Enerji ve Çevre Dünyası 25. Sayı (Nisan 2004) / Energy & Cogeneration World - Enerji & Kojenerasyon Dünyası

Turkey Offıciated as Host for IEA Energy Productivity and Development in Turkey Assessing the Situation in Electrical Energy Sector Reform Privatization in Electricity Distribution Ene#i & lojeneıısyoıı Dıiııyısı

© 2004 Exxon Mobil Corporation Mobil Performansa Hükmedin

Leading Power Generation Companies TRUST an HRSG from llalborg Enginee�ing AIS, Denmark IDnt!mfl� � §rnilJ:?lOOf/ �Gl!ffD ����.wıı,;,,ı.u.;, r.;;;::aııiiıiıııt-t ��� �� ��

2 ı��fl�ffio���mrıo�wo�� Nisan April 2004 Sahibi ve Yazı İşleri Md. Teknik Yayıncılık Sayı25 lssue Tanıtım A.Ş. Adına Founder and Editor in on behalf of Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. Süleyman BULAK Yayınlayan Avrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık Tic. A.Ş. Adına Publisher on behalf ofAvrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık, Tic. A.Ş. Süleyman BULAK Yayın Danışmanı ve Yürütme Kurulu Başkanı Publishing Adviser and President Özkan AĞIŞ Yayır:ı Yürütme Kurulu Editorial E'xecutive Board Yaman AKAR, . ,Yüksel GÜLER (ENİMEKS), Ö. Faruk AYGUN (Ak Enerji), Alp ZOR (Topkapı), Mete BAYSAL(DAS Müh), Gökmen TOPUZ (KaleEnerji), Ufuk BERK (ENPA), lan CLULOW (Centrax), R�pert VERHEY (Alstom Power), Mehmet TURKEL (ENKO), Soren KRUSE (Nordic Energy) Yayın Danışma Kurulu Editorial Board of Advisers Metin KOŞAR (ENERJISA), Hayati EREN (Kale Enerji), Alper ERKÖSE (BP) 1-jerres van Ween (Cogen Projects), Sami ERKlşı (Çevr i m Elektrik), Köksa! . ER ,(Çukurova), Bora ÇELiK (Çu�urova), Umut URKUN (Mobil), Mehmet DEMiRCi (Turna Turbomach), Kerim BAŞAKINCI (DAS Müh.). Savaş EKMEN (Dizayn Grup),Reyzan BAŞEĞMEZ (Filtre), Emre ARICAN (Enprima Eng.), Yavuz Aydın (General Electrics), Kemal BAYRAKTAR (lzocam), İsmail AVCI (Kojen AJrn..Zantingh), Levent KUTAN (OPET), Levent SULUNER (Standart Fasel), Ender UZUN (Thermoline), Bernd HECTOR (Thysen), Adnan SUCUKA (Siemens) YAYIN KURULU Editorial Board Gen.Yay.Yön.idari Executive Editor Admyıistrative Emine BANKOGLU Gen.Yay.Yön.Teknik Executive Editor Technical Muhittin TEKMAN (İşl.Mak.Müh.) Yayın Yönetmeni/ Editor in Chief Sevinç TÜRKER Grafik Tasarım/ Grafik Qesign Elif Hülya EMEK/ Utkan TURKMEN Müşteri Hizmııtleri/ Customer Services Rıdvan GUMET/ Murat AKSOY Baskı / Press Esen Ofset Baskı Tarihi 1O Mayıs 2004 YÖNETiM MERKEZi EXECUTIVEEDIT0RIAL0FFICE TEKNiKYAYINCILIK,TANITIM A.Ş. Ba l mumcu, Barbaros Bulvarı, Bahar sokak, Karanfil Apl., 2111113 34349 Beşik/aş ISTANBUL Tel: +90 212 275 83 59 (pbx ı +90 212 237 04 25 (pbx Fax: +90 212 288 2614 ht1p : www.teknikyayincilik.com e-mail : lnfo@teknikyayincilik.com Fıy..ıtı; 6.000.000.-TL. ( Posta Ücreti Dallil ►Nıllık Abono 48.000.000.-TL. ( Posta ücreti Dahil) Annuul Subscriptıon: Europe $50 (Postage lncluded} e Enerji ve Kojcnorosyon Dünyası Dergisinde yayınlanan yazı ve çizimlerın her hakkı mahfuzdur. izin alınmadan, kaynak gösterilerek de olsa iktibas edilemez Yayınlanıcın tüm yazıların sorumlulu{Ju y.ızorı arına, ilanların sorumluluc}u ilan sahipler i no aittir. CAii rights reserved. No part of \his publicat i on may bo reproduced in any form or by any mcans, whcthor as a source withouı lhe consent of tho publishers . The rosponsibilıty of al1 published articles and ads be!ang to thoir authors and owners. ENERGY & EC0GENERATI0N W0RL0 "Kojenerasyonun Geleceği Parlak" KUol ums lbairnaer aÇseı vKroi mj e nveer aÇseyvorne, K o n f e r a n A sı' 1) kI Co Cn fIe, r1a0n. skı ne zd üs tzaernt l ea nl ı rmk eens i,n d e 'J. önemli katkıları olan • TBüarşkkiayneı KÖozjkeanne rAağs yı şoinl eDerneği konferansı ve sektörü konuştuk. TURKIYE � KOJENERt-SVON � OERNEGI Kayseri ve Civarı Elektrik Al ö Eg z e le e t k i l r t d ş r i i i r k ğ k i e d y t a a ğ i r şı a l t e ı r m l t a m ı r n ı e n d c ailiğinin KA'l'SıUI v. c:IVAAI U.UTalJıc: T.A4, z C te i i y v k a a ö r r e r ı n t E e e le ğ t k t i i tk K r ia v k y e A s e e .Ş n ri . ' s v y o i e n teknolojik yöntemlerin a uygulandığı ·, şirketle ilgili bilgileri 1 1 Genel Müdür Avukat J 1 Şadi Büyükkeçeci'den ..t : aldık. m Yenilenebilir Enerji Yasa Tasarısı Y B E e n a n k ei a r l j e n i n l v ı e ğ e b ı ' T nil a i ı r n b , Ei i h n K a e a z rj y ır i n l Y a a a d k s ı l ğ a a ı r TTaüsrakriyıseıy'dlae iylgeinliilenebilir enerji khaidprsoaemleıkntdriak yveer raülzagna r s a n t r a l i k g y u a ö r t s ı u r te ı l m u r ş e ı l na k r o f ın i n r ı m u n s a yu e n v t e d k a i s l i i l f v e a i r l a iy t li o y le p e lt u m � g d ö e r ğ ü e ş r e le r n e d k ir T m as e a le rı r ' i y n ı i � ,'.;;s, Temiz Enerji Çalıımaların: ivme Kazandırdı" 5U.TUElSu,s2a6l T- 2e8mMi z aEynı se 2r j0i S0 e4mt aproi hyl ue rmi u S aP r r e a o m s f. ı pn D o d r z . a y Z u g e m e k r a ç Y i e ü Şk r l e e ü n ş t , t m ireileKceukru. lu Başkanı • • bu yıl 5. Kez ·, düzenlenmekte m oi l gl ai lni ssoermu l pa roı zmy ıuz mı l a UTES'2004 yanıtladı. Enerji Dünyasından Haberler 8 28 N F - ews rom Energy World İçindekiler Contents Contents Fuel Prices ...... 6 ICCI w i ll lake start for the 1 o"' ..... 30 "FCuot ugreeniesr aBtri iognh'ts" .... .46 Turkey Offi Kayseri vecCiaivteadrı aEsleHkloriskt Afo.rŞI.EA .....50 ...56 Renewable Energy Law Draft ..... 64 C" Ul eTaEnSEGn ae irngsy SWpoerel <ds "o n ..... 72 ED ne ev er gl oy pPmr oedn ut ci nt i vTi ut yr kaenyd ..... 74 AinsEsleescstirnicgatl hEenSeritguyaStioenctor Reform .....80 Pri in EvlaetciztaritcioitynDistribution ..... 85 Maintaining Turbine Efficiency ..... 88 Subscr i ption Form ..... 92 İçindekiler Yakıt Fiyat l arı ...... 6 ıccı, 10. kez start alıyor ..... 30 "PKaorjleank"erasyonun Geleceği ..... 46 KTaüyrksieyeri,vIEeAC'ya Ev Sahipliği Yaptı .....50 i varı Elektrik A.Ş. .....56 Yenilenebilir Enerji Yasa Tasarısı .. 64 "ÇUaTlıEşmS,aTlaermıniaz Eivnmeer j iKazandırdı" ..... 72 ETünerkrijyi eV'edreimliliği ve Kalkınma ..... 74 DES leuerkkul tömr i rkü DEReneğef eor j rir sl mei nu dni rdma e s i ..... 80 ETülerbktinrikVDeariğmıtlıimliğıinndi KaoÖruzmelalekştirme .....85 ..... 88 Abone Formu ..... 92 Reklam İndeksi Ads lndex E A x a x lb o o n r M g obil ZSoiermlueEnnserji SGiEnerji B Fı & ra V t Fırat ön Kapak İçi . . . . . . . . . . . . . . 1 5 ..............97 .......1113 ........1157 Fırat ... 19 KFoarymseri ve Civarı Elektrik A.Ş. .....23 ..... 25 Baygan ..... 27 Das Mühendislik ..... 29 Topkapı ..... 31 Aksa ..... 39 Borusan Boru .... .41 Çukurova .... .45 Opet .... .49 Testo ..... 53 Tetra ... 55 Trans Klima ..... 59 HP ..... 63 Friterm ..... 67 Pera Danışmanlık ..... 71 lntertek ..... 79 IBS ... � Wartsila Arka Kapak

