Enerji ve Çevre Dünyası 44. Sayı (Eylül 2006)

www. enerji-dunyasi.com 1 / �®ın � 1'(u)ii1J �fiJ!JJU1J1 /211Jlii1J 2JJJJJJ' li1J �JJJ 1/2 �'::;'lf2 ·r:}J1u10Jo)Jl:::1J D�1;:):j}

www.icciconference.com ICCI 2007 Sektör ve Ürün Grupları KOJENERASYON • Kojenerasyon Sistemleri ve Ekipmanları • Mühendislik, Danışmanlık, • Proje ve Taahhüt, • Bakım Onarım ve Servis Hizmetleri, • Kontrol ve Otomasyon Sistemleri, • Güvenlik ve Yalıtım Sistemleri, • Yeni Teknolojiler (Hidrojen, Yakıt Pili Teknolojileri vb.) YENİLENEBİL İR ENERJİ TEKNOLOJİLERİ • Rüzgar Türbinleri ve Santralleri • Güneş Enerjisi Sistemleri ve Santralleri • Hidrolik Enerji Sistemleri ve Santralleri • Jeotermal Enerji Sistemleri ve Santralleri • Biyokütle ile Enerji Üretimi Sistemleri 30-31 Mayıs/ May 200] İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararas Kongre ve Sergi Saray 1 3.ULUSLARARA ENERJİ, KOJENERASYON, ÇEVRE TEKNOLOJİLE! KONFERANSI VE SERGİ 1 3th INTERNATIONAL ENERGY, COGENERATION AND ENVIRONMENTAL TECHNOLOG CONFERENCE & EXHIBITION İstanbul Lütfi Kırdar lnternatior Convention & Exhibition Cente 007 ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ ELEKTRİK ÜRETİM VE DAĞITIM-İLETİM SİSTEMLERİ • Geri Dönüşüm Sistemleri • Atık Toplama ve Değerlendirme • Emisyon Azaltma, İzleme ve Kontrol Sistemleri • Çevre Danışmanlık Hizmetleri Destekleriyle Supporters • ermı an ra ıs em erı ve e no o ı erı • Kombine Çevrim Santralleri • Polijenerasyon (Gazlaştırma, CO2 Tutma-Ayrıştırma) • Elektrik Ekipmanları • Otomasyon Sistemleri • Enerji Yönetimi Sistemleri Teknik Katkılarıyla Technicaı Supponers Düzenleyen Organized by ,·, \ '. ' ' ' ' t\ \ \ \

Dafborg Engineering AJS in lurlcey --

EYLÜL September 2006 Sayı lssue Sahibi / Founder Teknik Yayıncılık Tanıtım A.Ş. Yayımlayan / Publisher Avrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık Tic. A.Ş. Y üYr üa yt mı ne DKaunrıuşlmu aBnaı şvkea n ı Publishing Consu/tantl Chairman ofExecutive Committee Özkan AĞIŞ YAYIN DANIŞMA KURULU 44 Publishing Consulting Committee Selahattin Çimen (ETKB), Mehmet Çağlar (EIE), Doç. Dr. Mustafa Tırıs (TÜBITAK-MAM), Dr. Arnold Hornfeld (TÜSIAD), Nusret Alemdaroğlu (MÜSIAD), Adnan Sucuka (Siemens), Alp Zor (Topkapı), Emre Arıcan (Fortum Eng.), Gökmen Topuz (Piramit Enerji), Kerim Başakıncı (Das Müh.), Mehmet Demirci (Turna Turbomach), Mehmet Türkel (Enko), Metin Koşar (EnerjiSA), Soren Kruse (Nordic / Aalborg), Ufuk Berk (Wartsila-Enpa), Yaman Akar (Yaman Enerji), Yavuz Aydın (GE Energy). YAYIN KURULU/ Publishing Committee Yazı işleri Md. - Sorumlu Md. Süleyman BULAK Publıshıng Director-General Executıve Genel Yayın Yönetmeni Chief Editor Emine BANKOĞLU Editör/ Edıtor Zerrin Çevik TURHAN Pelin AVŞAR istatistik Uzmanı Statistical Expert YAYIN KOORDiNASYON Publishing Coordination Yayın Koordinatörü Publlshing Coordınator Çiğdem TİMAR ŞBeenrngaül KARANİ ÇELİK Tasarımcı Grafiker Senlor Graphic Designer Grafıker SSeerbkiahna TEEKL YİNACKİA R Graphic Designer REKLAM / Advertisement Reklam DirektörO Emine BANKOĞLU Advertising Director Reklam Satış Temsilcisi Saruhan PAİZANOĞLU Sales Representatıve-Advertising ABONE OKUR HİZMETLERİ Membership Services Abone Satış Temsilcisi Ebru Akten BULUT Sales Representatıve-Membership Dağıtım Planlama Elemanı Logıstics Distnbutıon Plannor Rıdvan GÜMET r eFkol ar ml n@t et renkantll ko ynaayl i Cn coinl itka. cc tosm YÖNETİM MERKEZİ /Headquarters TEKNİK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. Balmumcu. Barbaros Bulvarı Bahar Sok. Karanfil Apt. 2/11-13 34349- Beşiktaş/lstanbul Tel: (0212) 275 83 59 (pbx) (0212) 347 04 25 (pbx) Faks: (0212) 288 26 14 www.enerjikojen.com www.teknikyayincilik.com e-posta: info@teknikyayincilik.com Baskı tarihi: 22.09.2006 B aBs ıun dKear ng ui nt üum' n Ta Ogrökrı ey eY' deer edl aS�üı trı el ml i aYkat ay ıdnı 'rd. ı r YılhkFAiyab:6YTL bone:48YTL (Fiyatlara KOV dahıldır YıUık abonelıkte kargo bedelt dahıl, tek göndenmlerde dah,ı d�ıldır.) Yur1dışı Abonelik/ Subscnptıon FarAbroad Single copy price. 7 • (Worldwide) Annuat subscnptıon: 50 • (Worldwide) (Postage ıncluded) .---1 l�indekller 1 n 10-21 Enerji Dünyasından Haberler 34 44 tJ --------- 20 Bölgenin Özelleştirilmesinin Tamamlanması Hedefi: 2008 İlk etapta 3 şirketi ihaleye çıkaran ÖİB; Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş (TEDAŞ) özelleşt i rmesini gelecek yıl sonunda tamamlamayı hedefliyor. İhaleye çıkılan ilk bölge için son teklif verme tarihi ise 15 Aralık 2006 olarak belirlendi. AKBANK ve Enerji Projeleri AKBANK'ın enerii sektörüne yönelik çalışmaları, projeleri ve sektörle ilgili gelecek yıllardaki planlarını AKBANK Ticari Bankacılık Pozorlomo Grup Müdürü Yıldız Bozkurt'o sorduk. YENİLENEBİLİR ENERJİ / RENEWABLE ENERGY GE- BP İş Birliğinde Hidrojen Güç Projeleri Hayata Geçiriliyor: C02 Emisyonuna Son General Electric (GE) Ener j i Grubu ve British Petroleum (BP) üst düzey yöneticileri, Hidrojen Enerjisi Projelerini hayata geçirmek amacıyla Londra'do bir anlaşma imzaladılar. Hidrojen güç teknolojileri projesi hakkında GE Energy Services Türkiye & İsrail Bölge Satış Lideri Yavuz Aydın'don bilgi aldık. M.. TICIIIOU"IES Kömürden Gaz Üretimi MTA Genel Müdürliği MAT Dairesi Mineraloji-Petrografi Koordinatörlüğü bölümünden Dr. Selami Toprak Kömürlerin gazlaştırma teknolojileri hakkında bilgi verdi. CEnerJ!ve Kojenerasyon OOnyası Dergisinde yayınlananyazıveçizimkırinher hakkı mahfuzdur. izin alınmadan, kaynak gösterilerek do olsa iktib.ıs edilemez.Yayınlanan lOm yazıların sorumıuıugu yazarlarına,ilanıarm sOfumluluQu Han sahiplerine aittir. CAlt rights reserved. No p.art of ıhis publicatiorı m.ay bo reprocfuced in any form or by any me.arıs, whether as a source withoot the consent of the publishers . The respoosibil ity ofaıı published articles and ads belong to thelr authors and owners 2

