Enerji ve Çevre Dünyası 71. Sayı (Temmuz-Ağustos 2009)

www. enerji-dunyasi.com 1 & CEVR · • il ENERJİ VE ÇEVRE DERGİSİ İ ENERGY & ENVIRONMENT MAGAZiNE MOODY � INTERNATIONAL BııC.rıtıtaıtı,YIMdıııSiılHII Maody lııt.,ı.ıtMıNI tarıfıııdM Z5110l1200l •tımatı t.t!'rv�:CT.':'.ı. Tic.v.Sıı,ı.A.f. t■rıfmtfaııyı...,ı-ıtır.

� Sadece dönen değil, uçan bir dünya hayal edin. İnşaat, üretim, imalat ya da farklı bir sektör... İşiniz ne olursa olsun açık olan bir gerçek var: Daha iyi yağlar ve yağ tedarikçileri üretkenliği artırır. Bu yüzden, endüstriyel yağ denildiğinde dünya çapında SOOO'in üzerinde ekipman üreticisinin aklına Mobil geliyor. Standartları belirleyen ürün gamı ve sektördeki benzersiz deneyimiyle Mobil Endüstriyel Yağları, verimliliği sadece artırmakla kalmıyor, verimliliğin önünü de açıyor. Daha fazla bilgi için 0216 468 96 96 numaralı telefonu arayabilir veya www.mobilindustrial.com adresini ziyaret edebilirsinjz. Mobil ı; 2009 Exxon Mobil Corporatıon. Mobıl ve Uçan At tasarımı, Exxon Mobıl Corporatıon veya bağlı Kuruluşlarının ıescıllı marKalar,dır. lndustrial Lubricants

Aalborg Engineering understanding energy Aalborg Engineering A/S I DENMARK I Phone: +45 96 31 39 50 Aalborg Engineering ITURKEY I Phone: 0S33 3S2 58 28 www.aalborg-engineering.com

Sunuş ■ ÖzkanAĞIŞ Türkiye Kojenerasyon Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ozkan.agis@enerko.com. tr "Nabucco'ya "in", Teşviklere "Out" Reva mı? Hoşgeldin Nabucco 13.07.2009, artık tarihi günler arasında anılacak. Coğrafi durumu Türkiye'ye, gaz zengini ülkeleri, Avrupalı tüketicilere bağlayacak bir gaz boru hattına, transit ülke olma misyonunu yüklüyordu. Coğrafi avantajımızı, politik ve stratejik unsurlarla tatlandırmayı çok iyi beceren Sayın Başbakarumızdan bu güzel fırsatı kaçırması beklenemezdi. Yan.ına Avusturya, Macaristan, Bulgaristan ve Romanya Başbakanlarını alarak, vitrine de Barosso'yu oturtarak, "Bu hat sadece gaz taşımayacak, ayn.ı zamanda Türk.iye')ri de AB'ye taşıyacak" havasını çok güzel verdi. Bundan sonra, AB girişim.ize güçlükler çıkardıkça sıkı sıkıya Nabucco'ya sarılır umutlarımıza umut katarız. Proje çok çok abartıldığı için biz de Nabucco'ya biraz tatlandırıcı katarak başladık. Projen.in ekonomik ve politik önemi ortada. Ayrıca Türkiye sınırları içinde 5 milyar $'lık bir yatırım yapılması da çok güzel. Halen AB içinde olan dört ülke ile Türk.iye'nin öncülük ve ortaklık yaparak böyle bir dev projeyi gerçekleştirmesi her türlü övgüyü hakediyor. Ayrıca, gaz üreten Azerbaycan, Irak, 1vfısır'la, gaz tüketen Avrupa arasındaki güçlü konumu, her iki gruptaki ülkelere, Türk.iye ile iyi geçinme ve dost kalma sorumluluğunu da yüklüyor. Bütün bunlar Nabucco vitrin.ini çok güzel süslüyor. Amma ve lak.in: Hangi gazı nakledeceğiz? Azerbaycan şu anda 7 bcm gaz üretiyor. Bunun 4 bcm'ini bize veriyor, kalarunı kendi kullanıyor. Şah Den..izi'nden çıkartacağı gazın projeksiyonu şöyle: Her şey yolunda giderse, Nabucco'nun işletıneye alınacağı 2015 yılında 15 bcm çıkartacak. Bunun 7 bcm'ini Botaş'a taahhüt ettiği için verecek. 6 bcm'in..i, son Karabağ krizini kullanan Rusya kopardı. Bu durumda Azerbaycan'ın değil Nabucco'ya, kendine bile gazı kalmıyor. Bu konuda Sayın Aliyev, Rusya ile Türkiye arasında kaldığı için, imza tören.ine katılmadı. Bakan.