FIYATi: 2.000.000 TL. ..-
• • · · tff�WW�lıl� C O NTE NTS / 1 çın de �j eW'. at Um , W a st e recııııeı • �fes & Onrsitt §;neratiıııı Cogeneration Applications in Hotels The decrease in energy cost at a rate of 40% by cogeneration applications is advantageous lor the hotel management costs. They automatically increase the profil and become very effective in this competition atmosphere. Fransa'da Kojenerasyonun Gelisimi Bağlantı koşulları, Fransa'daki kojeneratör tesisi işletmecilerinin en önemli problemini vurgulamaktadır: Kojeneratör tesisi işletmecilerinin "dur ve git" veya "git ve dur" diye adlandırdıkları politika. Makalede kojenerasyon tesisi işletmecilerinin gaz, gücün şebekeye iletimi, planlama ve idari prosedürler ve emisyon düzenlemeleri konularında karşılaştıkları sorunlar ve bu konularda Fransa'nın içinde bulunduğu durum örnekler, tablo ve grafiklerle anlatılıyor. CHP Engine Plants with Heavy-Duty Dual-Fuel Engines for Varied Fuel Utilization Amongsl other business l i elds, B+V lndustrietechnik (BVI) specialises in the design and the installation ol turnkey CHP engine plants, tailor-made to the customer's specilic demands. These plants are designed not only to produce eıectrica l power but also to generale thermal energy such as steam (up to 30 bar), heating water (up to 180 'C) or hot air lor drying purposes (up to 370 'C). The artic l e presents detailed information about these plants and a typical example for BVl's CHP engine plant technology, the Hamoglu planı in Turkey. 1 N D E X Fuel Prices . HarnöSand CHP· lntegrating Novel Combustion of Renewable Fuels and Bio fuels to effective CHP process. Environmental effects of Wartsila Cogeneration Plants The Power of Petropower .. Cogeneration Applications in Hotets CHP EnginePlants with Heavy-Duty Dual -Fuel Engines fer Varied Fueı Ut i lization . Boiler Cycte Water Treatment in Cogeneration Plants. The Cogeneration Developers' Perspective in France Absorption Chitler Groups İÇİNDEKİLER Yakıt Fiyatları .. Hiirnösand CHP· Yenilenebilir ve Bio Yakıtları Üzerinde . . . . Page 8-9 . . . . . . Page12-14 . . . Page18-22 . . . Page24·27 . . . . Page31-32 . . Page34-36 . . Page 38-42 . Page46-53 . . Page 58-60 . Sayfa 8·9 Yeni Yanma Tekniklerinin Kojenerasyona Uygulandığı Bir Tesis . ....... Sayfa 12-14 Wartsila Kojenerasyon Santrallarının Çevreye etkileri. PetroPower'ın Gücü., .. Otellerde Kojenerasyon Uygulamaları . Çeşitli Yakıt Türleri Kullanabilen Ağır ve Çift Yakıt Motorlu Kojenerasyon Santralları. Kojenerasyon Santrallarında Kazan Besi Suyu Şartlandırılması Fransa'da Kojenerasyonun Gelişimi.... Absorpsiyonlu Soğutma Grupları . . Sayfa 18-22 . . . . Sayfa 24-27 . . . Sayfa 31-32 . Sayla 34-36 . . . Sayfa 38-42 .......... Sayfa 46-53 . ... Sayfa 58-60 NEWS FROM ENERGY WORLD • ENERJİ DÜNYASINDAN HABERLER 6 1 ► 15 16 r-7 r-7 28 ► 43 44 ► 55 56 KOJENERASYON DÜNYASI & YENİLENEBİLİR ENERJİ DERGİSİ COGENERATION WORLD & Renewoble Energy Yayın Yürütme Kurulu/ Editorial Executive Board Necat i ARIKAN (Sinerji-A), Yaman AKAR (ENERJISA), Yüksel GÜLER (ZORLU ENERJi), Ö Faruk AYGÜN (Ak Ene�). Savaş YILDIZOĞLU (Erdem i r), Alp ZOR (Topkapı), Mete BAYSAL (IHekno), GökmenTOPUZ (KaleEne�), Ufuk BERK (ENPA), Rk:hard WILLOWS (Centrax), Soren KRUSE (Aa l borg), Robert VERHEY (ABB Alstom), Mehmet TÜRKEL (ENKO) Sahibi ve Yazı İsleri Md. Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. adına Founder and Edııor in Chiel onbehalf ol Tekn i k YayınC11ık, Tan ı t ı m A.$. Süleyman BULAK Yayın Danışmanı ve Yürütme Kurulu Başkanı Publish i ng Ad-.ıiser and Pres i dent Öıkan AĞIŞ YAYIN KURULU/Editorial Board Gen. Yay. Yön. İdari Execulive Editor Admın i sır.ıt ive Reklam Müdürü Advert i semenı Manager Emine BANKOĞLU Gen. Yay. Yön, Teknik Ex�t,ıre Ed,tor·Te<:hrıical Muhittin TEKMAN (işi. Mak. Müh,) Koordinatör/ Coordinaıor İlkay GÜCÜK Yazı İJleri/�.dit i ng Gökıe AKYUREK Muhobir/Aeporter Çiğdem TİMAR Grafik Tosorım/Design OBALA CREATIVE SERViCE Abone Sorumlusu Respons i ble ol Readers Eser OĞUZ Ankara Temsltcimlz: Hızıroğlu Tanıtım - Ercan Hızıroğlu Tel:0312 427 09 65 Faks:0312 427 54 91 YÖNETİM MERKEZİ EXECUTIVE EDITORIAL OFFICE TEKNiK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş, Balmumcu, Barbaros Bulvarı Bahar Sok.Karanf il A p t .2/1113 80700-01/ Beşiktaş/lSTANBUL Tel:+90 212 275 83 59 (pbx) +90 212 347 04 25 (pox) F ax:+90 212 288 26 14 htıp:www.teknikyayincifik.come-posta:tekyay@ıurk.net Yayın Danışma Kurulu I Editor i al Board of Advlsers Metin KO $AR (ENERJISA), Omer ÇAKAN (!.la Laval),ôıner iRSiDAR jAygaz),Eyüp UYSAL (BMC), Hayati EREN (Boıusan), Onur TAMER !BP), Herres van WEEN (COgen Projec�). Sami ERKIŞILER (Çevrim E�klrik). Umuı ÜRKÜN (Mob l ), Mehmet DEMiRCi jTuma Turtıomach), Hamdi SARAÇ (Oanfoss), Kerim BAŞAKINCI (DAS Ene�i). levernARARAT (OÇDI. Nem-in KAYA (Oesa Ene�). Savaş EKMEN (Di,ayn Grup). KNarıç GÜVENLER (EGS Leas,ıg), t.p TÖRELİ(Elin Elmak), Muraı ONUR (Erensanj, TuğrulTÜRKMENOOLU (moı, Errre ARICAN (Fortum Eng.), Ruhan TEMELTAŞ (General Electrics), Hasan Ufuk GÖLEC (Guascof/ Serıak). Korhan IŞIKEL (lzocam). lsmal AVCI (Kojen ABB Zan1ingh), Antolio PAN• DOLFO (LU -VE). Bileııl MLJTLU (MW), Levent KLJTAN (Opel), Levenı SÜLÜNER (Slarıdard Fase<), Ender UZUN (Therndne), Befrıd HECTOR (Thysen). Mehmel GÜNYELİ (Veriıs Uluslararası Dış T.ıc.), MuratiLHAN (Westlalia Separator). Fiyatı:2.000.000-TL (Posta Ücreti Dahil)/ Yıllık Abone:12.000.000- TL (Posta ücreti Dahil)/ Single Copy Price:Europe $25 (Postage lncluded)/ Overseas $30(Postage lncluded)/ Annual Subscription: Europe $100/ Overseas $100 Yayın Yürutme Kurulu �e Yayın Dan:sma Kuru!urnız derg mız.ıı Cdirıcü sayısı ndan sonra kesırı!e$eetkt'r. The defen i te Hst of ed i tor� I execuı , .,.e board ancı ed i tooa.1 board ot adv,seıs wı� be putı l i shed alter the3 rd ıssue. © Ekojenerasyon Dünyası Dergisinde yayınlanan yazı ve çizimlerin her hakkı mahfuzdur. izin alınmadan, kaynak gösterilerek de olsa iktibas edilemez. Yayınlanan tüm yazıların sorumlulugu yazarlarına, ilanların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir. E-COGENERATION WORLO & Renewoble Energy © Ali rlghts reserved. No part of this publication may be reproduced in any form or by any means, whether as a source without the consent of the publishers. The responsibillty of ali pub• lished articles and ads belong to their authors and owners .
