www. enerji-dunyasi.com 1 K@Je:tn1eliJJ5ıf@D1lg ffe01JôDeuu@/fJUDDli' JJrıoeuiJ w@ <Ç@wr@ ·u@fi!JIJ@U@§ôU�ffiJ !De:ff,usil 0'._Jınıerji1 1d!e YaıttiflJffl o�_�aılflflJIJIJ'lJd!aıtd 8elliırsii�llulk.) UıretiiırırıJ Tesiislleırij ve OJZelllrnlklle RıUJ�gaıır Eınıtırjijsil YMtııırııırırııllaıırı1ırııı1 dlaı CijdJdlıı liJçijırırııd!t ltlkilljij�<0;1ı1.11
1 www.icciconference.com 30-31 Mayıs/ May 2007 İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı 1 3.ULUSLARARAS ENERJİ, KOJENERASYON V ÇEVRE TEKNOLOJİLER KONFERANSI VE SERGİS 1 3th INTERNATIONAL ENERGY, COGENERATION AND ENVIRONMENTAL TECHNOLOGI CONFERENCE & EXHIBITION İstanbul Lütfi Kırdar lnternation Convention & Exhibition Center ICCI 2007 Sektör ve Ürün Grupları KOJENERASYON 2007 • Kojenerasyon Sistemleri ve Ekipmanları • Mühendislik, Danışmanlık, • Proje ve Taahhüt, • Bakım Onarım ve Servis Hizmetleri, • Kontrol ve Otomasyon Sistemleri, • Güvenlik ve Yalıtım Sistemleri, • Yeni Teknolojiler (Hidrojen, Yakıt Pili Teknolojileri vb.) ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Arıtma Sistemleri • Geri Dönüşüm Sistemleri • Atık Toplama ve Değerlendirme • Emisyon Azaltma, İzleme ve Kontrol Sistemleri • Çevre Danışmanlık Hizmetleri YENİLENEBİLİR ENERJİ TEKNOLOJİLERİ • Rüzgar Türbinleri ve Santralleri • Güneş Enerjisi Sistemleri ve Santralleri • Hidrolik Enerji Sistemleri ve Santralleri • Jeotermal Enerji Sistemleri ve Santralleri • Biyokütle ile Enerji Üretimi Sistemleri ELEKTRİK ÜRETİM VE DAĞITIM-İLETİM SİSTEMLERİ • Termik Santral Sistemleri ve Teknolojileri • Kombine Çevrim Santralleri • Polijenerasyon (Gazlaştırma, C02 Tutma-Ayrıştırma) • Elektrik Ekipmanları • Otomasyon Sistemleri • Enerji Yönetimi Sistemleri Destekleriyle Suppoı1ers Teknik Katkılarıyla Technıcaı Supporters Düzenleyen Organızed by ' ,, 1 -\ ' ' n ı� .. • � \. '
Aalborg Engineering A/S -- Aalborg Enaineerina
KASIM November 2006 Sayı lssue Sahibi / Founder Teknik Yayıncılık Tanıtım A.Ş. Yayımlayan / Publisher Avrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık Tic. A.Ş. Yayın Danışmanı ve Yürütme Kurulu Başkanı Publishing Consultantl Chairman ofExecutiveCommittee Özkan AĞIŞ YAYIN DANIŞMA KURULU 46 Publishing Consulting Committee Sefahattin Çimen (ETKB), Mehmet Çağlar (EIE), Doç. Dr. Mustafa Tırıs (TÜBITAK-MAM), Dr. Arnold Hornfeld (TÜSIAD), Nusret Alemdaroğlu (MÜSIAD), Adnan Sucuka (Siemens), Alp Zor (Topkapı), Emre Arıcan (Fortum Eng.), Gökmen Topuz (Piramit Enerji), Kerim Başakıncı (Das Müh.}, Mehmet Demirci (Turna Turbomach), Mehmet Türkel (Enko}, Metin Koşar (EnerjiSA), Soren Kruse (Nordic / Aalborg), Ufuk Berk (Wartsila-Enpa), Yaman Akar (Yaman Enerji), Yavuz Aydın (GE Energy), Filiz Karaosmanoğlu (ITO). YAYIN KURULU/ Pub/ishing Committee Yazı işleri Md. -Sorumlu Md. Süleyman BULAK Publishing Director-Genoral Exocutive Genel Yayın Yönetmeni Ctıief Editor Emine BANKOĞLU Teknik Danışman Technical Adviser Sevilay TOPÇU Editör/ Edıtor istatistik Uzmanı Statistical Expert Zerrin Çevik TURHAN Pelin AVŞAR YAYIN KOORDİNASYON Pub/ishing Coordination Yayın Koordinatörü Çiğdem TIMAR Publıshıng Coordlnator Tasarımcı Grafiker Senior Graphic Deslgner Şengül KARANİ BernaALBAYRAK Grafıker Graphic Designer Sebiha EKİNCİ Serkan TEL YAKAR REKLAM / Adverlisement Reklam Direktöıü Emine BANKOĞLU Advertising Director Reklam Satış Temsilcisı Saruhan PAİZANOĞLU Sales Representatıve-Adverlisıng ABONE OKUR HİZMETLERİ Membership Services DaQıtım Planlama Elemanı Rıdvan GÜMET Logıstics Dlstnbution Plonner For lnternational Contacts reklam@teknikyayincilik.com YÖNETİM MERKEZİ / Headquarters TEKNİK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. Balmumcu, Barbaros Bulvarı Bahar Sok. Karanfil Apt. 2/11-13 34349- Beşiktaş/lstanbul Tel: (0212) 275 83 59 (pbx) (0212) 347 04 25 (pbx) Faks: (0212) 288 26 14 www.enerjikojen.com www. teknikyayincili k.com e-posta: info@teknikyayincilik.com BASKI / Press Özgün Ofset 4.Levent (0212) 280 00 09 Baskı tarihi: 20.11.2006 Bu dergı tam T0rkiye'de daQıtılmaktadır Basın Kanunu'na göre Yerel Süreli Yayın'dır. Fiyatı:6YTLYıllıkAbone:48YTL (Fıyatlara KOV dahıldır Yıllık abonelikte kargo bedeli dahli, lek göndenmlerde dahıl del) l ldır.) Yurtdıfı Abonelik/ SubscriplıonForAlıroad Sıng/o oopy pıice: 7 • (Worldwıde) Aıınual subscriplion: 50 • (Worldwıde) (Postage ıncluded) _____ I • içindekiler 10-20 Enerji Dünyasından Haberler 22 40 64 TÜBİTAK Teknolojik Yatırımlara üncülük Ediyor TÜBİTAK-MAM Enerji Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Mustafa Tırıs ile TÜBİTAK-MAM'ın çalışmaları hakkında bilgi aldık. 7. Çerçevede Enerji Alanında İlk Çağrı Döneminin Aralık Ayındo Başloyacağını söyleyen Tırıs, "7. Çerçeve programında enerji alt açılımları ile beraber mesela hidrojen ve yak ı t pilleri, temiz kömür teknolojileri, biyokütle, diğer yenilenebilir enerji kaynakları, akıllı ağ sistemleri, enerji planlamasında karar verilmeküzereenerjimodellerinin de kullanılması dahil olmak üzere 9 alanda bu başlıkları verebilir i z" dedi. TSKB ile Enerji ve Çevre Kredileri Özel sektöre oit ilk kalkınma ve yatırım bankası olon TürkiyeSınai Kalkınma Bankası (TSKB)'nın yenilenebilir enerji ve çevre sektörlerindeki çalışmaları, projeleri ve geleceğe dair öngörüleri hakkında TSKB İktisat ve Mühendislik Müdürü Refik Akıncı ve TSKB Mühendislik Müdürlüğü Müşavir Uzmanı, Kimya Yüksek Mühendisi Hülya Kurt ile görüştük. YENİLENEB İLİR ENERJİ/ RENEWABLE ENERGY "Enerji'de Yatırım Ortamındaki Belir.sizlik,Uretim Tesisleri ve Ozellikle Rüzgar Enerjisi Yatırımlarını da Ciddi Biçimde Etkiliyor" (TÜREB) Başkanı Dr. Atilla Akalın ile YEK'in rüzgar enerjisi yatırımlarına etkisi, dünya ve AB'deki yenilenebilir enerji yatırımları ve Türk i ye'de bir türlü istenilen seviyeye ulaşmayan yenilenebilir enerji kaynakları yatırımlarının önündeki engelleri konuştuk. ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ/ENVIRONMENTAL TECHNOLOGIES ;:,(".00 �- -� " � o " - "' � � -:,- "' � e \ 1975 .;/ -,,�. "(\e 'Pafities o\ \: Türk - Alman Çevre Yönetim Merkezi Çalışmalarına Başlıyor Belediye hizmetlerinde uzun dönemli olarak su rezervi, atık su/ pis su arıtma ve atık yönetimi alanlarında sürekli bir sistem imar etme stratejisine dayanan Türkiye -Almanya Ortak Projesi kapsamında Türk -Alman Çevre Yönetim Merkezi'nin kurulması çalışmaları tamamlandı. cı Enerjive Kojcnerasyon Dünyası Dergisinde yayınlanan yazı ve çizimlerin herhakkı mahfuzdur. izin alınmadan, kaynak gösterilerek de olsa iklibas edilemez, Yaymlanan tüm yazıların sorumlu!u!)u yazarlarına, Hanların sorumlul�u ilan sahiplerine aittir. cı AII rights reserved. No part ol thls publicalion may be reproduced in any form Ol' by any means. wheıher as a source without ıhe consent of the publishers. The responslbility of aıı published articles and ads belong to lheir authors and owners. 2