il İçindekiler ...,!...: .,.__ '. -. ..,, .... - •1:�.·�·�-��.�}".;."'!; - . ' Yakıt fiyatları 20 Bölgenin Özelleştirilmesinin Tamamlanması Hedefi: 2008 Voltaj Kaynağı Dönüştürücülü HVDC ve ±300 kV ile l 000 MW'e dek kullanım için Kalıptan Çekme Kablolar AKBANK ve Enerji Projeleri Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Yatırımları: Projelerin Gelişimi ve İşletme Durumları Avrupa Biyokütle CHP Uygulamaları GE- BP jşbidiğinde Hidrojen Güç Projeleri Hayata Geçiriliyor - CO2 Emisyonuna Son "Rüzgar Enerjisinde En Büyük Problem Süreksizliktir" Otomotiv ve Tekstil Sektöründe Çevre Yönetimi ve Atık Değerlendirme 1 Atık Yönetiminde Sektöre! Çalışmalar REC Türkiye ile Çevre, Mercek Altında Kömürlerden Gaz Üretimi Dünyada ve Türkiye'de "Çevre" Kavramının Gelişim Süreci Avrupa'daki Gazlaştırılmış Enerji Santralleri İçin Piyasadaki Tahrik Güçleri ve Mücadele Alanları (1. Bölüm) Kombine Çevrim Enerji Santrali Projelerinde Maliyeti Yüksek Su Arıtım Hataları Nasıl Engellenir? (l. Bölüm) il Reklam İndeksi Ads lndex ıccı 2007 Aalboorg Zorlu ExxonMobil Areva KSB 1 Ön Kapak İçi Selnikel l Sep 2007 5 Topkapı 7 Friterm 9 Karyer 15 Universal 8 22 26 34 36 40 44 52 56 60 62 66 70 72 76 Ener 19 Türkiye Enerji Kongresi Fue/ Prices The Ob;ective for Completing the Privatisation of 20 Regions: 2008 HVDC With Voltage Source Converters and Extruded Cables for up to ± 300 kV and 1000 MW AKBANK ve Energy Pro;ects Renewable energy lnvestments in Turkey: Progress and Operation Status of Pro;ects European Biomass CHP in Practice GE-BP ln-cooperation Hydrogen Power Pro;ects Realized - No More CO2 Emission "The Biggest Problem with Wind Energy Is the Fact that it is not Sustainable" Environmental Management and Waste Treatment in Textile and Automotive Sectors Solid Waste Treatment Processes A close look at the Environment with REC Turkey Generating Gas Out Of Coal "Environment" Concept's Progress Worldwide and in Turkey Market Drivers and Challenges for Gasificationbased Power Plants in Europe (Part 1) Avoiding Costly Water Treatment Mistakes in Combined Cycle Power Plant Pro;ects (Part 1) 23 Energy2006 65 25 Pero 80 27 Enerji Dünyası Arka Kapak İçi 39 Aksa Arka Kapak 47 51 3

4 IS THE COUNTRY'S ELECTRICITY SUPPLYRELIABLE? Lası week, I was invited as the Speaker, to the "Energy Summit" organised by "Chamber of lndustry of Ankara. Minister of Energy, Dr. Hilmi Güler was first speaker in /he Summit. He summarized Ministry's activities, from BTC pipeline to Samsun- Ceyhan, from Shah Denizi to Greece (Gas Pipeline), from lran to Austria, as Nabucco gas pipeline Projeci. He was so proud of the generated huge works, in their governing period that, thanks to their government, Turkey is becoming a Paradise of Energy with /he implementation of /he fo/lowing Projects: , They started the construction of the second largest hydro dam Projeci (iL/SU) after Atatürk Dam. , Turkey is becoming No:2 Energy terminal after Rotterdam. , Thay created so attractive incentives far Power lnvestments /hat, more /han 100 applicants are registered far the tender of Afşin/Elbistan (C) and (D) , They put DUY Regulation into operation (Balancing and Financial Reconsiliation), so /hat, no more shortage in supp/y/demand, balance is expected. # E/ectricity System is reliab/e and production capacity can meet e/ectricity demand up to year 2010. Attendees were pleased by these optimistic presentation and they seemed happy. But What Was The Rea/ity? in my tum, I presented, the supp/y/demand ana/yses, laken from TEIAŞ Web Site. According tı TEIAŞ analyses, the electricity shortage in the system is estimated to be 2388 GWh in 2007 and forecasted to rised up to 36123 GWh in 2010. Any interruption in /he natura/ gas supply to gas firing plants wi/1 increase the e/ectricity shortage in the power system. Therefore, new power inverstments with the incentives to be generated by /he Government. in the mean time, personally, / am /ooking forward to see the resul/ of the Ministry's optimistic assessment. lf /he Ministry's assessment is justified, it's my turn to apologize from /he Minister of Energy, due to the divergence of view between us. Best Regards. ENERJi DÜNYASI EYLÜL 2006 lözkan AĞIŞ ELEKTRİKTE ARZ GÜVENİLİRLİĞİ NE DURUMDA? Selim İleri'nin güzel bir şiir kitabı yayınlandı, "İstanbul Hatıra Kolonyası". Kitabın dili kadar yakaladığı çelişkiler de insanı sarıyor. Bir yanda Tevfik Fikret'in "Sis" şiirinde İstanbul için, "Ey köhne Bizans, ey koca büyüleyici bunak, Ey bin kocadan arta kalan bakirdul" karamsarlığı var. öte yanda Yahya Kemal'in, "Nice revnaklı şehirler görülür dünyada, Lakin efsunlu güzellikleri sensin yaratan" mısralarındaki İstanbul sevgisi , iyimserliği ve hoşgörüsü. Aynı şehri, aynı çevreyi tanımlayan iki büyük Şair arasındaki görüş farkına bakın. Tevfik Fikret, yarısı dolu olan bardağı boş görme karamsarlığı ile sadece kendisini değil okuyanları da hüzünlendiriyor, mutsuz ediyor. Yahya Kemal bardağı dolu görüyor. Onu İstanbul'un efsunlu güzellikleri ilgilendiriyor; Pembe tülün altındakiler adeta başkalarının sorunu. 15 Eylül Cuma günü Ankara Sanayi Odası (ASO)'nun düzenlediği Enerji Zirvesi'nde konuşma sırası beklerken, Enerji ve Tabi i Kaynaklar Bakanı Dr. M. Hilmi Güler'in uzun (80dk) konuşmasını keyifle dinledim. • Asrın Projesi BTC bir mucize projeydi; 2500m. yükseklikte sarp kayalıkları katederek, çevreye hiç zarar vermeden, üstelik yer altındaki tarihi zenginlikleri yer üstüne çıkararak, tarih ve kültür mirasımızı bu kadar iyi değerlendiren başka bir proje olamazdı. Şimdi buna, Samsun Ceyhan Petrol hattı ekleniyordu. Daha önce yapılan Kerkük-Ceyhan Petrol boru hatlarını da sayarak, daha bugünden yeni bir Rotterdam yaratılıyordu. • Şah Denizin gazı birkaç ay sonra Erzurum'u ısıtacaktır. Aynı gaz, şu anda yapılmakta olan LapsekiEceabat Marmara geçişinin tamamlanmasıyla, Komotini üzerindenYunanistan'a, oradan da, Adriatik geçişi ile, ltalya'ya ulaşacaktır. • Mavi Akım ve Şah Denizi- Erzurum gaz hatlarının yarattığı potansiyel, Bulgaristan, Romanya, Macaristan yoluyla Avusturya'ya ulaşacak Nabucco Projesini hayata geçirecek. Maden Kanunu'nda yapılan değişiklikle, önceki yıllarda, Petrol ve gaz arama amaçlı sondajlarda, keşfedildiği halde üzerinde durulmayan kömür ve linyit yatakları değerlendiriliyor, bilinen kömür ve linyit rezervleri de, rödavans karşılığında Özel Elektrik Şirketlerine aktarılıyor. Sayın Bakanımızın benzetmesiyle, çiftçinin buğdayını öğüten değirmenciye öğütme hakkı olarak, un veya buğday vermesi gibi bir usulle. • Afşin/Elbistan A Santrali'nin rehabilitasyonu ile C ve D santrallerinin yapımı da benzeri bir usulle ihaleye çıkartılıyordu, 5 yılda bitecek, toplam 5 milyar $'Iık bu yatırımlar için şimdiden 100'den çok yerli ve yabancı firma ilgi göstermişti. Geçen yıl çıkartılan Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yasası'na göre, yüzlerce akarsu santrali ve yaklaşık 1O milyar kWh'lık rüzgar santralı projeleri kurucularını buluyordu. Daha birkaç gün önce, Türkiye'nin 2. büyük baraj gölünü oluşturacak llısu Barajı'nın ihalesi yapılmıştı. Yeni kömür, linyit, akarsu ve rüzgar santralleriyle, Türkiye'nin elektrik problemi çözüme kavuşuyordu. Sayın Bakanımızı dinledikçe mutluluğum artıyordu ve keyifleniyordum. Türkiye'nin Enerji Geleceği için ne kadar da güzel şeyler söylüyordu. Adeta ağzından bal damlıyordu. Sayın Bakanımız Enerji Sorunlarına tam Yahya Kemal iyimserliği ile bakıyordu. "Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul! Görmedim gezmediğim, sevmediğim tek bir yer. Ömrüm oldukça gönül tahtıma keyfince kurul, Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer" Ankara Sanayi Odası Başkanı Zafer Çağlayan'ın konuşmamı yapmak üzere davet anonsu, yaklaşık bir buçuk saattir yaşamakta olduğum mutluluğu bozdu. Konuşmanın ana teması "Sanayi Elektriğinde Arz Güveni lirl i ği" idi ve özünü çok saygın bir kuruluş olan TEİAŞ-APK Dairesi'nin hazırladığı Haziran 2006 tarihli "Arz Güvenilirliği Raporu" oluşturuyordu. TEİAŞ Raporu, Tevfik Fikret'in "Sis" şiirindeki kadar kötümser olmasa da, pek çok olumsuzluğu ortaya koyuyordu. Bunlardan biri arz güvenilirliğinin tehlikede olduğuydu. Sayın Bakanımızın aktardığımız söylemleri gibi, sözü TEIAŞ'a bırakırsak; "EPDK'dan lisans alan tüm teknik, hidrolik ve doğalgaz santralleri, sertifikalarında belirtilen tarihlerde tamamlanıp işletmeye girerse, Türkiye kurulu güç toplamı 2006'da 40755 MW, 2007'de 41692 MW, 2008'de 42574 MW, 2009'da 44190 MW ve 2010'da 44851 MW olacak. Bu santrallerin, TEIAŞ deneyim ve kriterlerine göre, 2006'da 203151 GWh, 2007'de 207346 GWh, 2008'de 210632 GWh, 2009'da 217219 GWh ve 201 0'da 224307 GWh güvenilir üretim kapasitesi olacak." TEIAŞ Sitesindeki rakamlara göre %20 ile başlayan doner sıcak yedeğini, biz %1 O bile alsak, sistemde oluşan arızalara karşı, 2006 'da 20315 GWh ve 2007'de 20734 GWh kenara ayırırsak, 2006'da sadece 7836 GWh kapasite fazlası (%4) görünüyor ve 2007'de 2388 GWh ile başlayan bu açık, gelecek yıllarda giderek büyüyor ( 2008'de 14524 Gwh, 2009'da 24953 GWh ve 2010'da 36123 GWh). Yani sistemde bölgesel ,programlı elektrik kesintileri başlıyor. TEIAŞ'ın raporundaki bu rakamları, ASO Zirvesinde Sayın Bakanımızın bilgilerine sunduk. Ayrıca, yine TEİAŞ'ın raporunda vurguladığı bir endişeyi de aynen okumadan geçemedim. "2005 yılı sonu itibariyle, işletmede olan, EÜAŞ ve Bağlı Ortaklıklara ait doğal gaz yakıtlı Santrallerin .. .. . . . ... ... .. . . tör santrallere doğalgaz verilmesinde de bir sınırlama olmayacağı kabülü ile hesaplanmıştır. Yani doğalgaz arzında sıkıntılar olursa elektrikte arz güvenili rliği tablosu daha da kötüleşecektir." Acaba Yahya Kemal gibi sürrealist olmak mı? yoksa Tevfik Fikret gibi pesimist (kötümser) olmak mı güzel? Elektrikte, Sayın Bakanımızın çizdiği tabloda olduğu gibi Türkiye pırıl pırıl ve ortam günlük gülistanlık mı olacak yoksa, TEIAŞ raporundaki gibi kasvetli mi? Hayatımda olaylara hep olumlu tarafından bakmaya alıştım ve bir ölçüde bu benim yaşam felsefem oldu. Buna rağmen Sayın Bakanımızın iyimserliğini abartılı bulduğumu söylemeliyim. Yine de, Sayın Bakanımızın haklı çıkmasını istiyor ve O'nun kadar iyimser olamadığım için özür dileyeceğim günlerin gelmesini dört gözle bekliyorum. Hoşça ve Dostça Kalın.