There are hopeful developments far Autoproducers. BOTAŞ now makes its largest investments in natural gas lines throughout the history. Blue Stream Project is at its full speed. Natural Gas Pipeline Project that will bring lranian Gas ta Ankara has almost completed. it is expected that lranian Gas will reach ta Ankara in the second half of 2001 and the Blue Stream Gas in the first half of 2002. Thus, we think and be happy that the natural gas supply will increase abundantly in Turkey within the end of 2002. Enerji piyasalarını liberalleştiren yasalar enerji için ümit veriyor Sevgili Kojenerasyon Sevenler, Ekonomik krizin en büyük faydası yıllardır beklediğimiz enerji kanunlarının birbiri ardına TBMM'den çıkması oldu. 20.02.2001 'de 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve iki ay sonra da 18.04.2001'de 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu'nun TBMM'ce kabul edilmesi, TEAŞ'ın, TEDAŞ'ın ve BOTAŞ'ın tekelciliğinden bunalmış olan Enerji Dünyamıza meltem gibi geldi. Geçen sayımızda Elektrik Piyasası Kanunu ile ilgili yorumlarımızı ve beklentilerimizi dile getirmiştik. Bugün Doğal Gaz Piyasası Kanunu'nu nasıl gördüğümüzü anlatacağız. Doğal Gaz Piyasası tüm tüketicilere ve özellikle Otoprodüktörlere, güvenilir, sürdürülebilir, yeterli ve rekabetçi fiatlarla gaz temini demektir. Çiçeği burnunda Doğal Gaz Piyasası Kanununda piyasanın liberalleşmesine birinci öncelik verilmiş, BOTAŞ'a ait mevcut tesislerin özelleştirilmesi ve gaz ithal anlaşmalarının 2009 yılına kadar özel sektöre devri ise ikinci derecede benimsenmiştir. Bir başka ifadeyle Enerji Düzenleme Kurulu bir yandan doğal gaz ithali ve örneğin LNG terminalleri kurulmasına lisans verirken, diğer yandan da BOTAŞ'ın piyasadaki ağırlığını kontrollü bir şekilde azaltacak yönetmeliklerin de uygulayıcısı olacaktır. BOTAŞ'ın bugünkü tekelci yapıdan 2009 yılındaki % 20'Iik piyasa payına alışmasının kolay olmayacağını düşünerek bu 9 yılın üçte birinde BOTAŞ'ın gaz piyasasında belirleyici, ikinci (3) yılda düzenleyici, son (3) yılda da benimseyici rolünü oynayacağını görür gibi oluyoruz. Yani BOTAŞ, bugün tek ithalatçı ve tek toptan satıcı gücünde iken, Doğal Gaz piyasasının toptan alıcı/toptan satıcılarından birisi konumunu benimsemesi, kanaatimizce ancak 2006 yılında sonra yani benimseyici dönemin başlarında mümkün olabilecektir. Bize bu kanaati, Kanunun geçici 1. ve 2. maddeleri vermektedir. BOTAŞ'ın Türkiye Doğal Gaz piyasasındaki payı % 50'nin altına düşünceye kadar Doğal Gaz Piyasasını (lisans verme yetkisi dışında), Enerji Düzenleme Kurulu değil BOTAŞ'ın düzenleyeceği anlaşılmaktadır. Zira Avrupa Birliği Gaz Direktifi prensipleri doğrultusunda tam liberal ve rekabetçi doğal gaz piyasası en iyimser takvimle 2006 yılından sonra oluşabilecektir. Kanunun bu özünü dikkate alarak özellikle Marmara ve Ege Bölgelerinde kümeleşmiş Otoprodüktörlerin gruplar oluşturarak, kendi gaz ithalat şirketlerini kurmalarını ve ithalat lisansı almak üzere bugünden Enerji Düzenleme Kurulu'na başvurmalarını öneriyoruz. Bununla beraber, Otoprodüktörler için umut veren gelişmeler de var. BOTAŞ, doğal gaz hatlarında tarihinin en büyük yatırımlarını yapıyor. Mavi Akım projesi son süratle ilerliyor. İran gazını Ankara'ya ulaştıracak doğal gaz hatları neredeyse tamamlandı. 2001 'in ikinci yarısında İran gazı, 2002'nin ilk yarısında da Mavi Akım gazının Ankara'ya ulaşması bekleniyor. Bu suretle 2002 yılı sonundan itibaren Türkiye'de doğal gaz arzında bolluk olacağını düşünüyor ve seviniyoruz. Take-or-pay anlaşmalarının gereği olarak BOTAŞ'ın almak zorunda olduğu Mavi Akım (Rusya) ve İran gazının yaratacağı arz fazlası ile 2002-2005 yılları arasında BOTAŞ gaz fiatlarını ucuzlatabilir. Doğal Gaz Piyasası Kanunu üzerinde daha geniş yorumumu önümüzdeki günlerde bilgilerinize sunabileceğimi umuyor, hepinize sevgiler sunuyorum. EC- OGENERATION WORLD & Renewable Energy ıl..