1 İçindekiler Yakıt Fiyatları TÜBİTAK Teknolojik Yatırımlara Öncülük Ediyor Türkiye'de KojenerasyonSistemleri Gelişmesine Genel Bakış (1. Bölüm) Londra'yı Elektriklendirmek TSKB ile Enerji ve Çevre Kredileri "Enerji'de Yatırım Ortamındaki Belirsizlik, Üretim Tesisleri ve Özellikle Rüzgar Enerjisi Yatırımlarını da Ciddi Biçimde Etkiliyor" "Rüzgar Konusunda Çok Vakit Kaybettik" Güneş Enerjisi İle Soğutma Türk - Alman Çevre Yönetim Merkezi Çalışmalarına Başlıyor Temiz Enerjiye Kesin Yaklaşım Reklam İndeksi 1 Ads lndex ıccı 2007 Ö.K.İ Schneider Aalborg 1 İGDAŞ Zorlu 5 TOPKAPI GE Power 9 Selnikel Areva 11 Universal ABB 15 Friterm Ener 17 Enerji Dünyası Mobil 19 Tüm Dergiler _____ I Contents 8 Fuel Prices 22 TÜB/TAK is leading for Technological lnvestments General Overview of Cogeneration Development in 28 Turkey (Part 1) 36 Eledrifying London 40 Energy and Environmental Loans with TSKB "The Uncertainty in the lnvestment Environment in Energy SeriouslyAffeds the Produdion Plants, 44 Especially the Wind Energy lnvestments" 50 "We have tost a /ot of time as far as the wind is concerned" 56 Keeping cool: Solar air-conditioning Turkish - German Centre for 64 Environmental Management wi/1 start their studies 66 The "shore" way to clean Energy 21 Energy2006 23 Wın2007(1) 31 Wın2007(2) 37 Aröw Seminer 41 Yenibiriş Pera 49 Sektörel Fuarcılık 51 Aksa 61 67 A.K.İ A.K. 3
4 HS EOCWU CR OI TUY LODF WS EU PPPRLOYVi NI D ET HTEH E POWER SYSTEM? A new price increase in natura/ gas is announced in early november. Our Minister of Energy likes surprises very much. One of these surprises is /hat, TETAS increases its electricity selling price to TEDAS (%23,8), but TEDAS does not reflect it to the consumers. ı President of Privatization Agency says that, "/ am not able to tender Distribution Regions, in case, new price increase tor TEDAS is not accepted." , John Lpsky, vice President of IMF and IMF's representative Bredenkomp declare that price increase in e/ectricity is unavoidable .. I Andrew Vorkink, Oirector of World Bank tor Turkey states that "without new electricity price, EUAS and TEDAS financial structure can not be improved." I Former Director of Cogen Europe says that, "due to high gas prices, eıectricity price increase in EU 25, reached 17% in one year. " Despite afi these statements, our Minister of Energy repeats: "Electricity price increase is not in our agenda ". Because next year General Election wi/1 be carried out. The security of supply of Electricity shou/d not be sacrified to e/ection policies. The fact is /hat the Government has been inherited 6000MW stand-by generating capacity from previous Governement. This surplus capacity has been used up to now. Government should encourage the new power investments, in order to meet the growing demand in Turkey. This growth necessitates 3000-3000MW new capacity to be incorporate with the Turkish Electricity System This is a matter of incentives. lf necessary incentives can not be issued in due time, e/ectricity shortage in the system wi/1 be unavoidab/e. What Sha/1 We Do Now? To our experience as energy ana/yst since 50 years, following measures must be immediately laken: ı Electricity selling price of TEDAS must be increased I To encourage new investments, necessary incentives shou/ be set-up. I Necessary legal frame work should be implemented to open the way of investments tor renewable energy. I /ncentives for high efficiency Cogeneration Facilities shou/d be put in operation. I The natura/ Gas Market Law (4646) shou/d be so revised that, the monopolistic power of BOTAS shou/d be lifted and Market shou/d be opened to private Market Operators. Best Regards. ENERJi DÜNYASI KASIM 2006 lözkan AĞIŞ ELEKTRİKTEARZGÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK İÇİN NEYAPMAMiZLAZIM? Kasım ayı başında doğalgaza yine zam geldi (% 5,4) Elektrik Üretici leri, iki fi tışını karşılayacak bir elektrik zammı beklerken, yine doğalgaz zamlandı. Enyeıldrjai vdoeğ Taalgbaizi Kyaaytnınaıkn la%r B65a kaar nımız sürpriz yapmayı çok seviyor. Bunlardan biri de TETAŞ'a % 23,8 zam yapıp TEDAŞ fiyatlarına bunu yansıtmaması. YAP-iŞLET ve YAP-iŞLET-DEVRET imtiyaz sözleşmeleri, doğalgaz fiyat zammını elektrik szaatrıaşr fei yt amteı nsai nydainyseı t aTbEiTl i yAoŞrl 'aı nr ., BTuE DdAa ,Ş 'TaEeTAl eŞk t' ar i ks astaı ltaı şn feiyl eakttı nr iağ i n%f a2t3u,r8a szı naımy üykaspeı ll tmi yaosr .