saatlerinde ciddi bir artış sağlanabilmiştir 2005 yılından bu yana elde edilebilirLik, gazlaştırıcı için yaklaşık %90 ve gaz motoru içinse yaklaşık %85 olmuştur. Yeni bir tesis için, %90'ın üzerinde elde edilebilirlik seviyeleri bu teknoloji ile mümkündür. Entegre Gazlaştırma Kombine Döngü (EGKD) Tesisleri Geçmişte gerçekleştirilmiş olan bir EGKD tesisine örnek olarak, Varnamo uygulama tesisi burada incelenecektir. Tesis, bir adet basınçlı hava üflemel.i CFB gazlaştırma sistemi, bir sıcak gaz temizleme sistemi ve bir gaz türbininden meydana gelmektedir. Gaz türbininden gelen sıcak baca gazı, ısı kazanım buhar jeneratörüne yönlendiriLir ve burada oluşturulan buhar ve gaz soğutucudan gelen buhar, aşırı ısıtılır ve sonra bir buhar türbinine gönderilir. Gazlaştırıcının çalışma ısısı 950 ila 1000 °C', basınç da yaklaşık 18 bardır. Tesisin yakıt kapasitesi 18 MW'dir. Isıl gücü dokuz megawatt ve elektrik çıkış gücü altı megawattır. Tesis, Eyli.il 1991 ila Mart 1993 arasında inşa ecWmiştir. Kombine döngünün, sıvı yakıt üzerine uygulanması Mart 1993'te tamamlanmıştır. Test programı ise 1999 sonunda bitirilmiştir ve süreç başarılı bir şek.ilde ortaya konulmuştur Yukarıda tarif edilen Varnamo sisteminin ortaya çıkarttığı bir diğer nokta da, yakıt girdisinin ekonomik anlamda lizibiLiteye sah.ip olması için, bu tür basınçlandırılmış bir tesisin kapasitesinin 50 MW'den fazla olması gerektiğidir. Çift sıvılaştırılmış yatak teknolojisine dayalı olan yeni gelişmeler, hal.ihazırda daha düşük tesis kapasiteleri için uygulanabilir olan basitleştirilmiş EGKD konligi.irasyonları kullanmaktadır. Daha yüksek seviyede (yüzde otuzdan fazla) elektrik verimliLiği için, entegre kombine döngüler cazip görünmektedir. Bu tür tesisler için, üretici gaz ilk olarak gaz motorlarında yakılır ve gaz motorunun egzozu, bir buhar türbini ya da Organik Rank.ine Döngüsü (ORD) süreci kullanılarak ilave elektrik üretmek üzere bir aak ısı kazanında kullanılır. Bu konligi.irasyon ile, pahalı bir basınçlı tasarıma gerek kalmamaktadır. "Güssing Kavramının" başarısı ve Avı.ısturya'da biokütle-temelli küçük ölçekli CHP tesisleri için devam eden talep sebebi ile, Güssing'dek.i çift sıvılaştırılmış yatak sürecine dayalı ileri bir biokütle gazlaştırma kavramı geLiştirilmiştir. İyileştirilmiş bir süreç konligürasyonunun potansiyelini tetkik etmek üzere simülasyon araçları kullanılmıştır. Bu konligürasyon elektrik üretim miktarını arttırmak için, bir entegre yakıt kurucusu ve ORD içerisinde ısı kullanımı içermektedir. Bir sonraki CHP tesisi Avusturya'nın Obwart kentinde tamamlanmış olacak. Yeni tesis, Güssing, Avı.ısturya'da kullanılan aynı çift sıvılaştırılmış yataklı gazlaştırma sürecine dayalı. Bu sebeple, buhar üAemeLi gazlaştırıcı içerisinde üretim ve gaz tem.izleme gibi temel süreç adımları, Güsseng'de tespit ve optimize edilmiş olan tasarıma çok benzemekte. Oberwart'tak.i gaz soğutma temelde termo yağ ısıtma ile gerçekleştirilmekte. Bu işlem oldukça karmaşık bir boru hattı şebekesi içerisinde meydana gelmekte. Isıtılmış termo yağ, hem ayrı ısı üretimi hem de bir ORD'de ilave elektrik üretimi için kullarulabiLir. Bu aşamada ayrı enerji kaynağından ısı ve ORD ünitesinden elektrik dağıtımı tamamen tüketici taleplerine bağlıdır. Ana elektrik temini ve ısı üretimi için gaz kullanımı iki motor ile gerçekleştirilir. Bu motorların her birisi yaklaşık 1150 kWel ave 650 kWth kapasitesinde CHP Sürecinin Ticarileşmesi Oberwart tesisi, Güssing CHP tesisinde elde edilen tecrübeye dayanarak tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Güssing tesisine kıyasla, Oberwart tesisinde gerçekleştiri.len temel iyileştirmeler, biokütle kurutma sürecinin ve ORD tesisinin entegrasyonu ve yeni bir kontrol sisteminin kullanılmaya başlanmasıdır. HaLihazırda siparişi verilmiş olan yeni tesisler daha yüksek kapasiteye sahipler ve kapasite arttırma aşama aşama gerçekleşecektir. Dahası, yeni tesislerde, gaz motorlarından sonra, ORD yerine, buhar süreçleri yer almakta. Avusturya'dak.i projelere ilave olarak, Almanya, Fransa, İtalya, İsviçre ve İsveç gibi diğer bazı Avrupa ülkelerinde de çeşiili proje fırsatları mevcuttur. Sıvılaştırılmış yatak sistemi kullanı.ldığı için, 50 ila 100 MW'ye kadar ilave kapasite artırımları teknik bir problem olarak gözükmemekte. Çift sıvılaştırılmış yataklı gazlaşurma süreci, CHP üretim.inin de ötesinde yüksek potansiyele sah.iptir Biokütleden, sentetik gazsı (sentetik doğalgaz) ve sıvı (Fischer Tropsch dizel) bio-yakıtlar üretmek için çeşiili demonstrasyon ve araştırma faaliyetleri hala devam etmekte. Kaynak: Eııropeaıı Sııstaiııble Eııergy Revieııı ■ ENERJi DÜNYASI EKIM20oe 63
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=