� ÖZETLER / ABSTRACTS rff ��rnrnM �11 w�ııw Co eneration, Waste recove , 'Renewa6[es & On•site §e�ratüm Yakıt Flyatlan Mete Baysal OZETLER �a8-9 Makalede otoprodüktör/kojenerasyon santrallarında kullanılan doğal gaz ile petrol türevi akaryakıtların ısıl değerleri açısından karşılaştırmalarını yapılmış, ayrıca yakıtların işletme teslim maliyetleri ile beraber bir değerlendirilmesi yapılarak birim ısıl yakıt maliyetleri hesaplanmıştır. Hirnöund CHP• Yenlleneblllr ve Blo Yakıtları üzerinde Yeni Yanma Teknlklerlnln KoJenerııyona Uygulandığı Bir Tesis Fortum Engineering Sayfa 12-14 Makalede yer alan ve Harnösand-lsveç'te Harnösand Energi & Mi l jö AB ve Fortum Engineering Ltd. tarafından kurulması planlanan, biomass yakıtlı kojenerasyon santralı toplam %90 oranındaki (hatta baca gazı kondenseriyle birlikte %10O'den fazla) enerji verimiyle şehre ve civarına bölgesel ısıtma ve elektrik sağlamak üzere değişik tipte biomass yakı tlarından etkili olarak faydalanmak için ideal şartlar sunmaktadır. Çevresel açıdan ise, yeni santral etkili emisyon düşürme teknikleri ile donatılacaktır. Wartıllı KoJeneraıyon Santrallarının Çevreye etkileri Röportaj Sayfa 18-22 Yaptığımız röporlajda Wartsila-NSD Genel Müdürü Ufuk Beri<, Wartsila kojenerasyon santralları konusunda bize bilgi verdi. Bahsedilen konular arasında motorların havayı ne ölçüde kirlettiği ve Wartsila'nın çevre kirliliğini azaltma konusundaki çal ışmaları yeraldı. PetroPower'ın Gücü Foster Wheeler Sayfa 24-27 Şu anda, Concepcion, Şili'deki Petrox rafinerisinde yeni bir gecikmeli kok kömürü ünitesi, ağır petrolü daha yüksek kalitedeki ürünlere ve petrol kok kömürüne dönüştürüyor. Onun hemen yanındaki Foster Wheefer'ın yeni kojenerasyon santralında ise, rafineriye ve $ili halkına elektrik gücü ve buhar temin etmek için elde edilen bu kok kömürü yakı t olarak kullanılıyor. Makalede, bir kok kömürü rafiner i si ve kojenerasyon santralının tek bir pakette finanse edildiği dünyanın ilk projesi olan bu rafineri hakkında öğrenmek istediğiniz her türlü bi l giyi bulabilirsiniz. Otellerde KoJeneraıyon Uygulamaları Mehmet Türkel - ENKO �rgy & Cogeneration) Ltd. Genel Müdürü Sayfa 31-32 Kojenerasyon uygulamafannda enerji maliyetinin %40'a varan oranlarda inmesi, otel işletme maliyetinde büyük bir avantaj sağlayarak otel işletmeciliğinin otomatik olarak karlılığını arttırmakta ve rekabette çok etkili olmaktadır. Makalede genel olarak, otellerde kojenerasyon üniteleriyle enerj i elde etmenin sağlayacağı yararlar anlatılmakta, ayrıca lngiltere ve Japonya'dan iki örnek verilmektedir, Çeşitli Yakıt Türleri Kullanabilen AOır ve Çift Yakıt Motorlu KoJenerasyon Santralları Dr.-Jng. Hinrich Mohr-B+V lndustrietechnik GmbH, Hamburg, Almanya Sayfa 34-36 B+V lndustrietechnik (BVf), tüketicinin özel taleplerine göre siparişle anahtar teslimi Kojenerasyon Santrallarının kurulmasında uzmanlaşmıştır. Bu santraflar, sadece elektrik üretimi için değil, buhar (30 bar'a kadar), sıcak su (1 S0'C'ye kadar) veya kurutma amaçlı sıcak hava (370'C'ye kadar) üretimine de uygun olarak dizayn edilmişlerdir. Makalede bu santrallar ve Türkiye'deki uygulaması olan Hamoğlu santralı hakkında geniş bilgiler sunulmaktadır. KoJenerasyon Santrallannda Kazan Besi Suyu Şıırtlandırılmııı Dr. Tuğrul Türkmenoğlu • Filtro Ltd. Sayfa 38-42 Bu makalede kojenerasyon santrallarında kazan besi suyundan kaynaklanan temel problemler ve sürüklenme, depozit ve korozyon oluşumunun sebepleri kısaca anlatılmaktadır. Kazan ve Kondens sistemlerinde koruyucu "Magnetit" kristal tabakasının ideal yapıda ve kalınlıkta oluşumunu sağlayan Film Yapıcı Aminlerin (helamin) klasik kimyasal uygulama metotlarına karşı teknolojik üstünlükleri tanıtılmaktadır. Franu'da KoJeneraıyonun Gelişimi Kaynak: COGEN Europe Sayfa 46-53 Bağlantı koşullan, Fransa'daki kojeneratör tesisi işletmecilerinin en önemli problemini vurgulamaktadır: Kojeneratör tesisi işletmecilerinin "dur ve git" veya "git ve dur" diye adlandırdıkları politika. Makalede kojenerasyon tesisi işletmecilerinin gaz, gücün şebekeye iletimi, planlama ve idari prosedürler ve emisyon düzenlemeleri konularında karşılaştıkları sorunlar ve bu konularda Fransa'nın içinde bulunduğu durum örnekler, tablo ve grafiklerle anlatılıyor, Absorpslyonlu Soğutma Grupları Oğuz Aydoğdu- ALARKO-CARRIER Sayfa 58-60 Günümüz Türl<iye'sinde kojenerasyon santrallarına yatırımlar çok popüler bir konu haline geldi. Absorpsiyonlu soğutma grupları sayesinde ısı enerjisi kullanarak soğuk su hazırlamak mümkün oldu. Bu ünite elektrik talebini ve bakım ihtiyaçlarını azaltmaktadır. Makalede, absorpsiyonıu soğutma sisteminin teorisi, avantajları, tipleri, kapasite ağırlığı ve geri ödemesi anlatılmaktadır. ..il COGENERATIOtl WORLO & Renewable Energy Fuel Prices Mete Baysal ABSTRACTS Page8-9 in this art i cle, there will be a comparision of lower caloril i c values of natural gas and other petroleum derivative fuels used in autoproducer/cogeneration plants. Besides, the calorific costs per unit will be derived and tabulated as being weighed by the site delivery costs of various fueıs. HörnöSand CHP• lntegratlng Novel Combustlon of Renewable Fuels and Blo fuels to effectlve CHP process Fortum Engineering Page 12-14 The article explains that a b i omass-fired combined heat and power (CHP) planı by Harnösand Energi & Miljö AB and FMum Engineering Ltd in Harnösand, Sweden otters ideal conditions to utilize ettectively ditterent types of biomass fuels to generale district heat and electricity to the clty and nearby areas with a total energy efliciency of 90 percent (even more than 100% w i th flue gas condenser). From the environmental point of vi ew, the new planı will be equipped with effective emission redııction techniques. Envfronmental effects of Wartsila Cogeneration Pfants lnterview Page 18-22 in our interview with the Managing Director of Wartsila-NSD Ufuk Beri<, he told us the environmentaı effects of Wartsila cogeneration plants. One of the stated issues is to what extent engines pollute the air and the projects of Wartsila on the way to decrease environmental pollution. The Power of Petropower Foster Wheeler Page 24- 2 7 At the Petrox refinery in Concepcion, Chile, a new del ayed coking unit now converts heavy petroıeum into higher quality products and petroleum coke. Right next door, Foster Whee l er's new cogeneration planı burns the coke as fuel to supply electrical power and steam to the refinery and to the citizens of central Chile. You can learn any information you wonder about this refinery, the first projeci in the world in which a coker and a cogeneration planı was financed in one package. Cogeneratlon Appflcatlons in Hotels Mehmet Türkel - Managing Director of ENKO /Energy & Cogeneralion) Lld. Page3 1-32 The decıease in energy cost at a rate of 40% by cogeneration applications is advantageous lor the hotel management costs. They automatically increase the profil and become very ettective i n this competition atmosphere. The article explains the benefits of using cogeneration units in the hote l s giving two exampfes from England and Japan. CHP Engine Pfants with Heavy-Duty Dual-Fuef Englnes for Varled Fuel Utllizatlon Dr.-lng, Hinrich Mohr-B+V lndustrietechnik GmbH, Hamburg, Germany Page 34-36 Amongst other bu� ness fields, B+V lndustrietechnl< (BVI ) special ises in the design and the instal �tkın of turnkey CHP engine pfants, taifor-made to the customefs specific demands. These pfants are designed not ooly to produce electrical power but also to generale therrnal energy such as sıeam (up to 30 bar), heating water (up to 180 'C) or hol ai r for dryi ng purposes (up to 370 'C). The anicle presents detailed information about these planıs and a typical examp l e for BVl's CHP engine p�nt technology, the Hamoglu planı in Turkey. Boller Cycle Water Treatment in Cogeneration Pfants Dr. Tuğrul Türkmenoğfu - Filtro Ltd. Page 38-42 in this article, waterside problems such as corrosion, foaming and carry•over i n cogeneration plants are briefly discussed. Film forming amines as an advanced alternative to conventional water treatment methods are presented. The use of helamin offers removal of foulant and an increase in turbine efficiency. Lası but not least, helamin is comparatively favourable in terms of environmental and econom i cal aspects. The Cogeneratlon Devefopers' Perspectlve in France Source: COGEN Europe Page 46-53 Conditions for export stress what is probably the main structural problem for cogenerators in France: a policy of stop and go or rather ·go and stop' as it has been dubbed by cogenerators. The artic l e illustrates the issues lor cogenerators in the areas of gas, p l anning and admi nistrative procedures and emission regu1ation as well as the situation in France regarding these issues with exam• ples, tables and graphics. Absorptlon Chifler Groups Oğuz Aydoğdu-ALARKO CARRIER Page 58-60 Nowadays cogeneration planı invesıments are a very popular issue in Turkey. With absorption chillers, it is poss i ble to use heat energy to prepare chilled water. This unit decrease the efectriclty demand and maintenance needs. in this article, the theory of absorption ehiller system, its advantages, types, capac i ty weight and its payback are explai ned.