ı nTı E TAŞ b u a r t ı ş l a r l a Sayın Bakanımız kt i as mb ual nel ıd ifyi yoar t. l aErÜı yAl aŞ ,h ad romğ aa lngl aa yz asr aa nk t rzaal lrearr i nei nt mmi yaol irymeut şa rgtiı bş il agr öı nsı t ed rae bn ial i ys oı l r .o l Bs au hd iudrruoml i kd as aanzt rgaı nl l edr ionğ sa ıl fgı ar za mz aomr dalgalarına karşı savunmasız kalanlar, Bağımsız Elektrik Üretici leri ve TEDAŞ. TEDAŞ için Özelleştirme İdaresi Başkanı, "Ben bu zamla Dağıtım Bölgelerinin Özelleştirilmelerini yapamam" diyor. IMF'nin 1. Başkan Yardımcısı John Lipsky ve Türkiye Temsilcisi Hugh Bredenkomp'ta mının kaçınılmaz olduğunu beyan ediyorlar. elektrik zamDünya Bankası Türkiye Direktörü Andrew Vorkink lı bir mali yapıya sahip olamayacağını vurguluyor. elektrik zammı olmadan EÜAŞ ve TEDAŞ'ın sağlıkDPT Müsteşarı Metin Kilci n ı n 2007 yılı gelir planlarınddeanTEuDzaAkŞla'ınşaeclaeğktırigkösraütşışünfdiyea.tına zam yapılmazsa beş yıllık kalkınma planıDaha geçenlerde Cogen Europe Direktörü Simon Minett, AB 25'in elektrik fiyatında, yüksek doğalgaz fiyatları nedeniyle bir yı l içinde % 17 artış oluştuğunu söyledi. Slaarıynga ı nraUğlmues nl a, r aSraaysıın vBea Ukalunsımalı zKınu r du ilrueşnl ça rgı nö, s teel er mk ter iski nzi na tme mk ıbni ırni zkaahçı ı nk ıal ml ı yaozr . oOl dduağ, ugneu l eı sc reakr lyaı l oyrat apyı l aa c kaok yoml aan seçimlerin popülist politikaları. Ancak popülist politikaların neden olacağı karamsar yatırım atmosferi yüzünden, 2 yıldır yapılamayan elektrik üretim yatırımlarının bu kıştan itibaren oluşturacağı arz sıkıntıları, kamuoyunu mutlu mu edecektir? Elektriğe 4 yı ldır zam yapmamakla övünen Sayın Bakanımız Ulusal ve Uluslararası Saygın Enerji Uzmanlarının görüş ve öneri lerine 4 yıldan beri sürdürdüğü direnciyle Guiness Rekorlar Kitabı'na girer ama 4 yılda enflasyonun % 55 arttığı ülkemizde, 4 yı ldan beri elektriği fahiş karlarla vatandaşa satan Bakan gibi algı lanmaz mı? Sayın Bakanımız elektrik fiyatına zam yapmamakla Sanayiciyi koruyacağına ve rekabet gücünün artacağına ignual an mı y aosr .ı Bg öus tdeerğmei şr tl ei rn. dDi rUmYe' unni ngde ot iğr dr iuğ iodl ma ra db aı ğnıtnl ı ı , e Dl eUk tYr i k( Dbeo nr sgaesl ıe mi l ee, Av eğ u Ms taolsi , UEzyl al üşl t vı rem Ea kYi mö naeytlma reı nl i dğ ai ) buiyl e puant saatlerinin cazip fiyatları, daha önce, Üretici lerle Serbest Tüketiciler laşmaları uygulanamaz duruma sokmuştur. Bu antlaşmalar, doğalgaz fiyatlaraınraınsınmdaakuylaopıldlmuğışuoylaılnlaradnat , Elektrik Tedarikçisine, yk aa ltkl at ı ğsı aitçmi na i m k a n ı v e rTi yEoDrAd Şu .' aŞtiemkdtie rDi mUlYi 'sl aa n abuy i as na ltaı şş mt aar ilfaersı inn dbeinr ç, o%ğ u8n-d1 2a auryagsuı nl adma ad ai hmak ad ün şı üokr tbaidr afin Serbest Tüketiciler tekrar TEDAŞ'a döndüler ve anlaşma fiyatından daha yüksek fiyatlarla es al enkt trrailğl ei r iTnEdDe nA Şk e' t nadni sai nl me aEyÜaAbŞa' ışnl at de sı l lai mr . Te tEt iDğ iAeŞl e, kştur i kal en, a b ku agdiabri , t ab laerpal ej l rai r kı ma rı zş dı l aaykai bsi lui ydoarnd uv. e d o ğ a l g a z Ancak baraj lardaki su seviyeleri düştüğünde ve kışın doğalgaz arzında oluşabilecek aksaklıklarda, elektrik borsasında, fiyatların astronomik seviyelere yükselmesine nasıl engel olacaktır? DUY, arz güvenliği sağlayan bir mekanizma değildir. DUY, özellikle puanı saatlerinde emre amade (available) tüm kapasiteleri üretime sokan bir mekanizmadır. Tabii emre amade kapasitenin tavanına kadar. Arz güvenliği DUY'la deği l, arz/talep dengesiyle sağlanır. Sağlıklı bir güvenlik, standard oranda sıcak yedeğin (hot stand by) sistemde bulunmasıyla garanti edi lir. Bunun asgari sınırı da % 10'dur. Sistem'de, talep peak'inden en az % 1O daha fazla sıcak yedek bulundurmazsanız, karanlıkta kalma olası lığına doğru yaklaşırsınız. Bunu sağlamanın tek bir yolu var; o da her yı l 3000 MW'lık yeni üretim kapasitesini sisteme i lave etmektedir. Sayın Bakanımız, 4 yıldır elektriğe zam yapmamakla övünürken, bu kredinin daha önceki Hükümetlerin sisteme soktuğu, Cumhuriyet tarihimizin en büyük sistem yedeği (% 25) i le oluştuğunu, bugüne kadar, hep bu kredinin kullanıldığını, ancak 4 yı lın sonunda artık kullanılacak kredi kalmadığı gerçeğini de kabul etmelidir. Geçen yıla şöyle bir baktığımızda şu rakamlar dikkatimizi çekiyor; 2002 yılı sonunda kurulu güç ihtiyacımız 28.000 MW iken, Sistem kapasitemiz 34.000 MW'a yükselmiş, yani Sistem'de 6.000 MW yedeğimiz var. 4d ey, ı ln saos ınl uonlas a2 0ü r0e6t i my ı l ı k kaap saısmit eamyiız i tbi boal r di yilyee ,s issat edme c' dee k6i. 0k0u0r uMl uWg' l üı kç i 4l a0v,e0 0o0l mMuWş . ' a 6 .y0ü0k0s eMlmWiş' l,ı ky adnai 42 0y0ı2l 'idçeinn miras kalan yedeği kullanmışız. Her yıl 3.000 MW ilave etmek gereği doğrulanmış. Biz bunu, yedek kapasitemizi kullanarak geçiştirmişiz ve 2006 yı lı sonunda yedeksiz kalmışız. Şimdi ne yapmamız lazım? Aenrtıakzyı4ld.0a030.0M0W0 MyWen'ilıkkakpaapsaistieteilailavveeesitmdeemyieztmlaezzı.m3. .000 MW, yola yedeksiz devam riskini getirir. Her yıl i2y0i 0a8m, a2,00b9ir byüılylaürkınsdaanotrratla, ladmoğaal%ga7z'lı1ikisteal3epyıal, rtkıöşmı nüarlsüıyl skear4şıylaıln, alicnaykit?se 5 yıldan önce kurulamıyor. 2007, Çareyi şu noktalarda görüyoruz; Elektrik satış fiyatları arttırı lmalıdır. Enerji yatırımı teşvik önlemleri yeniden gözden geçirilmelidir. EÜAŞ'ın yaşlı santrallerinin rehabi litasyonları bir an önce tamamlanmalıdır. Yenilenebilir (akarsu, rüzgar, biyogaz, biomass, jeotermal v.s) enerji yatırımlarının önünü açacak yasal düzenlemeler tamamlanmalıdır. Kojenerasyon Tesislerine teşvikler getirilmelidir. 4646 sayı lı Doğal Gaz Piyasası Kanunu revize edilerek Doğalgaz'da BOTAŞ'ın tekelciliğine son verilmelidir. Böylece yaratılacak Doğal Gaz Piyasasında, serbest gaz fiyatları oluşmalı ve elektrik üretici lerine ve sanayicilerine kendi Gaz Tedarikçisini seçme imkanı yaratılmalıdır. Bunlar yapı lırsa ülkemizin aydınlık geleceğinden kimsenin en ufak bir şüphesi kalmaz. Dostça ve Hoşça Kalın.
İnsanı gülümseten, kendi enerjisidir. . . ZORLU ZORLU ENERJi ŞiRKETLER GRUBU Zorlu Plaza 34310 Avcılar lstanbul-Türki •ZORLUENERJi ELEKTRiKÜRETiMA.Ş. • ZORLU O • ZORLU ENDÜSTRiYEL VE ENERJi TESiSLERi INŞ • ZORLU ELEKTRiK ENERJiSi iTHALATiHRACATVE • AMITY OIL INTERNATIONAL PTY. LTD. • GAZDAŞ G Yüzüne yansıyan, gücüne güç katan insanın kendi enerjisidir. Biz bu bilinçle, Türkiye'nin kendi ürettiği enerjisine güç katıyoruz. Endüstriye enerji sağlıyor, farklı kuruluşların enerji tesis projelerini üstleniyor, gerekli tamir bakım hizmetlerini sunuyor, doğal gaz üretiyor ayrıca satış ve dağıtımını da gerçekleştiriyoruz. Çünkü biliyoruz ki, insam gülümseten kendi enerjisidir. ZORLU ENERJi www.zorluenerji.com.tr 1: (0212) 456 23 00 Faks: (0212) 422 oo 99 1 TESiSLERiiŞLETMEVE BAKIM HiZMETLERi A.Ş. A.Ş. • ZORLU PETROGAS PETROL, GAZ VE PETROKIMYA ÜRÜNL. INŞ. SAN. VE TİC. A.Ş. Tlc. A.Ş. • ZORLU DOOAL GAZ iTHALAT iHRACAT VE TOPTAN TIC. A.Ş. P DOOALGAZDAÖmM A.Ş. • TRAKYA BÖLGESi DOÖALGAZ DA(llTIM A.Ş.