Çevremize pozitif enerji yayıyoruz ! • Türkiye'nin üretim gücüne güç katıyoruz. Endüstri kuruluşlarına enerji sağlıyor, farklı kuruluşların enerji tesis projelerini üstleniyor, enerji tesislerine tamir bakım hizmeti sunuyoruz. Bunları yaparken pozitif enerjimizi çevremizden eksik etmiyoruz. ZORLU ENERJi (O)ZORLU ZORLU ENERJİ ŞİRKETLER GRUBU Zorlu Plaza 34310 Avcılar lstanbul-Türkiye Tel: (0212) 456 23 oo Faks: (0212) 422 oo 99 www.zorluenerji.com.tr • ZORLU ENEFIJİ ELEKTRİKÜRETİMİA.Ş. • ZORLU O&M,ENERJİ TESİSLERİ İŞLETME VE BAKIM HİZMETLERİ A.Ş. . .. .. . . • ZORLU ENDUSTRIYEL VE ENERJi TESiSLERi iNŞAAT TiCARET A.Ş. • ZORLU PETROGAS PETROL, GAZ VE PETROKIMYA URUNL. INŞ. SAN. VE TIC. A.Ş. • ZORLU ELEKTRİK ENERJİSİ İTHALATİHRACAT VE TOPTAN TİC. A.Ş. • ZORLU D00ALGAZİTHALATİHRACAT VE TOPTAN TİC. A.Ş. • AMITYOIL INTERNATIONAL PTY. LTD. • GAZDAŞ GAZİANTEP D00ALGAZ DAÖITIM A.Ş. • TRAKYA BÖLGESİ DOÖALGAZ DAÖITIMA.Ş.