Özkan AĞIŞ - •• I :asyon Derneği Başkanı GELİŞEN TOPLUMUMUZUN TEMİZ ENERJİYE İHTİYACI VAR. TEMİZ ENERJİNİN DE KOJENERASYON KANUNU'NA... Baharla birlikte Avrupa ülkeleri güneşli/temiz havaya daha büyük bir özlemle koştular. Güzel havalarını ekonomik gelişmeye feda etmemiş olmanın hazzını yaşadılar. Yaşamlarının olmazsa olmaz öğeleri olan temiz su ve temiz havanın çağdaş sanayi ve enerji üretim tesisleriyle sağlanabileceğini görmenin mutluluğuydu bu. Devlet, kendi toplumuna, onların çalışarak hak ettikleri bu temiz ortamı sağlamak için vardı ve geleceğin enerji arzı ve çevre dengesini korumayı sürdürmeliydi. Cogen Europe'un Avrupa'nın enerji haberlerine yer verdiği web sayfasında adeta Avrupa ülkelerinin temiz enerji stratejilerinin fotoğrafını gördüm: O Avrupa Parlamentosu, daha önce kabul ettiği Kojenerasyon Direktifi ile Kyoto Protokolü yükümlülüklerini örtüştüren "Sera gazları emisyon ticareti"ni başlatacak yasal düzenlemeleri, çıkartılacak kanunlar gündemine almış. O Almanya Federal Parlamentosu, Kojenerasyon tesislerini de kapsayan Yenilenebilir Enerji Kanununu, 2 Nisan 2004'te kabul etmiş. Bu Kanuna göre, biomass yakıtlı kojenerasyon tesislerine, şebekeye verdikleri elektrik enerjisinin kWh başına 2 Euro cent teşvik primi verilecek. Kanun ayrıca, çok ileri teknoloji ile elektrik üreten bazı kojenerasyon tesislerine, sera gazlarını az üreterek atmosferi temiz tutmalarına karşılık, bir prim öngörüyor. Bu Kanunun sağladığı diğer bir avantaj da kojenerasyon tesisi sahibine (yani bizdeki otoprodüktör) herhangi bir dağıtım ve iletim sistemine ihtiyaç duymadan kendi fabrikasında ve sınırlı bölgesinde tükettiğini göstermek suretiyle, "ilave dağıtım kapasitesi gerektirmiyor" diye (cast of avaided network) destek primi verilecekmiş. O Cogen Europe, 7 Mayıs'ta Brüksel'de Avrupa Birliği ülkelerinin Kyoto taahhütleri ile bu ülkelerin kendi sera gazları emisyon ticareti yasal düzenlemelerinin ne ölçüde örtüştüğünü tartışmak için sempozyum düzenliyormuş. O İngiltere Hükümeti, konutlarda kullanılan mikro kojenerasyon enerji üretimine uyguladığı katma değer vergisini azaltmış. Bu azaltma ile her mikro kojenerasyon ünitesi sahibi, dairebaşına yılda 150 pound daha az vergi ödeyecekmiş. O İngiltere Hükümeti, 2003 yılı başlarında başlattığı "Temiz Enerji Sayfası" ile enerjinin en ucuz, en temiz ve en güvenli üretilmesi için gerekli destekleri sağlıyormuş. Böylece hem ülke olarak Kyoto taahhütlerini yerine getirmeyi garanti etmekte, hem de kojenerasyon uygulamalarının önündeki engellerin kaldırılmasında Avrupa Birliği'nin diğer ülkelerine örnek olmaktaymış. O Belçika Hükümeti, kojenerasyon tesisi işleten otoprodüktörlere kojenerasyon sertifikası verilmesini kabul etmiş. Bu sertifikalar alınıp satılabilecekmiş. Temiz enerji üretim teşvikleri ile ilgili haberler böyle uzayıp gidiyor. Avrupa Birliği ülkeleri, kendi toplumlarının temiz ve ucuz enerjiyi seçebilmesi için alternatifler yaratırken, Hükümetimizin bu gayretlerin dışında kalacağını düşünmüyoruz. Bu inançla Avrupa'nın Kojenerasyon Direktiflerini aldık, inceledik ve onu Türkiye'ye uyarlanabilir duruma getirdik. Bir "Kojenerasyon Kanun Taslağı"na dönüştürerek Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın tasviplerine sunduk. Ayrıca, 20-21 Mayıs tarihlerinde 1 O uncusu yapılacak Uluslararası Kojenerasyon ve Çevre Konferansı'nın programlarına, kojenerasyon taslağı ve ilgili bildirileri koyduk. Bu taslak kanunlaşırsa: O Toplu konut sistemleri, alış veriş merkezleri, tatil köyleri ve villalar gibi konut işletmelerinde bu güne kadar ihmal edilmiş kojenerason tesisleri kurulabilecek. O Milyonlarca tonluk yakıt tasarrufu ve 4-5 milyon tonluk sera gazları azalması sağlanabilecek. O Toplu konutlardaki daire sahiplerinin enerji faturaları ucuzlayacak. O Toplu konutlar, ticaret merkezleri ve tatil köyleri, enerji ihtiyaçlarını kendileri karşılayacağı için yeni iletim ve dağıtım sistemleri yapmaya veya mevcutları genişletmeye gerek kalmayacaktır. Avrupa ülkelerinin uygulama yarışına girdiği temiz ve ucuz enerji uygulamasının Türkiye'de tutunabilmesi, kojenerasyon taslağının kanunlaşmasına bağlıdır. Bu kanunun çıkarılmasında ve uygulamaya konulmasında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve EPDK yetkililerinin kendilerinden beklediğimiz heyecan ve gayreti gösterecekleri inancı ile hepinize tertemiz bir çevre ve pırıl pırıl yarınlar diliyorum. OUR DEVELOPING SOCIETY NEEDS CLEAN ENERGIES. AND CLEAN ENERGIES NEED A COGENERAT/ON LAW... W/ıaı I saıı• 011 tlıe web page ıvlıere Coge11 Eıırope /ıas p/aced 11eıııs was almosı tike a plıoıograplı ıake11 of clea11 eııeıg y strategies developed by Eı ıropea11 coı111/ries. Several coımtries lıave adopted 11ew regı ılaıio11s ıo eııcoıırage cogeııeratioıı iııvest111e11ıs. Si11ce EV member coııııtries deve/op 11ew a/terııatives for tlıeir socieıies ıo be able ıo c/ıoose c/ea11 a11d ajfordab/e eııeıgy, we assıı ıııe ı/ıaı oıır Goverıımeııt ıvi/11101 sıay belıiııd ılıese efforıs. Believi11g tlıis i ıı oıır 111i11ds. we a ııaly=ed Eıırope's Coge11eraıio11 Direcıives, ıııade clıa11ges so ılıat it ca11 be adopıable to Tıırkey. Fıırtlıerıııore, we prese11ted tlıis adopıed text co11verıi11g it i11to a ··Coge11emtioıı Law Drafı" cmd preseıııed it ıo approva/ of Mi11istıJ' of Eııergy a11d Natura/ Resoıırces. Alsa, ıve added tlıe cogeııeratioıı law draf ı ıext a11d releva ııt iııforıııatio11 ıo ılıe prograııı of 10'" lıııerııaıioııa/ Coge11eratio ıı aııd E11viro1111ıeııt Coııfere11ce t/ıaı wi/1 be /ıeld 011 May 20-21, 2004. (fdra/i is approved, ılıeıı; O it wi/1 be possib/e ıo esıablislı cogeııeraıio11 facilities ılıaı /ıad beeıı ııeglecıed ııııtil today iıı lıoıısi11g estaıe adı ııiııistratio11s sııclı as pııb/ic collecıive lıoıısi11g sysıeıııs, s/ıoppi11g malls, lıoliday resorts a11d villas. O Millio11s ofto11s ofjiıel ıvi/1 be saved 011d 4-5 ıııil/io11 toııs of gree11/ıoııse gas emissioıı redııctio11 ıvi/1 be obıai11ed. O E11ergy bi/1s ofjlaı ow11ers i11 collective /ıoıısiııg systems ıııi/1 gel c/ıeape ı: O Si11ce collective lıoıısi11g sysıems, irade ceıııers a11d /ıo/iday resorts ıvi/1 supporı tlıeir e11ergy 11eeds t/ıemse/ves by a11ıoprodııctio11, it wi/1110/ be 11ecessaıy 11eiılıer ıo bııild 11eııı tra11s111issio11 aııd distribııtio11 sysıems 11or ıo iıııprove existiııg 011es. it is a 11111st far ılıe cogeııeratio11 /mıı dra ft ıo be legalized so ı/ıaı clea11 a11d cheap eııergy app/icatioııs ca11 getfırıııly establis/ıed iıı Tıırkey ıviılı wlıiclı Eııropeaıı co1111tries race /o cope. Ijirı11/y believe ılıat Miııistıy ofE11eıgy a11d Natura/ Resoıırces aııdEMRA aııılıorities wi/1 lıave ılıe exciıe111eııt aııd pııt ılıe ejforıs we expecı ılıeııı ıo ırlıi/e esıablislıi11g t/ıis law aııd carıyi11g it iııto applicatioıı a11d ıvislı yoıı ali a ıoıally clea11 e11viro1111ıe11I a11d briglıt ıomorrows. ENERGY & ECOGENERAT I ON Yı'ORLD 3

