnui dne n çb ai rl ıÇş me varseısneı nl vbea şSaorsı yyl aa lt Ea mt kai Dmel ağnemr l ae snıd i r m e an reat izci ei ssti inmdlea kg ef ar ça el i ykel etşl et ri ri ni l de i .i l Ai ş ky innı ze an my üaknsdeak, uluslara rt hi çai nt tdı ne ı ny üf ri a r z ü s ik tı ü s s e le ta l n i n n b d ş u a a a ç t a la ın lı r ş a la m d t o a a ğ , m B ru T b a i C r t u ı b lm y o u ı r ş m u i lk adımı da oluşturuyor. BOTAŞ, bu projede BTC Ham Petrol Boru Hattı'nın Türkiye kesimiyle ilgili tüm iş ve hizmetleri sunan Anahtar Teslim Müteahhit konumunda. BTC Şirketi ise BTC boru hattının sahibi ve Anahtar Teslim Anlaşması altındaki müşteri. ♦ f H a ü a B k liy ü T e m C t l e e P t r r A i o g n j i e l b a s i ş i k i m ç ai m a n s i u m ı l g a z e ş a r t l e ı a r ğ m n i a n a n c v e Ee , v d t a i S ğ z a e m h ri i P n b a r i o tjseüreci de Dün rt yürütülüyyaoBr. aKnakma suıl asşt at ınr md aa vl aertı adzomğirnual ttu s u n d a Y y s e ü ür r r ü e le t c ş ü i i n l m e in c E e hy ğ a le i n n m i g d i P e k t l r a a it n y eı l r " ı l , o e is r la t ç e r e a k r k ç d a e ış n v ı l eastainnd"eYeniden Tkaamlimualatşı (tUırmT)a4y.l3a0ilgilkilieDleürni ydaoğBraunltkuassuınUdyagulama t dh a u a r r z a u ı f r m ı l n a u d n n a d u n ı. g e U ü t T k v i e l 4 e n . n 3 c e 0 e n ' u a n n lt ü ı a n f m u a s a a u c lm n ı, s a b o k ir s t ı p y r. r o o B - j e u e k poonl i ot i kmai k kailşt ıinl edrae pyröonj eedl i ke no,l aerkaokn, o" kmaiykı po ll aa rr aı nkı ne tt ük mi l eünyel ne öy necnei dkei ny ayşear imn esgt aent idr ial m el a br ıendı , epl iai rçai nktaazzamnimn aat , v e rt vkea yp aa sei tneal ezr iı nn idvaenüör nect i me k di sützaenydl ea rr itnl ai gr ae l i ş t i r m e d e gk aemt i ruml aeşdteı r my aar dmı me v" zsuaağt ıl aknammausaı ri satzei lnei ryi oi çr i. nYerel öö dn eg ömreülrekrei nn ,i l gDi lüi kn uyrauBl uaşnl akraasyı aUpTı l m4 .a3 s0ı npıo l i t i k a s ı , öy zaez ıl l ıakr iar az i lbeer ilngdees i koilrma caıykaonnkuuml l aunn ıdcaı l aorlıann a n c a k kh au lkl al anrı mı n ıı,nvdeakn ayma ruaar rsaazği ll ea ryi nainn l a( sr ıanhhi ba ikol al mr ı an ıddaan ) tanıyor. ♦ a ta r r a aU s f ı ı l n u n d s d a l a a k n r i a f br a i a r r k s ç l ı ö ı v lız k e ü l a ym r e ı m r g e id e l u e k y r a m g n u i e z l k a m m iç a i a s n ı l a B o r T la ın C r aŞkirketi "kYoennui lddeun. BYeu rfl eo nş ,i mD üEnyyl eamB aPnl aknaı sFı os nt aun" doar trat lyaar ı n a ukyaunmunsuanğulnantamzamsiınaamt acıyla, kamulaştırma vp reor ji lemdeesni ndi oöğnrguödramne d i ğ i a n c a k ee dtki limleneesci ieçki n bkiruel lyalneırl ainctaakz. m i n Y F e o n n i u d e ş n u Y k e o r n le u ş l a im r ı k E a y p le s m ı y o P r l : a n ı vHea oz ri nmeaanr aazr ai l ezri lie, mr i neer ay öa lnaenl li ak r ı kmaüyl kı pi yl aertdi at anr tdı şoml aayl ıı taarzamz i il en ar t , üh zaek rl ai nrdı neak ickeuvl laapn vı ceı l ramr ı en , CinşeayshıaynlaDbeanl ıikzçTıel arrmı ni n a l i ' n i n gk ea yl i rı pl el ar i rnı nd et aozl umşi na be idl ei l cmeeks i . HABERLER / NEWS First field delivery for the contractors of the BTC pipeline One of the most important parts ofthe BTC Crude Oil Pipe/ine Project was completed by signing of Land Delivery