6 ÖZETLER / ABSTRACTS ÖZETLER 20 Bölgenin Özelleştirilmesinin Tamamlanması Hedefi: 2008 Gündem Sayfa: 22-24-25 ilk etapta 3 şirketi ihaleye çıkaran ôlB; Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş (TEDAŞ) iöl kz ebl löelşgtei r miçiens isnoi ngteel ek lci fevkeyrmı l es ot an ruinhdi ias et a1m5aAmrlaalmı k a2y0ı 0h6eod el afrl iayko rb. ei lhi ral elenydei . ç ı k ı l a n Voltaj Kaynağı Dönüştürücülü HVDC ve :1:300 kV ile 1000 MW'e dek kullanım için Kalıptan Çekme Kablolar Gündem Sayfa: 26-28-29-30 sPiestkeçmolekriilngineçn öi lzgei nl lçi ğ eözsealhlikipleorilnadneVn SbCiri HdVüDşüCk yaağnıirlyığüaksseakhvipoltkaajllıı doğru akıml ı ptan çekmeli kkuarbulloablailrmieçseirneenolvaenyaak tbaunıykoarbololmlaarslaıdıdr.öşeli şebekeler arasında b a ğ l a n t ı AKBANK ve Enerji Projeleri Söyleşi Sayfa: 30-31-32-33 AKBANK'ın enerjisektörüne yönelik çalışmaları, projeleri ve sektörle ilgili gelecek yıllardaki planlarını AKBANK Ticari Bankacılık Pazarlama Grup Müdürü Yıldız Bozkurt'a sorduk. Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Yatırımları: Projelerin Gelişimi ve İşletme Durumları Güncel Sayfa: 36-37-38 Yazımızda, RES ve HES yatırımları ve başlamış olan projelerin sürekliliği ve ilerleme durumlarına ilişkin bilgiler veriyoruz. Avrupa Biyokütle CHP Uygulamaları Güncel Sayfa: 40-41-42 Yazıda, Avrupa'daki biyokütle CHP konuları hakkında bilgi verilmektedir. Bu konuda geliştirilen teknolojilere değinilmiştir. GE-BP iş Birliğinde Hidrojen Güç Projeleri Hayata Geçiriliyor • CO2 Emisyonuna Son Söyleşi Sayfa: 44-45-46 GH iednr oe jr eanl E El encetrrji ics(i GPEr )o Ej enl ee rr ji ni Gi hr ua by ua tvae gBer içt ii rsmh Pe ek t raoml eaucmı y (l aB PL)oünsdt rdaü' dzae ybyi rö naentl iacşi l emr ai , imzaladılar. Hidrojen güç teknolojileri projesi hakkında GE Energy Services Türkiye & lsrail Bölge Satış Lideri Yavuz Aydın'dan bilgi aldık. "Rüzgar Enerjisinde En Büyük Problem Süreksizliktir" Söyleşi Sayfa: 52-53-54 Be nuesr aj i ysı mö yı zl edşai l ne ri ti inbi abr ei znl eI Tr l eü pKai my l yaaş aMc üa hk e. nSdöi syl li ğe şi iBl eör l dü em, üünl kdee mn iFzi l igzüKn ad reamo si nmi ad inkok ğa l tue, alan enerji sektörümüzün değerli mensupları yer alacak. Karaosmanoğlu, ilk söyleşiyi rüzgar konusunda, Dr. Ahmet Duran Şahin ile yaptı. Otomotiv Sanayi Çevre Yönetim Sistemi Uygulamaları Güncel Sayfa: 56-57-58-59 Ohatokmkınodtiav vbeilgtei kvsetriillmseekkttöerdüinr.ün atık yönetim sistemi uygulamaları ve çalışmaları Atık Yönetiminde Sektöre! Çalışmalar Güncel Sayfa: 60-61 Atıkların geri kazanılması yönünde çalışmalar yapan firmalar, çevre teknolojileri alanında çeşitli projelere ağırlık vererek her türlü atık problemine yönelik çözüm yöntemleri geliştiriyorlar. REC Türkiye ile Çevre, Mercek Altında Söyleşi Sayfa: 62-63-64 RREECC TTüürrkkiiyyee'nDinirefakatöliyrüetDlerr.i,S2ib0e0l6SyeızlıeçraElışramlaları ve 2007 y ı l ı hedefleri hakkında p'tan bilgi aldık. Kömürlerden Gaz Üretimi Makale Sayfa: 66-67-68-69 MDrT.ASGeelanmeil MToüdürlüğüMAT Dairesi Mineraloji-Petrografi Koordinatörlüğü bölümünden prak Kömürlerin gazlaştırma teknolojileri hakkında bilgi verdi. Dünyada ve Türkiye'de "Çevre" Kavramının Gelişim Süreci Makale Sayfa: 70-71 Yn ı öş nmeat inmı ÇS ei svtreemMi Bü ha .ş ADsel ın eF tI çKiI RMDaAk .RMdüühn. y Ga döak hvaen TBü Er kRi yKeE' dRe kÇi eçverver eY köan ve rt iamm ı Dn aı n gelişim sürecinden bahsettiler. Avru�a'daki Gazlaştırılmış Enerji Santralleri İçin Piyasadaki Tahrik Güçleri Makale Sayfa: 72-73-74-75 Ta ar t mh maisnıl ebr ee kgl eö nr ei r, keenne, r jki öümr eüt irmü ni n dy ei ndeo dğ ea l gt aa hz me ni ne ryj iüsri üptaüyl eı nnı nd ök an ye dma di çeeğr iesri no dr aen ed na büyük elektrik kaynağı olarak kalacağı tahmin ediliyor. Kombine Çevrim Enerji Santrali Projelerinde Maliyeti Yüksek Su Arıtım Hataları Nasıl Engellenir? (1. Bölüm) Makale Sayfa: 76-77-78-79 Agelınşealglieklldeiğtoimiz bir enerji santralinde, su arı t ı m ı göreceliolarak işletme bütçesinin plam işletme maliyetinin %2'sinden daha az bir miktar olmak üzere küçük bir paydasını oluşturur. ENERJi DÜNYASI EYLÜL 2006 ABSTRACTS The Objective tor Completing the Privatisation of 20 Regions: 2008 Agenda Pages 22-24-25 Prime Ministry Privatization Administration brought 3 companies into bidding in the first phase and plans to conclude the privatization project far Turkish Electricity Distribution Co (TEDAŞ) by the end of the next year. HVDC With Voltage Source Converters and Extruded Cables For Up To :1: 300 kV and 1000 MW Agenda Page: 26-28-29-30 Tl ehvee lesl eocft r il oc iat yd innegt. wlon rckrse aosf itnogd atyh ei n sc tr ae ba isl ii tnyg l tyh nr oeuegdh c oa nd tdr ionl ga nmd osrtea bl iinl i teys aits h ni goht always an option due to restrictions in right-of-way or limits to acceptable short circuit current. AKBANK and Energy Projects lnterview Pages 30-31-32-33 Wabeoaust kAeKdBAAKNBKA'sNKwoCrokms,mercial BankingMarketing Group ManagerYıldız Bozkurt projects and plans for the future years to come within the energy sector. Renewable energy lnvestments in Turkey: Progress and Operation Status of Projects Actual Pages 36-37-38 Othuersatratticulse oisfbased on RES and HES investments as well as information about projects currently in progress, their continuity and progress. European Biomass CHP in Practice Actual Pages 40-41-42 in this article, information on biomass CHP issues in Europe is provided to the reader whereas developed technologies in this area are alsa mentioned. GE- BP in-cooperation Hydrogen Power Projects Realized • No More CO2 Emission 1 nterview Pages 44-45-46 oGfef incei ar al sl sEil ge cn terdi c a( nG Ea)g rEeneemr geyn tGirno uLpa nadnodn Btroi t i sr ehaPl i ze et r ot hl eeui mr H(yBdPr)o gh ei gnh Er an nekr eg dy Projects. "The Biggest Problem with Wind Energy Is the Fact That it Is Not Sustainable" lnterview Pages 52-53-54 DS teaprat irntgm we nitthwtihl l isshiasrseuhee, rFiinlitzerKviaerwaossmmaadneowğ liut hf rpoemo I T U Chemica l E n g i n e e r i n g ple in energy sector. in such cinotnesrivdieerwinsg, tsheeveargaelnvdaaluinaboluer mcoeumntbrye,rs of energy sector which are chosen Environment Management and Waste Treatment in Textile and Automotive Sectors Actual Pages 56-57-58-59 lnformation about waste management system applications and works held in automotive and textile sectors are provided in this piece. Solid Waste Treatment Processes Actual Pages 60-61 Companies placing efforts to realize applications to recycle wastes started to develop solutions for all kind of waste problems focusing on several different projects in environment technologies. A close look at the Environment with REC Turkey lnterview Pages 62-63-64 REC Turkey Director Dr. Sibel Sezer Eralp provided information about REC Turkey's activities, works projected for 2006 and goals set for 2007. Generating Gas Out Of Coal Article Pages 66-67-68-69 Dr. Selami Toprak of MTA General Directorate MAT Dep Petrography Coordinator department provided us with inafrotrmmeanttioMninoenragloagsiyfıcation technologies based on coals. "Environment" Concept's Progress Worldwide and in Turkey Article Pages 70-71 ME navni raognemmeennt t MSayns taegme mCehni et fCAouudni tsoerl oMr eEcnhvai rnoi nc ma l eEnntgEi nnege r G ö k h a n B E R K E R a n d ineer Aslı FIKIRDAR mentioned the development process of the environment concept in the world and in Turkey. Market Drivers and Challenges tor Gasification-based Power Plants in Article Pages 72-73-74-75 According to projections, share of natura! gas power in energy generation is expected to increase significantly and coal stili to stay the largest source tor electricity within the projected period. Avoiding Costly Water Treatment Mistakes in Combined Cycle Power Plant Projects (Part 1) Article Pages 76-77-78-79 in a conventional power station, water filtration has relatively a small share in operational budget generally making up an amount less than 2% of the operational costs.