Enerjinize enerji katın... Mobil, enerji sektöründe faaliyet gösteren müşterilerine yağlama ve bakım konularında basit analiz servislerinden karmaşık bilgisayar modellemelerine varan eşsiz bir mühendislik paketi sunmaktadır. Yüksek performanslı ürünleri, mühendislik programları ve sektördeki derin tecrübenin getirdiği uzmanlığıyla Mobil, enerji üreten tesislerin en verimli şekilde işletilmesine önemli bir katkı sağlamaktadır. Mobil ile veriminizi arttırın, enerjinize enerji katın... Mobil lndustrial Experts Advanced Technology • Optimum Solutions
�- HABERLER.. NEWS.. HABERLER.. NEWS.. ıK� u rn rnM rn ıı w �ıı rn Co eneratimı, Wa.ste rccove , �1ıewa6ks & On,..site §�neration Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nda yeni isimler Cumhur Ersümer'in istifasıyla boşalan Enerji Bakanlığı görevine getirilen Zeki Çakan, ANAP Bartın milletvekili. 1950 yılında Zonguldak'da doğan Çakan, Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü mezunu ve iki dönemdir Meclis'te bulunuyor. Zonguldak Belediye Başkanı Zonguldak Belediyesi İşletmeler Müdürü, Devlet Bakanlığı danışmanı, Köy Hizmetleri Genel Müdürü, Tarım Bakanlığı Müşaviri, Türk Motor Sanayi ve Ray Sigorta Yönetim Kurulu Üyesi görevlerinde de bulunan Zeki Çakan, evli ve iki çocuk babası. Yeni göreve başlayan bir diğer isim ise Enerji İşleri Genel Müdür Yardımcısı Süha Ziya Gökalp. 1952 Hatay doğumlu olan Gökalp daha önce yaptığı görevler arasında Turizm Bakanlığı Turizm Ana politikaları istatistik uzmanlığı, Alman Fahrikonsolosluk Temsilciliği, DİE Başkan Yardımcılığı, Sümerbank'ın Dünya Bankasıyla uyguladığı ilk proje olan RMP'de Pazarlama ve Organizasyon Koordinatörlüğü ve Net Holding Genel Koordinatörlüğü yer alıyor. Hacettepe Üniversitesi istatistik Bölümü Yüksek Lisans mezunu olan Gökalp yeni görevinde özellikle otoprodüktörlerle ilgili konulardan sorumlu olacak. Sayın Zeki Çakan ve Sayın Süha Ziya Gökalp'e yeni görevlerinde başarılar dileriz. New Faces at Ministry of Energy and Natural Resources Mr. Zeki Çakan, ANAP deputy for Bartin, has taken over as Minister of Energy and Natura! Resources. He succeeds Cumhur Ersümer, who resigned on April 26. Born in Zonguldak in 1950, Mr Çakan is a graduate of the Electrical Engineering Faculty of Yıldız Technical University. Now serving his second term in the Assembly, he acted as the Mayor of the Black Sea port of Zonguldak, Zonguldak Municipality Operation Manager, the State Ministry Consultant, Managing Director of Village Services, the Ministry of Agriculture Counsellor and a member of Turkey Engine lndustry and Ray lnsurance Board of Management. On the other hand, Süha Ziya Gökalp has been appointed as the Vice Managing Director of Energy Works at Ministr of Energy and Natura! Resources. Born in Hatay in 1952, Mr Gökalp acted as the statistics specialist at Tourism Ministry Major Politics, Representator of German Honorary Consul, Deputy Chairman of State Statistics lnstitute, Marketing and Organization Coordinator of the RMP, the first project of Sümerbank with Dünya Bank and Net Holding General Coordinator. Postgraduate of Hacettepe University Statistics Department, Gökalp will be responsible of autoproducer issues in his new position.We wish ali the best and success to Mr. Zeki Çakan and Mr. Süha Ziya Gökalp. -1.ı E-COGENERATION WORLD & Renewable Energy Şah Denizi Projesi British Petroleum Azerbaycan Başkanı David Woodward, BP ve ortaklarının gelecek 12 ayda Azerbaycan'ın Hazar Denizi kıyısında, iki büyük doğalgaz ve petrol projesi için 8-9 milyar dolar yatırım yapacağını söyledi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ile yaptığı görüşmede, Woodward, BP'nin Azerbaycan'daki yatırımları hakkında bilgi verdi. David Woodward, BP'nin Şah Denizi doğalgaz yataklarının geliştirilmesi için techizat ile boru hattı inşasına yaptığı yatırımın 2.7 milyar dolara ulaşabileceğini, AzeriÇırak-Güneşli doğalgaz sahasının geliştirilmesi maliyetinin 6 milyar doları aşabileceğini bildirdi. Bakü-Ceyhan ham petrol boru hattı projesinde temel mühendislik çalışmalarının sona erdiğini ifade eden Woodward, ayrıntılı mühendislik çalışması ile çalışmanın dizayn edilmesine Haziran ortasında başlanabileceğini kaydetti. Woodward, projelerinin zamanında gerçekleşebilmesi için Azerbaycan hükümeti ile çok yakın işbirliğine gerek duyulduğunu belirtti. Shah Sea Project British Petroleum Head of Azerbaijan Department David Woodward told that BP and its partners will invest $8-9 million for two natura! gas and petroleum projects at the Azerbaijan shore of the Caspian Sea within 12 months. in his interview with the Azerbaijan President Haidar Aliyev, Woodward gave information about investments in Azerbaijan. David Woodward stated that BP's investment including the equipment used in the expansion of Shah Sea natural gas deposits and the construction of the pipeline may reach $2.7 billion and the cost for development of Azeri-Çırak-Güneşli natural gas deposits would reach $6 billion. TEAŞ Transformatör Merkezleri Projesi TEAŞ tarafından yürütülen 3 adet 380 kV tevsiaVtadilat, 4 adet 154 kV yeni, 13 adet 154 kV tevsiaVtadilat ve 3 adet 30 kV Transformartör Merkezi (İTM-20) Projesi ihalesinde teklifleri alınan firmalar arasından belirlenen Alstom, AEG Genel, Şa-Ra A.Ş. ve Barmek ile sipariş konusunda mukavele imzalandı. Ancak Siemens ile henüz mukavele imzalanmadı. TEAŞ Transformator Centers Project The contracts were signed between TEAŞ and Alstom, AEG Genel, Şa-Ra A.Ş. and Barmek that attended to the tender for 3 (380 kV) addition/modification, 4 (154 kV) new, 13 (154 kV) addition/modification and 3 (30 kV) Transformator Centers (ITM-20) Project by TEAŞ, while the contract with Siemens has not been signed yet.