6 ÖZETLER / ABSTRACTS ÖZETLER TÜBİTAK Teknolojik Yatırımlara Öncülük Ediyor Gündem Sayfa: 22-24-25-26-27 TÜBİTAK-MAM Enerji Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Mustafa Tırıs ile TÜBİTAK-MAM'ın çalışmaları hakkında bilgi aldık. 7. Çerçevede Enerji Alanında ilk Çağrı Döneminin AralıkAyında Başlayacağını söyleyen Tırıs, "7. Çerçeve programında enerji alt açılımları ile beraber mesela hidrojen ve yakıt pilleri, temiz kömür teknolojileri, biyokütle, diğer yenilenebilir enerji kaynakları, akıllı ağ sistemleri, enerji planlamasında karar verilmek üzere enerji modellerinin de kullanılması dahil olmak üzere 9 alanda bu başlıkları verebiliriz" dedi. Türkiye'de Kojenerasyon Sistemleri Gelişmesine Genel Bakış (1. Bölüm) Gündem Sayfa: 28-29-30-32-33 Prag'da düzenlenen 7. WADE Toplantısı'nda sunum yapan Türkiye Kojenerasyon Derneği Başkanı Özkan Ağış, şu bilgileri verdi: "Türkiye'de Enerji talebi kararlı artışını 1973'ten beri sürdürmektedir. Türkiye'nin en bol yerli enerji kaynağı hidrolik potansiyel ve linyit rezervleridir. Türkiye'nin enerji bağımlılığı 2004'te % 72 olmuş ama 2020'de % 80'Iere yükselebilecektir. Türkiye'nin stratejik konumu onu doğal bir "Enerji Koridoru" yapmaktadır. Bu petrolde de, doğalgazda da geçerlidir. Kojenerasyon Sistemleri Türkiye'de büyük bir hızla ve kararlı bir şekilde büyümüştür. Halen Kojenerasyon Tesisleri, Türkiye toplam elektrik talebinin, %17,6'sını karşılıyorlar. Kojenerasyon Türkiye'de çok hızlı gelişmiş 14 yılda 4,0MW'tan 5700MW'a yükselmiştir. Türkiye'de Kojenerasyon daha çok Endüstriyel Kojenerasyon olarak gelişmiştir. Derneğimiz Konutsal Kojenerasyonun gelişmesi için yapılacak yasal düzenlemelerin öncülüğünü yapmaktadır." Londra'ya Elektrik Makale Sayfa: 36-38-39 ABB, Londra'nın enerji tedarikinin uzun süre boyunca güvence altına alınmasına yardımcı oluyor. Londra'nın enerji altyapısına yönelik National Grid kapsamında kısa süre önce tamamlanan projeler ile 20 km uzunluğunda, YG yer altı kablo bağlantısı yapılmış ve ayrıca iki adet yeni GIS (gaz yalıtımlı şal! teçhizatlı) trafo tesis edilmiştir; bu uygulamaların tümü, başkentin, hızla artan elektrik talebini karşılamaya yöneliktir. Birleşik Krallık kapsamında, enerji talebi artmaya devam eediyor, ancak Londra'daki talep artışı, ülke ortalamasının yaklaşık iki katını buluyor. Tahminler, bu büyüme hızının en az 10 yıl süre ile devam edeceğini öngörüyor. TSKB ile Enerji ve Çevre Kredileri Söyleşi Sayfa: 40-42-43 Özel sektöre ait ilk kalkınma ve yatırım bankası olan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB)'nın yenilenebilir enerji ve çevre sektörlerindeki çalışmaları, projeleri ve geleceğe dair öngörüleri hakkında TSKB iktisat ve Mühendislik Müdürü Refik Akıncı ve TSKB Mühendislik Müdürlüğü Müşavir Uzmanı, Kimya Yüksek Mühendisi Hülya Kurt ile görüştük. Refik Akıncı, bankanın kuruluşu hakkında öncelikle şu bilgileri verdi: "Bankamız 1950 yılında Dünya Bankası'nın girişimi ile TC Hükümeti, Dünya Bankası ve Türk Özel Sektörü tarafından kuruluyor. TSKB'nin kuruluşunda iki önemli konu dikkat çekici: Bunlardan bir tanesi özel sektörün finansmanının hedeflenmesi. Diğeri de TSKB'nin ortakları arasında Kamu kuruluşlarının olamayacağı maddesi. Bu iki madde Bankanın 56 yıllık tarihindeki en belirleyici iki madde olarak göze çarpıyor. Kısacası Bankanın finansmandaki odaklanması özel sektör üzerine olmuş ve özel sektörün finansman ihtiyacını sağlamaya yönelik faaliyet göstermiştir. Günümüzde ise Bankanın, yatırım bankacılığı kapsamındaki danışmanlık hizmetlerini de ana faaliyetleri alanında görüyoruz." EN ERJ I OÜNYASI KASIM 2006 ABSTRACTS TUBITAK is leading for Technological lnvestments Agenda Page: 22�4�5�6�7 We have received information from Associate Professor Mustafa Tırıs, the Manager of TÜBITAK-MAM Energy lnstitute, about the activities of TÜBITAK-MAM. Tırıs said that the First Cali Period in the Energy Field in 7th Frame will begin in December, and added: "Examining the European Union 7th Frame Programme in terms of energy, energy was not a sub !itle in the 6th Frame. The cali topics did not include an energy heading. However, !here was a heading called "Energy, Sustainable Development and Ecosystems". General Overview of Cogeneration Development in Turkey (Part 1) Agenda Page:28-29-30-32-33 Mr Özkan Ağış, the Head of the Turkish Cogeneration Association, who gave a presentation during the 7th WADE Meeting held in Prague, said the following: "The energy demand in Turkey is in a determined increase trend since 1973. The highest local energy sources in Turkey are hydraulic potential and lignite reserves. Turkey is 72% dependent on energy in 2004, however, in the 2020's, it may increase to around 80%. The strategic location of Turkey renders the country a natural "Energy Corridor", which applies both for oil and natural gas. Cogeneration Systems have grown fası and in a determined manner in Turkey. Currently, the cogeneration facilities cater 17.6% of the total energy requirement in Turkey. Cogeneration has developed very fası in Turkey, and in 14 years, it has increased from 4,0MW to 5700MW. Cogeneration in Turkey is rather developed as lndustrial Cogeneration. Our association is going to lead the legal arrangements that will be carried out for the development of Residential Cogeneration." Electrifying London Makale Page: 36-38-39 ABB is helping secure London's power supply for many years to come. Recent projects completed for National Grid on London's power infrastructure have provided a 20 km long, high-voltage, underground cable link, together with two majornew GIS (gas insulated switchgear) indoor substations- all to help satisfy the capital's fası-growing demand for electricity. Demand for power continues to increase throughout the UK, but in London the rate of increase is around twice the national average. Projections indicate that !his growth rate will be sustained for at least another 1 O years. Energy and Environmental Loans with TSKB lnterview Page: 40-42-43 We spoke with TSKB Economy and Engineering Manager Refik Akıncı and Master of Science in Chemistry Hülya Kurt, TSKB Engineering Department Undersecretary Expert, about the works and projects of TSKB (Turkish lndustrial Development Bank), the first privately owned development and investment bank, in the renewable energy and environment sectors and their projections for the future. TSKB has been established through the initiative of the World Bank by the Turkish Government, World Bank and the Turkish Private Enterprise in 1950. There are two significant points in the way TSKB is established: One is aiming for the financing through the private sector, and the other one is the clause stating no public enterprise may become a partner of TSKB. These two clauses stand out as the two most distinctive articles in the 56 year history of the bank. in short, the bank has focused on the private sector for issues of financing and has tailored its operations to provide financing for the needs of the private sector. Today, we see the consultancy services among the scope of main activities of investment banking.