Protocols, on 15 Apri/ which foresees the de/ivery of the fields to the contractors for the construction ofthe pipeline. Signed by the Nacap Collaboration for the Phase A (105 km), Streicher - Haustadt & Timmermann - Günsayıl - Alarko Collaboration forPhase B (87 km) and Punj L/oyd - Limak Collaboration and BOTAŞ for Phase C (100 km), the protocol covers the first stage of the three phases. This stage of the project was rea/ized after a successful study ofa comprehensive evaluation of "Environmental and Social Outcomes" in /ine with the Legal Expropriation and Re/ocation Plans. The Protocol is the first step towards the physical construction ofthe BTC pipeline conducted under the highest international standards of legal field expropriation. The fields to be delivered by the protocol include different ranges ofpublic and private lands. in order to adjust the differences between the international and loca/ applications, BTC Company founded a "Relocation Action Plan Fund". ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI 1 1

12 HABERLER/ NEWS Türkiye elektrik tüketimi arttı ��� Brüt üretimin kaynaklara dağılımı 2001 � Turkey e/ectricity consumption to rise Türkiye'de 2002 yılı son çeyreğinde elektrik üretimi yüzde 4,63, tüketimi ise yüzde 6, 1 6 oranında arttı. Devlet istatistik Enstitüsü (DİE) verilerine göre, 2002 yılı son üç aylık döneminde elektrik tüketimi 33 milyar 394 milyon kilovatsaat (kwh) olarak gerçekleşti. Elektrikenerjisi üretiminde Elektrik Üretim A.Ş'nin (EÜAŞ) payı geçen yıla göre yüzde 53,91'den yüzde 43,69'a �:;:: -:.:s- � yılı son çeyreğinde yüzde 19,25'i su; l' n the /ast quarter of 2002, the electricity yüzde 26,84'ü linyit; yüzde 40, 34'ü I -::-production in Turkey raised by 4,63% and doğal gaz iken; bu dağılım 20 2'nin consumption by 6, 16%. According to the data aynı döneminde yüzde 26,86'sı su; from the State Statistics lnstitute (DIE), yüzde 20,08'ü linyit; yüzde 4o,74'ü de electricity consumption for the /ast 3 months doğal gaz ile çalıştırılan santrallerden in 2002 was 33 billion 394 kilowatthours (kwh). sağlandı. Elektrik tüketimi ise aynı The share of Electricity Production ine in dönemler itibariyle yüzde 6, 1 6 electricity production decreased by 43,69% oranında artarak 29,1 milyar kWh from the /ast year's /eve/ of 53,91%. geriledi. olarak gerçekleşti. Türkiye jeotermal enerjide kaynak zengi ni Turkey is rich in geothermal energy source j !Aydın having a capacity to provide 265 million başkanları, yatırımcı daire müdürleri veuo//ar of income to the national economy is the sayıda davetli katıldı. ' � orld's seventh and Turkey's richest region in Aydın Valiliği tarafından düzenlenen "Jeotermal Enerji" toplantısında jeotermal kaynak zenginliği bakımından dünyanın yedinci, Türkiye'nin birinci sırasında olan Aydın'ın milli ekonomiye yıllık 265 milyon dolar girdi sağlayabilecek kapasitede olduğu ancak bu potansiyelin değerlendirilemediği belirtildi. geothermal energy source but its worth is Türkiye Jeotermal Derneği Başkanı Orhan underestimated, stated in the conference on Mertoğlu, Aydın'da 10 ayrı yerde jeotermal "Geothermal Energy" organized by Aydın Ege Bölgesi Sanayi Odası Konferans Salonu'nda düzenlenen toplantının ev sahipliğini Vali Muharrem Göktayoğlu yaptı. Toplantıya Denizli