4 ÖZETLER / ABSTRACTS ICCI, 10. kez start alıyor Güncel / Agenda ÖZETLER Sayfa: 30-44 Uluslararası Kojenerasyon, Kombine Çevrim, Çevre Konferansı ve Sergisi ICCI 2004, bu yıl 1 O. kez sektörün tüm aktörlerini bir araya getirecek. Sergide yer alan firmaların yetkililerinden Kojenerasyon sektörünün gelişimi için beklentilerini ve Türkiye enerji üretimi içinde kojenerasyonun payının artması için nelerin yapılması gerektiği konusundaki düşüncelerini aldık. "Kojenerasyonun Geleceği Parlak" Söyleşi/ lnterview Sayfa: 46-48 Uluslararası Kojenerasyon, Kombine Çevrim ve Çevre Konferansı ICCI, 1 O. kez start alırken, konferansın düzenlenmesinde önemli katkıları olan Türkiye Kojenerasyon Derneği Başkanı Özkan Ağış ile konferansı ve sektörü konuştuk. Türkiye, IEA'ya Ev Sahipliği Yaptı Güncel / Agenda Sayfa: 50-54 Uluslararası Enerji Ajansı {IEA) Yönetim Kurulu'nun 30. Yıl Özel Oturumu'na Tg eürrçkei ykel e şeevn staohpilpa nl i ğt ıiy ay aEpnteı .r j 1i -v2e TNai sbaii nK a2y0n0a4k ltaarrBi hal ekrai nndı eH i ll s t a n b u l C o n r a d ' d a mi Güler de katıldı. Kayseri ve Civarı Elektrik A.Ş. Şirket Tanıtımı / Company lntroduction Sayfa: 56-62 Caspian&Black Sea Konferansı ve TURKIOG Oil&Gas Fuarı, lstanbul'da gerçekleştirildi. Konferansta Hazar'ın petrol ve gaz rezervleri, komşu ülkelerin yatırımları ve politikaları konuşulurken, fuar süresince ziyaretçiler, firmalarla görüşme imkanı buldu. Yenilenebilir Enerji Yasa Tasarısı Araştırma/Research Sayfa: 64-70 TEansear jri ı svı ye l aT ial gbii lii TKüaryk ni yaek' ldaer yBeanki laenn leı ğb ıi l' inrı en n, ehraj izkı ral apdsıağmı ıYn de an i yl eenreabl ai l inr hEi nd er or ej i l eYk at rsi ak ve rüzgar santrali yatırımı konusunda faaliyet gösteren firma ve sivil toplum kuruluşlarının yetkilileriyle görüşerek Tasarı'yı değerlendirmelerini istedik. "UTES, Temiz Enerji Çalışmalarına İvme Kazandırdı" Söyleşi/ lnterview Sayfa: 72-73 5. Ulusal Temiz Enerji Sempoyumu UTES, 26-28 Mayıs 2004 tarihleri arasında gerçekleştirilecek. Sempozyum Yürütme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Zekai Şen, bu yıl 5. kez düzenlenmekte olan sempozyumla ilgili sorularımızı yanıtladı. Türkiye'de Enerji Verimliliği ve Kalkınma Makale I Article Sayfa: 74-78 Bu makalede, Doç. Dr. Volkan Ediger, enerjinin verimli kullanılması ve kalkınmadaki önemini anlatıyor. Elektrik Enerjisi Sektörü Reformunda Durum Değerlendirmesi Makale / Article Sayfa: 80-84 EPDK, Elektrik Piyasası Düzenleme, izleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanı Murat H. Erene!, bu makalesinde elektrik enerjisi sektöründeki reformla ilgili durum değerlendirmesinde bulunuyor. Elektrik Dağıtımında Özelleştirme Makale ı Article Sayfa: 85-87 Bu makalede Elektrik Mühendisi Nusret Alemdaroğlu, elektrik dağıtımında özelleştirmenin önemine değiniyor. Türbin Verimliliğini Korumak Makale ı Article Sayfa: 88-91 Cari Hjerpe'nin bu makalesinde, gazlı türbinlerin verimliliğinin, her türlü enerji santralindeki performans açısından yaşamsal önemine değiniliyor. ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI ABSTRACTS ICCI will lake start for the 10 Agenda / Güncel Page: 30-44 lnternational Cogeneration, Combined Cycle, Environment Conference and Exhibition ICCI 2004 will bring ali players ofthe sector together for the 1 0th ti me tohnisdyeevaerl.oWp e asked the participant company authorities to learn their expectations ment in Cogeneration sector and opinions on what should be done to increase the share of cogeneration in Turkey's energy generation. "Cogeneration's Future is Bright" lnterview / Söyleşi Page: 46-48 Since lnternational Cogeneration, Combined Cycle, Environment Conference and Exhibition ICCI starts forthe 10th time, we talkedwith Head ofTurkish Cogeneration Acosnsfoecrieanticoen,aÖndzktahne Aseğcıştowr ihnogheansegrarel. at contributions in the conference about the Turkey Officiated as Host tor IEA Agenda / Güncel Page: 50-54 Turkey hosted 30th Year Special Session of lnternational Energy Agency (IEA) Board of Council meeting. Minister of Energy and Natural Resources, Hilmi Güler participated the meeting too which is held on April 1-2, 2004 in lstanbul, Conrad Hotel. Kayseri ve Civarı Elektrik A.Ş. Company lntroduction / Şirket Tanıtımı Page: 56-62 W ex e a visited Kayseri and Environs Electricity Coop which is the one and only mple tor advantages of private sector administration in electricity distribution and received information from General Manager Lawyer Şadi Büyükkeçecion the company where latest technological methods are applied. Renewable Energy Law Draft Research / Araştırma Page: 64-70 We talked to NGO representatives and authorities of investor companies on hydro energy and wind power stations which are some of Turkey's renewable eEnneerrggyy raensdo uNr ac teusr aa! bRo uets oRuer cn ee sw aa bn lde aEsnkeerdg yt hLeai rwoDp irnaifot npsr eopna tr heed Db ryaMf t .i n i s t r y o f "UTES Gains Speed on Clean Energy Works" lnterview / Söyleşi Page: 72-73 5. National Clean Energy Symposium UTES will be held on May 26-28, 2004. Head of Symposium Executive Committee Prof. Dr. Zekai Şen answered our questions on the symposium held for the 5th time this year. Energy Productivity and Development in Turkey Article ı Makale Page: 74-78 in this article, Assistant Prof. Dr. Volkan Ediger gives information on energy efficiency and its importance in development. Assessing the Situation in Electrical Energy Sector Reform Article / Makale Page: 80-84 Ainsstheisssarticle, EMRA, Head of Electricity Market Regulatory, Monitoring and ment Department, Murat H. Erene! evaluates the reform in electrical energy sector. Privatization in Electricity Distribution Article / Makale Page: 85-87 Electrical Engineer Nusret Alemdaroğlu with this article discusses the importance of privatization in electricity distribution. Maintaining Turbine Efficiency Article ı Makale Page: 88-91 in the article wr i tten by Cari Hjerpe vital importance of efficiency in gas fuelled turbines in ali kinds of power stations in terms of performance.