TÜREB Başkanı Dr. Atilla Akalın: Enerji'de Yatırım Ortamındaki Belirsizlik,Üretim Tesisleri ve Özellikle Rüzgar Enerjisi Yatırımlarını da Ciddi Biçimde Etkiliyor Söyleşi Sayfa: 44-46-47-48 Başta rüzgar olmak üzere, yenilenebilir enerji kaynakları konusunda yaptığı çalışmalar ve raporlar ile sektöre bilgi akışı sağlayan Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği'nin (TÜREB) Başkanı Dr. Atilla Akalın ile YEK'in rüzgar enerjisi yatırımlarına etkisi, dünya ve AB'deki yenilenebilir enerji yatırımları ve Türkiye'de bir türlü istenilen seviyeye ulaşmayan yenilenebilir enerji kaynakları yatırımlarının önündeki engelleri konuştuk. Akalın, "2030 yılına kadar olan süreçte 16 trilyon dolar olarak hesap edilen dünya enerji yatırımları ihtiyacı içinden, ihtiyacımız olan 90-120 milyar dolarlık bedelin sermaye ya da kredi olarak ülkemize kanalize edilebilmesi için "Hesaplanabilir Riskleri Olan", "Hukuki Altyapısı ve Uygulaması Bulunan" ve "Sağlam Bir Piyasa İşleyişini Yürütecek Yapının Bulunduğu" bir yatırım ortamını oluşturmamız gerekiyor" diye konuştu. "Rüzgar Konusunda Çok Vakit Kaybettik" Söyleşi Sayfa: 50-51 YenilenebilirEnerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi ÜretimiAmaçlı Kullanımına İlişkin Kanun'unda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 1 8 Eylül 2006 tarihinde TBMM Başkanlık Makamına ulaştı. Kanun kapsamı en çok rüzgar ve su gücü yatırımcılarımız için öncelik arz ediyor. Bu kanun teklifi kapsamı ile ilgili olarak, Filiz Karaosmanoğlu, DEMİRER Holding Yönetim Kurulu Üyesi Önder Demirer ile bir söyleşi yaptı. Yeni yasal gelişmeyi gayet olumlu gördüklerini söyleyen Demirer, "Eski kanundaki en dezavantajlı madde TL bazlı olmasıydı, şimdi • tabanlı olursa rahatlık sağlar. Garanti süresinin 7 yıldan 1 O yıla çıkması iyi, ama daha önemlisi en az 5,5 •.cent fiyat avantajı sağlaması.Bu bilhassa bankalar açısından çok kritik ve önemli" dedi. Güneş Enerjisi İle Soğutma Makale Sayfa: 56-58-59-60 Klima ve soğutma amacı ile sarf edilen elektrik halihazırda, bazı Asya ülkelerinde ve Birleşik Devletlerde belli başlı bir enerji şartı anlamına gelmektedir ve talep Avrupa, Orta Doğu ve Hindistan ile Çin gibi gelişmekte olan ülkelerde seri olarak artmaktadır. Yazlar daha sıcak bir hale geldikçe ve konfora yönelik talep arttıkça, azami enerji için talepte muazzam bir artışın ve beraberinde gelen sera gazı emisyonlarının önüne geçmek amacı ile, konvansiyonel klimalandırma uygulamalarına bir alternatif bulunması gerekmektedir. Güneş enerjisi ile soğutmanın, kullanılabilirdüşük karbonlu bir çözüm temin etme potansiyeli vardır, bu özellikle büyük sistemler (>50 kW) için söz konusudur, ayrıca, bunun avantajı, talebin en yüksek olduğu tarihlerde, güneş enerji kaynağının da en yüksek olmasıdır. Türk -Alman Çevre Yönetim Merkezi Çalışmalarına Başlıyor Söyleşi Sayfa: 64-66 Belediye hizmetlerinde uzun dönemli olarak su rezervi, atık su / pis su arıtma ve atık yönetimi alanlarında sürekli bir sistem imar etme stratejisine dayanan Türkiye - Almanya Ortak Projesi kapsamında Türk -Alman Çevre Yönetim Merkezi'nin kurulması çalışmaları tamamlandı. Proje, Belediyeler ve diğer ilgili kurumlar arasında tecrübelerin paylaşılması, teknik hüküm ve yönergelerin geliştirilmesini, teknik destek verilmesi ve kamu kuruluşları ve sivil toplum ile işbirliği alanlarının yaratılmasını amaçlıyor. Bu şekilde kamu kuruluşları ve sanayiyi kalkındırma amaçlı kapasiteler yaratılacak. Temiz Enerjiye Kesin Yaklaşım Makale Sayfa: 68-70-71 Bir çok üretim süreci, geleneksel olarak, tek bir nihai ürüne yönelik olarak işlemektedir. Her türlü yan ürün öncelikli olarak atık muamelesi görüyordu ve herhangi bir kullanım alanı bulunsa dahi, bu genellikle, planlanmış olarak değil, tesadüfi olarak gerçekleşiyordu. Artmakta olan çevre bilinci ve yükselen enerji maliyetleri de, bunların tekrar göz önüne alınmasını etkilemekte; ancak, önceden atık muamelesi gören biryan ürünün de, bir değil, tam dört adet faydalı kullanımının yaratılması nadir bir durumdur. ÖZETLER / ABSTRACTS Dr. Atilla Akalın, the Head of TÜREB: The Uncertainty in the lnvestment Environment in Energy Seriously Affects the Production Plants, Especially the Wind Energy lnvestments lnterview Page: 44-46-47-48 We discussed with Dr Atilla Akalın, the Head of TÜREB (Turkey Wind Energy Association) offering flow of information to the sector with the activities carried out regarding the renewable energy resources, and with reports; about the effect of YEK on wind energy investments, the renewable energy investments throughout the world and the EU, and the barriers before the renewable energy resources, which cannot reach the desired level. Akalın said, "During the process until 2030, we have channel to our country the necessary 90 to 120 billion dollars, either as capital or as loans, from the world energy investment requirements calculated as 16 trillion dollars; and therefore, we have to create an investment atmosphere with risks that can be calculated, with legal foundations and practices". "We have lost too much time regarding wind" 1 nterview Page: 50- 51 The Draft Law for Modifying the Use of Renewable Energy Resources for Power Generation Purposes, has been submitted to the Parliament on September 18'". 2006. The scope of the law has a priority for mostly the wind and water power investors. Ms Filiz Karaosmanoğlu made an interview on the scope of this draft law, with Mr Önder Demirer, Member ofthe Board of DEMİRER Holding. Demirer stated that they are positive about the new legal developments, "The most disadvantageous article in the law was that it was TL based, if it is now • based, it will be easier. The guarantee period exceeding from 7 years to 10 years is good, but more importantly, it offers a price advantage of at least 5.5 •.cent. Keeping cool: Solar air-conditioning Makale Page: 56-58-59-60 Electricity for air-conditioning and cooling is already a major energy requirement in some Asian countries and the US, and demand is increasing rapidly in Europe, the Middle East and emerging nations such as lndia and China. As summers get hotter and demand for comfort increases, an alternative to conventional air conditioning must be found in order to avoid a massive increase in demand for peak power, and its associated greenhouse gas emissions. Solar cooling has the potential to provide a usable low-carbon solution, particularly for large systems (>50 kW), with the added bonus that the solar resource is greatest when demand is highest. Turkish -German Centre tor Environmental Management will start their studies lnterview Page: 64-66 