1 O. Uluıla,a,aıı Nojene,aıyon, Nombine Çeıırim ııe Çeıı,e Nonleranıı ııe Sergisi ile ayrınlılı bilgiye aıağıdaki adreılen ula1abilirıiniı. www. lcclconTerence. com Vou may haııe more inlormalion abaul • 1 o" 3nlernalional Cogeneralion, Combined Cycle and Enııironmenl Conlerence and txhibilion lrom lhe adreıı aboııe
lbeadir;ıg l?ewerr Gemeliat· m� s Tı R l!lJ S :iT � Aalborg Engi nma
2 �����TI�� W��l� Eylül September 2 00 3 ts 5:J� 20 Sahibi ve Yazı işleri Md. Teknik Yayıncılık Tanıtım A.Ş. Adına Founder and Editor in on behalf of Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. Süleyman BULAK Yayınlayan Avrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık Tic. A.Ş. Adına Publisher on behalf ofAvrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık, Tic. A.Ş. Süleyman BULAK Yayın Danışmanı ve Yürütme Kurulu Başkanı Publishing Adviser and President Özkan AĞIŞ Yayın Yürütme Kurulu Editoriaf Executive Board Necati ARIKAN (Sinerjj_- A), Yaman AKAR (ENERJISA),Yüksel GULER (ENIMEKS), Ö. Faruk AYGÜN (Ak Enerji),Alp ZOR (Topkapı), Mete BAYSAL, Gökmen TOPUZ (KaleEnerji), Ufuk BERK (ENPA),lan CLULOW (Centrax), Robert VERHEY (Alstom Power), Mehmet TÜRKEL (ENKO),Soren KRUSE (Nordic Energy) Yayın Danışma Kurulu Editoriaf Board ofAdvisers Metin KOŞAR (ENERJISA}, Hayati EREN (Kale Enerji), Alper ERKÖSE (BP \ , Herres van Ween (Cogen Projects),Sami ERK ŞI (Çevrim Elektrik}, Köksa!. ER .(Çukurova), Bora ÇELiK \Çukurova}, Umut URKUN {Mobil}, Mehmet DEM RCI (Turna Turbomach), Kerim BAŞAKINCI (DAS Enerji), Savaş EKMEN (Dizayn Grup},Reyzan BAŞEĞMEZ (Filtro), Emre ARICAN (Fortum Eng.), Ruhan TEMELTAŞ (General Electrics), Kemal BAYRAKTAR (lzocam), lsmail AVCI (Kojen ABB Zantingh),Levent KUTAN (OPET), Levent SÜLÜNER (Standart Fasel),Ender UZUN (Thermoline), Bernd HECTOR (Thysen), Adnan SUCUKA (Alstom Power) YAYIN KURULU Editoriaf Board Gen.Yay.Yön.İdari Executive Editor Admifıistrative Emine BANKOGLU Gen.Yay.Yön.Teknik Executive Editor Technicaf Muhittin TEKMAN (lşl.Mak.Müh.) Yayın Yönetmeni./ Editor in Chief Sevinç TURKER lngilizce Editörü / L<!rıguage Editor Gökçe AKYUREK Grafik Tasarım/ Grafik Design Elif Hülya EMEK/ Işık KARANI Müşteri Hizm.�tleri I Customer Services Rıdvan GUMET/ Murat AKSOY Baskı/ Press Esen Ofset Baskı Tarihi 15 Eylül 2003 YEÖXENCEUTiTMIVMEEERDKITEOZiRIAL OFFICE TEKNiK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. 3B4a3lm49umBceuş, Barbaros Bulvarı, Bahar sokak, Karanfil Apt., 2/11113 iktaş ISTANBUL Tel: +90 212 275 83 59 (pbxı +90 212 237 04 25 (pbx Fax: +90 212 288 26 14 http : www.teknikyayincilik.com e-mail : lnfo@teknikyayincilik.com Fiyatı: 5.000.000.· TL. ( Posta Ücreti Dahi! )/Yıllık Abone 40.000.000.-TL. ( Posta Ücrotl Dahil ) Annual Subscr i plion: Europe $50 (Postage lncluded) ıe Enerji vo Kojenerasyon Dünyası Dergisinde yayınlanan yazı vo çizimlerin hor hakkı mahfuzdur. izin alınmadan, kaynak gösterilerek de olsa iktibas edilemez . Yayınlanan tüm yazıların sorumluluQu yazarlarına, ilanların sorumluluQu ilan sahiplerine aınır. C> AII rlghts resorvod. No part of this publication may be reproduced in any form or by any moans, whether as a source without the consenı of the publishors Tho rosponsibillty or aıı published art i cles and ads bolong to thoir authors and owners. ENERGY & ECOGENERATION WORLO Siemens 1 in penceresinden Türkiye enerji sektörü SHiaekmmeanns iElenyeaıjpi tüıgrıemtiımz rDöipreoktörü Sefahattin rtajda, Siemens'in, bk oanş luast uanc ad gaık ikho jaeznı er l ırkalsayr oı nv eu ypgauz al arml aaml aar ı bs ut r apt ieyjai ssi ,a ldi baekri apl opzi yi saysoan vue, KSi ire m/ e er i nn si n' i n sö ez rebl leesş tt ipr ii lymaessaid, na üukyl ge ue lraennaebr ji l ii rsl i ag in, t rga ül l ne rei nş i nv e dr üuzrguamr ue nveer jSi siiegmi bei nyseEn inl een ei bÜi lri re tei mn ei r j i l e r n i ıj Bölümü'nün faaliyetleri konularını görüştük. "Türki e 1 de madencilik apılamıyor" EMnaedıejinveYaTsaabiTi aKsaayrnısaı,klşaur aBnakanlığı'nın hazırlattığı Meclis Bütçe Plan K ri B de o ir m l s i o is / r B y u o n a n l ş a u k r a 'n ın n d ı ı n a i . s ç m T ö a z e s ü t a l K mn a e ys s a a i s n p a i o l b a e ş l k u m l i i y la e o y r gı . , ö T Tr ü ü ü r ş r k k e i i y y re e e k M m, s a a o d d r e e u n n n c c la i il l r e e ı r {} {j ve yasayla ilgili beklentilerini konuştuk 42 Türbin Giriş Havası Soğutm_asının Faydal�rı, Kurulu Tesislere Uygulama imkanları ve Ozellikleri Türbin·jeneraför sistemleri yanma havasının soğutulm n a d s e ı tsoisptleamminentoeprjliamürevteimriimniinvieartırmada tuayrgt ıuş lma naagnö bt üi rr my öenyteenmvdei r .gSe on ne rl daed a n ymaepdı li aa n, dui yr eg ku lsaom au /taurcdua aekvı aş kpaonr al at i f f) sikoinğcuitlmsoa yuada bir ehiller paketi ve f} tucu akışkanlı soğutma E ba n t e a r ryası kombinasyonu uygulanabilmektedir. jinin buz/su olarak depolandıgı sistemler / / byiinrleiktbeirksuollğauntımldaı bataryası kombinasyonu ile {jında sistemde kompanzasyon sağlama açısından önemli avantajlar sunmaktadır. Enerji Dünyasından Haberler 8-2 / /\ ı\ / 1/1 ı\ V /1 News from Energy World İçindekiler Contents Contents Fuel Prices ...... 6 'We w i ll work in !ine with the legal framework" .. 22 Çorlu Natural Gas Distribut i on Bid ..... 26 Palgaz won the Gebze Bid 28 Geothermal Forum was held in lzmir ..... 30 Turl<ey energy market from the perspective of Siemens ..... 36 "Mining is hampered in Turl<ey'' .....42 Cogeneration in Europe's challenging market moving towards a directive .... .46 Advantages of Boron in Energy Use 51 Benefıts of turbine inlet air-cooling, its application to installed plants & features 56 The CDM, carbon credits & decentralized energy ..... 63 New technolog i es tor energy-sav i ng & effıcient use: Heat pump and solar energy system ... 68 Subscription Form . ... 72 İçindekiler Yakıt Fiyatları .... 6 "Yasanın çizdiği çerçevede faaliyetlerimizi sürdüreceğiz" ..... 22 Çorlu Doğal Gaz Dağıtım ihalesi yapıldı .. 26 Gebze ihalesini Palgaz kazandı ... 28 Jeotermal forumu lzmir'de yapıldı .....30 Siemens'in penceresinden Türkiye enerji sektörü ..... 36 "Türl<iye'de madencilik yapılamıyor' . .42 Avrupa'nın zorlu piyasasında Kojenerasyon Yönergesi'ne doğru .. ..46 Enerji kullanımında borun avantajı .51 Türbin Giriş Havası Soğutmasının Faydaları, Kurulu Tesislere Uygulama imkanları & Özellikler .....56 Temiz Gelişim Mekanizması, karbon kredileri & bölgesel enerji .....63 Enerji tasarrufu sağlamak & enerjiyi verimli kullanmak için yeni teknolojiler gel i ştiriliyor: lsı pompası & güneş enerji sistemi ..... 68 Abone Formu ..... 72 Reklam İndeksi Ads lndex Aalborg Topkapı Zorlu Enerji Türl< Loydu Borusan Boru KSB lzocam Çukurova ithalat Baygan Form Friterm Transklima Arasta Enko ....... 1 .5 .......7 ..... 13 ..... 17 ..... 21 ..... 25 ... 31 . .. 33 ..... 35 .... .41 ... 49 ... 57 .61
