Enerji ve Çevre Dünyası 182. Sayı | Doğalgaz Dergisi 239. Sayı(Haziran 2023)

18 DOĞALGAZ VE ENERJİ • Haziran / 2023 MAKALE Plastik Boru Alanında Bir Devrim: 4. UHMWPE BORULARIN KULLANIM YERLERI UHMWPE boru, malzemenin moleküler yapısı nedeniyle sahip olduğu üstün özelliklerin avantajıyla, içme suyu kalite- sindeki sıvılar, katı parçalar, madencilik metalürji, tekstil, kâğıt yapımı, gıda, mekanik ve diğer endüstrilerde yaygın olarak kullanılabilir. Madenlerde (cevher tozu, atık boşaltma boru hatları), kimya endüstrisinde, alüminyum endüstrisinde, atık bulamacında, kömür suyu bulamacında, enerji santralinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca malzemenin ultra yük- sek moleküler ağırlıklı yapısı ve özellikleri değiştirilerek, gaz ve petrol taşımacılığı gibi farklı endüstrilerde de, kullanılabilir Madencilik Endüstrisi; UHMWPE borular, cüruf, maden bulamacı, atıklar, tortular ve cevher konsantreleri için taşıma boru hatları olarak kullanılmaktadır. Kömür madenlerinde toz haline getirilmiş kömürün ve kömür hazırlama tesisinin kömür - su bulamacının yüksek basınçla taşınmasında kullanılır. Tarama Endüstrisi; UHMWPE borular, nehir, göl, iskele ve limanların, barajların ve lagünlerin taranması sırasında çıkan çamur ve kumun taşınmasında kullanılır (Şekil 5). Termik santraller; Kömürle çalışan enerji santrallerinde, kömür külü bulamacının yakındaki çökeltme havuzlarına taşınması, kireçtaşı bulamacının baca gazlarından SO2 ve sey- reltik hidroklorik asidin uzaklaştırılması için emici sprey kule- lerine aktarılması ve kalsiyum sülfat yan ürününün taşınması için yapılan boru sistemlerinde kullanılır. Baca gazı kükürt giderme (FGD) sistemlerinde kullanılan kireçtaşı bulamacı baca gazı ile reaksiyona girerek SO2'yi uzaklaştırır. İşlemde, kireçtaşı bulamacı, bir kalsiyum sülfat bulamacına dönüştürü- lür. Atık ürünler daha sonra ileri arıtma için FGD püskürtme kulelerinin altından UHMWPE boru yoluyla pompalanır. İnşaat Endüstrisi; UHMWPE borular, karışık beton ve püskürtme beton harcının pompalı kamyonlarda taşınması- nın yanı sıra yeraltı tünellerinden sondaj kumu ve kayaların taşınmasında kullanılır (Şekil 6). Ürün Taşıma; UHMWPE borular, çimento gibi toz ve dökme malzemelerin basınçlı hava ile sevk dilmeleri, yanmış DR. AHMET GÜLEÇ Metalurji Yüksek Mühendisi Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Karasu Meslek Yüksek Okulu, Makine ve Kaynak Teknolojileri Bölümü Ultra Yüksek Moleküler Ağırlıklı Polietilen (UHWMPE) Borular 2. Bölüm Şekil 5. Madencilik ve Tarama endüstrisi uygulamaları örnekleri