2006 Exxon Mobil Corporation Mobil Performansa Hükmedin

8 GÜNCEL VAKiT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRMA TABLOSU (1) (21 EYLÜL 2006 tarihinde, KDV HARİÇ) VAKITLAR VAKiT ALT ISIL DEĞERİ VAKiT BİRİM FİVATI VAKiT ÜST ISIL 1----,--,,----,-----:-:-::- (I =- ) -.------:-----1 DEĞERİ ALT ISIL DEĞERE göre 1000 kcal için VAKiT FİVATI ÜST ISIL DEĞERE göre 1000 kcal için VAKiT FİVATI {[ ) ( BEOLTEAKŞT)RPi KR KOUSLELSA, NBIUCHI LAARRvI e i in Kesintisiz OSB VIII (BOT AŞ) PROSES, BUHAR ve i EinLEKTRiK KULLANICILARI Kesintili SANAYi VIII (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve i iEnLEKTRiK KULLANICILARI Kesintisiz SANAYi VIII ( GDAŞ) P R OS eSrEbSe svteTBüUkHeAt i cRi O l a n KULLANICILARI i in SANAYi ( GDAŞ) Serbest Tüketici Olmayan PROSES ve BUHAR KULLANICILARI i in SANAYi ( GDAŞ) KONUT ve RESMi DAiRE BUYUK SANAY Kullanımı MIKS LPG KUÇUK SANAY Kullanımı MIKS LPG iTHAL Sibi rya Kömürü Ceviz tip i (ISTANBUL) (VII) HAKAN KÖMÜR M( aYnı ki saan-mS ıoşmTao Kr bI Sa lRı +A1K8DmEmR)E ELi LiNYİT Kömürü VII NAFTA Kırıkkale Orta Anadolu Rafiner i si /VI) (POAŞ) FUEL-OiL NO:6 ilstanbul Avruoa Yakası\ IIXI (POAŞ) FUEL-OiL NO:4 • KALORiFER VAKiTi ılstanbul Avruoa Yakası\ IIXI (POAŞ) MOTORiN ilstanbul Avruoa Yakası\ IIXI SANAYi Elektrik TEK TERiM -TARiFE KONUT Elektrik TiCARETHANE ve RESM I DAiRE Elektrik 8.250 8.250 8.250 8.250 8.250 8.250 1 1 .000 1 1 .000 1 1 .100 kcal/kg 6.500 4.640 kcal/kg 10.550 9.200 9.700 10.200 kcal/kWh 860 860 860 KDV Hariç Fiyatlar Alııımıştıı: 9.155 9.155 9.155 9.155 9.155 9.155 1 1 .900 1 1 .900 12.000 kcal/kg 7.300 5.000 kcal/kg 11 .500 10.300 10.500 10,800 kcal/kWh 860 860 860 (il) 41 ,4439 0,281 1 0,2218 5,02 0,0341 41 ,4439 0,2811 0,2218 5,02 0,0341 42,6607 0,2894 0,2283 5,17 0,0351 43,7486 0,2968 0,2341 5,30 0,0360 49,5615 0,3362 0,2652 6,01 0,0408 49,5615 0,3362 0,2652 6,01 0,0408 1,2577 0,9922 0,1143 204,0000 1 ,3839 1 ,0917 18,55 O, 1 258 225,0000 1 ,5264 1,2041 20,27 O, 1 375 Vkr/kg USD/kg Avro/kg Vkr (111) USD (V) 28,8135 o, 1 955 o, 1 542 4,43 0,0301 24,0000 o, 1 628 0,1284 5,17 0,0351 !•'l :w,,. �..... .. � Vkr/kg USD/kg Avro/kg Vkr (111) USD (V) 71 ,7000 0,4864 0,3837 6,80 0,0461 77,1186 0,5232 0,4127 8,38 0,0569 121 ,1864 0,8221 0,6485 12,49 0,0848 223,6486 1 ,5172 1 , 1969 21,93 0,1487 :ru::ı�� Vkr/kWh USD/kWh Avro/kWh Vkr (111) USD (V) 12,5790 0,0853 0,0673 14,63 0,0992 13,4190 0,0910 0,0718 15,60 O, 1 059 15, 1950 o, 1031 0,0813 17,67 0,1 199 . ca ıçın r egeri irim Fiyat x 1000 kca/ Alı Isıl Değeri} Jformıı/ii kullanılarak hesap/anııııştıı: (iV) 1000 kca/ içiıı Ykr değeri [ (Birim Fiyaı x 1000 kca/ / Üst lsıl Değeri) J forınıılii kul/aııılarak /ıesaplaıımıştn: (V) 21 Eylii/ 2006 tarihi itibariyle Merkez Ba11kası EfektifSatış Fiyatları ; /47,41 Ykr/USD ve /86,86 Ykr/Avro 'duı: (il) 0,0269 4,53 0,0307 0,0242 0,0269 4,53 0,0307 0,0242 0,0277 4,66 0,0316 0,0249 0,0284 4,78 0,0324 0,0256 0,0321 5,41 0,0367 0,0290 0,0321 5,41 0,0367 0,0290 0,1057 0,0992 17,14 O, 1163 0,0917 0,1085 18,75 O, 1272 0,1003 Avro (V) Vkr (111) USD(V) Avro (V) 0,0237 3,95 0,0268 0,0211 0,0277 4,80 0,0326 0,0257 Avro (V) Vkr (111) USD (V) Avro (V) 0,0364 6,23 0,0423 0,0334 0,0449 7,49 0,0508 0,0401 0,0669 11,54 0,0783 0,0618 o, 1173 20,71 o, 1405 O, 1108 Avro (V) Vkr (111) USD (V) Avro (V) 0,0783 14,63 0,0992 0,0783 0,0835 15,60 0,1059 0,0835 0,0946 17,67 O, 1199 0,0946 (VI) Nafianııı birim fiyatı 15-19 Eylii/ 2006 tarilıleri arasmdaki nakliye hariç Kırıkkale Orta Anadolu Rafirenisi çıkış fiyaııdıı: (Vll) İthal linyit kömürii fiyatları Hakan Köıniir şirketinin ceviz tipi linyit için 21 Eyliil 2006 tarilıli nakliye ve KDV dahil peşin saıış fiyatı olan 340 YTL/ton olarak alınınıştıı: Yerli linyit kömürü _fiyatları ise ELİ-Ege liııyitleri İşletmesi Miiessesesi Miidürliiğiiııüıı + 20 111111 parçalı torba cinsi içi11 21 Eylül 2006 tarihli KDV dahil Bayi Depo satış fiyatları listesinden a/nmıış olup, Nakliyeci/er Kooperatifiııiıı 43 YTL/ton olan nakliye dahil edilmiştiı'. (Vflf) BOTAŞ 21 Eylii/ 2006 tarihli fiyat tarifesindeki doğa/gaz birim fiyatı içine 0,02I YTL/Sın' o/aıı ÖTV dalıil edilmiştiı: (IX) Akaıyakıı fiyatları POAŞ'ııı 21 Eyi/il 2006 tarilıli fiyat tarifesindeki tavsiye edilen ıııalıa/li akaıyakıı perakende satış jiyat/arıdıı: (X) LPG Dökınegaz fiyatları 21 Ey/ii/ 2006 tarihi itibariyle Aygaz'daıı a/ıımıışııı: (XJ ) Elektrik fiyatı Ol Mart 2003 tarihi itibariyle olup, son üç seııede değişıneıııiştiı: Bıı elektrik fiyatına %5 Belediye Veıgisi dalıil edilıııiştit: ENERJi OÜNYASI EYLÜL 2006

GELECEK İÇİN ANAHTAR SORU Enerji sürekliliğini sağlamanızda size kim yardımcı oluyor? AREVA T&D'nin uzmanları... Uluslararası güvenilir ürün, sistem ve servis ağı sayesinde AREVA T&D projelerinize enerji sağlamanıza yardımcı oluyor. 1 00 yılı aşkın bir süredir, iletim ve dağıtım sektöründeki uzmanlığımız endüstrinin çarklarının dönmesine yardımcı olmakta ve dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca insana sürekli ve güvenilir enerji sağlanmasını garanti etmektedir. www.areva.com AREVA T&D Enerji Endüstrisi AŞ. - Tel.: O 2 1 6 41 1 87 00 - Faks: O 216 41 1 87 20 - E-Mail: info.turkey@areva-td.com A. AREVA