HABERLER.. NEWS.. HABERLER.. NEWS.. r'ff lıillAf füJ W � ıu� 1 Co eneratimı, Waste recove , 'Raıeır.a6!es_ &ı Otı•sitl ��niratimı Gaz Piyasası Yasa Tasarısı Meclis'ten geçti yasallaşan dördüncü tasarı olma özelliğine de sahip olan bu yasa ile "Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu"nun oluşturulması, doğal gaz piyasasında temin, iletim ve dağıtım faaliyetlerinin düzenlenmesi, mevzuatın ve uygulamanın AB düzenlemeleri ile uyumlu hale getirilmesi amaçlanıyor. --- temin ettiklerini ispat etmek zorunda olup, lisans süresi içerisinde de bu yükümlülüğe uyacaklar. Doğalgaz piyasasından devlet tekelinin kaldırılmasını öngören "Doğal Gaz Piyasası Yasa Tasarısı" TBMM'de onaylandı. Tasarruf gerekçesiyle tasarıda yer alan "Doğal Gaz Piyasası Düzenleme Kurulu" oluşturulması, Elektrik Piyasası Yasası'nda değişiklik yapılarak "Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu"nun ismi "Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu" olarak değiştirildi. 15 öncelikli yasa tasarasından Perakende satış tarifesinin belirlenmesini de düzenleyen bu tasarıya göre, dağıtım şirketleri ihale tekliflerinde en ucuz gazı Ayrıca kabul edilen bir önergeye göre şirketler, dağıtımını üstlendikleri belediyelere %1 O oranında bedelsiz hisse verebilecek ve belediyeler yönetim kurulunda da bir üye ile temsil edilecek. Yasa'ya aykırı davranan gerçek ve tüzel kişilere ise 200 milyar liradan 500 milyar liraya kadar para cezası verilecek. Natural Gas Market Draft Law was implemented The Natura! Market draft law, which is put to eliminate the state monopoly, was approved by the Grand National Assembly on 1 8 April 2001. The law stipulates that the Electricity Market Regulatory Body which is stili to be established is to replace the Energy Market Regulatory Body and also be responsible tor regulating the gas market for economical reasons. Being the fourth law of 15 that are taken into first consideration, this law is aimed to regulate supply, transfer and transmission activities in the natural gas market parallel to the AB regulations. The law requires distribution companies to purchase gas at the lowest price possible throughout the term for which they are licensed. Besides, city distribution companies should offer free of charge 10% of their shares to the local municipality, and seli up to 10% of these shares. İGDAŞ'tan doğal gazlı soğutma sistemleri üzerine bir seminer İGDAŞ'ın düzenlediği 1.Doğal Gazlı Soğutma Sistemleri ve Uygulamaları Semineri 28 Nisan'da İGDAŞ Alibeyköy Sosyal Tesislerinde yapıldı. Açılış konuşmasını İGDAŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Necdet Aral'ın yaptığı seminerde soğutma sistemleri teknolojisinin çalışma prensipleri, avantajları, uygulama alanları ve istanbul'daki örnekleri hakkında bilgi verildi. Seminere ayrıca bilgi vermek üzere Alarko, Dizayn Teknik, Arduman Mühendislik, Trane Klima, Form A.Ş. ve HSK Taah. Tic. A.Ş. firmalarından da yetkililer katıldı. A Seminar on Cooling _Systems with Natura! Gas by IGDAŞ The 1 . Seminar on Cooling Systems with Natural Gas and its Applications organized by İGDAŞ was held at İGDAŞ Alibeyköy Facility. The seminar in which the opening speech was made by İGDAŞ Managing Director Prof. Dr. Necdet Aral explained the absorption ehiller systems technology, its principles, advantages, areas it's used and examples in İstanbul. Exxon Mobil-SOCAR İşbirliği Exxon Mobil Corp. Hazar Denizi'nin Azerbaycan'a ait olan bölgesinde yer alan Oğuz yatağında petrol ve gaz araştırmalarına başladı. Hazar Denizi'ndeki ilk işletim projesi olan ve Exxon Mobil ve SOCAR'ın (Azerbaycan Cumhuriyeti Petrol Şirketi) %50 ortaklığı bulunan bu Oğuz yatağı projesinde, 95 milyon ton petrol ve 50 milyar metre küp doğal gaz olduğu tahmin ediliyor. Exxon Mobil-SOCAR Cooperation Exxon Mobil Corp. began exploration of oil and natura! gas in the Oguz Field in the Azerbaijan part of the Caspian Sea. Being the first operation projeci of Exxon, Oğuz Field projeci is estimated to have 95 million metric tons of oil and 50 billion m3 of natura! gas. Haberlerin devamı sayfa 15'te / The news continues at page 15 E-COGENERATION WORLD & Reneoble Energy ıL
FUEL PRICES in this article, we will compare the lower calorific values of natura! gas and other petroleum derivative fuels used in autoproducer/cogeneration plants. Besides, the calorific costs per unit will be derived and tabulated as being weighed by the site delivery costs of various fuels. Fuels used in cogeneration plants should be technically reliable and available for continuous burning in the primary actuating units (gas turbine, diesel engine, ete.). in addition, actuating units can bum several fuels through little modification and with required fuel preparation and feeding systems without any or little decrease in their performance. E-COGENERATION WORLD & Renewable Energy yandan alternatif petrol türevi yakıtların lojistiği, yani temini, nakliyesi, depolaması ve olası yakıt ön hazırlık ve yanma atıklarının bertaraf edilme si gibi ilave işletme unsurları da teknik Kojenerasyon ünitelerinde kullanılan yakıtlar öncelikle birincil tahrik ünitesinde (gaz türbini, dizel motor, vs.) teknik açıdan sorunsuz ve sürekli olarak yakılabilir olmalıdır. Bununla beraber tahrik üniteleri, birçok yakıtı az düzeyde modifikasyon ve gerekli yakıt hazırlama veya