Enerji ve Çevre Dünyası 187. Sayı | Doğalgaz Dergisi 244. Sayı(Ocak 2024)

16 DOĞALGAZ VE ENERJİ • Ocak / 2024 MAKALE %45’e kadar hidrojen ilave edilmiş, karışımdaki hidrojen oranının evsel ocak ve kombide yanma performansına etkisi incelenmiştir. Gerçekleştirilen çalışmalar uluslararası dergilerde yayın- lanmıştır. Sorgulu vd. 2023 çalışmasında hidrojen ve doğal gaz karışımının yakılmasına ait deneysel sistem sunulmuş- tur. Evsel cihazlar (doğal gazla çalışan ocak ve kombi) için deneysel ısıtma süreleri ve gaz tüketim oranlarını belirlenmiş, doğal gaz hidrojen karışımının maliyeti ve alt ısıl değeri hesaplanmıştır. 5 kg musluk suyu ortam sıcaklığından 60 °C'ye kadar ısıtılmış ve hem doğal gaz hem de hidrojen-doğal gaz karışımı için ısıtma süresi hesaplanmıştır. Bu çalışma- nın sonuçları, %20'lik bir karışımda doğal gaza hidrojen eklendiğinde doğal gazın %8'inin tasarruf edilebileceğini göstermektedir. Bu arada, doğal gaza %20 hidrojen ilavesi ile su ısıtma süresinde %15,9'luk bir artış gözlenmiştir. Ozturk vd. 2023a çalışmasında çeşitli hidrojen oranları için sistemin yanma performansı karşılaştırılmış, ocaktan salınan emis- yonlar (CO, CO2 ve NOx) ölçülmüştür. Ayrıca, hidrojen ve doğal gazın üretimi, karıştırılması ve yakılmasını içeren bir ömür çevrim analizi gerçekleştirilmiştir. Deneysel sonuç- lar, hidrojen karışım oranının %30’a çıkarılmasıyla yanma verimliliğinin %39,32'den %44,4'e yükseldiğini göstermiştir. Ozturk vd. 2023b çalışmasında ise farklı tasarımlara sahip ocak başlıkları doğal gaz ve karışımla çalışan ocakta denen- miş ve geometrinin ısıtma performansı üzerindeki etkisi gözlenmiştir. Çalışmada beş farklı ocak başlığı tasarlanmış ve belirlenen miktardaki suyun kaynatılması için gereken ısı miktarları ölçülmüştür. Tüm ocak başlıkları farklı hacimsel debiler için de denenmiş, hacimsel debinin ısıtma süresine etkisi incelenmiştir. Ayrıca gerçekleştirilen çalışmalardan elde edilen sonuçlar Türkçe literatüre katkı sağlanması amacıyla “Türkiye’de Yeşil Hidrojenin Üretilip Doğal Gaza Karıştırılması Çalışmaları Raporu” ismiyle Hidrojen Teknolojileri Derneği tarafından (Dincer vd. 2021) raporlaştırılmış ve “Hidrojen ve Doğal Gaz Karışımının Evsel Cihazlarda Kullanımının Deneysel ve Teorik Olarak İncelenmesi” başlıklı makale Cihannüma Teknoloji Fen ve Mühendislik Bilimleri Akademi Dergisinde (Sorgulu vd. 2022) yayınlanmıştır. Hidrojenin doğal gaz şebekesine karıştırılmasını ele alan birçok proje dünya çapında devam etmektedir. Halen, başta Almanya, Birleşik Krallık, Fransa, Avusturya, Avustralya, Kanada ve ABD olmak üzere pek çok ülkede hem akade- mik hem endüstriyel ölçekte çalışmalar devam etmektedir. Son beş yıl içinde planlanan ve devam eden projeler Tablo 1’de verilmiştir. Ayrıca planlama aşamasında pek çok proje mevcuttur. Tüm dünyada artan nüfus, yaşam kalitesindeki değişik- likler ve çevre bilincinin gelişmesi ile enerji sektöründe bir değişim ve dönüşüm gerçekleşmektedir. Fosil yakıt kulla- nımı sonucu ortaya çıkan başta karbondioksit olmak üzere sera gazı emisyonlarının azaltılması yeşil bir dönüşüm ile mümkündür. Yenilenebilir enerji kaynakları, nükleer enerji ve hidrojen yeşil dönüşüm için kritik oyuncular olarak ön plana çıkmaktadır. Doğal gaz, küresel olarak toplam enerji talebinin üçte GAZBİR-GAZMER Laboratuvarı, Konya Tablo 1. 2018 Yılı ve Sonrasında Planlanan ve Devam Eden Projeler Proje İsm i Ülke Hidrojen Üretimi Uygulama Kaynak Jupiter 1000 Fransa Elektrolizör (1 MW) Hatta enjeksiyon ve Metanlaşma (Jupiter 1000, 2022) Underground Sun Storage Avusturya Elektrolizör (0,6 MW) Hatta enjeksiyon ve Depolama (USS, 2022) Wind to Gas Südermarsch Almanya Elektrolizör (2,5 MW) Hatta enjeksiyon ve Depolama (Hydrogenics, 2019) HyP SA Avustralya Elektrolizör (1,25 MW) Hatta enjeksiyon ve Depolama (Agig, 2022) MéthyCentre Fransa Elektrolizör (250 kW) Ulaşım ve Metanlaşma (MéthyCentre, 2022) H2ORIZON Almanya Elektrolizör (880 kW) Ulaşım (H 2 ORIZON, 2022) H2 Wyhlen Almanya Elektrolizör (1 MW) Depolama (Energiedienst, 2022) HyDeploy Birleşik Krallık Elektrolizör (0,5 MW) Hatta enjeksiyon (HyDeploy, 2022) Low-Carbon Energy Project Kanada Elektrolizör Hatta Enjeksiyon (Enbridgegas, 2022) H2V Product Fransa Elektrolizör (100 MW) Hatta enjeksiyon (H2V, 2022) HyNet North West Birleşik Krallık Elektrolizör Depolama ve hatta enjeksiyon (Hynet, 2023) THyGA Avrupa Birliği Üyeleri Elektrolizör Depolama ve hatta enjeksiyon (THyGA, 2023)