ıru gönderdi. İran, bize olan 10 bcm'l.ik taahhüdünü yerine getiremiyor. Ayrıca, Amerikan hükümeti Nabucco'ya İran'ın gaz vermesine karşı. Amerika'dan çekinilerek 2 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ-ACUSTOS 2009 törene İran temsilcisi bile çağrılamadı. Amerika'da törende bir şey yapmadı; sadece bayrak gösterdi. Nabucco'ya gaz verebilecek ülkelerin başında Irak var. Irak'ın bugün için verecek gazı yok ama rezervleri çok. Bu rezervlerden gaz çıkarma işleri, Amerika'nın birliklerini çekeceği 2011 yılından sonra iyice hızlan.ır ve 2015 yılına kadar 10 bcm'l.ik gaz üret.irn..i başlayabilir. Zaten Nabucco imza tören.inde en net taahhütte bulunan da Irak Başbakanı Sn. Mal.iki idi. Suriye'n..in gazı kendine yetmiyor. O'da Mısır -Türkiye gaz hattından gaz alıyor ve dahasını bekliyor. Mısır gerek rezervleri gerekse gaz çıkarma (explorat.ion) çalışmaları bakımından ümit veriyor. Ancak şu anda çıkartılan gaz miktarı Nabucco için çok cılız. Ayrıca Mısır gazını Türk.iye'ye ulaştıracak, Akdeniz geçişli boru hatlarının daha projesi bile yok. Türkmenistan yılda 80 bcm gaz çıkarıyor. Bunun 60 bcm'in..i Rusya önceden kapattı. Belki de Rusya bize, Mavi Akım hattından Türkmen gazın.ı veriyor. Şu anda satacak gazı yok. 2015 yılına kadar rezervlerini geliştirerek yeni gaz kuyularını açarsa, önce Türk.iye'ye olan 16 bcm'lik taahhüdünü yerine getirsin. Ayrıca bu gazın Nabucco'ya ulaştırılabilmesi için Hazar Den.izi geçişli yaklaşık 2500 kın'lik bir hat yapmak lazım ve Nabucco projesin.in yarısı kadar finans lazım. Bu parayı kim bulacak? Yani Nabucca'nın ismi, fizibilitesi, cazibesi güzel de bir de gazı olsa, gazı olmayan bir projenin fizibilitesi olur mu? Nabucco Rus gazına rakip mi? Nabucco'nun Avrupa'da gaz güvenliğini sağlama ve Rusya'ya gaz bağımlılığını azaltınak için yapılmakta olduğunu herkes gibi Rusya'da biliyor. Rusya, Nabucco ismi ortaya atıldığı günden itibaren, bu projeyi öldürmek için çeşitli planlar hazırladı. Önce Karadeniz geçişli, Novorosisk-KöstenceTrieste güzergahlı "Güney Akım" projesini geliştirdi. Mavi Akım'da olduğu gibi, kendisine yatırım ortağı olarak ENİ'yi seçti ve proje çalışmalarına başladı. Nabucco projesi ilerledikçe Gazprom,Nabucco'yu besleyebilecek ti.im gaz kaynaklarırun (Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan ve İran) üzerinde baskı ve manevralarını arttırarak bütün delikleri tıkayacaktır. İkinci mavi akım projesi yapılmaz ve 2011 yılında satın alma sözleşmesi dolacak olan 6 bcm'lik

� Yıldız Posta Caddesi Akın Sitesi A Blok Kat: 6 Daire:12 Gayrettepe / iSTANBUL C T.: +90 212 347 30 61 F.: +90 212 347 21 52 @ web : www.enerko.com.tr e-mail: ozkan.agis@enerko.com.tr

transbalkan sözleşmesi yenilenmez ise ve İran'da 10 bcm'lik gaz veremezse Ti.irk. iye gazsız kalabilir. abucco'da son söz: El için yanma nar'a, yak çubuğunu keyfini ara! Teşvikler Niçin "Out"? Enerji kaynaklarında clışa bağımlılığımızı azaltacak. Kesintisiz, güvenilir, sürdürülebilir ve çevre ile barışık elektrik üretim planı ve stratejileri ancak yenilenebilir enerji kaynaklarının, elektrik üretim amaçlı kullanılmasıyla mümkündür. Geçtiğimiz ay, TBM: M Enerji Sanayi ve Teknoloji komisyonunda "yenilenebilir Enerji kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretim Amaçlı kullanımına ilişkin kanunda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi" ele alınarak görüşülmüş ve Meclis Genel Kurul'una sevk. edilmiştir. Ancak, kanun teklifindeki bazı teşvik unsurlarının tekrar gözden geçirilmesi gerekçesi ile kanun teklifinin müzakeresi ileri bir tarihe ertelenmiştir. Komisyon Başkanı Sayın Soner Aksoy'un 15 Temmuz tarihli beyanatından anlıyoruz ki, bu yasa Ekonomi'den sorumlu Devlet Bakanı Sayın Babacan tarafından engellenmiştir. Güneş, rüzgar, akarsu, jeotermal, çöp gazı, bioki.itle gibi enerji kaynaklarından elektrik üretimi, yüksek yatırım maliyetleri, dolayısıyla ancak teşviklerle yaşayabilmektedir. Geçen yazırnızda, bu kaynakların hayata geçiı-ilmesi için, Avrupa Ülkelerinin nasıl ve ne kadar teşvikle getirdiklerini örnekleri ile vermiştim. Örneğin; Sayın Babacan'ın yüksek bulduğu 24 € /cent kwh güneş enerjili fotovoltaic teknolojisi ile elektrik satış fiyatı,Yunanistan'da 50 € cent/ kwh Bulgaristan'da 39 € cent/kwh İtalya'da 40 € cenc/kwh diı-. Bu yasa teklifinin geri çevrilmesi ile yenilebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim yatırımları durmuştur. Bu tasarının TBMM Genel Kuruluna getirilmesi yolunda aylardan beri fedakarca savaş veren, Enerji Komisyonu Başkanı Sayın Soner Aksoy'a ve Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanımız Sayın Taner Yıldız'a ve Enerji Komisyonunun saygıdeğer milletvekiJJerine, Ti.irk.iye Kojenarasyon Derneği adına şükranlarımızı sunarken sayın Babacan'm, yeni yasama dönemine kadar konuyu daha iyi inceleyeceğine ve nerede hata yaptığını göreceğine inanmak istiyorum. SON SÖZ: İki eksinin çağrışımı hep artıdır. Sayın Babacan Enerji'de iki defa hata yaptığına göre bundan pozitif bir sinerji doğacaktır. Bütün bu düşüncelerle ben teşvikler yasasının sonbahar'da çıkacağına inanıyorum. Hoşça ve dostça kalın Sektördeki gelişmeleri takip edeceğiniz 9üvenHifl' ba,vuru l<:agnal<:ları www.teknikyayincilik.com TESİSAT DERGİSİ EnC'rjl T8n0lojllerl vt' Mebnik Ttsiut CHrgisi Mekanik tesisat, ısıtma, �utma, havalandırma, izolasyon, sıhhi ıesisat, su proses, pompalama sistemleri k���t��1a00 yılda 12 sayı y.1yımlanır. DOĞAL GAZ DERGİSİ �;ı'&u TNfflolojisl, Cifiu � Sistemleri Derıisi Doğalgaz, yakma tekniği, ürün v e sistemleri ile mekanik tesisat konularında, yılda 8 s.ayı y.ıyıml.:ınır. www.dogıılgıu:.com.tr www.yanglnguvenllk.com.tr TEKNİK YAYINCILIK GRUBU """ Seı<tôreı..♦ ,:;;;;il """ ,uı,crıJı,. • � ,u.,.ıı,,ırn,, 1 "111,, \.). RJCl""ClJ( • ı ,u,cıı ıı. ""- ENERJİ DÜNYASI DERGİSİ Cıı<:rji l'C Çt'\'f(' Tclmoloii Sistcml�i Dt>ı&isi ,�;ff!!!!l:■ Elektrik, petro, l doğal gaz, kojenera,yon, yenilenebilir enerji ve ko����,��im yılda8 sayı yayımlanır. www.teknikyayincllik.com Tel: 212 275 83 59 (pbx) Faks: 212 285 26 14 info@teknikyayinclllk.com www.petroldunyHl,com .,tMAı- --- PETROL DÜNYASI DERGİSİ Petrol üretimi, rafineri v e akaryakıt dagıtım sistemleri konularında yılda 12 sayı yayımlanır. REHVA JOUR�AL DERGiSi �ır�V�n1 J\�:� ve Dernekleri Federasyonu ;�ı5d�i l!!�'· yayımlanır. \1ın:@mı:ı;ı�� www.yanginguvcnlikrchbcri.com Rehberlerimiz İnternet Ortamında Okur ve Araştırmacıların Hizmetinde...