Özkan AĞIŞ Türkiye Kojenerasyon Derneği Başkanı TÜRKİYE ELEKTRİK PAZARINDA HAREKETLİ GÜNLERE DOĞRU O Elektrik üretim kapasitesi bolluğu ve serbest tüketici uygulaması aynı zaman dilimine denk düştü. Toptan satışta özel sektörün pazar payı büyük olsaydı, liberal elektrik fiyatları düşecek ve sanayicimizin yüzü gülecekti. EÜAŞ üretimde ve TETAŞ da toptan satışta % 60'Iarın üzerinde pazar payına sahip olduğu için, tüketici fiyatlarının serbest rekabet ortamı içinde oluşması, yani düşmesi, mümkün olamıyor. Sayın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız ve EPDK'nın Sayın Başkanı fiyatları düşürmek için çok uğraşıyorlar, ama bu tekellerin dominant etkisi sürdüğü müddetçe fiyatların düşmesi hayal. O 2001 yılında%4 gerileyen, 2002'de%4,5 artan toplam elektrik tüketiminde 2003'ün ilk yarısında%9,1 artış olmuş. Artış hızı yükselmeye devam ediyor. Ekonomimizdeki canlanma ve çok sıcak geçen 2003 yazında klimaların getirdiği artış, yıllık tüketimin büyümesinde son yılların rekorunun kırılacağını ve %11'Iere yükseleceğini gösteriyor. Artış hızının 2004 ve 2005 yıllarında da böyle sürmesi durumunda bugün fazlalığından bahsedilen üretim kapasitesinin 2006 yılında zorlanacağını görür gibi oluyorum. Zira üç yıl üst üste% 10 tüketim artışı elektrikte 40 milyar kWh'lık yeni talep getirecek demektir. Bugünkü kapasite fazlalığı 25 milyar kWh, 2003 sonunda ve 2004 yılı içinde işletmeye açılacak 1400 MW'lık Afşin-Elbistan (B), 1200 MW'lık Sugözü ithal kömür santrali, 770 MW'lık Ankara Baymina Santralinin ve 320 MW'lık Çan akışkan yataklı kömür santralinin üretimleri toplamı olan 25 milyar kWh'i de dikkate alırsak, 2006 yılı kış puantında ihtiyacı karşılamada zorlanacağız. O Bugün için fazla gibi duran üretim kapasitesi, iyi değerlendirebilirsek esasında güzel fırsatları da beraberinde getiriyor. Bu güzel fırsat süresince barajlarımızı suyla doldurabilir, kurak ve sıkıntılı geçecek yıllar için hazırlık yapabiliriz. Yaşlı ve bakımsızlıktan yıpranmış toplam 4000 MW kapasiteli linyit santrallerimizin yenileme ve kapasite arttırma yatırımlarını 2006'ya kadar tamamlayabiliriz. Üçüncü bir fırsat da lrak'a elektrik satmak. lrak'ın çok kötü bir elektrik altyapısı var. Üretim kapasiteleri de yeterli değil. lrak'a elektrik bağlantımızı güçlendirebilirsek, hatta Irak içinde büyük tüketim merkezlerine kadar enerji nakil hattı çekebilirsek yılda 8-10 milyar kWh elektrik satabiliriz. Karşılığında da petrol alırız. Tehlikeli coğrafyamız beraberinde böyle fırsatları da getiriyor. Yeter ki zamanında görelim ve iyi değerlendirelim. O Elektrik üretiminde kapasite artışını fırsat bilen TEDAŞ 2002 yılı Nisan ayında Otoprodüktörden elektrik alış fiyatını 45 000 TL'ye düşürdü. KWh başına 45 000 TL kojenerasyon tesislerinin yakıt maliyetini bile karşılamıyordu. Bu nedenle Otoprodüktörler üretim kapasitelerini, kendi fabrikalarının elektrik ihtiyacı seviyesine kadar düşürdüler. Yani 1992 yılından beri kojenerasyon teknolojisi sayesinde ülkemizin yakaladığı üretimde büyük enerji tasarrufu yükselme trendi 2002 yılından itibaren düşüşe geçti. 2001 yılında 1,8 milyon TEP olarak hesapladığımız kojenerasyon bazlı primer enerji kaynağı tasarrufu 2002'de 1,6 milyon TEP'e 2003 yılında, ilk 8 ayın üretim rakamlarına göre, yıl sonu itibariyle 1,4 milyon TEP'e gerileyeceğini hesaplıyoruz.1 Mart 2003'ten itibaren uygulanmaya konulan ikili anlaşmaların soluğu olmasa, primer enerji tasarrufu 1,0 milyon TEP'e kadar düşebilecekti. Enerji bolluğu sanrısı, anti-Otoprodüktörlük sendromuyla örtüşünce ilahlar kurban aradı ve Otoprodüktörler seçildi. Fakat sonuçta olan kojenerasyona oldu. SayınEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımıza sunduğumuz brifingde kojenerasyon teknolojisinin yaşatılması gereğini anlattık ve Sayın Bakanımızın konuyu iyi anladığına ve bu teknolojinin yaşatılması için çalışacağına inandık. Hep birlikte, parlak, esenlikli ve sağlıklı günlere. ETONWERAGRDYSMAAMORE ACTIVE RKET iN TURKEY Swplııs electricity prodııctioıı capacity syııc/ıronized ıvitlı tlıe liberal coıısıııııer sysıem. Howeveı; afal/ iıı prices seeıııs iıııpossible witlı EUAŞ aııd TETAŞ lıaviııg over 60% slıare iıı eııergy prodııctioıı wu/ retail markets. iEııtelıregy coıısıımptioıı iııcreased by 9,1% ıı fırsı lıa(fof tlıe year 2003. Tlıe ecocoııısııoımmpictioreııvidvael ıaoııwd itdlıee iısıceroeaf saeirof ıı ıı sceoaıısdoiıtıiofoııreersseaess atlıraeısıılı o f lıot sıımıııer iıı tlıefııtııre, tlıe aııııııal eııergy coıısımıptioıı wi/1 reaclı il%, wlıiclı wi/1 be a record breakiııg iııcrease. Tlıe cıırreııt sıııp/ııs eııerg capacity wi/1 briııg ıııany opportııniyties if ıı p r eı vpeapr eı ı totılııresme / vt oe sgıoooddı ya cacıoı d ıdı ti satı ı d tsleı ıdı s res ds eaams so,ı ırsetı ıl oı rvoaı ıtgi ılııgpar oı ıvdi di ıiııcı gr ewa saitı eı gr ıf loı er o ı ı r capacity o f oıır 4000 MW capacity of old aıı 2006. d ııeglecıed ligııite ıııiııes ııııtil A tlıiı-d opportııııity is selliııg e/ectricity to lraq aııd pıırclıasiııg oil iıı retıırıı. Dııe to tlıe iııcrease iıı electricity pelroecdtırıicctiioıısceaflp ty iıaıgcipr,icTeEoDf AŞ cııt tlıe ty aııtoprodııcers mtoe4e5ı e0v0e0ııfTıLıe. l4c5o0st0s0oTf L per kW/ı did ııot cogeııeratioıı plaııts. Tlıis /ead to a decrease iıı eııergy saviııgs ofoıır coııııtıy, w/ıic/ı /ıad beeıı gradııafly iııcreasiııg, tlıaııks to cogeııeratioıı teclıııology siııce 1992. aWı ıedeNx paltauirnae/ dRıeos ot l ı er cMe si ı ıiiı ıs lae rbor ifeE nı ı egr g y ıı fı tbhea sı ı cı rovgi ve eı ıde raaı ıt di owı ı et ebce/ ıl iı ıeovleodg yı l ıhaaı so ıt ıor Miııister woııld work oıı tlıe sıı of ılıis teclıııology. rvival Hope to lıave s/ıiny, lıopefıı healıhy days ıogether l aııd ENERGY & ECOGENWTlON """1D 3
4 ÖZETLER / ABSTRACTS ÖZETLER "Yasanın çizdi ği çerçevede faaliyetlerimizi sürdüreceğiz" Röportaj/ lnterview Sayfa: 22-24 Nisan ayı içinde Mehmet Bilgiç, BOTAŞ Genel Müdürü görevine atanmıştı. Göreve başlamasının ardından BOTAŞ yeni yapılanma içine girdi. Bu arada Rusya'dan alınan gazla ilgili çeşitli sorunlar yaşandı. BOTAŞ Genel Müdürü ile söyleşi yaptığımız sırada, Gazprom ve BOTAŞ görevlileri de konuyla ilgili görüşmelerini sürdürüyordu. BOTAŞ Genel Müdürü Mehmet Bilgiç ile Rusya'dan alınan gazla ilgili son gelişmeleri, arz fazlası olup olmadığını, yeni projeleri, yatırımları ve herkesin en çok merak ettiği gaz kontratlarının devri konusunu görüştük. Siemens'in penceresinden Türkiye enerji sektörü Röportaj / lnterview Sayfa: 36-40 Siemens Enerji Üretim Direktörü ile yaptığımız röportajda, Selahattin Hakman Siemens'in başlatacağı kojenerasyon uygulamaları konusundaki hazırlıkları ve pazarlama stratejisi, liberal piyasa ve Siemens'in bu piyasadaki pozisyonu, KIT'lerinin özelleştirilmesi, nükleer enırji santrallerinin serbest piyasada uygulanabilirliği, Siemens'in güneş ve rülgar enerjisi gibi yenilenebilir enerjiler ve Siemens Enerji Üretimi Bölümü'nün faaliyetler i konusunda bilgi verdi. "Türkiye'de madencili k yapılamıyor" Röportaj/ lnterview Sayfa: 42-45 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın hazırlattığı Maden Yasa Tasarısı, şu an Meclis Bütçe Plan Komisyonu'nda. Tasarı yasalaşmayı, Türkiye madencileri de sorunlarının çözülmesini bekliyor. Türkiye Madenciler Birliği Başkanı ismet Kasapoğlu ile görüşerek, sorunları ve yasayla ilgili beklentilerini konuştuk. Avrupa'nın zorlu piyasasında Kojenerasyon Yönergesi'ne doğru Makale / Article Sayfa: 46-50 Avrupa kojenerasyon piyasası şu an zor günler yaşıyor. Ancak, enerji politikalarında bir çok değişiklik yapılması planlanıyor - emisyon hedeflerini yakalamak, emisyon ticareti, enerji piyasalarının ileri liberalizasyonu ve talep ve atıkların azaltılması gibi. Kojenerasyonun gelişimi için en önemli etken ise Avrupa Komisyonu'nun Temmuz 2002'de yayınladığı Avrupa Yönergesi tasarısıdır. Enerji kullanımında borun avantajı Makale / Article Sayfa: 51-55 Fosil yakıtların giderek azalması ve enerji üretiminde kullanılmalarının neden olduğu olumsuz çevresel etkiler, yeni ve temiz enerji kaynaklarına yönelmeyi zorunlu kılmaktadır. Güneş enerjisi, jeotermal enerji gibi temiz, bol, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı pek çok alan için pratikdeğildir. Bir "enerji taşıyıcıya" gereksinim vardır. Hidrojen enerji taşıyıcı olarak ümit verici bir seçenektir. Türbin Giriş Havası Soğutmasının Faydaları, Kurulu Tesislere Uygulama İmkanları ve Özellikleri Makale / Article Sayfa: 56-62 Türbin-jeneratör sistemlerinde yanma havasının soğutulması toplam enerji üretimini ve sistemin toplam verimini artırmada tartışma götürmeyen ve genelde uygulanan bir yöntemdir. Sonradan yapılan uygulamalarda evaporatif media, direk soğutucu akışkanla soğutma ya da bir ehiller paketi ve ikincil soğutucu akışkanlı soğutma bataryası kombinasyonu uygulanabilmektedir. Makalede, türbin giriş hava soğutması hakkındaki teknolojiler anlatılmaktadır. Temiz Gelişim Mekanizması, karbon kredileri ve bölgesel enerji Makale / Article Sayfa: 63-67 Kyoto Protokolü'nün Temiz Gelişim Mekanizması (TGM) gelişmekte olan ülkelerde bölgesel (BE) enerji projelerinin uygulanması konusunda önemli bir rol oynayacak mı? Bunu söylemek için çok erken, ancak potansiyel proje sahiplerinin, TGM'nin projelerine ne gibi bir katkısı olacağını bilmeleri gerekmektedir. Makalede BE projeleri ile yakından ilgili olan emisyon kredisi ticareti konsepti anlatılırken, bu fırsatı değerlendirmek isteyen firmalara yardımcı olacak bilgiler sunuluyor. Enerji tasarrufu sağlamak & enerjiyi verimli kullanmak i çin yeni teknolojiler geliştiriliyor: lsı pompası ve güneş enerji sistemi Makale / Article Sayfa: 68-70 Çevre bilinci ve enerji kaynaklarının sınırlı olması nedeniyle alternatif enerji kaynaklarının önemi gittikçe artmaktadır. Makalede enerjinin üretim ve tüketimde tasarrufu konusunda bulunan çözümler arasında yer alan ve yeni teknolojiler kullanılarak geliştirilen ısı pompası ve güneş enerji sistemi anlatılmaktadır. ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASI ABSTRACTS "We will work in line with the legal framework" lnterview / Röportaj Page: 22-24 in April, Mehmet Bilgiç was appointed as the Executive Director of BOTAŞ, and then a reorganization period began. Meanwhile, certain problems occurred in natural gas agreements with Russia. Russian and Turkish committees met many times to solve the problems. During our interview, the meeting with Gazprom was stili ongoing. in the interviev, we discussed about the recent developments in the meetings, surplus energy supply, new projects, investments, and the most speculative issue of transfer of natural gas contracts. Turkey energy market from the perspective of Siemens lnterview / Röportaj Page: 35-40 in our interview with Selahattin Hakman, Siemens Energy Production Director, we discussed about Siemens's market strategies about launching cogeneration applications, privatization ofState Economic Energy Enterprises, the privatization of public distributors, implanting nuclear energy plants in the current liberal energy market, renewable energy resources such as solar and wind energy and the recent activities of Siemens Energy Production department. "Mining is hampered in Turkey" lnterview / Röportaj Page: 42-45 The Mineral Dil Draft prepared by the Ministry of Energy and Natura! Resources is under evaluation at Budgel Planning Commission of the Great Assembly. The draft is to be put into torce. in our interv i ew with ismet Kasapoğlu, the chairman of Turkey Miners Cooperation, we discussed the problems and expectations of miners. Cogeneration in Europe's challenging market moving towards a directive Article / Makale Page: 46-50 The European market for cogeneration has been diff i cult tor some time now. However, plenty of changes to energy policies are planned - on meeting emissions targets, emissions trading, further energy market liberalization, and reduction of both demand and wastage. The most important development tor cogeneration, though, is proposed European Directive. Advantages of Boron in Energy Use Article / Makale Page: 51-55 New energy resources that arewidely available and have less negative impacts have to be used. Today, the new energy resources, such as solar and geothermal energy, are less practical than fossil fuels, but widely available. A mediating "energy conveyor" is required. Hydrogen is the most promising among the alternatives. Benefits of turbine inlet air-cooling, its application to installed plants and features Article / Makale Page: 56-62 lncreasing the combustion turbine inlet airflow rate is a common modification to increase the power and net efficiency of power-generating equipment, including automotive engines with inlet air compressors (turbos) and power-produc i ng combustion turbines with supercharging or inlet air-cooling. This article is intended to provide some of the intormation that needs to be considered in applying technologies to combustion turbine inlet air-cooling (CTIAC) systems. The CDM, carbon credits and decentralized energy Article I Makale Page: 63-67 Will the Kyoto Protocol's Clean Development Mechanism (CDM) prove to be a significant driver tor decentralized energy (DE) projects in developing countries? it is too early to teli, but potential projeci developers need to understand how the CDM might work tor them. Here, the article introduces the concept of emissions credit trading as it relates to DE projects - concluding with guidance to companies that wish to exploit the opportunity. New technologies tor energy saving and efficient use: Heat pump and solar energy system Article / Makale Page: 68-70 Environmental consciousness and limited energy resources increase the importance of alternative energy sources day by day. The artic l e examines heat pumps and solar energy systems as the new technologies and new solutions that are developed to economize energy production and consumption.