10 Bakan Güler: Enerjide suni gündemler yerine yatırımların nasıl yapılacağını tartışmalıyız Haber: Şerife Yı/ıl1{ız Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. M. · Hilmi Güler, enerji fiyatlarının yüksekliğinden yakınan sanayicileri enerji sektörüne yatırım yapmaya ve yeni santrallar kurmaya davet etti. Ucuz enerji sağlayabilmeleri için, özel sektöre kendi santrallarını kurmaları önerisinde bulunan Bakan Güler, "Siz özel sektörsünüz, sanayicisiniz, kurun santrallarınızı. Devletten beklemeyin. Devlet kurmayacak. Kimsenin yerim dar demeye hakkı yok" dedi. Ankara Sanayi Odası (ASO) tarafından düzenlenen Enerji Zirvesi, 15 Eylül 2006 tarihinde Ankara'da gerçekleşti. Bakan Güler toplantıya Bakanlık üst yönetimi ile birlikte katıldı. Toplantıya Bakanlık kanadından Müsteşar Yardımcısı Selahattin Çimen, Enerji İşleri Genel Müdürü Budak Dilli, TEİAŞ Genel Müdür Vekili Halil Alış, TETAŞ Genel Müdürü Hacı Duran Gökkaya ve EÜAŞ Genel Müdürü Sefer Bütün ile ASO Başkanı Zafer Çağlayan, Kojenerasyon Derneği Başkanı ÖzkanAğış, TOBB Enerji Sektörü Meclis Başkanı Reşat Köymen, RESSİAD Başkanı Tolga Bilgin veASO üyesi sanayici ve işadamları katıldı. Bakan Dr. M. Hülmi Güler: Kimsenin yerim dar demeye hakkı yok ASO Başkanı Zafer Çağlayan'ın açılış konuşmasının ardından kürsüye gelen Bakan Güler, sanayici ve işadamlarına Bakanlık tarafından yürütülen çalışmaları geniş kapsamlı bir sunum ile anlattı. Güler, kendisinden önce konuşan ASO Başkanı Zafer Çağlayan'ın, enerji fiyatlarının yüksekliğinden yakınması ile ilgili değerlendirmede bulunurken, sanayiciye ve elektrik üreticilerine doğal gazı yüzde 20 daha ucuza verdiklerini söyledi. Doğalgaza yapılan zameden Güler, "İsim vermeyeceğim, bazı otoprodüktör sahipleri bana (fiyatları artırma) diyor. (Biz memnunuz halimizden) diyor ve şu anda yok satıyorlar. Hani serbest piyasa diyorsunuz, rekabet diyorsunuz. Hadi buyurun. Fiyat burada, rakam burada, saatleri burada, ihtiyaç burada. Buna göre girersiENERJi DÜNYASI EYLÜL 2006 Dr. M. Hilmi Güler 9 43. fd Et ASO ASO ASO -­ HH I A Ui I i HII IUUI I Enerji ve Tabü Kaynaklar Bakanı niz fiyatını verirsiniz, hareket edersiniz. Ama, 1 Temmuz günü 3 tane dilim vardı. Saat 22.00'den sonra ucuz dilime geçiliyor. Bazı hesabını iyi bilenler 22.00'de kapatıyordu, bizimkini alıyordu ve bizim malı satıyordu. (Gir) dediğim halde girmedikleri, (çık) dediğimiz zaman çıkmadıkları için, zaten şimdi onun da soruşturması yapılıyor. Ayrıca bir değerlendirmesini yapacağız. Yani, sorumluluklarla çıkarların dengeli olması lazım" dedi. Enerji Bakanlığı'nın elektrik, doğal gaz, petrol, kömür ve yenilenebilir enerji sektörlerinde yürüttüğü projeler hakkında bilgi veren ve sanayicilerden bu projelere katılmalarını isteyen Bakan Güler, Türkiye'nin enerjide tarihi günler yaşadığını vurguladı. Dört yıldır elektriğe zam yapmadan işleri yürüttüklerini belirten Güler, elektriği kaçak olarak kullanan 1 milyonun üzerinde kişi tespit ettiklerini, bunların stadyumlar dolusu insan demek olduğunu ifade etti. Elektrikte üretim ve dağıtımı özelleştireceklerini hatırlatan Güler, "Bana kalsa iletimi bile özelleştirmeli. Ancak kanun buna izin hazırladıklarını da belirten Güler, dünyada enerji konusunda yeni gelişmeler, yeni denklemler, petrol ve doğalgaz hatları oluştuğunu, bunların ise dünyadaki dengelerin temeline işaret ettiğini ve enerjinin dış politikanın ana unsuru haline geldiğini anlattı. Eskiden Türkiye'nin yalnızca bir enerji koriPrivatization of Electricity Distribution System is enabled Minister of Energy and Natura/ Resources Dr. M. Hilmi Güler invited industrialists complaining about the expensive energyprices to invest in energy sector and bui/d new power stations. in order to obtain inexpensive energy, Minister Güler suggested the private sector to build their own power stations and said, "You are the private sectors, you are the industrialists, you should build your own power stations. Do not expect the State to do it foryou. The State will not build them. No one has the right to complain about the conditions".Energy Summit organized by Ankara Chamber of lndustry (ASO) is held on 15 September 2006 at Ankara. Minister Güler participated at the meeting together with high ranked officials of the Ministry. Ministry's Assistant Undersecretary Sefahattin Çimen, Energy Works General Manager Budak Dilli, TEİAŞ General Manager Assignee Halil Alış, TETAŞ General Manager Hacı Duran Gökkaya and EÜAŞ General Manager Sefer Bütün together with ASO President Zafer Çağlayan, Cogeneration Association President Özkan Ağış, TOBB Energy Sector Committee President Reşat Köymen, RESSİAD President Tolga Bilgin with ASO member industrialists and businessmen were among the participants. After the inauguration speech by ASO President Zafer Çağlayan, Minister Güler informed industrialists and businessmen about works held by Ministry with a comprehensive presentation. Güler criticized ASO President Zafer Çağlayan who spoke before him complaining about the expensive energyprices and added producers are provided natura/ gas at a price 20% /ower than the normal price. After sector representatives speeches were over, Minister Güler made another speech stating his opinions on questions and suggestions brought to the agenda of the meeting.