The first education seminar titled as "Solid Waste Management" will be held on December 4-5-6, 2006 in lstanbul. Turkish - German Centre for Environmental Management aims the capacity building for public authorities and industry. The German - Turkish projeci "Qualification of Municipal Services" is based on a long term strategy to build up a sustainable system for municipal services in the field of water supply, waste water / sewage treatment and waste management. Within the framefork of this projeci "lnter-institutional Professional Network - IPN" has been established under the roof of TBB. The "shore" way to clean Energy Makale Page: 68- 70-71 Many production processes have traditionally been geared towards a single end-product. Any by-products were primarily considered waste, and if a use could be found for them at all, this was usually coincidental and not by design. lncreasing environmental awareness and rising energy costs are sparking a re-think, but rarely can a by-product that was previously discarded be put to not one but four good uses. ENERJİ DÜNYASI KASIM 2006 7
8 GÜNCEL YAKIT FIYATLARININ KARŞILAŞTIRMA TABLOSU (1) (15 KASIM 2006 tarihinde, KDV HARİÇ) YAKITLAR YAKIT B RIM FIYATI VAKiT VAKiT (1) ALT ISIL ÜST ISIL ı----�----'--'- ---1 DEĞERi DEĞERi ALT ISIL DEĞERE göre 1000 kcal için VAKiT FIYATI ÜST ISIL DEĞERE göre 1000 kcal için VAKiT FI YATI (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI i in Kesintisiz OSB VIII (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI i in Kesintili SANAYi VIII (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI i in Kesintisiz SANAYİ VIII ( GDAŞ) Serbest Tüketici Olan PROSES ve BUHAR KULLANICILARI i in SANAYİ (IGDAŞ) Serbest Tüketici Olmayan PROSES ve BUHAR KULLANICILARI i in SANAYi BÜYÜK SANAY Kullanımı MIKS LPG KUÇUK SANAY Kullanımı MIKS LPG KONUT Kullanımı PROPAN THAL Sibirya Kömürü Ce viz tipi (ISTANBUL) (VII) HAKAN KÖMÜR Manisa-Soma KISRAKDERE (Yıkanmış Torbalı +18mm) Eli LiNYiT Kömürü (VII) NAFTA Kırıkkale OrtaAnadolu Rafinerisi (VI) (POAŞ) FUEL-OiL N0:6 ı lstanbul Avrupa Yakası) 0Xl (POAŞ) FUEL-OiL N0:4 - KALORiFER VAKiTi rlstanbul Avruoa Yakası\ IIXI (POAŞ) MOTORiN llstanbul Avrupa Yakası) OX) SANAYi Elektrik TEK TERiM - TARiFE KONUT Elektrik TiCARETHANE ve RESMi DAiRE Elektrik Açıklamalar (/) KDV Hııriç Fiyııtlıır Alıııı111ştır. 8.250 8.250 8.250 8.250 8.250 1 1 .000 1 1 .000 1 1 . 100 kcal/kg 6.500 4.640 kcal/kg 10.550 9.200 9.700 10.200 kcal/kWh 860 860 860 (il) 9.155 43,7376 0,3015 0,2351 5,30 0,0365 0,0285 9.155 43,7376 0,3015 0,2351 5,30 0,0365 0,0285 9.155 45,0254 0,3104 0,2420 5,46 0,0376 0,0293 9.155 46,1026 0,3178 0,2478 5,59 0,0385 0,0300 9.155 52,3698 0,3610 0,2815 6,35 0,0438 0,0341 11.900 181,8181 1,2534 0,9772 16,53 o, 1 139 11.900 200,0000 1,3787 1,0749 18,18 0,1253 0,0977 1 2.000 220,0000 1 ,5166 1, 1 824 19,82 0,1 366 O,1065 kcal/kg Ykr/kg USD/kg Avro/kg Ykr (111) USD(V) Avro (V) 7.300 32,2034 0,2220 0,1731 4,95 0,0342 0,0266 5.000 24,0000 o, 1654 0,1290 5,17 0,0357 0,0278 !·, :••'l!W·'3Jü' kcal/kg Ykr/kg USD/kg Avro/kg Ykr (111) USD(V) Avro (V) 11.500 71,7000 0,4943 0,3854 6,80 0,0469 0,0365 10.300 75,4237 0,5199 0,4054 8,20 0,0565 0,0441 10.500 118,6440 0,8179 0,6377 12,23 0,0843 0,0657 10.800 219,6369 1 ,5141 1,1805 21,53 0,1484 O,1 1 57 ı:n..ı :::ı �·.�� "( kcal/kWh Ykr/kWh USD/kWh Avro/kWh Ykr (111) USD(V) Avro (V) 860 12,5790 0,0867 0,0676 14,63 0,1008 0,0786 860 13,4190 0,0925 0,0721 15,60 0,1076 0,0839 860 15,1950 0,1047 0,0817 17,67 0,1218 0,0950 01) Yakıtlarm lıerlıaııgi bir cihazda yakılıııadaıı önceki ve satış nokıasıııdaki birim fiyatları dikkate alıııarak belirleıııııiş fiyatlardır. (ili) 1000 kcal için Ykr değeri [(Birim Fiyat x 1000 kca/ I Alt Jsı/ Değeri)] formıılii kullanılarak hesaplaıımışııı: (iV) 1000 kcal içiıı Ykr değeri [(Birim Fiyat x 1000 kca/ I Üst lsıl Değeri)] formu/fi kııllanılarak hesaplanmışııı: (V) 15 Kasım 2006 ıarihi ilibariyle Merkez Bankası Efektif Saıış Fiyatları ; 145,06 Ykr/USD ve 186,08 Ykr/Avro'dııı: (Vl ) Najicıııın birim J iyan 15-19 Eyliil 2006 tarihleri arasındaki nakliye hariç Kmkkale Orta Anadolu Rafırenisi çıkış fiyaııdıı: (il) 4,78 0,0329 0,0257 4,78 0,0329 0,0257 4,92 0,0339 0,0264 5,04 0,0347 0,0271 5,72 0,0394 0,0307 15,28 o, 1053 0,0821 16,81 O,1 1 59 0,0903 18,33 0,1264 0,0985 Ykr (111) USD(V) Avro (V) 4,41 0,0304 0,0237 4,80 0,0331 0,0258 Ykr (111) USD (V) Avro (V) 6,23 0,0430 0,0335 7,32 0,0505 0,0394 11 ,30 0,0779 0,0607 20,34 0,1402 o, 1093 Ykr(III) USD(V) Avro (V) 14,63 0,1008 0,0786 15,60 0,1076 0,0839 17,67 0,1218 0,0950 (Vll ) İılıal linyit kömiirii fiycııları Hakan Kömiir şirketinin ceviz !ipi linyiı için 15 Kasım 2006 ıarihli nakliye dalıil peşin satış fiyatı olan 380 YTL/ıon olarak a/mmışııı: Yerli li11yiı kömüriijiyaılcm ise ELİ-Ege Linyiıleri İşleımesi Müessesesi Miidiirliiğüniin + 20 111111 parçalı ıorba cinsi içiıı 15 Kasım 2006 ıarihli KDV dalıil Bayi Depo saıış _fıyaıları lisıesindeıı a/ııııııış olup, Nakliyeci/er Kooperatifinin 43 YTL/ton o/aıı nakliye dalıil edilmişti,: (VI //) BOTAS 15 Kasım 2006 tcırilıli jiyaı tarief sindeki doğcılgcız birim fiyatı içine 0,021 YTL/Sın' olcııı ÖTV dalıil edilıııiştiı: (IX) Akc11Jıakıı fiyatları POAS'ııı 15 Kasım 2006 tarihli fiyat tar/fesindeki ıaıısiye edileıı 111alıalli cıkaıyakıt perakende satış jiyatlarıdıı: (X) LPG Dökıııegaz _fiyatları 1 5 Kasım 2006 tarilıi itibariyle Aygaz'claıı cı/1111nıştıı: (XJ ) Elektrikfiyatı 01 Mart 2003 ıarilıi itibariyle olup, soıı iiç seııede cleğişmemiştiı: Bıı elektrik jiyaııııa %5 Belediye Veıgisi dahil edilmiştiı: ENERJİ OÜNYASI KASIM 2006
GE Enerj i Enerjide getireceğimiz bir sonraki yeniliğe bakıyor olabilirsiniz. En zorlu enerji gereksinimlerini karşılama arayışımız bizi sürekli olarak zinde tutuyor. Hali hazırda geniş bir ürün ve hizmet yelpazesine sahibiz fakat günümüzde üretilen çözümlerin, yarının çığır açacak gelişmeleri için atılan ilk adım olduğunun da farkındayız. Yeni bir yaklaşıma hazır olduğunuzda bizi arayın. Dünyanın dört köşesinde edindiğimiz yüzyılı aşkın tecrübemizle sıkı çevre düzenlemelerine uyarak veriminizi arttırmanıza yardımcı olacağız. Daha fazla bilgi için ge.com/energy adresini ziyaret edin. • GE imagination at work Gaz, Buhar, Su v e Rüzgar Türbinleri / Turbokompresörler / Jeneratörler / Nükleer Enerji / Güneş Teknolojileri / Gazlaştırma Teknolojileri Dağıtık Güç / Kontroller / Paketleme / Kurulum, Bakım, Onarım, Yedek Parça / Tesis Eniyileme Hizmetleri / TD ve Trafo Otomasyonu Hava Kalitesi Hizmetleri / Enerji Kiralama / Gözleme ve Tanılama / Boru Hattı incelemesi ve Bütünlüğü Hizmetleri WORLDWIDE PARTNER ,.