i l Uretim ve yatırım, gücünü ondan alır! Bugün Türkiye'de 200'den fazla tesisin elektriğini Zorlu Enerji sağlıyor. Elektrik ve buhar üreten kuruluş uluslararası normlardaki tesisleriyle endüstriye güç katıyor. ZORLU ENERJi GROUP OF COMPANIES Zorlu Plaza 34840 Avcılar lstanbul-Türkiye Tel: (0212) 456 23 00 Faks: (0212) 422 00 99 • ZORLU ENERJi (O)ZORLU • ZORLU ENERJi ELECTRICITY GENERATION AUTOPRODUCER GROUP CO. INC • ZORLU O&M POWERPLANTS OPERATION AND MAINTENANCE SERViCE$ CO. INC. • ZORLU INDUSTRIALAND POWERPLANTS CONSTRUCTION CO. INC • ZORLU PETROGAS OIL & GASCO. INC.• ZORLU ELECTRICITY WHOLESALE, IMPORTAND EXPORTCO. INC. • ZORLU NATURAL GAS WHOLESALE, IMPORT AND EXPORT CO. INC.

6 ENERGY & ECOGENERATION WORLD DERGiSi - TEKNiK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş,• •.,,•..,.;'. .ı, . 30 N'lsan 2004 • 6]'.IN:CEL Y}U<:fr FiYATLARU\llN l{ARSltAS'.ORlLll/l'A TAJlliOSU & & (KDV HARİÇ fiyatlar alınmıştır.) ALT ISIL DEGERE GORE YAKJT FIYATI (*) YAKITIAR (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRİK KULLANICILARI i'"in OSB KESİNTİLİ (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI ;.-;n OSB KESİNTİSİZ (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRİK KULLANICILARI i in SANAYİ KESİNTİLİ (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRİK KULLANICILARI i in SANAYİ KESİNTİSİZ (lstanbul-lGDAŞJ Serbest Tüketici Olan PROSES ve BUHAR KULLANICILARI için SANAYİ (lstanbul-lGDAŞ) Serbest Tüketici Olmayan PROSES ve BUHAR KULLANICILARI için SANAYİ (İstanbul-İGDAŞ) ISITMA SANAYİ (İGDAŞ) KONUT (İGDAŞ) RESMİ DAİRE BÜYÜK SANAYİ MİX LPG KÜÇÜK SANAYİ PROPAN KONUT PROPAN SOMA (İSTANBUL) İTHAL (İSTANBUL) NAFTA {POAŞ) FUEL-OiL NO:6 (İSTANBUL AVRUPA YAKAS!) (POAŞ) FUEL-OİL NO:4 KALORİFER VAKiTi (iSTANBULAVRUPA YAKASI) (POAŞ) MOTORİN (İSTANBUL AVRUPA YAKASI) SANAYİ TEK TERİM · TARİFE KONUT TİCARETHANE ve RESMİ DAİRE ALT ISIL DEĞERİ 8,250 kcal/m1 8.250 kcal/nı3 8.250 kca!/m3 8.250 kcal/m3 8.250 kcal/m3 8.250 kcal/m3 8.250 kcal/m3 8.250 kcal/m3 8.250 kcal/m3 1 1 .000 kcal/kg 11.100 kca!/kg 11.100 kca!/kg 5.500 kcal/kg 7 .000 kcal/kg 10.550 kcal/kg 9.200 kcal/kg 9.700 kca!/kg 10.200 kcal/kg 860 kcal/kW) 860 kcal/kW 860 kca l /kW ÜDSETĞ IESRI İL 9.155 kcal/m3 9.155 kcal/m3 9.155 kcal/m1 9.755 kcal/m3 9.155 kcal/m3 9.155 kcal/m3 9.155 kcal/m3 9.155 kcal/m3 9.155 kcal/m3 11.900 kcal/kg 12.000 kcal/kg 12.000 kcal/kg 6.000 kcal/kg 7 .500 kcal/kg 1 1 .500 kcal/kg 10.300 kcal/kg 10.500 kcal/kg 10.800 kca1/kg 860 kcal/kWh 860 kcal/kWh 860 kcal/kWh BİRİM FİYAT! 1()00 KCAL için 1000 KO\L için TL USD (**) 277.988 TL/m3 0,161 USD/m3 O,133 Euro/m3 26.423 0,019 225.442 TUm3 0,166 USD/ın3 0,138 Euro/m3 27.326 0,020 226.707 TL/m3 0,167 USD/m 3 O, 139 Euro/ml 27.480 0,020 234.460 TUm3 O, 173 USD/m3 0,143 Euro/m3 28.419 0,021 241.211 TUm3 O,178 USD/m3 O, 148 Euro/m3 29.238 0,022 269.639 TUm3 O,199 USD/m3 O,1 6 5 Euro/m3 32.684 0,024 269.639 TUm3 O, 199 USD/m3 O, 165 Euro/m3 32.684 0,024 269.640 TUm3 O,199 USD/m3 O,1 6 5 Euro/m3 32.684 0,024 269.640 TUm3 0,199 U5D/m3 O,1 65 Euro/m3 32.684 0,024 . , 1 .215.000 TUkg 0,897 USD/kg 0,744 Euro/kg 110.455 0,082 1 .348.000 TUkg 0,99S USD/kg 0,825 Euro/kg 121.441 0,090 1.352,000 TUkg 0,998 USD/kg 0,827 Euro/kg 121.802 0,090 ' 169.491 TUKg O,125 USD/kg O,104 Euro/kg 30.817 0,023 220,339 TUKg O,163 USD/kg O,1 3 5 Euro/kg 31.477 0,023 ,'< ,�-� 325.233 TUkg 0,240 USD/kg O, 1 9 9 Euro/kg 30.828 0,023 378.434 TUkg 0,279 USD/kg 0,232 Euro/kg 41,134 0,030 688.136 TUkg 0,508 USD/kg 0,421 Euro/kg 70.942 0,052 1.402.091 TUkg 1,035 USD/kg 0,858 Euro/kg 137.460 0,101 119.800 TUkWh 0,088 USD/kW 0,073 Euro/kWI 139.302 0,103 134.190 TUkWh 0,099 USD/kW 0,082 Euro/kWI 156.035 0,115 151.950 TUkWh O,1 1 2 USD/kW 0,093 Euro/kW) 176.686 0,130 (*) Yakıtların herhangi bir cihazdayakılmadan önceki ve satış noktasındaki birim fiyatları dikkate alınarak belirlenmiş fiyatlardır. (**) 20 Nisan 2004 tarihi itibariyle Merkez Bankası Efektif Satış Fiyatları ; 1.355.139 TL/$ , 1.634.026 TL/e 'dur. ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI 1000 KCAL için EURO (**) 0,016 0,017 0,017 0,01 7 0,018 0,020 0,020 0,020 0,020 0,068 0,074 0,075 0,019 0,019 0,019 0,025 0,043 0,084 0,085 0,095 0,108

.. .. eneriinizle dünyayı döndürün enerjinizle dünyayı döndürün .. . dö n durun enerıınız/e d.. .. ,z\e dünyayı unyay1 �iniz/e d .. . . 1 dünvayı unyayı döndürün enerj ı nız e ' dön dürün ener ıı n Anneciğim, elektrik hiç uyumaz mı? Ya zilyonlarca ampul aynı anda yakılırsa... Eskimoların buz evlerinde priz olur mu? Emin değil misiniz? Biz eminiz! İşinize güç katacak bilgi birikimi Enerji... Bugünün ve geleceğin en gözde, en stratejik yatırımı... Peki, enerji santrali kurarken, işletirken ve bakımını yaptırırken güçlü bir ortaktan destek almaya ne dersiniz? Üstelik bu ortak, enerji ve otomasyon sistemleri konusunda dünyanın en tanınmış lider bir kuruluşuysa... Evet, Siemens... Siemens Türkiye, projenizin geliştirilmesinden mühendisliğine, imalattan devreye almaya ve bakım hizmetlerine, uzman kadrolarıyla enerji santrallarinin yapımında, yenilenmesinde ya da işletilmesinde güvenilir ortağınızdır. Türkiye enerji sektörüne 191 3'den bu yana 1 00'ün üzerinde projeyle aralıksız olarak hizmet veren Siemens Türkiye kesintisiz, ekonomik ve çevreyle uyumlu enerji üretiminde sizleri sürekli ve güvenilir bir ortaklığa davet ediyor... - .. ... � ;::::�:.: :::; � � ... ' . . , .............. ') \ .................. ,.:::················ . . ' .. . ......... .... . . . . . . . . : ............... :::::::=::::::::::::::. t, .• . . . f• •••••••••••••••• , . . ..... . . . ...... . . . . . . . �::::::::::::::::::::::: . ' ............. ....... . , .................... ., , . . . . . ! � · · · · · · · · · · ·· SIEMENS Powering your success Enerji Üretimi www.siemens.com.tr