Gaz Motoru üretiminde 40 yılı aşkın tecrübemiz farklı enerji kaynaklarının yetersiz kaldığı noktalarda doğalgazı yüksek verimle elektrik ve ısıya çevirerek enerji temininizi garanti altına alır. Jenbacher, büyüklükleri 0,3-3 MW arasında gaz motorları geliştirmekte ve imal etmektedir. Bu yüksek teknoloji ürünü motorlar, şaşırtıcı derecedeki yüksek verimlerini, çevreye saygılı son derece düşük zararlı emisyon seviyeleriyle birleştirerek ürettikleri ucuz enerjiyi kullanımınıza sunmaktadır. Geniş bir uygulama yelpazesi içersinde, doğalgazdan farklı olarak her tür biyogaz, likit petrol gazları ve yakılabilir endüstriyel gazlar ile çalışan bu motorlar bağımsız enerjinizin temin güvencesidir. Jenbacher, gaz jeneratöründen kojenerasyon tesissine her türlü ihtiyacınızı yaygın bir hizmet ve servis kapsamıyla karşılamaya hazırdır. Türkiye'deki Jenbacher Kullanıcıları: Hayat Kimya, Botaş Ambarlı, Pakmaya, Asil Gıda, Kemerburgaz Çöplük Santralı, Altınmarka Gıda, Adana Arıtma Tesisi, Atateks Tekstil, Botaş Doğubayazıt Jenbacher A-6200 Jenbach / Austria Topkapı Endüstri Malları Ticaret A.Ş. Tel : +43 5244 600-0 Tel : 0212 534 04 1 O Fax: 0212 524 58 46 ,� JENBACHER � lntelligent Energy contact@jenbacher.com info@topkapigroup.com.tr
ENERGY & ECOGENERATION WORLD DERGİSİ • TEKNİK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. 1'l: :Eyıu:ı 2003' • GUN!C:E!L Y.Aı<::rr ;ı,ı:iY.A'T'L.ARl'l\n'l'ıl :ı<:.ARŞ:l'L.A;ş:'.Fl'R:l'L'M:.A 'T'.A'BJ';OSU YAKITlAR (İGDAŞJ KONUT (İGDAŞJ RESMİ DAİRE (İGDAŞ) SANAYİ KESİNTİLİ (İGDAŞJ SANAYİ KESİNTİSİZ (BOTAŞ) HEKTRİK ÜRETİMİ İÇİN SANAYİ KESİNTİLİ (BOT�) ELEKTRİK ÜRETİMİ İÇİN SANAYİ KESİNTİSİZ (BOTAŞ) PROSES VE BUHAR KULlANICILARI İÇİN SANAYİ KESİNTİLİ (BOTAŞ) PROSES VE BUHAR KULLANJCllARI İÇİN SANAYİ KESİNTİSİZ KONUT PROPAN KÜÇÜK SANAYİ PROPAN BÜYÜK SANAYİ MİX LPG SOMA (İSTANIIUL) iTHAL (İSTANBUL) FUEL-OiL N0:6 (İSTANBUL) FUEL-OİL N0:4 KALORiFER VAKiTi (İSTANBUL) MOTORİN (İSTANBUL) NAFTA KONUT SANAYİ TEK TERİM · TARİFE TİCARETHANE ve RESMİ DAİRE ALT ISIL DEĞERİ 8.250 kcal/m3 6.250 kcal/m3 8.250 kcal/nı3 8.250 kcal/m1 8.250 kcal/m3 8.250 kcal/m3 8.250 kcal/m3 8.250 kcal/m3 1 1 .1 OD kcal/kg 11.100 kcal/kg 11.000 kcal/kg 5.500 kc.ıl/kg 7 .000 kcal/kg 9.200 kcal/kg 9.700 kcal/kg 10.200 kcal/kg 10.550 kcal/kg 860 kca l /kWh 860 kcal/kWlı 860 kcal/kWh ÜST ISIL DEĞERİ 9.155 kcal/m3 9.155 kcal/m3 9.155 kcal/m3 9.155 kcal/m3 9.155 kc.ıl/m3 9.155 kcal/m3 9.155 kcal/m3 9.155 kcal/m1 12.000 kcal/kg 1 2.000 kcal/kg 11.900 kcal/kg . . 6.000 kcal/kg 7.500 kc.ıl/kg 10.300 kcal/kg l 0.500 kcal/kg 10.800 kcal/kg 11.500 kcal/kg 860 kcal/kWlı 860 kca l /kWh 860 kca l /kWh (KDV HARİÇ fiyatlar alınmıştır ) BİRİM FİYATI G\f;i,C::(i'!� (§j/,1!_. 300.835 TL/m3 0,217 USD/m3 448.224 TL/m3 0,323 USD/m3 304.334 TL/m3 0,220 USD/m3 307.411 TL/m1 0,222 USD/m3 245.175 Tl/m3 O, 1 77 USD/m1 253.560 Tlfm3 O,183 USD/ın3 245.175 Tl/m3 O,177 USD/m3 253.560 Tl/ın3 O,183 USD/m3 /(: . 1 .384.000 TL/kg 0,998 USD/kg 1 .365.000 TL/kg 0,985 USD/kg 1.242.000 TL/kg 0,896 USD/kg , 7:,, : .',1n �., ,ı;ı :; 161.016 Tl/Kg O,1 1 6 USD/kg 186.441 TL/Kg O,135 USD/kg , ı < :,r, 1:1;,.,1.' L8ff! 394.045 TL/kg 0,284 U5D/kg 718.765 TL/kg 0,519 U5D/kg 1 .403.1 87Tl/kg 1,012 USD/kg 332.672 TL/kg 0,240 USD/kg � ,uı ::-'·tr :, 127.800 Tl/kWh 0,092 USD/kWh 126.100 Tl/kWlı 0,091 USD/kWh 151.950 Tl/kWh O, 1 1 O USD/kWh O,194 Euro/m3 0,289 Euro/m3 0,196 Euro/m3 O,198 Euro/m3 O,1 5 8 Euro/m3 O,163 Euro/m1 O,158 Euro/m3 O,163 Euro/ın1 0,891 Euro/kg 0,879 Euro/kg 0,800 Euro/kg o,104 Euro/kg 0,120 Euro/kg 0,254' Euro/kg 0,463 Euro/kg 0,904 Euro/kg 0,214 Euro/kg 0,082 Euro/kWh 0,081 Euro/kWh 0,098 Euro/kWh ALT ISIL DEĞERE GÖRE FİYATI (*) 1000 KCAL İÇİN 1000 KCAL iÇİN 1000 KCAL İÇİN TL USD Euro 36.465 0,026 0,023 54.330 0,039 0,035 36.889 0,027 0,024 37.262 0,027 0,024 29.718 0,021 0,019 30.735 0,022 0,020 29.718 0,021 0,019 30.735 0,022 0,020 124.685 0,090 0,080 122.973 0,089 0,079 112.909 0,081 0,073 29.276 0,021 0,019 26.634 0,019 0,017 42.831 0,031 0,028 74.099 0,053 0,048 137.567 0,099 0,089 31.533 0,023 0,020 148.605 0,107 0,096 146.628 0,106 0,094 176.686 0,127 0,114 (*) 1 1 Eylül 2003 tarihi itibariyle Merkez Bankası Efektif Satış Fiyatları ; 1 .386.134 TU$ , 1.552.748 TIJE 'dur. ENERJ] & KOJENERASYON DÜNYASI
i l Uretim ve yatırım, gücünü ondan alır! � Bugün Türkiye'de 200'e yakın tesisin elektriğini Zorlu Enerji sağlıyor. Elektrik ve buhar üreten kuruluş uluslararası normlardaki tesisleriyle endüstriye güç katıyor. ZORLU ENERJi GROUP OF COMPANIES Zorlu Plaza 34840 Avcılar İstanbul-Türkiye Tel: (0212) 456 23 00 Faks: (0212) 422 00 99 • ZORLU ENERJi (O)ZORLU wm •ZORLUENERJi ELECTRICITY GENERATION AUTOPRODUCER GROUP CO. INC • ZORLU O&M POWERPLANTS OPERATION AND MAINTENANCE SERVICES CO. INC. • ZORLU INDUSTRIAL AND POWERPLANTS CONSTRUCTION co. INC • ZORLU PETROGAS OIL & GAS CO. INC.• ZORLU ELECTRICITY WHOLESALE, IMPORT AND EXPORT co. ı� "'"'"'''"'"TllnAI l'ıAC\.UUf\lCCAIC ıuonOTAWn�YPl"\RTl"'.n INr.