besleme sis temleri ilavesiyle performansından hiç kayıp yapmadan ya da kabul edilebilir mertebelerde düşüşlerle yakabilmektedir. Mesela etüdlerde dikkate alınması gereken diğer önemli noktalar olmaktadır. Bu yazımızda otoprodüktör/kojenerasyon santrallarında kullanılan doğal gaz ile petrol türevi akaryakıtların ısıl değerleri açısından karşılaştırmalarını yapacağız. Ayrıca yakıtların işletme teslim maliyetleri ile beraber bir değerlendirilmesini yaparak birim ısıl yakıt maliyetlerini çıkaracağız. Yakıtların ısıl değerleri ile alt ısıl değerlerini kastediyoruz. Bazı yakıtların alt ısıl değerleri yakıtın orijinine bağlı olarak değişiklik bilhassa düşük ve orta güçteki aeroderivatif türbinler birin- cil yakıtları olan jet yakıtı (kerosen) ve doğal gaz yanında motorin, nafta ve LPG gibi alternatif yakıtları yakabilirken, dizel motorlarda çift VAKiT gösterebilmektedir. Rus doğal gazı ile Cezayir ve Nijerya' dan gelen sıvılaştırılmış doğal gaz arasında az da olsa farklılıklar buluyakıtlı sistemler vasıtasıyla doğal FİYATLAR! nabilmektedir. Ancak mevcut halde yıllık doğal gaz belirli viskositelere kadar ağır yakıtlar ile dönüşümlü olarak yakılabilmektedir. öte yandan her ne kadar, metan numarası kriterine bağlı olarak güç ve verim düşümleri "derat ing" söz konusu olsa da gaz motorlarında LPG alternatif yakıt olarak kullanılabilmektedir. Muhtelif tahrik unsurlarında ana veya birincil yakıt ile alternatif ya da pilot yakıtların ne ölçüde yakılabileceği, komplikasyon- ları ve performans değişimleri, sistemde yapılacak değişiklik ile ilaveler, uzun süreli arge ve test çalışmaları ile uygulamadaki tecrübelerin ışığında her tahrik ünitesi için başlı başına bir know- how ve bazı uygulamalarda patent Bazı yakıtların alt ısıl değerleri yakıtın orijinine bağlı olarak değişiklik gösterebi I mektedi r. Rus doğal gazı ile Cezayir ve Nijerya' dan gelen sıvılaştırılmış doğal gaz arasında az da olsa farklılıklar bulunabilmektedir. gaz tüketimimiz %70 nis petinde Rus gazından karşılandığı ayrıca boru hattına LNG enjeksiyonunun kuru gazın giriş noktasının pek uzağında yapılmadığı bir durumda sistemden alınan gazın diğer özellikleri ile beraber ısıl değerinin bölge ve zamana bağlı olarak ehemmiyetli değişiklik göstermediğini söyleyebiliriz. Petrolün rafine edilmesi ile ortaya çıkan akaryakıtlarda rafinasyon kolonunun üst kısımlarındaki beyaz ürünlerin özellikleri ve ısıl değerleri değişik ham petrol orijinleri ve rafineriler için oldukça benzer olmakla beraber siyah ürünlerde petrolün menşe-i'ne ("provenance" veya "grav ity") bağlı olarak değişiklik görülebilir. içeren detay mühendislik hususlarıdır. Öte Ancak rafineriler belirledikleri ürün spesi fikasyonlarına göre ham petrol paçallaması ile
ü gü r r ö e ü r t n ü im l ü m n e y ö a z z . p et ılkl i kl al er ırni dvaenı smı l edseeğlae rNi nod.e6zgaimb iabneal igr l öi br eir aünr üi nd ei çği ni ş i k l i k l e r t Nli e k a d le f a t r a r i i k l d e y a ı a s o ı p l l d ı d ld u e ı ğ ğ ğ u ı e n r g d in i a b d n i e b b a ü e r z y ü ı a n ü z d r ü e ü n r n ü l e n ü r r d o ü e n lm e s a p s s o a ı t n p p a m i y r a a a la ğ sa r m g a e ö l n ı r m ü te l l e a m b rı e il i i l l r e . ö zelü ii ç ç n i e n it r ed b s i a ğ i z n i t ı i n o y r a i t s k u t ı e , t l s d a u i r ğ ı , n i i n y a o a r r n ıt g m ıl a m a n a i ö k s n ı m c v e ea sd ş i d a f e i r z t le i l k a r s n n e d e l ı r d ö ıl e m z n e a i l y l s ik l ı e le g v r e i e r s e y a k a ğ i r t l . a a B h y r a u ik b i şilmleemk Tl ear hsrı irka süınnidt easyi nadkeı t ıenl ekkatçr iığneı l m( yaaz doal a rmaekkkaünt liek seenl ekraj i yyeı p)l a r ı o l a c a k t ı r . dy aö nn ümşat üörnücl deüsği übnud heabzi ırri lnı kcl ai l rç en ev dr i me n ivyel er i mk ai yi l eı p lbaer ı r ba eb rear byeark ı t ı n değerlendirilmelidir. dYeağkeıtrlalerrıni aısşıal ğmıdaaliyleisttleelreinnimkaişrtşirıl:aştırırken alacağımız alt ısıl Yakıt DLPoGğal Gaz Nafta Alt ısıl Değeri NKaol.y6akAğır Yaktı 81 .12. 05 00 0KKc ac al / lS/ kmg3 91 .06. 05 50 0KKc ac la/ kl /gk g 9.800 Kcal/kg y aKkaı t rl aşrı l aaşr taı rsmı nad at abbi rl oi ml a rı ısnı dl yaan kgı t ömr üal el i cy ee tği i aüçzı seırned ab un b edlöi rngei nmf laerrkal ı lrı kal saır dbaul gl uanl amnamk at al adrı r o. Al mnackal ka bbier rkaobj ee r n ieçri na snyi ho an i udyegğuel ar lme nadsi rı nmı ne smi nai l iyyaept ak rakreş nı l abşi tr ıi rmm aı ssı lı y acki lı tt amharliiky eçtei vyrai mn ı nvdear i,mylaekr iı t, shaanztı rr al ı kl ı nk ai çytı pü lkaer ıt, i mb ilrei nr i , eksoz ve diğer santral atıkları arıtma sistemlerinin ek maliyetleri ve herşeyden öte birincil tahrik ünitesinin atık ısılarından ne oranda faydalanıldığı ( kkoaj ez na en raacsaykot nı r . uByug un l ea dmeansl eı ndı ne kği ifşai yk eytai ) köı tnl aer mı n dk uu rl luamn ılladrı ğı ıi çf ianr kel ınt ak ah rr il kı nüent ii tceel il euryi vgeu rl aemb ial ml aerkkt ee dn di r .i .... ..J � w > ..J et :ı: ..J C/) a: <( ..J � ::ıı:: <( > ..J et a: �z et C/) a: : �Q ::ıı:: :::) C o a: il. o � o N N '" '" (!) (!) ı.ı�w, ı t aev C: İii :::;; rn .x -!: � E � a >, w "' Ol <( � C: ;::; "' >- C: "' "' z İii :::;; ni .x '" u o � � � � oo o N oo o N oo o N oo a: o N et ..J oo et o N oo o N 8 o N oo o N oo o N oo o N oo o N oo � E-COGENERATION WORLO & Renewable Energy ıL.