Tcınmuz-Ağusıos 2 o o g July-Augusı Sayı lssuc 71 www. enerj i-d u ny as i. com İçindekiler Sunuş 2 Yakıt Fiyatları 8 Elektrik Fiyatları 10 12 Dünyadan Haberler 16 Yüzyılın Projesinde İmzalar Atıldı 18 Türkiye İle Rusya Arasında Gümrükten Enerjiye 20 Anlaşmaya İmza Atıldı 24 Enerjide Köprü Olmak AB Üyeliği Kadar Önemli 26 Wartsila'dan Çevreci seminer Özel Dosya - Finans Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) Kuruldu Türkiye'nin En Büyük Rüzgar Santrali RES, 2010 Yılında Elektrik Üretimine Başlıyor Secret Power'dan "Yaşam İçin Enerji"... Enerji Politikalarında Değişen Kriterler Summaries Reklam İndeksi Ads lndex AALBORG -------------------- 1 ıccı 201 O -----------------A. K. İ . 30 32 46 48 50 61 64 EGERES ----------------------2 7 IW2ES------------------------- 7 SELNİKEL --------------------51 ENERİS ENERJİ --------------53 MTU -------------------------- 9 SOLAR FUTURE--------------57 ENERKO --------··----··----·-3 NALCO-----------------------2 1 STORK -----------------------33 ERALP KAZAN---------------2 9 ORMAZABAL ----------------1 1 TİBET MAKİNA --------------19 EXXON MOBİL ----------- Ö.K.İ PERA-------------------------5 5 TOPKAPI---------------------35 FRİTERM ---------------------4 9 POWERSERV-----------------4 3 TURA DANIŞMANLIK -------13 GSD------------------------A.K. PRO-PER---------------------2 3 ZORLU ENERJİ ---------------5 HAREKET --------------------3 9 RE-CONSULT ----------------1 5 adan, kaynak gösterilerek de olsa iktibas edilem e z . Yayınlan;)n tOm yazıların sorumlulu�u yazartarma, ilanların sorumlulu�u ilan sahiplerine aittir . any means. whether asa source wilhout thc consent of the publishers. The responsibil ity ol all publishıxl ar1iclcs and ads belong to their auth()(S and owners.

12-13 Kasım / November 2009 WOW Convention Center lstanbul -TURKEY Uluslararası Atıktan Enerji Sempozyumu 1 nternational Waste to E�ergy Symposium Sempozyum Odak Konuları 1) Çöp Gazından Enerji Çöp Gazından Enerji Biyolojik Arıtımdan Enerji Arıtma Çamurundan Enerji 11) Biyoyakıtlar Biyodizel Biyoetanol Biyogaz-Biyometanizasyon 111) Termal Bertaraf lnsinerasyon Gazifikasyon ve Piroliz RDF - Atıktan Türetilmiş Yakıt Endüstriyelve Evsel AtıkYakma iV) Yeni Teknolojiler V) Atıktan Enerjide Finansman Olanakları VI) Ulusal ve Uluslararası Yasal Çerçeve ve Eğilimler VII) Danışmanlık Hizmetleri Önfizibilite ÇED Fizibilite Proje Uygulama işletmeve Bakım FocalTopics ofThe Symposium 1) Energy From Landfill Gas EnergyFrom BiologicTreatment Energy from Treatment Clay Energy From Landfill Gas il) Biofuel Biodiesel Bioethanol Biogas-Biomethanization 111) Thermal Elimination lncineration Gasificationand Pyrolysis RDF - Refuse Derived Fuel lndustrial and DomesticWaste lncineration iV) New Technologies V) Financial Facilities in Waste to Energy VI) National and lnternational Legal Frame and Affinities VII) Consulting