8 HABERLER / NEWS Lisans bedelleri belirlendi En düşük elektrik üretim lisans bedeli 1 milyar lira, iletim lisans bedeli ile toptan satış lisans bedeli, bir yılda iletilen veya satılan kWh başına 75 lira, en düşük dağıtım lisans bedeli ise 25 milyar lira olarak belirlendi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (EPDK) enerji sektöründe üretim, iletim, dağıtım ve satış konusunda faaliyet göstermek isteyenlerden alınacak lisans bedellerine ilişkin kararı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kurulu güç değerine göre değişen lisans alma bedelleri 0.5 MW'ye kadar 1 milyar lira, 0.51.0 MW arası için 3 milyar lira, 1-5 MW arası için 5 milyar lira, 5-1 O MW arası için 1 O milyar lira, 10-25 MW arası için 20 milyar lira, 25-50 MW arası için 30 milyar lira, 50-100 MW arası için 50 milyar lira, 100-250 MW arası için 100 milyar lira, 250-500 MW arası için 150 milyar lira, 500-1000 MW arası için 300 milyar lira, 1000 MW'nin üzeri için 500 milyar lira olarak belirlendi. Üretim konusunda yıllık lisans bedeli ise üretimi yapılan kWh başına 75 bin lira, lisans yenileme bedeli lisans alma bedelinin yarısı şeklinde belirlendi. Lisans tadil bedeli ise daha önce ödenmiş lisans bedeli ile yeni kurulu güç değer aralığına tekabül eden lisans bedeli arasındaki fark olarak belirlendi. Değer aralığı değişmemişse bu bedel 2 milyar lira olarak sabitlendi. Lisans sureti çıkarma bedeli de 1 milyar lira olarak kaydedildi. EPDK, iletim faaliyetlerinde bulunmak isteyenlerin lisans bedelini ise iletimi yapılacak kWh başına 75 lira olarak belirledi. İletim lisansı tadil bedeli 2 milyar, lisans sureti çıkartma ise 1 milyar lira olarak belirlendi. Dağıtım faaliyetlerinde bulunacaklar için gereken lisans alma bedelleri de dağıtımı yapılan enerji miktarına göre değişecek şekilde kademe kademe belirlendi. Buna göre dağıtım lisansı alma bedeli 100 ENERJi & KOJENERASYON OÜNYASI milyon kWh'e kadarlık dağıtım için 25 milyar lira, 100-200 milyon kWh arası için 50 milyar lira, 250-500 milyon kWh arası için 75 milyar lira, 500 milyon-1 milyar kWh arası için 125 milyar lira, 1-5 milyar kWh arası için 250 milyar, 5-10 milyar kWh arası için 500 milyar, 1 O milyar kWh ve üzeri için ise 750 milyar lira olarak belirlendi. Dağıtım faaliyeti için yıllık lisans bedelini dağıtımı yapılan kWh başına 75 lira olarak belirleyen EPDK kararına göre dağlım lisansı yenileme bedeli de lisans alma bedelinin yüzde 50'si kadar alınacak. Dağıtım lisansı tadilinde ise bölge birleşmeleri sonucunda dağıtımı yapılan enerji miktarı değerinin, değer aralığını aşması halinde yeni değer aralığının karşılık geldiği lisans alma bedeli ile ödenmiş bulunan lisans alma bedeli arasındaki fark kadar, değer aralığının aşılmadığı hallerde ve diğer tadillerde ise 2 milyar lira alınacak. Dağıtım lisansı sureti çıkarttırma bedeli de 1 milyar lira şeklinde belirlendi. Enerji satış faaliyetinde bulunacaklardan alınacak lisans bedelleri de toptan ve perakende olmak üzere iki grup için ayrı belirlenecek. Buna göre özel sektör toptan satış şirketlerinden 300 milyar lira lisans alma bedeli tahsil edilecek. Yıllık lisans bedeli ise toptan satışı yapılan kWh başına 75 lira olarak belirlendi. Lisans yenileme bedeli lisans alma bedelinin yarısı kadar olurken, lisans tadilinden 2 milyar lira, lisans sureti çıkartmadan da 1 milyar lira tahsil edilecek. License Fees Announced Tthrea nl iscme ni sssei of ene, sd ifsotrr pi bruotdi ounc, t ai onnd, p usbel il sl ihn egdi ni n t thhee eOnfefircgiya l mGaarzkeet tt ewaenr de p uRt iengt uol faot or crye Ab yu tthhoerEityn.e rTghye M/ oawr ekse tt license fee for electricity pl ircoednuscet ifoene ifso r1 abni lnl iuoanl Tt ruarnk si smh i Ls isriaosn, Taunrdk irseht aLi il rsaasl, eapnedr tkhWe h/ o iws e7s5t license fee for distribution is 25 billion Turkish Liras. ca f p oL a r i c 0 c i , t e 5 y n M a s r e e f : e 3 1 e b s b ii b l ll l a i i o o s n n e d T T u u o r r n k k i ii s n s h h s t L L a i i l r r /e a a d s s W, W, Lirafsor 0,5-1,0 M 5 bil/ion Turkish for 1-5 MW, 10 billion Turkish Liras for 5-10 MW, 20 billion Turkish Liras for 10-25 MW, Turkish Liras for 25-5300Mbillio5n0 W, W, 1b0i 0l l iboinl l iTounr kTiusrhk Li sihr aLsi rfaosr 5 0 - 1 0 0 M for 100-250 M W , 2 5 0 - 510500 Mb i l l i o3n0T0 ubrikl lisi ohnLTi ruarskifsohr W, Liras for 500-1000 MW and 500 billion Turkish Liras for over 1000 MW. EPDK, perakende satış faaliyetinde bulunacaklardan alınacak lisans alma bedelini 250 milyar lira olarak belirlerken, başvuruda bulunan dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler için bu bedel, dağıtım faailyeti lisans alma bedelinin yüzde 1 O'u kadar olacak. Perakende satış yıllık lisans bedeli ise dağıtımı yapılan kWh başına 75 lira olacak. Lisans yenileme bedeli, alma bedelinin yüzde 50'si, lisans tadil bedeli 2 milyar lira, lisans sureti çıkartma bedeli ise 1 milyar lira olacak. EPDK'nın 28 Ağustos tarihinde aldığı kararla da, sadece serbest tüketicilere enerji satışı için lisans talep edenlerden alınacak "perakende satış lisansı alma bedeli" 25 milyar lira olarak belirlendi.