� YORUMLAR - COMMENTS ırrn�rnrnM �ııı w�ıırn Co enemticn, Waste recoverı � 'RenewaGfes lJt On.-site §enetation "Kanunun geleceği insan unsuruna dayalıdır, tıpkı bugüne kadar olduğu gibi..." YAMAN AKAR - Enerjisa .. LJlke gündeminde yıllardır ön s d p e e la k v n t le ö d t a r ü i ç on i d l n a e n e y n ö ı l z b la e ü rl y d le ü ır ş k t a ir h y m a n e c ı s im fe a n l a i a ö liy r z y e e o t l l l e e d r ş e in t v i i r a n m m t e e l em e t r m e in l e i n v k i a t o e r l o u d l ş i d r t : u u G ğ ra u e n r e ç l ve e e k k t t e ri n k iBn ua naml aanddaani ,l kg teeçşi şetbi rbi cüi sç4ö zAürma ll eı kr 1i l 9e 8h4etpa rai hy innı dyee 3r d0e9 6s asya(ydıılrı ) m a . y k k a a a y n nı u u m n nı d u , a n d k e y i ğ a d i y ş eı i ğ m k i l ş i ı k i i kl l e e li r k bi; l a e 3 ş r 9 , l 9 a 3 6 d 0 ı 9 . s O 6 a y s g ı a lı ü y yn ı a l d ı s e k a a n, n 4 it u i 0 b n 4 a u 6 r n e s n y a ö 3y n 0 ı e lı 9 t y6 m a e ss a a lik y , l o e ılı nrilnainrın yl eör ni , eDt ma neı şl i kt al eyr ii,pdt aelğl ei şr ii,k Bl i kakk aa nn luanr l aKruı , r Au l nu aKyaarsaar lMa raı , hAkneamyeassi ai p t a l ds eenğei şdi kel i tğai ,m4 5b0a1ş asraı l ay ıml ı at amh kı şi mb i ryaöszaesl l eı vşet i r2m0e0. 0İ şyt eı l ı dsior ennue: nvei n1s6a n fŞaikmtödriübnüüynüeksüemrii.tler ile 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu da yseanyeımdlaanhdaı. oÖyanclaeykaicsaeknabriryboalahratenkerdaar ehadi!lecek ise, bizleri bi rkaç Kmaü nc ua nd ,ekl eosni ussounnudcaukni dpaa ys do an şhl aarl ıinn i vael ar i lreabki l ey ac es ak l ae şn mbı şü yi sü ek dk ae t, k ı v e G dm e e e v n c le e lis t ld i t n e e r k t e a a k r b a tı u b şl e ı ü la t t ö n e n , k c k i e a a s v ni a u ön n n t u a e n j m ı , d u l e i l v u u y l s e a l t a i r n r ıl a a f r a r a z gs l ö a ı o c z r a a t a r m d m ü ı d e d a d a i t h l a m il h i o ş k l t i m m ir. a y s e ı , r i n e yo el anr iadke nk adnaanaı şt itma yi z' cı negeünn döen me me l gi zeal my eı f lsı ği ı gşi bu i nhoukstuasl al ar rdaa di l aı rv: e ■ tKeadni ru. nU, yçgeul i lşakmi l ear di çeet ar ey nl a rvı eh ay oz rı rul ı km da öançeı kmbi ni rdçee hr çaezvı rel a çn iaz cmaekk yönetmeliklere bırakılmıştır; ve ■ vHea zpıi ryl ıaksdaöynı ed ümzi ne dn el e ykiapnyuönnuent eycöenke toml aenl i kEl el erki nt ri i kh aPziıyr laasyaascı a k KB au kr uamn lua,r rKe uk ar ubl uent i nu nt eamt aeyl at ac şaığoı lsai yn aöszi ebl i rs ke ak tmöur üotteomr i tsei ls yi e r i n e , olmaya adaydır. sYöözn ek tomn ue sl i ku l eKr iunr ukl au nn uyneut ne rgi nacyee se i hn i el oal my kaı rmı gaes l ı i şvtei r i pl eobl ii tl ei kc ee tğki i v e eatltmınedkateadtair.nması unsurları, geleceğe yönelik endişe teşkil v L S a I o D s n y I u R o ç , n t ou ıp la o k r r ı a a b k n u ı k n g a d ü n a n u e b n a k u ş a n a d g a rı e r lı le o o c l la d e c u ğ a ğ i k u İN t ı g r S . i b Ai ;NveU Nİ NSSUARNUL AN RA ' ıDn AmYoAt i � E-COGENERATION WORLO & Renewable Energy ELEKTRiK PİYASASI KANUNU üzerine otoprodüktörlerin yorumları Autoproducers' comments on electiricity market law "Otoprodüktörler şu anda iki makas arasında sıkısmıslardır" , , Ö. Faruk AYGÜN - Ak Enerji oKtao np ur on du ün k at ömr laecr ı vn ea ou tyogpur no doül ak rt aö kr vyeo rout mo pl ar on dmüakst öı nr dgar uşpu l aar nı ndı na ; ny aö sn ıel temt kei ll ei knl eercl ee ğgi üççol ük, ai sçt ıi kk rdaer lğı vi l dei rş. e1f8f a- 2f 4b i ra yp i yi çai nsdaen ı çn ı koal ucşatku r u l lmenaescınedkatiro. toprodüktör ve otoprodüktör gruplarının yeri belirY Om a t u o k k p ı a t r y f o i e y d s a ü e t k la s tö i r ı r y v le a e r p ş ü ıld u re ı ğ a t ı i n n m d d a a m , i a k b l i i u y mn e l a a tl k e rı a r n i s n y i a na r t T a ır E s ım ı D nl d a A a r Ş ı s ö f ı z i k y e ı a ş n m t d la ı i ş r rm ı l n a a e rd y g ı e r ö . c re e k , sDaünzaeyni cl ei ymi ed üKşuürnudl uü' rneucne km neivt ec lui kt tue yogl du luağmuagl aörrı nü dl maekki tbeedl ii rr s. i z l i k l e r i od rat ra db ao ğn akzaı nl dı nı r aer na ky od ğa uhna yo al uşma nl ua cbai rğhı ay lı el l agr eotl iar i nl m2e0s0i 1i l ev ee n2e0r0j i 2 ye ınl l ea rr jı ni üdrae, t yi mai t ıor ıtmo pl arroı deünk tr öarh av et şoet koipl dr eo dyüakpt öa rc ag kr uopl laanr ı ,öbzue l ssoerkutnöur kBı us ag vö ar edvei l şi çuöaznüamkeaudl aa rş tbı raaşcaarkı y bl ai ryyeorl i noel agr ae kt i rde ün şoütnoüpl rmo ed ül i dk ti rö. r lleerrdine, byuenr daalmnassoı ngrearenkalsidılirt.eşvik edileceğinin de yönetmelikŞa luı n aarnadka EyPaşKa' nnı mn ai l kktuayogl au nl a mi z ai nl asrııknıan thı l aarzı ıdr l ıak goöl azr aökn üKnuer u l u n kurulması ve yönetmeliklerin acilen çıkarılması elzemdir.