8 HABERLER / NEWS EPDK'dan haberler News from EMRA K.Ereğli-Düzce ihalesi Aksa'nın E p D Energy Market Regu/atory Authority's bidding for Natura/ Gas City Distribution K Licensing held for Ereğli in Black Sea Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun, Karadeniz Ereğli ve Düzce için yapmış olduğu Doğal Gaz Şehir Dağıtım Lisansı ihalesini, 0,034 cenUkWh fiyat veren Aksa Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. kazandı. 8 Nisan 2004 tarihinde Kurum binasında yapılan ihaleye İlci Doğal Gaz İşletme, Dağıtım Sanayi ve Ticaret A.Ş., Fernas inşaat Ltd. Şii., HSV İnşaat Sanayi Pazarlama ve Ticaret A.Ş., Metangaz Şehir Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. katıldı. En düşük fiyatı veren üç şirketten biri olan Fernas İnşaat 0,069 cent/kWh olan zarf fiyatından eksiltmeye gitmeyince, ihale 0,068 cenUkWh fiyat veren Aksa A.Ş. ile 0,055 cenU kWh fiyat veren Metangaz A.Ş. arasında gerçekleşti. MetangazA.Ş. fiyatını0,035 cenU kWh'e kadar indirmesine karşın, ihalenin galibi 0,034 cenUkWh ile Aksa A.Ş. oldu. Aksa A.Ş., aynı zamanda bugüne kadar yapılan ihaleler içinde en düşük fiyatı veren şirket oldu. Firma K.Ereğli - Düzce Doğal Gaz Dağıtım İhalesine Katılan Firmalar ı ilk Fiyat Son Fiyat cenUkWh ıcenUkWh Aksa Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. 0,068 10,034 1 Metangaz Şehir Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. 0,055 I 0,035 1 Fernas inşaat ltd. Şti 0,069 1 HSV inşaat Sanayi Pazarlama ve Ticaret A.Ş. 0,071 t 1 ilci Doğal Gaz işletme, Dağıtım Sanayi ve Ticaret A.Ş. 0,249 Gemlik İhalesini Anadolu Gaz kazandı EPDK'nın Gemlik için düzenlemiş olduğu Doğal Şti. katıldı. Ancak, Gazdağ Ltd. Şti'nin ihale Gaz Şehir Dağıtım Lisansı ihalesini Anadolu dosyası hatalıolduğuiçin açık eksiltme, Cengiz Doğalgaz Dağıtım A.Ş., 0,239 cent/kWh fiyat inşaat ile Anadolu A.Ş. arasında gerçekleşti. ile kazandı. ihaleye Anadolu A.Ş.'nin yanı sıra Anadolu A.Ş. 0,249 cent/kWh olan zarffiyatını Cengiz inşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. (0,250 0,239 cent/kWh'e düşürerek ihalenin galibi olur cent/kWh) ile Gazdağ Gaz Dağıtım Ticaret Ltd. ken, Cengizİnşaatise 0,240 cenl/kWhfiyatta kaldı. EPDK 2004 ihale �rogramını belirledi Enfil' jLE,iyp�ası Düzenleme Kurulu doğal gaz dağıtım lisansıihalelerine çıkılacak illeri ve ihale ilan tarihlerini içeren "2004 yılı İhale Programı"nı belirledi. EPDK tarafından yapılan açıklamaya göre, aralarında İzmir, Denizli, Gaziantep, Kahramanmaraş, Antalya, Malatya, Adana gibi sanayileşmiş iller de olmak üzere 19 şehir ve 16 ilçeyi kapsayan 1 8 dağıtım bölgesi için daha dağıtım lisansıihalesine çıkılacağı bildirildi. Nisan ayı içinde Karadeniz EreğliDüzce ve daha önce ertelenmiş olan Gemlik ihalelerini gerçekleştiren EPDK, Çanakkale ihalesini 3 Haziran 2004 tarihinde yapacak. İhale yapı lacak şehir ve ilçeler ile ay olarak ihale ilan tarihleri şu şekilde olacak. ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI r } ın\ ,, Şehirler İhaı1 İlany'rihi İzmir-Torbalı-Kemalpaşa-Aliağa Nisan Polatlı Mayıs Denizli Mayıs Gaziantep Haziran Kırklareli-Lüleburgaz-Çerkezköy Haziran Manisa-Akhisar-Turgutlu Temmuz Bilecik-Bozüyük Temmuz Kahramanmaraş Ağustos Ağustos Malatya Ağustos Yozgat-Sorgun Eylül Adana-Osmaniye-İskenderun Eylül Isparta-Burdur Eylül Aydın-Nazilli-Söke Ekim Afyon-Bolvadin-Çay Ekim Mersin-Tarsus Kasım Niğde Kasım Antalya Aralık Kars Aralık and Düzce districts has been given to successful bidder, Aksa Natura/ Gas Distribution Coop with a price of 0,034 cent/kWh. EMRA 's Natura/ Gas City Distribution Licensing bidding opened for Gemlik is given to successful bidder, Anadolu Natura/ Gas Distribution Coop with a price given 0,239 cent/kWh. EMRA continues to open biddings for natura/ gas distribution licensing and announced "2004 Bidding Program" inc/uding names of cities where biddings wi/1 be opened and bidding announcement dates. According to statements given by EMRA, there will be more distribution licensing biddings opened for industrialized cities such as İzmir, Denizli, Gaziantep, Kahramanmaraş, Antalya, Malatya, and Adana with a total number of 19 and 16 more districts to conclude a total of 18 distribution zones. EMRA concluding biddings for Ereğli in B/ack Sea, Düzce and a/so prolonged bidding for Gemlik within this month of April, wi/1 hold Çanakkale bidding on June 3 2004. EMRA continues to hold biddings for Natura/ Gas City Distribution and provided licenses for 13 legal entities within the framework of E/ectricity Market Licensing Directive requirements rJetermined with decisions dated 01/03/2004, 09/03/2004, 16/03/2004, 23/031.a ?f!• and 30/03/2004. According to a decisiel published in Official Gazette datedApril 07, 2004 numbered 25426, 9 companies received licenses for Production, 2 companies for Wholesale, and 2 companies forAutoproducer. Meanwhile EMRA continues to prepare secondary legislation within the framework of Petrol Market Law, and presented three more directive draft related to the matter to the attention of public. Petrol Market Communication and Registration Directive Draft, Petrol Market Tariffs' Directive Draft, Technica/ Criteria for Petrol Market Directive Draft are presented to public's attention and opinions on its web site (www.epdk.org.tr). Text will be open for submission ofsector's opinions and suggestions and wi/1 conclude its final stage afterreceiving assessment of market participants and p/ayers.