Doğal gaz ihalelerine başvurular sürüyor Çorum ihalesi için başvuran şirket sayısı ise 21. Çorum'da da ihaleyi kazanan firma 30 yıl için dağıtım lisansı almaya hak kazanacak. NH uornoal EE nneerrjj ii YÜar et ıtriımm vvee Pi şal eztamr lea mAa. ŞA. . Ş . OTincagraeztAD.Şoğ. algaz Dağıtım Sanayi ve YK oa çpoı sğal ul Yl naşn .ı SS aa nn aa yy ii vTeicTari ceat rLettdA. Ş. Şt i.. ACneandgoi zl ui nDş aoağ taSl Ga an azyDi vaeğ ıTt ıimcaAre. tŞA. . Ş . APakslgaaDz oDğoağl GalaGz aDzağDıtaımğıtAım.ŞT. icaret ve SMaNnGayGi Aaz.ŞD. ağıtım ve Ticaret A.Ş. Ç GER o az r S u n m İe n t ş E Şa l e e a h k t t S ir r i a D k n o Ü a ğ r y e a i t v l i G m e a T T z ic i c Da a a r r e ğ e t ı t t A ı A m .Ş .Ş A . . .Ş. AP el bkaeyr rİ an şk aTa ut Tr i izcma r eSt ev ye aShaant a iyni şLat ad .t Şvtei . TAikcfaernegtaAz.ŞD. oğalgaz Dağıtım Sistemleri AEsŞe.r inşaat ve Ticaret A.Ş. A HS Ş V . inşaat Pazarlama Sanayi ve Ticaret viLeCTİicDaorğeat Al G.Şa.z işletme Dağıtım Sanayi AE cr seaGn aAzr ı Dt maağ ıvt ıemi nvşeaTa itcAa r. Şe t. A . Ş . HABERLER/ NEWS Applications to natura/ gas bids continue Companies applied foreligibility to attend Gemlik Natura/ Gas Distribution Bid were announced. 16 companies applied to the bid. Meanwhile, 15 companies applied for eligibility to attend Konya Ereğli Natura/ Gas Distribution Bid, while 21 companies applied for Çorum bid. The companies giving the best tender in the bids will be awarded distribution license for 30 years. Gemlik Şehir İçi Doğal Gaz Dağıtım İhalesi'ne yeterlilik için başvuran firmalar açıklandı. Önümüzdeki günlerde ihalesi yapılacak olan Gemlik için 16 firma başvurdu. İhaleyi kazanan firma 30 yıl için dağıtım lisansı almaya hak kazanacak. NH uornoal EE nn eerrjj ii YÜar et ı triımm vvee Pİ şal eztamr lea mAa. ŞA. . Ş . YK ao pç oı sğal ul Yİ naşn .ı SS aa nn aa yyii vTei cTa ri ceat rLettdA. Ş. Şt i.. ACneandgoizl uİnDşaoağtaSl GanaazyDi vaeğ ıTt ıimcaAre.Şt A. . Ş . AOktsi ma DOorğtaal dGoağzu DTa iğcı taı mr e At .vŞe. İ h r a c a t M Ga e z rk d e a z ğ i Gaz Dağıtım Ticaret ltd. Şti. P S a an lg a a y z i A D .Ş oğ . al Gaz Dağıtım Ticaret ve A P G e l a b k z a e n y r e r İ t a n Ş ş k a e T a h t u ir r T D iz ic o m a ğ r a e S l t G e v y e a a z S h D a a n a t a ği y ı n t i ş ı l m a t a d A . t . ŞŞ v t . e i. TAikcfaernegtaAz.ŞD. oğalgaz Dağıtım Sistemleri AEnŞe.rko Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. Ece Gaz Dağıtım ve Ticaret A.Ş. Konya Ereğli Şehir İçi Doğal Gaz Dağıtım İhalesi için de 15 şirket yeterlilik başvurusunda bulundu. Burada da ihaleyi kazanan firma, 30 yıl için dağıtım lisansı alacak NH uornoal EEnneer rj ji iÜYr ea tt iımr ı mv evPe aİ zş al er tl ammeaAA. .ŞŞ. . TOicngaraezt ADo.Şğ.algaz Dağıtım Sanayi ve YK oa çp oı sğal ul Yİ naşn.ı SS aa nn aa yy ii vTei cTa ri ceat rLettdA. Ş. Şt i. . PGaa lzenne tEŞn ee hrj iir DDooğğaallgGaazzDDaağğı tı tı mı m EAn. Şd .. T A i n c a .A do .Ş lu . Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. AAkksfea nDgoağzal GDa zo ğDaalğgıatımz A .DŞa. ğ ı t ı m SBoisrtheamt lİenrşiaAa.tŞT. icaret ve Sanayi ltd. ŞPtei.ker inşaat Ticaret ve Sanayi Ltd. ŞAtlbi.ayrak Turizm Seyahat inşaat ve TDiecmarieret Alle.Şr .Akaryakıt Nak. Tic. San. l E t c d e . Ş G t a i. z Dağıtım ve Ticaret A.Ş. Çayı rdere-1 'den çıkan doğal gaz çevredeki sanayiye satı lacak Çayırdere-1 natura/ gas to be so/d to nearby industry y Sre u il d i s v e u r k n i i d y s a a a n k n ın ç a la ı y k r i a ın t r d e ı la a s n k is i l d e Ç o r a i ğ n y a e ır l d s g e a a r t e z ıl - , a 1 ç c e k a u v k. T l E ı e ğ n m ı e 'n m r d ji u a z n v e a y y a T ı p ai ı ç b la i i n n i d K e a a ç B y ık a n la ş a b m k a l a a k d a r a n , B R a a e k ç c a ı l e ı n ş pı TTaü yr kyii py eE rPdeotğraonl l et ar i r aAf nı nodnainmy aOpr ıtl aa nk l ıvğeı (İ sTtPaAn Ob u) l 'Gu ne nSei ll i vMr üi dİ l üç rel üs ği ' nüd teakria fÇı nadyaı rn gd ae zr e -i ç1 i nk ugyeuç st i uğ ni md iazn gçüınklaerrtdı lea ny adpoı ğl aanl br iol dr ui . hİ haat tlıei hsaol en sr ai ssıonnduaç l 9a nkdiılğoımbei ltdr ei umzeusni l iuçği nu mn düat ek ai hbhoi tr uf i r mh aatyt aı n yı ne rdtöe şs el i mn i y pıldı ve kendisine 120 gün süreA ta ındı. � zu kyounsuusnud as nü r eç ı ks ao rntuı lnadna dÇoağyaı rl dgear ez-, �. ş Or l ae b n d in a e ck m a i e s k t a . r e n Ç a k a ü y y p i ı / t rd g e e ü s n r is e l d e - e 1 r i b n K i e l u i d y v o e u ğ s ri u a lm n l e d g a y a e z n mç ı ymoınş mv ee t rkeukyüup noul na r ar ek zbeer vl i ri l ednem2i ş0t i0. • · The natura/gas drilled from Çayırdere-1 well close to Silivri, İstanbul will be sold to nearby industry units. The field of9 kilometers pipeline was delivered to the contractor company for the construction of the pipeline within 120 days, after the pipeline bid to launch natura/ gas drilled from Çayırdere-1 well. Natura/ gas with 300 thousand cubic metersl day flow was extracted from Çayırdere-1 Well. The Well estimated to have 200 million cubic meters of natura/ gas reserves. ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASI 9
10 HABERLER/NEWS EPDK'dan erteleme f sE ı a n n d y e a r ı j l n i ı , P R 4 iy e a A s s ğ m a u s s i ı t o G D s a ü z z 20 e e 0 n te 2 le d m t e a e ri y h K a li u y v rı u e m l u 2 l a 4 t n a 8 r a 3 a 6 n a kE a ş le r a a k ğ r t ı r d v ik a e kr P i i l d i g y i. e a çs iacsi ı mLai sdadnesn i nY öenkel et mn meel i ğs ii nn ee i "ü ş M r le e e t t v v im c e u y ft a a s y a ö a liy p z e l i e ş t ş l i e m g t ö d e e s le v te r r i e r m t k m a e p k o s t d e a e m l o le ı l r n a i d n y a o v lu e y y a y l p a a m i ş l e e v m c l u e t r i s ö t a z m l e a ş m m e l a l e y a r i r a k k a p ü s r a e m t i m ı n d f a a k a i l i y t ü e m t i gl i söas tnesr mael mhaakk kaı me ladceı yel tam ibşaoş lvuupr, aKn u tr üu zmeal kn iişni l ei kri nhcai kfkı kı nrdaas ı ng eı nç iickii ndcöi r dc üü nmcl eü smi audydgeu c (la a ü n ) m m b a a e z d n. d d B e i u h u ü t y ü k a z ü r e m ın l l c k e a i r ş i o il k e t a u r z p iç s a i a n lt m g ın e ı c n ç ı d ic m ai a d ta d ö n d rd ı e n ü n a n i n n EPDK, 3 ilde daha ihaleye çıkıyor sEanye ırlj ı i PD ioy ğa as al sGı aDzü zPei yn al esmaes ı KKu ar unl uu n, 4u 6n 4u 6n db eö nr ddüi nvceü Dmoağdadl Ge sai zdPöi rydaüsnacsüı Df ıakğr aı tsı mı (vge) Mm üaşdtde er i sHi i zu my aert lı en rci aY, ö"nKe tı rmı kekl i ağ li ne i-nKbı reşşei nhci ri DD oo ğğ aa ll GGaazz DDaağğı tı ıtmı mL Li si as na sn ıı"s vi hea Sl eal emr si nui nn yapılmasını kararlaştırdı. ş "K K e ır ı h ı r k i ı r k k le k a r a l i e n le , d - e Y K n a ı r h o ş ş l e u ih ş h a a ir n n , D d Bo a a ğ ğ a h ıt ş l ım ı G lı a b vz e ö lg D K e a ı s r ğ ş i ı e i t ç h ım i i n r K HLi a i s z n a m u n e n s u tı l " e i leri i h D Ya o l ö e ğ n s a e i l , t G m D a e z ol ğ i D ğ a a i l ğ h G ı ü tı k a