10 HABERLER/ NEWS Türkiye'nin Bor İhracatı Yıl Sonunda 360 Milyon Dolara Ulaşacak Haber: Şerife YILMAZ Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürü Orhan Yılmaz, kurumun bor madeni ihracatının bu yıl 360 milyon doları bulacağını açıkladı. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) ve TMMOB Maden Mühendisleri Odası tarafından ortaklaşa düzenlenen "3. Uluslararası Bor Sempozyumu", 2-4 Kasım 2006 tarihleri arasında Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü konferans salonunda yapıldı. Eti Maden İşletmeleri Gen. Müd. Yılmaz: Sadece bor sanayine yüklenerek çok büyük cirolara ulaşmak bir hayal Sempozyumun açılışında konuşan Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürü Orhan Yılmaz, bor üretim ve ihracatının her yıl arttığına işaret etti. Yılmaz, 2002 yılında 436 bin ton olan rafine bor üretiminin bu yıl 1 milyon 100 bin tona ulaşacağını, bor ihracatının ise 360 milyon doları bulacağını söyledi. Yılmaz, şu anda Eti Maden İşletmelerinin bor konusunda ürettiğinin tamamını satan ve tam kapasite çalışan bir kurum olduğunu da vurguladı. Eti Maden İşletmelerinin bor üretimi ve pazarlamasından sorumlu bir kurum olduğunu ifade eden Yılmaz, "Eti Maden'e cam, deterjan. . . vs. sanayi de kurması gerektiği gibi bir anlam yüklüyorlar. Oysa Eti Maden'in fonksiyonu un yapma safhasına kadardır. Un safhasından sonra bu unu alanlardan bazıları ekmek, bazıları pasta...vs yapabilir. Ona biz karışmıyoruz" dedi. Türkiye'de "bor üretiminde milyarlarca dolar kazanılabileceği" gibi yanlış bir inancın hakim olduğunu belirten Yılmaz, sadece bor sanayine yüklenerek çok büyük cirolara ulaşmanın bir hayal olduğunu kaydetti. MTA Genel Müdürü Üzer: Bor madeni çok önemli bir kaynak ancak bazı yerlerde çok abartılıyor MTA Genel Müdürü Mehmet Üzer ise bor madeninin çok önemli bir yeraltı kaynağı olduğunu ENERJi . DÜNYASI KASIM 2006 ancak bazı yerlerde çok abartıldığını ve hayal kırıklığına uğrandığını söyledi. Türkiye'de maden arama faaliyetleri konusunda da bilgi veren Üzer, yüzey madenciliğinden derin arama madenciliğine geçildiğini söyledi. Önceki yıllarda yerin 200-250 metre derinliğinde bulunan bir alanda maden araması yapıldığını kaydeden Üzer, şu anda bunun 1.000 metreye çıkarıldığını kaydetti. Kömür konusunda da çok ciddi aramaların yapıldığını ifade eden Üzer, bu konuda 2010 yılında toplam 31 O bin metre sondaj planlandığını, şu ana kadar yapılan çalışmalar sonucunda ise 8,3 milyar ton olan linyit rezervinin 1 milyar ton rezerv artırıldığını söyledi. Sempozyum Yürütme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Tevfik Güyagüler ise ekonomik boyutlardaki bor yataklarının başta Türkiye olmak üzere ABD, Arjantin, Rusya, Kazakistan, Çin, Bolivya, Peru ve Şili'de bulunduğunu bildirdi. Türkiye'nin dünyanın önemli miktardaki bor rezervine sahip olmasına karşın, dünya bor pazarında yüzde 25 civarında pay sahibi olduğuna dikkat çeken Güyagüler, pazar payının artırılabilmesi için pazarlama ve dış ticaretin çağdaş bir anlayışla manevra kabiliyeti yüksek, etkili bir konuma getirilmesi gerektiğini kaydetti. Güyagüler, konsantre cevher yerine, yüksek katma değer yaratan, en azından rafine ürün satışının yapılması doğrultusunda yatırım programlarının yapılması ve hızla gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade etti. Sempozyum hakkında bilgi veren BOREN Başkanı Erk İnger ise sempozyumda 54 sözlü, 40 poster, 3 adet de yabancı ülke davetlisi olmak üzere toplam 97 bildiri sunulacağını söyledi. Turkey's Boran Export to Reach 360 Million USD By The Year's End Eti Mine Works General Manager Orhan Yılmaz announced that the lnstitution's Boron Export wou/d reach the 360 million USD /eve/ this year. The "Third lnternational Baron Symposium", co-organized by the Eti Mine Works General Dlrectorate, National Boran Exploration lnstitute (BOREN) and Chamber of Mine Engineers (TMMOB) was held at MTA (Mine Prospecting and Research lnstitute) General Directorate Conference Hail between November 2 • 4, 2006. Eti Mine Works General Manager Orhan Yılmaz, de/ivering a speech during the opening of the symposium, pointed out the fact that production and exportation of boran is increasing every year. Yılmaz sald that the production of refined boran, which was at 436.000 tons in 2002, would reach the 1.1 million ton /eve/ thls year, wlth the export totallng 360 mil/ion USD. MTA General Manager Mehmet Üzer, on the other hand, sald that Boran is a crltical underground resource; however, it has been great/y exaggerated in some cases and has /ead to disappolntment.
GELECEK İÇİN ANAHTAR SORU Enerji sürekliliğini sağlamanızda size kim yardımcı oluyor? AREVA T&D'nin uzmanları... Uluslararası güvenilir ürün, sistem ve servis ağı sayesinde AREVA T&D projelerinize enerji sağlamanıza yardımcı oluyor. ı 00 yılı aşkın bir süredir, iletim ve dağıtım sektöründeki uzmanlığımız endüstrinin çarklarının dönmesine yardımcı olmakta ve dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca insana sürekli ve güvenilir enerji sağlanmasını garanti etmektedir. www.areva.com AREVA T&D Enerji Endüstrisi A.Ş. - Tel.: O 2 1 6 41 1 87 00 - Faks: O 2 1 6 41 1 87 20 - E-Mail: info.turkey@areva-td.com A. AREVA
12 HABERLER / NEWS Bakan Güler'in Desteği ile TÜBİTAK, Hamitabad Elektrik Santralı'nın Gaz Türbin Parçalarını Üretti Bakan Güler'in desteği ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na bağlı Hamitabad Elektrik Üretim Tic. A.Ş. Genel Müdürlüğü ve TÜBİTAKMAM arasında geçtiğimiz yıl yapılan, yurt dışından getirilmesi zorunlu olan türbin parçalarının imalatı işbirliği anlaşması, ilk sonuçlarını verdi. Hamitabat santralının, yurt dışından sürekli olarak temin edilme zorunluluğu bulunan gaz türbinleri mekanik yedek parçaları, TÜBİTAK'ın Gebze'de bulunan Marmara Araştırma Merkezi'nde uzun süren denemeler sonucu başarı lı bir şekilde üretildi. Santral türbinlerinde kullanılan 1059 adet değişik tipteki yedek parçayı üreten TÜBİTAK, geçtiğimiz hafta içinde ürettiği parçaları teslim etti ve santralda parçaların montajı yapılarak, üretime devam edildi. HEAŞ Genel Müdürlüğünden yapılan açıklamaya göre, ihtiyaç duyulan tüm mekanik yedek parçaların temini için yurt dışına 3 milyon yüz bin YTL ödenmesi gerekirken, TÜBİTAK'ın imalatı ile yedek parçalar 1 milyon 612 bin YTL.'ye mal oldu ve böylece % 48 oranında tasarruf sağlandı. TÜBİTAK'ın başarılı çalışmasından sonra bir açıklama yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. M. Hilmi Güler, kamu TÜBİTAK işbirliğinin ilk meyvasını verdiğini ve böylece, yaklaşık 1 .5 milyon YTL'nin yurtdışına çıkışının önlendiğini söyledi. Bakan Güler, TÜBİTAK ile bakanlığının birçok konuda işbirliği anlaşması yaptığını da belirterek, bilimin üretime katkısından son derece mutlu olduklarını, bu proje ile yedek parça temininde, rekabet ortamı oluşturabilmek ve en önemlisi, yerli imkanları kullanan firmaları destekleyerek, ülke ekonomisine katkıda bulunabilmeyi hedeflediklerini söyledi. lsaran Grubu, Enerji Sektörü Yatırımlarına Hız Verdi Savunma sanayi, medya sektörü ve spor sektöründeki yatırımlarıyla tanınan Saran Grup, enerji sektöründeki yatırımlarına hız verdi. Geçtiğimiz haftalarda Bursa Hidra Elektrik Santralı (HES) ihalesini kazanan Saran Grubu, dün de Erzurum Hidra Elektrik Santralını ihalesini kazanarak, enerji sektöründe büyümeye devam ediyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Erzurum' da Karasu ırmağında kurulacak olan HES yapım ve işletme hakkını Saran Grubu'na verdi. 15 MW gücündeki santral yılda yaklaşık 35 milyon kilowatt elektrik üreterek, Erzurum ve çevresindeki konut ve fabrikaların enerji ihtiyacını karşılayacak. Erzurum HES için yaklaşık 20 milyon dolarlık yatırım yapacaklarını açıklayan Saran Grup Başkanı Sadettin Saran, "Grubumuz, Bursa Nilüfer ihalesinin hemen ardından Erzurum Karasu Hidroelektrik Santral ENERJi OÜNYASI KASIM 2006 �SARAN ._. GROUP ihalesinini de kazanmıştır. Türkiye'nin kalkınması için yaşamsal önemi olan enerji sektöründe yatırımlara devam edeceğiz." dedi. Türkiye'nin zengin doğal kaynaklarının en iyi ve verimli şekilde değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Saran, "Her geçen gün enerji ihtiyacımız derinleşiyor. Bunu telafi edebilmek için enerji ithal ediyoruz. İthal enerji fiyatları sanayimizin uluslararası pazarlarda rekabetçi gücünü zayıflatmakta. Bu konuda dışa bağımlılığımızı azaltmanın yoluna bakmalıyız. Grubumuz bu nedenle enerji üretim ve dağıtım projelerine büyük önem veriyor." şeklinde konuştu. TÜBİTAK Manufactures Gas Turbine Components of Hamitabad Power Plant With Minister Güler's Support The first fruits of the turbine components manufacturing cooperation agreement between Hamitabad Electric Production Trade ine., managed by the Ministry of Energy and Natura/ Resources, and TÜBİTAK-MAM, signed /ast year, for the cooperation for manufacturing the turbine components obligatory to be brought from abroad. Saran Group accelerated the Energy lnvestements Saran Group, known with their investments in the defense, media and sports industries, accelerated the investments in the energy sector. Saran Group was recently awarded the Bursa Hydro-E/ectricity Plant tender, and yesterday, they were awarded the Erzurum Hydro-E/ectricity Plant tender, continuing to grow in the energy sector. The Energy Market Regu/atory Board granted Saran Group the right of constructing and operating the Hydro-E/ectricity Plant that wi/1 be built on the Karasu River in Erzurum.