HABERLER / NEWS EPDK'dan 13 lisans Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, 01/03/2004, 09/03/2004, 16/03/2004, 23/ 03/2004, 30/03/2004 tarihli Kararlarıyla, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde 13 tüzel kişiye lisans verdi. 07 Nisan 2004 tarihli ve 25426 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, 9 firma Üretim, 2 firma Toptan Satış, 2 firma ise Otoprodüktör lisansı aldılar. S.NO TiCARET ÜNVANI YERi Türkmen'in Allın Asrı TESiSiN TİPİ KURULUGÜCÜ (MW) TÜRÜ Toptan Satı ş Lisansı LISANSIN SÜRESi 30/03/2004tarihinden itibaren 10 yıl I Eleklrik Enerjisi Toptan Satış Anonim Şirketi . Adana ili. Seyhan Y�nı Adana l_mar _lnşa�t !içesi, Adana Batı Tı caret Anonım Şırketı Atıksu Arıtma Tesisi Elektrik üretim Anonim 3 I Şirketi B i ogaz 803 kW Oto rod0ktör .3.0/0312_004 L, P tarıhınden ıtı baren j ısansı 15 yı l -------r-- 30103/2004 Tuncel i-Ovacık Hidra-elektrik 19,2MW (Mer can HES) El ektrik Üretim Anonim 4 Şirketi Gümüşhane Hidra-elektrik 85MW (Kürtün HES) IEl . ektrik üret . im Ano . nim Şirketi Diyarbakır-Silvan (Batman HES) !Hidro.etektri k ı 192 MW !���'I!I;�:�I:1i ü re ı ım Şırnak ili, Silopi i l çesi Asfaltit Yakıttı 1 1O MW IG0rmat Elektrik Üret i m ! Aydı � ili. Germc�cik Anonim Şirketi �::� İi ômcrbeyh Tezcan Galvanizli Yapı Kocaeli ili Organize Jeo-tormal 8 Elemanları Sanayi ve ! Sanayi Bölgesi ! Ticaret Anonim Şirketi Arsıanbey Beldesi Marmara Elektrik Enerjisi ithalat ihracat Dajal Gaz vo Toptan Tıcaret Anonim Şirket! Samanda9 Rüzgar Hatay lıı, Samanda0 10 Ene�lsinden Elektrik j lrçesi, lv\eydan • Rü Üretim Santralı Limited Tekabaşı • Sama_ndaQıı zgar Şı rkoU MaQaracık Wıevku L 1 1 g:tı �°!rj�El ektri k Uşak hı al Gaz Ankara iti, Ostim 12 b:ı7mO ��:�� eı\ r keti Organi ze Sana�i O�al Gaz 1-- -----B_öl::.ge --l s lstanb�l l!ı, l(umburgaz ilçesi, �ami l oba Köy0 Rüzgar Kurşun ı ePe Mevkii S0MW Üretim Lisansı tarihinden itibaren üretim Lisansı Üretim Lisansı Üretim lisansı üret i m Lisansı Otoprodüktör Lisansı Toptan Satış Lisansı Oretı rn üretım Lısansı 10 yıl 30/03/2004 tarihinden iti baren 10yıl30/03/2004 tarihinden itibaren 10ytl23/03/2004 tarihinden itibaren 20 yıl 23103/2004 tarihinden itibaren 40 yıl 23103/2004 tar i hinden it i baren 15yıl 16/03/2004 tarıhlnden itibaren 10 yı l 01/0312004 tonh!ndon itı baren 15yıl01/03/2004 tarih i . den itibaren ---j�'' ' la,i�i��n EPDK petrol piyasası çalışmalarını sürdürüyor Petrol Piyasası Kanunu çerçevesinde ikincil mevzuatın hazırlanmasıçalışmalarını sürdüren EPDK, konuyla ilgili üç yönetmelik taslağınıdaha kamuoyunun bilgisine sundu. Petrol Piyasası İletişim ve Kayıt Yönetmeliği Taslağı, Petrol Piyasası Tarifeler Yönetmeliği Taslağı, Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmelik Taslağı Kurum lnternet adresinde (www.epdk.org.tr) kamuoyunun görüş ve önerilerine sunuldu. Sektörün görüş ve önerilere açık tutulacak olan metin, piyasakatılımcılardan gelen değerlendirmelerçerçevesindeson halinialacak. Söz konusu yönetmelik taslakları, "501 5 sayılı Petrol Piyasası Kanununa uygun olarak, petrol piyasasının sağlıklı ve düzenli işleyişinin sağ lanması için Kuruma yapılacak bildirimlerde uyulması gereken usul ve esasları belirlemek" amacıyla hazırlandı. "Petrol piyasasına ilişkin bildirim yükümlülük lerinin yerine getirilmesine ve lisans sahiplerinin kayıt düzenlerinde yer alması gerekli asgari hususlara dair usul ve esasları kapsayan" yönetmelik "Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar", "Genel Esaslar, Bildirim Türleri ve Bildirimler'' ve "Lisans Sahipleri Kayıt Düzeni" bölümlerinden oluşuyor. Bilindiği gibi Kurum daha önce de Lisans Yönetmeliği Taslağını İnternet aracılığı ile kamuoyunun görüşüne açmış, çeşitli idarelerden, sivil toplum örgütlerinden ve şirketlerden çok sayıda alınan görüşler değerlendirmişti. EPDK'danyapılanaçıklamaya göre, diğeryönetmelik çalışmalarıdaönümüzdeki günlerde tamamlayarak kamuoyunun görüşlerine sunulacak. ENERJİ & KOJENERASYON OÜNYASI 9 ISIYI İSTEDİĞİNİZ YERE KAYI PSIZ TASIMAK; ' BİZİM İSİMİZ... ' Kullanım Alanları - Buhar ve Sıcak Suyun Taşınması - Bölgesel ve Merkezi ısıtma Sistemleri - Jeotermal Akışkanların Taşınması - Soguk Akışkanların Taşınması Enerji ve Yönetim Danışmanlık ve Temsilcilik Ltd. Şti. Acarlar iş Merkezi B Blok Kat: 2 81640 Kavacık/istanbul Tel: (0216) 425 68 62/63 . Fax (0216) 425 38 10 . e-mail: mrk@sinerji-a.com LOGSTOR ///ı Logstor Ror -a member of the Logstor Ror Group Logstor Ror a/s . Danmarksvej 1 1 . DK-9670 Logstor Tel +45 99 66 10 00 . Fax +45 99 66 11 80 . info@logstor.com. www. logstor.com

10 HABERLER/ NEWS Enerji Bakanlığı ve DPT işbirliği yapacak Enerji kaynaklarında çeşitlendirme konusunda yeni strateji geliştiren hükümet, yerli kaynaklardan elde edilecek santral projelerini yeniden gündemine aldı. Çalışmalarda Enerji Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) işbirliği yapacak. Türkiye'nin elektrik sektörü için hazırlanan Elektrik Strateji Belgesi'ndeki arz güvenliğinin sağlanabilmesi açısından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nca verilen direktifler çerçevesinde 1 O adet yeni termik santral projesinin fizibilite etütlerinin yeniden güncelleme çalışmalarına başlandı. EÜAŞ, bu doğrultuda bu yıldan itibaren termik santrallerin hazır olan fizibilitelerini güncellemeyi, hazır olmayanları da tamamlayarak fizibilite etüdü raporlarını oluşturmayı programına aldı. EÜAŞ'ın yapacağı yeni termik santral hazırlıklarına yönelik fizibilite etüdü hazırlama çalışmaları kapsamında Türkiye'nin linyit rezervlerinin bulunduğu sahaların olması dikkat çekiyor. Yüksek Planlama Kurulu'nca (YPK) kabul edilen Türkiye Elektrik Stratejisi Belgesi'nde yer alan yatırım stratejisine göre yeni yatırım planlamalarını Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve DPT birlikte yapacaklar. Elektrik stratejisi yol haritasında üretim kapasite projeksiyonunda esas alınan talep tahminleri yeniden ETKB ve DPT tarafından 30 Nisan 2004 tarihine kadar belirlenecek. Programa göre Afşin-C Termik santralinde kurulacak 4x350 MW kurulu gücündeki santral için 1.7 milyar dolar, yine D termik santrali projesi için de aynı tutarda yatırım öngörülüyor. Çatalağzı Termik Santrali'ne inşa edilecek ek üniteli santral 300 MW kurulu gücünde olacak. 21 O MW kurulu güçte Orhaneli Termik Santrali için 300 milyon dolarlık bir yatırım bedeli hesaplanırken yine önemli rezervlerin ENERJİ & KOJENERASYON DÜNYASI ı.... bulunduğu Çayırhan B Termik Santrali'nin de 160 MW kurulu gücünde iki üniteden oluşması planlanıyor. EÜAŞ'ın programına aldığı Seyitömer Termik Santrali'nin 4. ünitesinin 150 MW gücünde olması planlanırken, bu santral için 260 milyon dolarlık bir harcama öngörülüyor. 300 MW kurulu gücündeki Tunçbilek Santrali için 450 milyon dolarlık yatırım bedeli öngörülüyor. Adıyaman Gölbaşı Termik Santrali 230 milyon dolarlık yatırımla 125 MW gücünde ve Bolu Göynük Termik Santrali'nin de 250 milyon dolarlık yatırımla 157.7 MW kurulu güç ile inşa edilmesi hedefleniyor. Ministry of Energy and State Planning Organization Cooperate The government developing new strategies in diversification of energy resources decided to include power stations projects that will use local resources into its agenda again. Ministry of Energy and State Planning Organization will cooperate in relevant works and procedures. Within the framework of the Directives placed by Ministry of Energy and Natural Resources in order to provide the supply security mentioned in Electricity Strategy Document which is prepared for electricity sector of Turkey, it is started to update feasibility researches held on 1 O new thermal power plant projects. Electricity Generation lncorporated Company (EÜAŞ) renewed its program and consequently decided to update feasibility reports of thermal power plants that are already prepared starting this year and to complete feasibility research reports that are not ready. it is very interesting to see that Turkey's lignite coal reserve fields are enclosed within the preparation works carried out by EÜAŞ on the feasibility researches far new thermal power plants.