Valisi Recep Yazıcıoğlu, Aydın Milletvekilleri Atilla Koç, A. Rıza Acar, Ahmet Ertürk, Semiha Öyüş, CHP milletvekilleri Mesut Özakçan, Mehmet Boztaş ve Özlem Çerçioğlu'nun yanı sıra vali yardımcıları, kaymakamlar, belediye alanı bulunduğunu belirterek, "Bu kaynaklar Türkiye'de en yüksek potansiyel ve sıcaklığa sahip dünya jeotermal enerji arayışına girdiği halde, jeotermal kaynak zengini olan Türkiye bu kaynağın sadece yüzde 3'ünü kullanıyor. Borç batağından kurtulma çabasında olan Türkiye, yıllardır bu kaynaklara sadece bakıyor. Sadece Aydın'daki jeotermal enerji, elektrik üretiminde kullanılabileceği gibi ikinci aşama olarak 200 bin konutu ısılıp soğutabilecek kapasitede. Bu konutların da yıllık sadece 40 dolara ısıtılıp soğutulabilmesi mümkün" dedi. Bor Araştı rma Enstitüsü kuruluyor TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii enstitünün istihdam eden bir kuruluş Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji değil, araştırma-geliştirme enstitüsü Komisyonu'nda, Bor ve Ürünleri olacağını ve proje üreteceğini; bu Araştırma Enstitüsü kurulmasına ilişkin yüzden sadece 28 kişiyi istihdam yasa tasarısı kabul edildi. Komisyona edeceklerini ifade etti. tasarı hakkında bilgi veren Enerji ve Güler, borun enerji sektöründe Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, kullanılması üzerinde de durduklarını dünya bor rezervlerinin yüzde 64'ünün bildirerek, bordan elde edilecek Türkiye'de bulunduğunu belirtti. hidrojenin araba yakıtı olarak Bor konusunda dünya piyasalarında kullanılmasına ilişkin projenin, tüm dünya Türkiye'nin rekabet edebilmesi için bu ile aynı anda Türkiye'de de ele al alandaki teknolojiye de sahip olması söyledi. Bor madenlerinin özer gerektiğini anlatan Güler, bu ihtiyacın anlayışla işletilmesini planladıklarını ifade giderilmesi için enstitü kurulmasının eden Güler, siyasetin etkili olmasını kararlaştırıldığını ifade etti. Güler, bu istemediklerini anlattı . " • ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASI Governorship. The participants including Aydın Deputies, Denizli Governor and their associates, the County Governors, the Mayors, the lnvestment Bureau Administrators and many otherpoliticians and experts were hosted by Aydın Governor Muharrem Göktayoğlu at the Aegean Region Chamber oflndustry Conference Hal/. Turkey rich in geothermal energy source uses only 3 per cent ofits potential. The geothermal energy capacity in Aydın can be used in energy production and can even provide heating and cooling of 200-thousand residents with a cost of only 40 dollars annually, the chairman of Turkey Geothermal Foundation, Orhan Mertoğlu stated. Boron Research lnstitute to be founded The draft law on the foundation of Boron and its Derivatives Research lnstitute was approved by the lndustry, Trade, Energy, Natura/ Resources, lnformation and Technology Commission of the General Assembly. it is stated that only 28 persons wi/1 be employed for the foundation. The Energy and Natura/ Resources Minister Hilmi Güler told that 64 percent of the world's boron reserves are placed in Turkey. The Ministry is focused on the use of boron in energy production. rkey also started the project about ofhydrogen extracted from boron cars at the same time with the other countries, Güler added.