Alman Parlamenterden Türkiye'ye Nükleer Enerji Uyarısı Haber: Şerife YILMAZ A9 0l m/ Yaenşyi l al e rPEanr el armj i eSnot rousmu l uMs ui l l eHt av nesk-i Jl i ovsee f BFi rel il kl , nö ün ke l me el i r ueynaer rı jl ai yred ag ebçuml uenydi up. l aYnel an yi l ea nn eTbüi l ri rk iey nee' yr ej i dk ae ydnea fkal azrl aı nsı ıny lAa l mm ae nvycau t' doal doul dğ uu ğn uu bgei bl ii Teünr kFi yeel l ,' rt Te nüer kr ijyi ek' naiyn nnaükkl al ereı nr ı egneelri jşi tyi reerri en ek yAeBn' yi l een yeeb şi l iirl ee nneerrjj ii nsi an t abbi ri l eşcaenğs i noi lsdöuyğluendui . Tv üurrkgiuylea yi çainn yFeeşl li l, ö1 i rn ükma üyzndaekkl ia dr öı ndeamh da e sTüür rakti yl ee ' bn ien nyi me nsi lee mn eebsi -i gTeürrekikyteiğvineiAvvurrugpualaBdirı l.iği'nde 'akıllı enerji' kullanUılmu sı lnaırna real seı aKl oı nndf eı ğrıa n" As ı k2ı l l8ı - 2E9n eErjki -i mT ü 2r k0i y0e6- At aB rihlerinde Ankara'da gerçekleşti. cHi el i ği ni r itcahr aBf öı nl dl Sa nt i f dt uünzge Dn leernneenğ i kToünrfkei yr aenTset am sAi ll mF eal nl , yAav rPu paar l aPma rel an mt oesnut oMs ui l l eMt vi l lee kt vi l ei kHi lai nRse-bJeocsceaf VHeaur mms, , BAeBl ç iKk ao mYei snyiol ennueEb ni l ier rEj i nBei rrji mi Ki ' nodnes en yKi ' nadr ien an OF rl ai vuekreSTchhi aefse ri l, eGAr el mean np ye aa ,c İes vAi çv rr eu p, aB eOl çf ii sk ai ' n, dYeun bn iar en irskt oa nn 'udşamn agyeal epnt ı . eKnoenr fj ie rsaenksttöar üT üurzk mi y ea nal ad rı ı d nm a a a l E k o İ U E n l İ u u 'd s ş e a m n le a E r , y rd a E a p u l a r Ç n o a s s l o ı e k la k o t r ğ ö T l r u ü , t r e E k m M iy s O e i lc B B il a a e ş ş ri k k a a a r n n a ı ı s K T ı e n a nk aa yn ıSOı drkhıaUnyMa re, Tr tüorğkliuy,eTJeemo ti ze rEmnael rDj i eVr naekğf ı i BB aa şş kl üamn ıü D' nedme ni r iFnial i zn , Kİ TaÜr aKo ismmyaa nMo üğhl ue, nBd iosdl i ğr ui mBöl u vGeöAn Sü l Al üMl e re nDeerrj ni eu zğ mi Baanşı kNaencı dCe üt nPeaymt iKr ay er ar l ao lğdl uı . Ks aoyn ıfdear at en smas, i l ck ai kmaut ı l vd eı . öKzoen lf esreakntsötrad, ekno ndvea nç soik yl eoenreel ,n ze ar jri akrul ı l lfaonsı i ml eı nn eı nr jyi ak raaytnt ıağkı leatrkı ni l eı nr vü ez enrüi nke t su o z ın s u a u n T M b üi i r r l k le kiy t o v e n e ' u n k ş in i m l i A a H B a y'y a n e p s a - k J ı n s o a A s e slm f ü a r F e n e d y e l a l, ü P k y o a e r n l o u al ş m m m e a a n sı tneümk l eenenr i sei yn leer jbi akşul al l ad nı . ı mF eı l sl , oknöumc üu nr dv ae pz eatrraorl l ı gvi bei Bo li urkmasçufzi r me ma iksayroentl as irnı nd ioyret abyua sçı ıkkı tnı tğı lı an ır ı bn i lçdei rkdi li . dn iı ğn i nbi ui fl uandme aesdı egne rFeekl tl , i ğyi nein, i abki sr i et naek rdj ii r kd ae yi nn as ağ ın ırkının tehlikeye gireceğini vurguladı. Maksimum ,. pr ue tgr oi t lt iüğri neit ivmei aö çn üı smı nüdzadnedküi ndyöan neımn dseı k ıpnet ıtyr oal düor eğ tği mu ni nudiefabdier aezdaelnmaF eol ll,m"aAsltıenrı nnaktiaf çkıanyı l mn aakzl aor lhdeu d k m r o e iz ğ n a y l a b g ş u a a lu z y n a üm r c e a a t k z im . s H a i d , o i d k lla k ü a n n d t y e a a , d ç e D o ğ a k e n r b im ö ül a y ç r ü ü k k d a e e , a k İt o z a n a ly o l a ıy m ' o di r a k . tRi yuosry. aB, ugnauznı nl aı db ai r hl i kat eç, onküAk lBeDe rvr ee aÇk i tnö' er l esradt me aakl t ei sr ğn ai l .t Ai f mo laa rsaakd de oc eğ rguü kn ae bş uvl eerdüi zl egbai lri lra bdi ar kkaı syı tnl aa nk md ae m hm e a ın rl ı g a y e ız b ç " a e d n ğ e lı gd ü o i. n la P a r e a r t t r k t o ı ğ l g , ı en d a r o ç ğ d e a i k k l l k g e a a ş t z e i n ç v e e d k k o e ö ğ n m a F lü e r a ll k f , e u s t l i l g l a e o n r r i ı n tğau şn ui r kveutrl eg rui nl ai nd ıd. eF eb lul , hi kal i sma rkl ao rr du ma na şn i ıkna dy oe ğt çai l oal fdeut lneur i vn e öbnul eynömn teesmi l ae çaı st mı nodsaf ne r dç eo kk i ök an rebmo nl i uon l du uz ğa uk laştırılabileceğini kaydetti. Fell: Gerçek amaç nükleer silah elde etmek Gb i ür ny üoml u üozl adrea kn ügköl er üel dr üeğnüenr ej i ndi ne idkel i ğmi n keon r uF me l la, nbı nu Mg öervü cş ul et r di ü" tnayma aemn ee nr j i st aa çl emb ai "d ooğl ar rual tku snui tnedl ea n4d i rbdi ni . yç iezneinn Fü kellel , e"rDsüan nytar aül az ei hr itni ydaeçk i ot lüamc arğeı na kı nt öar l let rı ni nı dmöen vü şe ünmü ek l et ae br i etnuet urj li mn i an skı ul lal aznı mı m. ı Naüçkı sl eı nedr agne ul i şy gl aur an fboi rng ae yl i şı rmmea yaoçkı .s ıNn dü kalne ebraeşnaer rı sj iı,zaor al mş tuı rşmt uar . Nr i nü knl eüekrl eeenre sr jti yr ai tteejri cei hl deet meet mk t ee kk i iasmt eamç eül el krei dl ei r . HABERLER/ NEWS Nuclear Energy Warning from the German MP's to Turkey Hans-Josef Fe/1 Member of the German Parliament, Bündnis 90 / Die Grünen (The Greens), specified important matters of warning for Turkey, contemplating a transition to nuc/ear energy. Fe/1 stated that renewable energy resources are in excess in Turkey, as in Germany, and that Turkey can develop its renewable energy sources instead of nuclear energy and sel/ green energy to the EU. Fe/1 stated that green energy is an important opportunity for Turkey and said that Turkey needs to adopt the renewal sources faster in the coming periods. Hans-Josef Fe/1, Member of the German Parliament, who gave a long speech on the effects of conventional and harmful fossil energy resources and the use of nuclear energy, started his speech with the wish that Turkey becomes a member of the EU soon. Fe/1 stated that in the present nuclear energy is considered a method of protecting the climate, and the said that these opinions are entirely absurd. Gn üekrlçeeekr saiml aah çi çni nü kdl ae hear sf ai l az lhal amr ıavde idreayni' ıenl dyeeen ti lme neekb. iilri ra ne'nı edrüjişyüenyüön . s en a e ld l l m e g e e e s t li m i ş m l e a k e z t i ı r m d " e . ş ğ Oe il k y , l s i n n a ü d , k e a l e km e o a r n ç u s ş i k la t ı u r h . Nn iol ernmeabl i lyi raet ınr eı mr j i yk eo şkual lraşrı ı nndüak l ey ee r emnaedrjı iğnı innı gi f ea dr çeeek dbei nr aFl teel lr, nAaBt i fKool s gm a iz i n s li t y r so a ü n l b la u v r ' a n v n u e s n i n y üo d k n a l e v a e e r r r t m r ık e e ay n k e ü t c ö k e r l l e ğ e i e r n e r i açıkladığını hatırlattı. ENERJi DÜNYASI KASIM 2006 13
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=