For us, better science is just second nature. More !han ever, today·s world demands clean, dependable energy. At GE energy, we provide a wıde range of products and services desıgned to help you delıver ımproved output and effıcıency wlııle nıeetıng ıncreasıngly strıct envıronmental requırements. Backed by more than a century of experıence and an ınstalled base of power geııeratıon equıpment ın more than 120 countrıes, we lıave the flexıbılıty to meet your nıost challengıng applıcatıons so you can breathe a lıttle easıer. Let us put the power of technology. experıence, and ınnovatıon to work for you. GE energy gepower.com imagination at work • GR ea sp, a Si r t, ePaamr t, sH/y dP rl aon, ta On dp t Wi mi ni zda t Ti ounr bSi noef tsw/aTr eu rabnodc oSme rpvriecsesso /r sT/&GDe an en rda tSour sb s/t aNt ui ocnl eAa ru tEonme ar gt iyo n/ /D Aı s itrr iQb uutaeldi t yPSo ewrevri c/eCs o/n [t rnoel sr g/y PRaecnktaagt si n /g M/ ol nnsitt aolrl ıantgi o an ,n dM aDı ınatgennoasnt ci ces,

12 HABERLER / NEWS Elektrik üretimi arttı Devlet istatistik Enstitüsü (DİE) 2003 yılının dördüncü çeyreğine ait "Elektrik Üretim ve Dağıtım Anketi" sonuçlarını açıkladı. Buna göre 2003 yılının dördüncü çeyreğinde elektrik üretimi bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.59 oranında azalırken 2002 yılının dördüncü çeyreğine göre yüzde 8.43 oranında artış gösterdi. DİE'nin konuya ilişkin duyurusunda şöyle deni ldi : O Elektrik enerjisi üretimi 2003 yılı 4. Döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8.43 artarken, 2003 yılı 3. Dönemine göre ise yüzde 0.59 azaldı . O 2003 yılı 4. Döneminde elektrik enerjisinin yüzde 33.24' ü Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından, yüzde 37.52'si Üretim Şirketleri tarafından üretildi. O EÜAŞ' ın üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde17.5 oranında azalırken, Üretim Şirketlerinde yüzde 77.8 oranında artış gözlendi. O 2003 yılı 4. Döneminde enerji kaynaklarına göre brüt elektrik enerjisi üretiminin yüzde 44.BB' i doğalgaz, yüzde 21 .25'i su, yüzde17.95'i de linyit ile çalışan santrallerden sağlandı. O 2003 yılı 4. Döneminde elektrik enerjisinin yüzde 46.0?'si sanayide, yüzde 20.53'ü meskenlerde tüketildi. Elektrik tüketimi; 2003 yılı 4. Döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11.80 oranında artarak 30 764 GWh olarak gerçekleşti. O 2003 yılı 4. Döneminde 2002 yılı 4. Dönemine göre elektrik dağıtım şirketlerinin elektrik satış gelirleri cari fiyatlarla yüzde 14.83 oranında arttı. ENERJi & KOJENERASYON OONYASI O Üretilen elektriğin 2003 yılı 4. Döneminde; 28 503.2 GWh ' ı termik, 7 693.9 GWh ' ı hidrolik ve 15.7 GWh' ı da rüzgar enerjisi olarak gerçekleşti. 2003 yılı 4. Döneminde termik elektrik enerjisi üretimi 2002 yılı 4. Dönemine göre yüzde 16.6 oranında artarken, hidrolik elektrik enerjisi üretimi de yüzde 14 oranında azaldı. 2003 yılı geçici sonuçlarına göre 4. Dönemde üretilen elektriğin yıl içindeki oranı yüzde 25.8 olarak tespit edildi. O 2003 yılı 4. Döneminde kuruluşlara göre üretimin; yüzde 33.24'ü EÜAŞ, yüzde 37.52'si Üretim Şirketleri, yüzde1 7.67'si Otoprodüktörlerve yüzde1 1 .57'si EÜAŞ'a Bağlı Ortaklıklar bünyesindeki santraller tarafından gerçekleşmiştir. Bir önceki yılın aynı dönemine göre elektrik üretimi; EÜAŞ'de yüzde17.5 oranında azalırken, Üretim Şirketlerinde yüzde 77.8 oranında arttı, Otoprodüktörlerde yüzde 17.6 oranında arttı ve EÜAŞ'a Bağlı Ortaklıklarda ise yüzde13.6 oranında azaldı . O 2003 yılı 4. Döneminde enerji kaynakları na göre brüt elektrik enerjisi üretiminin yüzde 44.88'i doğal gaz, yüzde 21 .25' i su, yüzde 17.95'i linyit, yüzde 9.09'u taşkömürü yüzde 5.46'sı fuel-oil, ve yüzde1 .37'si de diğer kaynaklardan sağlandı. Birönceki yılın aynı dönemine göre doğal gaz yüzde17.1 arttı, su yüzde14 ve linyit kaynaklı üretim ise yüzde 3 oranında azaldı. O 2003 yılı 4. Döneminde ise; yüzde 46.0?'si sanayi ve otoprodüktörler, yüzde 20.53'ü meskenler, yüzde 9.76'sı ticarethaneler yüzde 4.21 ' i resmi daire, yüzde 6.11'i tarımsal sulama, yüzde 5.20'si sokak aydınlatması, yüzde 1 .03'ü şantiye ve yüzde7.09'u da diğer (EÜAŞ direkt satışları dahil) sektörlerde tüketildi. Kullanım alanlarına göre elektrik tüketimini bir önceki yılın aynı dönemine göre incelendiğinde; sanayi ve otoprodüktörlerde yüzde 12.36, meskenlerde yüzde 3.36, ticarethanelerde yüzde 30.57 oranında artış gözlendi. E/ectricity generation increased State lnstitute of Statistics (DİE) announced "E/ectricity Generation and Distribution Po/1" results for fourth quarter of 2003. According to these results, e/ectricity generation decreased at a rate of 0.59% in fourth quarter of 2003 compared to the /ast quarter of the same year but increased at a rate of 8.43% compared to fourth quarter of 2002. Electrica/ energy generation increased at a rate of 8.43% in fourth quarter of 2003 compared to the same period of previous year but decreased at a rate of 0.59% compared to third quarter of 2003. in fourth quarter of 2003, 33.24% of total electrical energy generation belongs to Electricity Generation lncorporated Company (EÜAŞ) where 37.52% is produced by auto producers.