Çayırhan Santrali'nin devri iptal edildi s Du e y a k g n t u ö ış l r a t ü a m n y a d 1 s e 0 ı k o . i D e la n a ra i b r k e a s g şi ö a , s e rı t n l e ı e ö r r i z l j e i e nl l eÇşat iyr mı r hea n Ty ıe! lrı ğmı ni kaSPaanrt kr aHl i 'onli dn i ni şgl e' et md ee vhrai nki köı nn gı nö2r e0 n Bakanlar Kurulu kararını iptal etti. ö iE h z l a e e l k e ll t e l r e ş ik r t d i i r ç a il e m ğ r ı i e t sı s i m n i d i ç ve e in y ü 1 e r 9 e r 9 a ti 6 m la y n t ı e l Ç ıs n a i d s y a le ı r a r h in ç a i ı n l n a , n buöğyr al edcı .eDdei ğvei rri uş lyegmui l ag me raçleakrlıenşat ki riibl eebt ii lneen tAenkkeanrear' nj i ıtneBs iesyi opal aznaÇrı ai l çyeı r shiannd,e k u r u l u . 4 s 1 ' a 5 ü n 0 n t c M ra ü W l i ü n n' , l i i i k t l e k d l e i ö k r r i i t ü i t s n ü e i r t b e 2i s 0 n i i 0 2 b1 0 u y 0 lu ı 0 l n ın y a d ı n l a ı n P d a a r , k 3 ve Hmoi l yl dai nr gk W' e dh eevl er ek dt ri il kd i ü. Yr eı tl leı kn ysaaknl at rşaı kl i n3 . 5 es ol enkrtar i sk ı ünrdeatimo l dmu ak çl i yaedt l eü şr iünki n söezvei yl l eeşl et irrem e iEnndei rrijl di Bi ğai köannel ısğüı ryüeltükyi loi l erdr iu, s. öz k o n u s u kararın temyiz edileceğini belirtirken, MARC Steam Turbines tbeilmdiyriimzininireizslemyiekna3ra0rg ü n 4 g iç e 6 e r 2 r e 8 is k i s t n i a ğ d y i e n ı l y i ı k E a a l p e y ıl k d m t e r a t ik t s i leı r. g dP ö a iy r ğ a e ıt s , ım e a l s e v ı k Y e t r a t i i k s c a a ü s r r e e ı'n t t i i n a m i n , sk eorşbuel l as tr ıpn iay ausyag u n yo al dpuı lğmu an sa ı ni şı na rzeot r eu dn el un yKeutrkui ll iul ekr ,abr aurnı yel ad sean nl et ryael ınni dbei rvBr ian ki namn l üa mr k ü n görünmediğini kaydettiler. Yb eetkkl ei l i ml e re, dt eemn ykiazrtaarl eçbe irnçien vseosniunçdlea n m a s ı n ı saöl ı nzmk oansuı sgue rseaknt itğr ai nl ien dkea md i kuktaatr çaef ıkntdi l ea rn. g e r i d iD ş e l a e v n m ri ı n ş in t i a i ö d y n e g a ö " y k r r a e ıc m n a u E , s n y ö e a z r r j a i k r B o ı" a n o k u l a m s n u a l ı sd ğ a ı ı ğ ' n n ı tırnadl ıanvet gerekçesiyle iptal etmişti. Long-life reliability - high energy output. We meet your challenge - contact us! HABERLER/ NEWS Transfer of Çayırhan Plant cancelled 10' h Bureau ofthe State Council cancel/ed the Council of Ministers' decision on the transfer of Çayırhan Thermal Plant operation rights to Park Holding for 20 years. The authorities from the Energy Ministry told that the decision should be discerned within 30 days after the publication in the Official Gazette, but a new decision by the Counci/ of Ministers for the transfer cannot be in effect due to the lack of essential conditions stated in the Electricity Market Law No. 4628. Çayırhan took its place among other bids on the privatization of electricity distribution and production sites awarded in 1996. The first two units of Çayırhan plant were transferred to Park Holding in 2000 and the rest in 2001. The plant's annual electricity production was about 3,5 billion kWh. B+V lndustrietechnik GmbH Hermann-Blohm-Str. 5 B+V lndustrietechnik 20457 Hamburg, Germany Phone: +49 403011-1347 Fax: +49 40 3011-1952 E-mail: turbine@tkt-bvi.thyssenkrupp.com www. bv-industrie.de

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=