m ü z v m e Ple i M y r a i ü ş s ç t a e e s r r ı i çv ee vaeçsı ikn deek s, ikl tampea lşı ze ak lri fn du es uyl üa pi l eı l atceakkl i f, şa el mhai r yi çüi r üdrol üğka l tagrai hzi nddaeğnı tiıtmi b al ri sean nl si sı a, nl iss ahnüs kümleri dahilinde 30 yıllık süre için veENERJi & KOJENERASYON OÜNYASI mb auşavf iuy reut ,l asröı zskoonnuuçsl ua nt üdzı er ıl l ıkni şc i al eyrai n kl i sa ad nasr geçerlidir." RE Pe sDmK i, G3 0a zMeat retd2e0 0y 3a yt aı mr i hl al invaen2E5 l0e6k4t rsi ka yPıil ı y İ l i a ş s k a i n s ı U n d s a u l M v e a l E i s U a z s l a l a ş r t H ı r m a k a k ı Y n d a a p ı l T m e a b s l i ğ ı n i a n ga eş aç iğcı id4a'kü in dc eü ğmi şai kdldi ğei ns i nyea pi l iı şl mk iansoı nl aar akka rdaar verdi. y y"G a ük p e ı ç l a a ic l c m i a M a k a v ud e y d g y e u ü 4 l k a - m a B t a u m y T a a e f 1b i yli A ğ a r t k l a a a l r ı p k ı s ü 2a z 0 m e 0 r ı 3 n in d t d a a e r k i n i hmi nadl i eunziltai bşat ırremnab iaşşl el amn iı r.f aBtuu rtaa rdi hüez ek na ldeanr , iml i şekdi ne nm egvecruçt eukyl eg şu tl ai rmi l iar l avr ed eövdaemm eedl ee rr e. " [I] E p D K rl ai l reı nc eekn. gİ eh ça l e1 7y eE ykl üal t 2ı l m0 0a3k t ai srti heiyseana tf i1r?m' yae kbaaşdvaurrmilgailalirıbegelgreekleiyroler. birlikte kuruma TSeakmk es kuöny, vKeu Yr uepşei l lki te, nK! ud tal uğ kı teı mn t ,b öAl gt aeksei nni tn, dk oa tğı laml agka zi ç idna iğsı et ı m1 ı nEı k ii çme r2e0c0e3k ti ah ar i lhei ny ee kn ua ldmaar s yı egteer rel ki li yi ko rb. aDşovğuarl uGs ua zn dPai y ba su al us ı HK iaznmu neut l ei l er i DYoöğnael tGmaezl i Dğ ia ğhı üt ı kmü mv el eMr iü şçteerr i v çih e e a v l a e e ç s s i ı n k o d n e e u k kc s a u il p t n m a dlı a e z ya k r ö a f z n u t a s e n u m a lü n iy i l f l e e ir t m y e a a k p l if ı 3 l a a0 c l m a y a k ı l ds aü rğeı tyı ml e lSi saamn ssıun na sb aöhl gi pe soi nl ai cn adk o. ğ a l g a z Adjournment by EMRA The Energy Market Regulatory Authority decided to append a provisional artic/e to the Electricity Market Licensing Regulation published in the Officia/ Gazette No. 24836 on August 4, 2002. According to the decision, the exceptions for up/oading and off/oading prices app/ied to Built-Operate or Buil Operate-Transfer model producetr companies or /icense app/icants wi/1 be valid until /icense procedures are concluded. The execution of uploading and offloading prices in /ine with the announcement on the Procedure and Princip/es about Financial Negotiation in the Electricity Market published in the Official Gazette No. 25064 on March 30, 2003, wi/1 be va/id after December 1, 2003. EMRA to put new bids for 3 cities The Energy Market Regulatory Authority decided to introduce the biddings on "Kırıkkale-Kırşehir Natura/ Gas Distribution License" and "Samsun Natura/ Gas Distribu tion License" regarding (g) /ine of the fourth paragraph of the fourth artic/e of the Natura/ Gas Market Law No. 4646 and fifth article of the Regulation on Natura/ Gas Market Distribution and Customer Ser vices. The companies /ike/y to a tend the bid should make their apt p/ications along with entai/ed docu ments until 17:00 on September 17, 2003. The deadline for the app/ica- tion to the bid for Samsun, Kurupelit, Kutlukent, Atakent, Tekkeköy and Yeşi/kent distribution regions is October 1, 2003.
HABERLER/ NEWS Enerji KİT'lerinin özelleştirilmesi için danışman fi rma seçilecek Consultant company to be appointed for privatization of State Owned Energy Enerjide üretim ve dağıtım birimlerinin özel leştirilmesinin ilk ayağını oluşturan danışmanlık seçimi, ihale aşamasına getirildi. Bu kapsamda özelleştirme idaresi Başkanlığı (ÖIB), ilgili enerji kuruluşları ile birlikte belirlediği şartname tas lağını hazırlayarak, firmalardan teknik tekliflerini alacak. ABD, İngiliz ve Alman firmaları ile Türk firmalarının da katılım hazırlığı yaptığı danışmanlık hizmetleri kapsamında, elektrik sektörünün dünya ve Türkiye'deki mevcut ve gelecekte olması beklenen genel durumu, üretim ve dağıtım sektörünün mevcut durumu ile özelleş tirme yöntemlerinin belirlenmesi konularında çalışma yapılacak. Seçilecek danışman firma, dünya piyasalarını göz önüne alarak özelleştirmenin zaman laması, potansiyel alıcıların ilgisini arttıracak faktörlerin belirlenmesi, değer tespit komis yonunun taleplerinin oluşturulması, elektrik üretim ve dağıtım sektörünün mevcut sermaye yapısı ve faaliyetlerini de çıkaracak. Danışman firma ayrıca, özelleştirilecek kuru luşlardaki mevcut potansiyel davaları gözden geçirecek ve bekleyen potansiyel yüküm lülükleri belirleyecek. Personel hakları, çevresel yükümlülük, sağlık ve güvence konuları, mülkiyet, fikri mülkiyetvediğerhususlarını da gözden geçirecek. Firma, belirlenecek olan özelleştirme yönteminin kolaylaştırılması ve başarılı olmasını sağlamak amacıyla, gereken yeniden yapılandırmayla ilgili tavsiyelerde bulunacak ve buna ilişkin işlemlerde İdare'ye destek verecek. Bu yıl içinde seçimi yapılacak danışman firma, bahsi geçen konulardaki çalışma programını kısa sürede tamamlayarak hazırladığı çalışma programını ôlB'ye verecek. Türkiye'nin uzun yıllardan bu yana gündeminde bulundurduğu dağıtım ve üretim tesislerinin özelleştirilmesinde izlenecek yöntem ve izle necek strateji, danışmanlık firmasının yapacağı çalışmaların ardından başlatılacak. Enerji sektörünün yeniden yapılandırılması çerçevesinde programa alınan çok sayıda dağıtım, üretim santralı ile müessese, Bakanlar Kurulu'nun aldığı karar çerçevesinde özelleştirme kapsamına alınmıştı. Gerçek ve tüzel kişiler perakende satış sözleşmesi imzalayacak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun "Elektrik Piyasasında Perakende Satış Sözleşmesi Düzenlenmesi Hakkında Tebliği" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Elektrik enerjisi veya kapasite satışı yapılabilmesi için "perakende satış sözleşmeleri" düzenlenmesi usul ve esaslarını düzenleyen tebliğe göre, müşteri elektrik enerjisi tüketim bedellerini son ödeme tarihine kadar ödemezse, bu tarihi izleyen 5 iş günü içinde perakende satış lisansı sahibi tüzel kişi tarafından kendisine ikinci bir yazılı bildirimde bulunulacak. Bu bildirimde, müşterinin ödeme yükümlülüğünü öngö rülen yeni sürede yerine getirmemesi durumunda elektrik enerjisinin kesileceği bildirilecek. Perakende satış lisansı sahibi tüzel kişi tarafından belirlenecek, bu süre ikinci bildirimin yapıldığı tarihten itibaren en az 5 iş günü olacak. Zamanında ödenmeyen borçlar için ilgili mevzuat çerçevesinde günlük gecikme cezası uygulanacak. Gerçek veya tüzel kişiler, düzenlemeye tabi tarifeler yoluyla elektrik enerjisi veya kapa site alımı amacıyla ilgili perakende satış lisansı sahibi tüzel kişiye başvuruda bulu narak, "perakende satış sözleşmesi" imzalayacak. Perakende satış lisansı sahibi tüzel kişi, usulüne uygun olarak yapılan başvuruları, en geç 3 iş günü içinde sonuç landıracak. Perakende