Dünya Bankası'nın Yenilenebilir Enerji Kredisi onaylandı ö s D e n ü k g n t ö ö y r r a ü ü l n e B n e a n 2n e 0 k rj 2 a i . y s 0 a 3 ı t ı( m r D ı i m l B y l ) o a , n r ı T n d a ü o r l d k a e i r y s t t e u e t ' k d a e r o ı ln m ö d z a a e s k ı l i 'KYreendiil leenr deeb ivl iar d Ee n4eyrıj li gKe rr ei öd di sei 'mn ie soi zn a1y2l aydı lıa. kadar uzayabilecek. Yt aarpi hı ll ai nTaüçr kı klEa lme katdr ai k pPr oi yj eansi na saımYaacsı naısnı, v" 2e0 10 81 M a r t a l a n 2E00l e4k'tter iYk üSk seekkt öPrl aün lRa me faoKr monsSetyr ai ot enjai ys iı dt aor ğa rf uı nl tduas nu ni şdl ea t öi l ze enl , sseuk vt öer er üazi tgvaer gö izbei lyseenki tl eö r oneldbuilğirukbaeylni aikldlai.rdan enerji üretimini artırmak" rt MARC Steam Turbines yPar opjıes, ıhnüdkaü hmüekt üi nmbee tl i rgl ea dr iağni , t 'i ys ei ng ieer lee kk tt ri irkmpei yyaesna, yöezrel il vsee ky teönri ül enn ge eb ni l iirşkl eatyi lnma ek lsai r' döannc eelni kelrej ir üi nr ee tde en Tb aüğr kl ıi ky ae l'aycea kd. ePsrtoej ek apyrr oı cgar , aDmüın yç ae rBçaenvkeassiın' ndı en Au yvur umpl au oBliar lci ğa ik' n, ibnuçaelvarnedsae löez ne el srjei khteödr eyfal teırriıyml e larını teşvik ederken hükümete yeni sorum luluklar yüklemeyecek. OK anlak yı nl amnaaBn aknrkeadsi ,ıö( Tz eSlKsBe )kvt öe rkeaami tuTyüar ak ii tyTe üSr kı ni yaei Ks aahl ki pı nl emr ian eB ad nakğaı tsı ı l a( Tc aKkB. )Bt au r ça efı rnçdeavne ud yegsupnopnrsooj er y dh o i a sl p s a ı e r l ı a l e b c r u a , l t k m ic t a a o s r p i ı v l b ae e m i k h l y e ra a n c i t y ı a r o ı t r m k. rıend5i l e0 r0dme idl yaohni l Tv aSdKeB4v ey ı Tl ı Kg Be 'rni iön dveemr eecseiğzi, karzead mi l ei r d1 e2 yıla uzayabilecek. Kredi riskine bağ lı olarak bankalar vadeleri uzatıp kısal tabilecek. Long-life reliability - high energy output. We meet your challenge - contact us! HABERLER / NEWS Renewable Energy Loan is approved by World Bank World Bank (WB) approved a total of 202.03 million USD of "Renewable Energy Loan" that is expected to supply support to private sector's energy investments in Turkey. Due dates of loans wi/1 be able to be prolonged for 4 years on non-recourse ones and up to 12 years maximum. According to the provided information, it is stated that the goal of the projeci is "to increase energy generation using renewable resources such as water and wind run and owned by the private sector in relevance to Turkish E/ectricity Market Law dated 2001 and Electricity Sector Reform Strategy approved by Supreme Planning Council on March 18 2004". Approved loan wi/1 be distributed by private sector owned Türkiye Sınai Kalkınma Bankası {Turkish lndustria/ Development Bank TSKB) and public owned Türkiye Kalkınma Bankası (Turkish Development Bank TKB) to appropriate projects. in this extent, it is expected to have a total investment of 500 million USD including sponsor share lots, commercial and export credits. B+V lndustrletechnlk GmbH Hermann-Blohm-Str. 5 B+V lndustrietechni k 20457 Hamburg, Germany Phone: +49 40 3011-1347 Fax: +49 40 3011 -1952 E-mail: turbine@tkl-bvi.thyssenkrupp.com www.bv-industrie.de

1 HABERLER / NEWS Türkpetrol'den Teknelere ÖTV'siz Akaryakıt Satışı ÖTV'siz yakıt alma hakkına sahip tüm tekneler Türkpetrol'ün İstanbul'daki Kireçburnu ve Kabataş istasyonlarından güvenle yakıtlarını alıyorlar. istasyonların rıhtımına yanaşan tekneler otomobil yakıtı alır gibi litre ve TL miktarını görecek şekilde pompalardan aka yakıtlarını, temin ediyorlar. Deniz ista yonlarındaki pompaların en önemli özelli s k r­­ lerinden biri olan yüksekemiş hızıda teknelerin kısa sürede, güvenli ve hızlı bir şekilde aka yakıtlarını almalarını sağlıyor. r1 Ocak 2004 tarihinden itibaren yürürlükte olan tebliğe göre Deniz Ticaret Odası, Liman Ba kanlığı ve Vergi Dairesi tarafından onaylı yak ş ıt alım defteri ile başvuran tekneler büyük bir kolaylıkla akaryakıtlarını temin ediyorlar. Turcas Petrol yetkilileri satışla rin üzerinde gerçekleştiğini vu r r ı g n u , l hae y dae r fale k, istasyon rıhtımından teknelere direkt satış yapacak istasyon sayısını artırmayı planla dıklarını belirtiyorlar. 1Ankara Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali açıldı Baymina Enerji A.Ş. tarafından Ya tiriplm-iişşleot lamno dAenl ik aile ra g D e o rç ğ eak l l g eaş z Kombine Çevrim Santrali Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler tarafından açıldı. Açılışa, Belçika Veliaht Prensi Ekselans Philippe, Belçika Ekonomi ve Enerji Bakanı Fientje Moerman, Tractabel EGI G B enel Müdürü ve SUEZ Yönetim Kurulu aşkan Yardımcısı Dirk Beeuwsaert ve Baymina Enerji A.Ş. Genel Müdürü Ezio Di Stanislao da katıldı. Açılışta bir konuşma yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Güler, Türkiye'nin yabancı sermayeye çok önem verdiğini belirterek, bunun için önemli çalışmalar içinde olduklarını kaydetti. Güler, bunun için hukuki alanda yasalar çıkardıklarını, piyasa leşmesi, şeffaflaşması ve sernbıensst epribyeas s t a şartlarını n oluşacağı bir ortam için yasalar çıkardıklarını bildirdi. AB hazırlık çalışmaları için de yasaların çıkarıldığını belirten Güler, bunun için özerk kurumlar oluşturduklarını da bildirdi. Enerji sektöründ.e 35 bin MW ola timinin yeni yatırımlarla 37 bin MnWe'lae kçtırki kt ıüğrı en ı belirten Güler, "2007-2009 arasında elektrik üretimi ile·talep arasında kesişme olacak. Yeni yatırımlar gerekecek. Bu yatırımın 500 milyon dola mily r olduğunu düşünürsek, bizim her yıl 3 ar dolarlık yatırım yapmamız gerekecek" diye konuştu. ENERJi & KOJENERASYON DÜNYASI Bu açığı kapatmak için 3 ana grupta yatı rım yapma lerini bildiren Güler, "Byuınislate rd daik n birincisi mevcut yatırımların reha .. bilitasyonu ve kapasite artırımıdır. "� İkinci olarak da lenebilirenerji ko,nuyseunnidvae önyeemnili adımlar atmak istiyoruz. Bunlar küçük hidroelektrik santraller, rüzgar, güneş, jeotermal enerjilerini kapsıyor. Üçüncüsü de kendi sahasında klasik yatırımlar, yani kömür, hidroelektrik santraller ve doğa gaz" dedi. lAçılışta konuşan Baymina Enerji A.Ş. Genel Müdürü Stanislao, santralin planlanan za manda, öngörülen bütçe aşılmada meye geçtiğini belirterek, santralin hissnedişal r e lat r için uzun vadeli biryatırım olduğunu da bildirdi ve gelecek 30 yıl burada olacaklarını vurguladı. Ankara'ya yaklaşık 40 kilometre uzaklıktaki Malıköy mevkiinde bulunan, 770 MW kurulu gücündeki santrali kuran Baymina Enerji A.Ş.'nin, yüzde 95'i Tractebel EGI isimli bir Belçika töründe f şaiar kl ieytei tngeö, sytüezr de en T5ü' ir kd eİ n şeanaetrjŞi isr keekt i olan Mimag'a ait. Santral, tam kapasiteyle çalışmaya başladığında yılda 6.3 milyar kWh elektrik üretecek. Santralin doğalgaz ihtiyacı, Doğalgaz Satış Sözleşmesi çerçevesinde BOTAŞ'tan temin edilecek ve üretilen elektrik de Enerji Satış Sözleşmesi çerçevesinde 16 yıl boyunca TETAŞ'a satılacak. Fue/ oi/ Sa/es from Türkpetrol for Boats without ÖTV Afi eligible boats that can buy fue/ without ÖTV safely buy their fuel from Türkpetrol's stations that are in Kireçburnu and Kabataş, lstanbul. Boats coming alongside the deck of stations are provided with the requested amount of fuel oil from the pumps of these stations just like automobiles buy their fuel being ab/e to see amount of liters and TL. As pumps in sea stations have a feature of high suction rate, it is possible for boats to but their fuel oil in a very short period of time in safety. Ankara Natura/ Gas Combined Cyc/e Station is open Ankara Natura/ Gas Combined Cyc/e Power Station established by Baymina Enerji A. Ş. appliying Build-Operate-Transfer model is opened by Minister of Energy and Natura/ Resources Hilmi Güler. Situated in Malıköy district, approximate/y 40 km away from central Ankara, with an estab/ished capacity of 770 MW, the power station is built by Baymina Enerji A.Ş. 955 of this company belongs to a company from Belgium named Tractebel EGI and 5% belongs to Mimag, a Turkish Construction company active in energy sector. Power station wi/1 start to produce 6.3 bi/lion kWh of electricity annua/ly when it wi/1 be at ful/ capacity. Natura/ gas supply for the power station wi/1 be provided by BOTAş within the framework of Natura/ Gas Sa/es Agreement and produced e/ectricity wi/1 be sold to TETAŞ for 16 years within the framework of signed Energy Sa/es Agreement.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=