doru konumunda iken, şimdi bir enerji terminali durumuna geldiğini belirten Güler, çok ince bir enerji politikası yürüttüklerini kaydetti. ASO Başkanı Zafer Çağlayan: Türkiye, eroin bağımlısı gibi gaz bağımlısı haline geldi ASO Başkanı Zafer Çağlayan da, Türkiye'de 1 ,5-2 milyar dolar tutarında elektrik kaçağı bulunduğunu söyledi. Elektrik dağıtım ve üretiminin özelleştirilmesinde ileride problem çıkmayacak şekilde hukuki alt yapının oluşturulmasında yarar bulunduğunu belirten Çağlayan, gerekli önlemler alınmazsa 2009-2011 'i yıllarda Türkiye'nin yeniden bir enerji darboğazına gireceğinin gözüktüğünü söyledi. Çağlayan, geçmiş dönemlerde yapılan hatalar ve proaktif davranılmaması nedeniyle, tıpkı bir eroin bağımlısı gibi Türkiye'nin gaz bağımlısı haline geldiğini kaydetti. Enerji konusunda herkes gibi kendisinin de milliyetçi olduğunu anlatan Çağlayan, bu konuda işin esasına inilmesi, termik, kömür, gaz ve nükleer santraller kurulması gerektiğini ifade etti. Türkiye'nin mutlaka nükleer santral kurması gerektiğini de belirten Çağlayan, nükleer enerjinin denetiminin de EPDK'ya verilmesi halinde EPDK' nın sorumluluklarının artacağına işaret etti. TOBB Enerji Komisyonu Başkanı Reşat Köymen: 600 MW'lık kesintiye şimdiden girdik Toplantıda konuşan TOBB Enerji Komisyonu Meclis Başkanı ReşatKöymen, TOBB' un enerji sektörüne bakışını içeren bir sunum yaptı. Konuşmasında, 1 Ağustos' ta uygulamaya giren Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'nin (DUY), ilk sonuçları doğrultusunda saat 8.00'de çok büyük bir talep oluştuğunu söyledi. Uygulamada 25 bin 400 MW olarak görülen talebin gerçekte 26 bin MW olduğunu ifade eden Köymen, "600 MW'lık kesintiye şimdiden girdik. 2009'Iarda beklenen kesintiyi şimdiden kısmi de olsa yaşıyoruz" dedi. 2005 yılı rakamlarına göre yüzde 17.8'Iik kayıpkaçak olduğunu belirten Köymen, sistem iyi hale geldiği zaman yüzde 7 gibi bir kayıp -kaçak rakamının makul olacağını kaydetti. Sektördeki sorunların aşılması _için yapılması gerekenler konusunda önerilerde de bulunan Köymen, ilk aşamada dağıtım özelleştirmelerinin yapılması, fiyatların rasyonalizi ve sistemde arz fazlası oluşturulması ile sektörün önemli ölçüde rahatlayacağını söyledi. Türkiye Kojenerasyon Derneği Başkanı Özkan Ağış: Otoprodüktörler Ay'dan gelmedi Kojenerasyon Derneği Başkanı Özkan Ağış da toplantıda "Sanayide Elektrik Arz Güvenliği" konul u bir sunum yaptı. Ağış, Türkiye' nin ne enerji kaynaklarının zenginliğine de enerji üretimi açısından yeterli olmadığını ifade etti. Genel enerjide dışa bağımlı bir ülke olan Türkiye'nin enerji tasarrufuna ağırlık verilmesi gerektiğini de vurgulayan Ağış, "Enerji tasarrufu daha çabuk ve ucuza elde edilen kaynaktır" dedi. Ağış, kojenerasyon teknolojilerinin kullanımının büyük bir tasarruf olduğunu belirtti. Otoprodüktörlerin sanayi sektörünün dışında bir sektör olmadığını ifade eden Ağış, otoprodüktörlerin şu anda 5 bin 700 MW mertebesinde bir kapasiteye ulaştıklarını kaydetti. Ağış, otoprodüktörlerin 2001 yılına kadar ürettikleri elektriği TEDAŞ'a sattıklarını, 2001 yılından itibaren ise yasa çıkması ve yapımı tamamlanan Yİ ve YİD santrallarının devreye girmesi ile piyasaya yönelerek ikili anlaşmalarla elektrik satmaya başladıklarını hatırlattı. Konuşmasında, son dönemde otoprodüktör grupları ile ilgili yaşanan sorunlara da atıfta bulunanAğış, "Ne oldu da sorun oluştu? Ben burada bir müessesenin karlılığı peşinde değil, memleketimizin enerji verimliliği peşindeyim. Otoprodüktörler satın alma garantisi istemiyor. Nerede duracağı bilinmeyen doğalgaz fiyatlarını artık tölere edemiyor. Dernek olarak, yüksek verimlilik Kojenerasyon Yasası'nı hazırladık. Sayın Bakana sunduk. Doğalgaz zamlarının elektrik üretim maliyeti_ndeki dayanılmaz baskısının hafifletilmesini bekliyoruz. Ayrıca iletim ve dağıtım yatırım bedelleri çok yüksek, aşağı çekilmesi lazım. Otoprodüktörler bir karşı grup gibi algılanmamalı, aksine tüm enerji sektörü el ele, omuz omuza sorunları çözmeliyiz. Otoprodüktörler Ay'dan gelmedi" şeklinde konuştu. RESSİAD Başkanı Tolga Bilgin: Rüzgar enerjisinde bir defaya mahsus 7 yıl daha alım garantisi verilebilir RESSİAD Başkanı Tolga Bilgin de, Türkiye' deki toplam rüzgar potansiyeli ile 40 milyar kWh elektrik üretilebileceğinin varsayıldığını söyledi. DSİ'nin özel sektöre açtığı hidrolik projelerinde özel sektörün özendirilmesi için bir takım ek kolaylıklar sağlanabileceğini ifade eden Bilgin, rüzgar enerjisi yatırımlarının artırılması için yürürlükte olan Yenilenebilir Enerji Kanunu'na bir defaya mahsus olmak üzere 7 yıl daha elektrik alım garantisi verilmesini istedi. Rüzgar enerjisi yatırımları için YEK dışında da bazı teşvikler verilebileceğini dile getiren Bilgin, yatırımın geri ödeme dönemi boyunca vergi indirimi sağlanabileceğini kaydetti. Bakan Dr. M. Hilmi Güler: Otoprodüktörlere teşekkür borçluyuz Sektör temsilcilerinin konuşmalarının ardından yeniden söz alan Bakan Güler, gündeme getirilen sorunlar ve ö�erilerle ilgili görüşlerini ifade etti. Bazı eleştrilere de cevap veren Bakan Güler, şöyle konuştu: "Biz hepinizin Bakanıyız. Hepinizin mutluluğu için çalışıyoruz. Belli dengeleri gözetmek durumundayız. Tabii ki, DUY'un geçiş dönemindeyiz. Mutlaka bir dengesizlik var ki onları dengeleyeceğiz. Adı üstünde uzlaştırmaya çalışıyoruz. Bu çalışmaları hepinizle birlikte yaptık. Elbiseyi siz biçin, teyellemesini biz yapalım dedim. Kojenerasyon Yasası'nı Enerji Verimliliği Yasası'na sokmaya çalışıyoruz. Kojenerasyon israfı önleyen bir sistem. Çok beğeniyorum. Keşke diğer otoprodüktörler de buna yönelse. Otoprodüktörlere teşekkür borçl uyuz. Otoprodüktör gruplarına karşı bir tavrımız yok. Orada yanlış algılanabilir şartlar, laflar oldu. Aslında biz doğalgazdaki artışları diğer ülkelerdeki kadar artırmadık. Petrol fiyatlarında % 300 artış oldu, biz bunu % 70 daha az yansıttık. Zaten millet şikayet ediyor. Fiyat artışlarını aynen yansıtsak doğalgaz elimizde kalacak. Üstelik size EÜAŞ santrallarına verdiğimiz fiyattan % 20 daha düşükfiyata doğalgaz veriyoruz. Yatırımlar konusunda bir paradoks var. Biz yatırımları özel sektör yapsın diyoruz, özel sektör de kamunun yatırım yapmasını bekliyor." ENERJi OÜNYASI EYLÜL 2006 1 1

1 2 HABERLER / NEWS ICCI 2007 Organizasyon ve Danışma Komitesi Çalışmalara Başladı 30 - 31 Mayıs 2007 tarihleri arasında İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı'nda 13.'cüsü düzenlenecek olan Uluslararası Enerji, Kojenerasyon ve Çevre Teknolojileri Konferansı ve Sergisi ICCI 2007'nin Organizasyon ve Danışma Komitesi, 13 Eylül 2006 tarihinde birinci toplantısını gerçekleştirerek çalışmalarına başladı. Toplantıya, Selahattin Çimen (ETKB), Özkan Ağış (Türkiye Kojenerasyon Derneği), Dr. Arnold Hornfeld (TÜSİAD), İbrahim Ergin (MÜSİAD), ö. Tolga Şişmanlar (Zorlu Enerji), İbrahim Aktel (Zorlu Enerji), Elçin Miras (Siemens), Ümit Güngör (Friterm), Selçuk Ünyeli (Optimal Enerji), Füsun Tayfun İş (Wartsila Enpa), A. Mehmet Demirci (Turbomach), Ahmet Fayez (ENPRO), Ömer Saner (Aksa Jeneratör), Mahmut Yurteri (DAS Enerji), Hanife Asar (Karyer), Serli Sinanoğlu (Karyer), Mehmet U Türkel (ENKO Enerji), Süleyman Bulak (Teknik Yayıncılık), Eser Oğuz (Teknik Yayıncılık), Feraye Parçalı (Sektöre! Fuarcılık) ve Sevilay Topçu (Türkiye Kojenerasyon Derneği) katıldı. Toplantıda, ICCI 2006 Konferansı ve Sergisi özet değerlendirmesi ve katılımcı profili ile ilgili bilgi verilmesinin ardından, ICCI 2007 Konferansı ve Sergisi Hakkında başlatılan Çalışmalara ilişkin bilgi verilmesi; ICCI 2007 Konferansı ve Sergisi Odak Konuları hakkında önerilerin alınması ile ilgili gündem konuları tartışıldı. Toplantıda alınan kararları ise şöyle sıralayabiliriz: t Konferans Odak Konuları ile ilgili olarnk i':ııslerdn al:ses ot':şl?E riler doğrultusunda aşağıdaki düzenlemelerin ve eklemelerin yapılmasına, t Yasal Düzenlemeler, Politik, Sosyo-Ekonomik ve Finansal Faktörler: Sorunlar ve Çözüm önerileri ENERJi DÜNYASI EYLÜL 2006 IC 2007 ® ✓ Türkiye'de ve Dünyada Enerji Politikalarına Genel Bakış ✓Çevresel Uygulamalar ✓ Ulusal ve Uluslararası Düzlemde Enerji Piyasalarında Uygulamaya Konulan Direktifler ✓Arz-Talep Projeksiyonu ve Gelecek Senaryoları ✓ Sürdürülebilir Enerji ve Çevre Stratejileri ✓ Kyoto Protokolü, İşletme Mekanizmaları ve Stratejileri ✓ Enerji Verimliliği, Arz ve Talep Yönetimi, Risk Yönetimi ✓ Bölgesel Enerji Üretimi ✓ Enerji Yatırımları Finansman Kaynakları ve Ekonomisi t Enerji Üretim Teknolojileri ✓Yüksek Verimli ve Çevre Dostu Gelişmiş Enerji Üretim Teknolojileri ✓ Gelecek Vadeden Enerji Üretim Teknolojileri (Promising Technologies for theFuture) - Hidrojen Enerjisi, Yakıt Pilleri ✓ Kojenerasyon ve Trijenerasyon ✓ Polijenerasyon (Gazlaştırma, CO2 Tutma - Ayrıştırma vb.. ) ✓ Mikrokojenerasyon ✓Yenilenebilir Enerji Teknolojileri (Rüzgar, Hidro, Güneş, Jeotermal, Biyokütle) O 882 TjiQjDl::1611 66 caz IJlölblidiilldd Yeni Teknolojiler ✓ Kazanlar ve Buhar Jeneratörlerinde Gelişmeler t Tarımsal Atıkların Değerlendirilmesi konusunun konferansta ele alınması. ıccı 2007 Organisation and Advisory Committee begins activities The Organisation and Advisory Committee of ıccı 2007, the lnternational Energy, Cogeneration and Environment Technologies Exhibition, the 13th ofwhich wi/1 be held on May 30 and 31, 2007 at İstanbul Lütfi Kırdar lnternational Congress and Exhibition Centre Rumeli Hail held its first meeting on September 13, 2006 and started its activities. The decisions made in the meeting are as follows: Regarding the Conference Focus Points, the following arrangements and additions were made in /ine with the opinions and recommendations from the members: "Legal Arrangements, Political, Socio Economic and Financial Factors: Problems and Recommendations for Solutions; (General Outlook at the Energy Po/icies in Turkey and throughout the World, Environmental Practices, Directives lmplemented in the Energy Market in the National and lnternational Platforms, Supply and Demand Projections and Future Scenarios, Sustainable Energy and Environment Strategies, Kyoto Protocol, Operation Mechanisms and Strategies, Energy Efficiency, Supply and Demand Management, Risk Management, Regional Energy Generation, Energy lnvestments Finance Resources and Economy); Energy Production Technologies; (High Efficiency and Environment Friendly Advanced Energy Production Technologies, Promising Technologies for the Future) - Hydrogen Energy, Fuel Cells, Cogeneration and Trigeneration, Poly-generation (Gasification, CO2 Capture - Sequestraction, ete .. ), Microgeneration, 2 1 1 F 9J T f f g(ss ffü!id, Hydro, Solar, Geothermal, Biomass), New Technologies in Gas Turbines and Gas Engines, Developments in Tanks and Steam Generators and Utilisation of Agricultural Wastes.