satış sözleşmesi iki nüsha olarak düzenlenerek imzalanacak. Söz konusu lisansın sahibi tüzel kişi, mevcut tedarikçisini değiştirerek elektrik enerjisi veya kapasite almak isteyen bir gerçek veya tüzel kişiden, önceki tedarikçisine olan yü kümlülüklerini yerine getirdiğini belgelemesini isteyecek. Önceki tedarikçi, söz ko nusu belgeyi başvuru tarihini izleyen 2 iş günü içinde başvuru sahibine verecek. Enterprises The first step for the privatization of energy production and distribution utilities was taken by opening the bid for the appointment of consultant company. High Privatization Board will prepare the specification draft together with the concerned energy utilities and then receive technical proposals from companies. The bid attracted American, English and German companies as we/1 as Turkish ones. The consultancy scheme includes a comprehensive assessment of the present and the future situation of global and Turkish energy markets, the existing status of production and distribution sectors and the methods of privatization. The strategy and the method on the privatization of distribution and production utilities wi/1 be implemented after the accomp/ishments ofthe consultant company. Natura/ and Corporate bodies to sign retail sale contracts "The Announcement on the regulation of retail sale contracts in the electricity market" prepared by the Energy Market Regulatory Authority was published in the Official Gazette andput into force. According to the announcement, regulating the procedures and the facts about "retail sale contracts" for selling e/ectricity and capacity, the corporate body having retail sa/e llcense will sent a written notice to the customer within 5 days after the deadline, un/ess the customer pays the consumption cost until that time. The customer will be informed that the electricity will be cut in case of any defaults untll the second deadline. ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI , ,
12 HABERLER/ NEWS BROAD, OCHP Moda iV lrf.ent'lrgy Type (ll.ıtııd EWausı Tı:mp .ıso, Rııı'Jd ��' W&'M Tt,�•p !,,Bn&tJ Example: BZ100 N ..50-9Bt78 I ., verimini % 70-90'a çıkardı 1 Dünyada lider olan absorption su soğutma cihaz imalatçısı BROAD, en son geliştirdiği Tri energy ve BCHP modeli ile kojen elektrik verimini %25-35'den %70-90'a çıkardı. Türkiye satışını Transklima Soğutma Makinaları Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin gerçekleştirdiği "Building Cooling, Heating and Power" (bina soğutma, ısıtma ve güç) sisteminin kısaltılmışı olan BCHP sistemleri, gerek bireysel binalarda ve gerekse bina komplekslerinde yüksek verimli enerji kullanılmasını sağlıyor ve elektriğin şebekedeki kaybını azaltıyor. Bugün modern ülkelerde toplam enerjinin %25'inden fazlasının konutların aydınlatılması, soğutulması, ısıtılması, sıcak su temini ve havalandırılmasında kullanıldığı BCHP sisteminde elektrik jeneratörü ile klima cihazları birleştirildiğinden şebekedeki elektrik kayıpları minimuma indirilmiş bulunuyor. EPDK'dan yeni lisanslar Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), toplam 12 firmaya elektrik, 4 firmaya ise doğal gaz lisansı verdi. Lisanslara ilişkin duyurular, Resmi Gazete'nin 8 Eylül 2003 tarihli sayısında yayımlandı. Duyurulara göre, EPDK'nın 7 ve 28 Ağustos 2003 tarihli kararı ile çeşitli firmalara 10-20 yıl süreyle otoprodüktör, otoprodüktör grubu, üretim ve toptan satış lisansı verildi. Doğal gaz lisansları EPDK'nın 7, 18 ve 28 Ağustos 2003 tarihli kararı ile de Doğal Gaz Piyasası Lisans Yönetmel iği çerçevesinde lisans verdiği firmalar şöyle: ♦ İZGAZ İzmit Gaz Dağıtım San. ve Tic. A.Ş. (dağıtım lisansı), ♦ Bahçeşehir Gaz Dağıtım A.Ş. (dağıtım lisansı), ♦ AGDAŞ Adapazarı Gaz Dağıtım A.Ş. (dağıtım lisansı), ♦ Thrace Basin Natura! Gas Corporation Ankara Türkiye (toptan satış lisansı). ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI Cooı.t19 > l',' 3'flrlnlftl Şekil 1. ...,.,.. - COl'-Ol-"<'4'.ld :ı.:ııut,or, -Oil.•..,9,,,1u1.,.. - , ,l,lıckııtC�"'{I.,.,�,., tl ( ' A',\,ıt. . . ,_..�,W\IDO(JJ.' --� • c-�,,.,,., Ww ı . ı t1eı1 .t '"4'1""""'0.-,.,.ı:,,;ı,r,..ı nc.,,-,ıro-...ı�v• ...-'f>W'f ll-ır-c.--..,,r.ı:: 1, tı...- l� 111-�l..,._ •t·•-...., ,�r.._____...,...J �- ,, ... ..,..........._-ı �..,.,- ..-·...- •."'1>tl!J ·�-1/•�•ı �=:2l<��l•<l ===��-11) ""--••"'-1' J•T"9:..�o..-.... . ,,c..-..,ı,,• 0,.,110-..� U>IHO;,...,.,..,_h ·ı•�Yi•-=::.""' :\C......----.....ı BROAD increased efficiency to 70-90% TRI ENERGY Modeli; (Şekil 1 ) Kojenerasyon tesislerinde kullanılan jeneratörler gaz türbini veya 4 zamanlı motor tarafından tahrik edilmektedir. Broad firmasının yeni bir ürünü olan ve sadece bu firma tarafından üretilmekte olan Tri-energy modeli sayesinde motorun hem egzos gazı hem de ceket suyunun ısısını kullanarak soğutma sağlanabilmektedir.Yeni geliştirilmiş olan bu sistem sayesinde motorun ceket suyu ısısından da yararlanmak suretiyle enerji randımanı emsallerine göre daha (en az %25) yüksek olmaktadır. The world's /eader of absorption ehiller equipment manufacturer BROAD increased cogen electricity efficiency from 25-35% to 70-90% with the latest techno/ogy product of TR/ energy and BCHP (Building Cooling, Heating and Power) model systems. Distributed by Transklima Cooling Equipment lndustry and Trade Ltd Co, Turkey representative of BROAD, BCHP systems increase efficiency in individua/ and complex buildings, while reducing loss of e/ectricity in the network by combining e/ectricity generation and air-conditioning systems providing lighting, coo/ing, heating, hot water and air-conditioning. Elektrik Piyasası Lisans Yönetmel iği çerçevesinde lisans verilen tüzel kişiler şöyle: ♦ 'Sönmez Enerji Elektrik Toptan Ticaret A.Ş. Bursa (toptan satış lisansı), ♦Akres Akhisar Rüzgar Enerjisinden Elektrik Üretimi Santrali Ltd. Şti. Karaman (üretim lisansı), ♦ Kentaş Konya Enerji San. ve Tic. A.Ş. Karaman (üretim lisansı), ♦ Kentaş Konya Enerji San ve Tic. A.Ş. Konya (üretim lisansı), ♦ Çetinkaya Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Kayseri (otoprodüktör lisansı), ♦ Konya Şeker Fabrikası A.Ş. Konya (otoprodüktör lisansı), ♦ İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. Hatay (otoprodüktör lisansı), ♦ Evyap Sabun, Yağ, Gliserin San ve Tic. A.Ş. İstanbul (otoprodüktör lisansı), ♦ Bilenerji Bilkent Enerji Üretim Otoprodüksiyon San. ve Tic. A.Ş. Ankara (2 adet otoprodüktör lisansı), EMRA awarded new licenses The Energy Market Regulatory Authority awarded twelve electricity and four natura/ gas /icenses to autoproducer, autoproducer group, production and retail sale companies for 10 to 20 years. The announcement on the licenses was published in the Official Gazette on September 8, 2003. ♦Eti Alüminyum A.Ş. Konya (otoprodüktör lisansı).' ♦ İSTAÇ İstanbul Çevre Koruma ve Atık Maddeleri Değerlendirme San. ve Tic. A.Ş. İstanbul (otoprodüktör grubu lisansı),
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=