TUMA TURBO�©� INDUSTRIAL GAS TURBINE PLANTS TUMATURBO�[)=(] customized rational energy • 1 ile 130 MWe arası Gaz Türbinli Basit ve Kombine Çevrim Santralleri Eğer enerji maliyetleri sorunlarınızdan biri ise, size yardım edebiliriz. • 5 ile 50 MWe arası Buhar Türbinli Jeneratör Setleri Yirmi yılı aşkın süredir, çeşitli tip ve boyutlarda enerji santralleri inşa etmekteyiz. • 24 saat Servis ve Yedek parça hizmeti A company of the Bıboock Borslg Group .... ..... ,�, BABCOCK DOR81G Ana ilkemiz, maliyetleri düşürerek ve maksimum güvenirliliği sağlayarak üretiminize katkıda bulunmaktır. Turbomach Endüstriyel Gaz Türbinleri San. ve Tic. Ltd. Şti. 4.Levent 80620 lstanbul Tel: (212) 284 60 01 Fax: (212) 282 87 60 www.turbomach.com.tr
� FORTUM ENGINEERING /frn�fı\l flıtllw 111 w � ıı rn Cogeneratwn, Waste recovery, 1{enewabfes & Qn.. site §�neratimı Harnösand CHP- Yenilenebilir ve Bio Yakıtları üzerinde Veni Yanma Tekniklerinin Kojenerasyona Uygulandığı Bir Tesis Harnösand Energi & Miljö AB ve Fortum Engineering Ltd., Harnösand-İsveç'te biomass yakıtlı bir kojenerasyon santralının inşası konusunda anlaşmaya vardılar. Stockholm'un 360 km kuzeyinde bulunan Harnösand, toplam %90 oranındaki (hatta baca gazı kondenseriyle birlikte %1 OO'den fazla) enerji ve rimiyle şehre ve civarına bölgesel ısıtma ve elektrik sağlamak üzere değişik tipte biomass yakıtlarından etkili olarak faydalanmak için ideal şartlar sunmaktadır. Çevresel açıdan ise, yeni santral etkili emisyon düşürme teknikleri ile donatılacaktır. Harnösand güç santralı, Fortum'un yeni biomass kullanım tekniğini de tanıtmış olacaktır. Santral, Fortum'un düşük çevresel emisyonlu ve güvenilir işlet meyi garanti eden yeni oda tipi yanma teknolojisini içer mektedir. _J1ı E-COGENERATION WORLD & Renewoble Energy H arnösand Energi & Miljö AB and Fortum Engineering Ltd have agreed upon the construction of a biomass-fired combined heat and power (CHP) plant in Harnösand, Sweden. Located some 360 km north of Stockholm Harnösand offers ideal con ditions to utilize effectively different types of biomass fuels to generale district heat and e\ectrici ty to the city and nearby areas with a total energy efficiency of 90 percent (even more than 100% with flue gas condenser). From the environmental point of view, the new planı will be equipped with effective emission reduction techniques. Figure 1) HARNÖSAND cogeneration plant in Sweden, Electric output: 11.7 MW District heat output: 25.9 MWt 7 MW heat from flue gas condensor. Fuels: Peat, wood chips, forest residues, bark or saw dust BACKGROUNDS in Sweden and Finland, the use of biomass has traditionally played an important role resulting from the availability of wood-based biomass and industry infrastructure. Because of the strong role of the pulp and paper and sawmill industry as well as metal industry the use of biomass for energy gen-eration makes a notable contribu tion to the overall energy mix in both countries. lndustrial processes and the need for space heating during wintertime have been major drivers for the utilization of CHP and DH (district heating) already from the beginning of the \ast century. Especially in Finland medium and small scale CHP plants have long traditions in energy sector. Fluidized bed combustion (FBC) is a natura\ option when there is a need to produce energy from low rank fuels as different biomass and waste derived fuels, brown coal and peat. Fortum has util-ized fluidized bed combustion in its power plants for different biomass fuels for more than 1 O years in 6 plants with total capacity of 150 MW electricity and 640 MW of district heat and steam for in-dustrial processes. HARNÖSAND CHPINTEGRATING NOVEL COMBUSTION OF RENEWABLE FUELS AND 810 FUELS TO EFFECTIVE CHP PROCESS Fortum Engineering has also been the turnkey supplier of most of these plants and additionally been the turnkey deliverer for 9 other FBC power plants with total capacity of more than 600 MW electricity and more than 900 MW dis trict heat and process steam together. TOWARDS THE FORTUM 810-CHP Based on the Fortum-experience - engineering and delivery of the plants, continuous feed-back
FORTUM ENGI NEERI NG rff i f llMl � ı1l ırn ıu� Co erıeration1 Waste recoven, t'R,eııewaMes & On-s1re §entrarıotı eFliegcutrreic2it)y LaInEdK2S8AMcWog. ehneeartation plant in Finland, producing 10MW from O&M to engineering and testing of various types of fuels in different power plants and boilers - FE started in 1990 to develop the Bio-CHP plant concept. The target of this concept was to combine the best solutions of power plant process design to extensive fuel knowledge and to combustion know-how. The first steps to create the basic concept and deliver a full-scale plants were taken in Mikkeli, Finland 1991 (26 MWe and 54 MW district heat). After that the first generation small-scale bio plant development started and the first references were commissioned in Kuusamo, Finland 1994 (6 MWe and 21 MW district heat) and Lieksa, Finland 1995 (8 MWe and 22 MW district heat and steam). The fuel base of the plants was mainly peat but special attention was paid to ability to utilize different wood residues, the role of which today is more and more important and they are even the main fuels used in these three plants. The fuel treatment and feeding systems were designed with special care. Fuel handling and feeding is perhaps the most vulnerable unit-process in the biomass fuelled plants. The next generation automation and O&M and expansion of the fuel range were to come in the following concepts for firing industrial process wastes and sludge's with peat and wood in Uimaharju, Finland 1993 (105 MWe and 230 MW process heat), Eilenburg, Germany 1994 (44 MWe and 120 MW of process heat), and in Kokkola, Finland 1994 (heat out put 97 MW connected to a larger set of several boilers and turbines). Moreover, the development of a special fast delivery scheme for bioplants was started in 1995. NOVEL COMBUSTION FOR BUBBLING FLUIDIZED BED BOILERS The firing of different type of even difficult process waste fuels and other waste derived fuels in general became of more interest in the mid 90's. Fortum started to test all kinds of fuels in its own FBC boilers, some of them mentioned above, and especially in Kauttua power planı that had been bought in 1993. Numerous efforts had alsa been started in early 90's to develop a worldwide leading numeric 3 dimensional combustion calculation and design procedures. Here, the wide range of testing programs and the use of own test facilities and boilers were the key elements to continuously feed real data back to the calculation to verify the • Fuel handling and feeding is perhaps the most vulnerable unit-process in the biomass fuelled plants. whole process of combustion design. At the same time special projects were carried out to expand the fuel-data-base serving the combustion design and to create a FBC concept better than before to control the firing of all kinds of fuels, e.g. after the commissioning of heating planı in Chudovo, Russia (1996, 8 MW fuel capacity) the system to avoid bed sintering was test- Figure 4ı A view of the ARVIKA ed and completed. To plants bolier while lifted. achieve as low NOx emissions as possible experi-ences from the coal burner-based combustion technology, where Fortum was and is collaborating with Babcock-Hitachi, Japan, were alsa successfully adapted to FBC development and design. . For small-size CHP (capacity below 50 MWe) plants the bubblıng bed combustion (BFB) concept was chosen - it has proven aut to be the most feasible and flexible to utilize different type of biomass and other fuels being relatively low cost, easy to control even in rapid load changes and fuel switches. The large-scale Fortum's own BFB concept was realized through combustion renovation projects of existing boilers. The basic solutions were demonstrated in Hameenlinna, Finland (1997, 60 MW fuel capacity) and in Kuusamo (1998, see above, were the bed system �ad never functioned according acceptable process parameters sınce the commissioning of the boiler). Next generation grid design was FSiwg eu dr ee n3. ) WD eo loi vdecr ihni gp st,h ef obr eosi lterreosfi dAuRe Vs ,I KbAa rck ,o agnedn eortahl ei ornwpol aond ı wi na s t e s are feed as fuels. E-COGENERATION WORLD & Reneable Energy ı!.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=