TTGV (Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı) Yeni Destek Programlarına Başladı Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV), yeni destek programlarını açıkladı. Vakıf, oluşturduğu 7 yeni programla firmaların Ar-Ge ve teknoloji alanında geliştirdiği yenilik projelerine verdiği desteği artırıyor. Ortak teknoloji geliştirme, ticarileşme, risk paylaşımı ve ön kuluçka gibi konularda firmalara yardımda bulunacak olan TTGV; 3 adet çevre destek programıyla da yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve çevre teknolojileri konularında geliştirilecek projelere katkıda bulunacak. Vakıf projelere ilk 1 yılı ödemesiz olmak üzere geri ödemeleri 4 yılı aşmamak şartıyla destek verecek. TTGV Politika ve Proje Geliştirme Grubu Koordinatörü Altan Küçükçınar, vakfın 1991 yılından bu yana 494 projeye 176 milyon dolar ArGe desteği ile 159 projeye de 30.1 milyon dolar "ozon tabakasını incelten maddelerin giderilmesi" konusunda destek verdiğini bildirdi. Küçükçınar, sanayi kuruluşlarıyla yazılım firmalarının yararlanabildiği desteklerinde vakfın özkaynaklarının yanı sıra Dış Ticaret Müsteşarlığı'­ nın (DTM) "Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu" kaynaklarını da kullandıklarını ifade etti. Küçükçınar, daha önce Dünya Bankası tarafından desteklenen 2 projenin kaynaklarının da firmaların desteklenmesi için kullanıldığını hatırlattı. Yüzde 70'in üzerinde bir oranla KOBİ'lerin tercih ettiği vakıf desteklerinde, firmaların dağılımı büyük ölçüde elektrik-elektronik ve makina sektörlerinden oluşuyor. TTGV, 2006Ağustos ayından itibaren çevre destekleri sağlamaya başlayacağı 3 konu ile ilgili detaylar şunlar: Yenilenebilir Enerji Projeleri Desteği Yenilenebilir Enerji Projeleri Desteği kapsamında, sanayi kuruluşlarının yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmasını teşvik edecek ve ilgili teknolojilerin geliştirmesini destekleyecek projelere 1.000.000 ABD Doları tutarına kadar geri dönüşlü finansal destek verilecek. Sanayide Enerji Verimliliği Projeleri Desteği Sanayide Enerji Verimliliği Projeleri Desteği ile, sanayi kuruluşlarının enerji yoğunluklarının ve enerji tüketiminden kaynaklanan emisyonlarının azaltılması için yeni teknolojilerin geliştirilmesi ve bu teknolojilerin kullanımının yaygınlaştırılması amacına yönelik projelere 1 .000.000 ABD Doları tutarına kadar geri dönüşlü finansal destek sağlanacak. Çevre Teknolojileri Proje Destekleri Çevre Teknolojileri Proje Destekleri ile sanayi kuruluşlarının üretim süreçlerinin gözden geçirilerek temiz üretim teknolojilerinin uygulanması yoluyla asgari enerji, su ve hammadde tüketimiyle atık azaltımının sağlanması, sanayi kuruluşlarının çevreye olan zararlı etkilerinin azaltılması amacıyla yeni teknolojilerin geliştirilmesi ve bu teknolojilerin kullanımının yaygınlaştırılarak firmanın rekabet gücünün artırılması amacına yönelik projelere 1 .000.000 ABD Doları tutarına kadar geri dönüşlü finansal destek sağlanacak. Destekler ile ilgili bilgilere ve başvuru formlarına www.ttgv.org.tr adresinden ulaşabilirsiniz. GEO, İlklere İmza Atma Geleneğini Sürdürüyor GEO, İzmir'de Doğalgaz ile çalışan ilk merkezi kazan sistemini devreye aldı. 950 Konutun ısınma ve sıcak suyunu sağlayan, 1 0 bloktan oluşan kazan daireleri çalıştırılarak teslim edildi. Böylelikle İzmir Mavişehir Toplu Konutlar Albatros Blokları doğalgaz çalışmalarının ilk adımı tamamlandı. GEO !rafından düzenlenen açılışa lzmirgaz Genel Koordinatörü Halil Tataş başta olmak üzere lzmirgaz yetkilileri, Mavişehir Toplu Konutları Albatros Yönetimi, Weıshaupt Türkiye Temsilcisi Rezzan Özsarfati ve Vıessmann Ege Bölge Müdürü Erdem Önder katıldı. HABER{!�I TTGV (Turkish Technology Deve/opment Foundation) has started "New Supporl Programs" The Turkish Technology Development Foundation (TTGV) has announced its new support programs. The Foundation is increasing the support it gives to the innovation projects developed by the companies in R&D and techno/ogy areas with the 7 new programs it has developed. TTGV wi/1 assist companies in matters such as developing common technologies, commercialisation, risk sharing and incubation periods; and with three environmental support programs, it wi/1 contribute to projects that can be developed in the areas of renewable energy, energy efficiency and environmental technologies. The foundation wi/1 support the projects with no payment for the 1st year and provided that repayments do not exceed 4 years. TTGV Policy and Project Development Group Coordinator Altan Küçükçınar stated that since 1991, the foundation offered an R&D support of 176 million dollars for 494 projects, and support to eliminate the ozone /ayer impacting materials, of 30. 1 million dollars for 159 projects. Küçükçınar stated that the supports can be utilised by industrial estab/ishments and software companies; and in addition to the own sources of the foundation, they can use the resources of "Support and Price Consistency Fund" of the Foreign Trade Undersecretariat. GEO Continues to Lead and to Pioneer GEO commissioned the first centralzied bailer system operated with natura/ gas in İzmir. The machinery rooms providing heating and hot water for 950 residences were operated and delivered. Thus, the first step for the İzmir Mavişehir Mass Houses Albatros Blocks natura/ gas works was comp/eted. ENERJi DÜNYASI EYL0L 2006 13

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=