Services Pre-feasibility ÇED Feasibility Project Application Enterprise and Maintenance Bildiri Gönderim Tarihleri Bildiri Özeti Gönderme 05 Eylül 2009 özet Onayı ıs Eylül 2009 Bildirilerin Gönderilmesi 05 Ekim 2009 Bildirilerin Seçimi 15 Ekim 2009 Bildirilerinizi bildiri@iw2es.com adresine gönderebilirsiniz. BildiriYazım Esaslarına wwwjw2es.com adresinden ulaşabilirsiniz. FullText Papers Sending Dates Sending Abstracts 05"' September 2009 Abstracts Approval 1 S"' September 2009 Sending Full Text Papers 05"' October 2009 Selection of Full Text Papers 1 S"' October 2009 You can send your full text paper to bildiri@iw2es.com You can reach Writing Rulesfrom www.iw2es.com Sponsorluk koşullan hakkında bilgi almak için; lnfo@iw2es.com For inforrnation about sponsorship details; lnfo@lw2es.com TEKNiK GEZi 1/14 KASIM 2009 ISTAÇ AŞ. Odayeri Çöp Gazından Enerji Tesisi Ziyareti ve KompostTesisi, Atıktan Türetilmiş YakıtTesisi Ziyareti TEKNiK GEZi 2/14 KASIM 2009 IZAYDAŞ lzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme AŞ Ziyareti TECHNICAL TOUR 1 - NOVEMBER 14, 2009 Visiting ISTAÇ Co. Odayeri Energy from Landfill Plant, Composting Plant and Fuel Derived FromWaste Plant TECHNICALTOUR 2 - NOVEMBER 14, 2009 Visiting İZAYDAŞ lzmitWaste and Residue Treatment, lncineration and Recycling Co., ine. www.iw2es.com Düzenleyen / 0rganized By seKtöreL• FUOrCILIK ♦ ♦ Balmumcu, Barbaros Bulvarı, BaharSokak, No:2/13 Beşiktaş/İstanbul Telefon (212) 275 83 59 Faks (212) 21138 50 www.sektorelfuarcilik.com

Yakıt fiyatlarını güncel bilgilerle görmek istediğinizde www.dogalgaz.com.tr, http://arastirma.dogalgaz.eom.tr/, veya www.tesisat.com.tr adreslerindeki sitelerde bulabilirsiniz. GÜNCEL VAKiT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRMA TABLOSU 111 (03 Ağustos 2009 tarihinde, KDV HARİÇ) VAKiT BİRİM FİYATI ALT ISIL DEĞERE göre ÜST ISIL DEĞERE göre VAKiT VAKiT [1] 1000 kcal için 1000 kcal için YAKITLAR ALT ISIL ÜST ISIL DEĞERİ DEĞERİ VAKiT FİYAT! VAKiT FİYAT! [2] [3] (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4] 8.250 9.155 48,9635 0,3329 0,2332 5,93 0,0404 0,0283 5,35 0,0364 0,0255 ıçi n (Kesintili) SANAYİ (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve E L EKTRiK KULLANICILARI [4) 8.250 için (Kesintisiz) OSB 9.155 49,4348 0,3361 0,2355 5,99 0,0407 0,0285 5,40 0,0367 0,0257 (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4] 8.250 9.155 49,4348 0,3361 0,2355 5,99 0,0407 0,0285 5,40 0,0367 0,0257 için (Kesintisiz) SANAYİ (İGDAŞ) Serbest Tüketici Olan PROSES ve BUHAR KULLANICILARI içi n SANAYİ [6) 8.250 9.155 51,5198 0,3503 0,2454 6,24 0,0425 0,0297 5,63 0,0383 0,0268 (İGDAŞ) Serbest Tüketici Olmayan (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) PROSES ve BUHAR [6) KULLANICILARI için SANAYİ 8.250 9.155 61,6854 NAFTA ithal (9] 10.550 11.500 102,1430 (nakliye hariç) (SHELL) FUEL-OiL NO:6 [10] 9.200 10.300 113,5593 (lstanbul Avrupa Yakası) (SHELL) FUEL-OİL NO:4 - Kalorifer Yakıtı [10] (lstanbul Avrupa Yakası) 9.700 10.500 148,3051 (SHELL) MOTORİN (11] 10.200 10.800 249,7242 (12] 11.000 11.900 234,2500 KÜÇÜK SANAYi Kullanımı MİKS LPG [12] IPRAGAZ -AYGAZ 11.000 11.900 257,6750 (12] 11.100 12.000 270,2765 SANAYİ Elektrik TEK TERiM -Alçak Gerilim [13] 860 860 18,2625 Tek Zamanlı Tar i fe • TEDAŞ KONUT Elektrik [13] 860 860 21 ,0774 Tek. Zamanlı Tarife - TEOAŞ TİCARETHANE Elektrik [13] 860 860 24,6095 Tek Zamanlı Tarife - TEDAŞ KönDcVekiHvaersiaçtıFş inyoaktlarsıonlduapk,i ybairkiımtlarınyahtlearrdhıarn. gi bir cihazda yakılmadan rn fi lAs ıltl Dı s ıel ğdeerği)er] efgorömreul1ü00k0ulklacnaıllaiçraink khreds aepğlearni mJ (ı 1ş3tiırr.iın Fiyat x 1 0 0 0 k c a l / Alt lÜs sı lt Dıseılğdeerği) e[refogröreulü10k0u0llkacnaıllairçaikn hkrcsdaepğlaernim1 ı(şBairr.im Fiyat x 1000 kcal / Ü s r ın BOTAŞ'ın OSl3 ve Sanayiye sattığı doğalgazın birim fiyatına 0,023 TL/ SDı no 'l aorl avne AÖ vTr\o' 0d 3a hı i\l ğeudsirl oms i ş2,0O0 9I At ağrui hsit oi tsi b2a0r 0i y9l et aTr i. Ch l. i �f i[ye ar tkl ea zr d1ı3ra. n k a s ı d 1 E G o f ğ e D a k A l t g if Ş a z ' S ı na b t i ı s r ş e i m r F b i ey fı s a y t t : l ı a t t ü r la ı k r e o ı t l O i u c I p i ; o H l 1a a 4 n z 7 i r , \ 0 a ·c 8 n y a k 2 r 0 o / 0 l Dm 9 o a it y l i a a b r n a v r m i e y l ü 2 e ş 0 t i9 l e g , r 9 i i l l i 2 e s r k i i r n te / e s ı \ i u n v y d ı: g o e u n 'd l au a d l r ı ı nk lma rı ış KİtiDmVi 'ssiizbifriyyraıttkırö. mürü fiyatları Hı\Kı\N KÖı\[ÜR şirketinin fiyat listesYd in a c d h r e l il j k L 5 i i 2 c n 5 e y v T i i t z L k t / i ö p t mo i n l ü in r o y ü l i a t n f i ı ç y t i a a n t k ı 0 s 0 i 3 r 3 l i A A s ğ a ğ t u u ı s ş s t t o f o i s y s a 2 2 t 0 ı 0 n 0 0 d 9 9 a t n t a a r h r ih i e h s li i a n n p d a l e a k n gli my eç e ıı e ü r K c li r Doet l V a i , n 's · c i T z l < K f . i D y I a \ - t ' t ır. ELi1ı1in Kısrakderc }'lkanmış !0-18 mm parçalı torba cinsi için 06 ı\nıl ık F2 0i y0a8t l taarrı i lhi sl it elssiınn dı ı eı an f \a lmı namç lı şı (oTl uopr b, ai lsarnn mn bı ıu) l Ki ç iönm2ü7r2l eTr i nL /Bt aoyni oDl ue pp ,oüSr ae tt ıi m) y e r i f i TL/ r oyna uonl aar; a4k8a0l ıknnaır.al ikk vjes t%a n'b1 5ulb- Sa yoimkaa ramr aas ırjuı zeakkl elınğeınr enkaykalyi yıme blacndme L iış5o5lan 8 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ-AĞUSTOS 2009 0,4194 0,2939 7,48 0,0508 0,0356 6,74 0,0458 0,0321 0,6945 0,4866 9,68 0,0658 0,0461 8,88 0,0604 0,0423 0,7721 0,5410 12,34 0,0839 0,0588 11 ,03 0,0750 0,0525 1,0083 0,7065 15,29 O,1 040 0,0728 14,12 0,0960 0,0673 1,6979 1,1896 24,48 0,1665 o,1166 23,12 O, 1 572 O, 1 1 01 1,5927 1,1159 21,30 o,1448 0,1014 19,68 o,1 338 0,0938 1,7519 1,2275 23,43 o,1593 0,1116 21,65 0,1472 o,1032 1,8376 1,2875 24,35 O, 1656 o, 1 1 60 22,52 0,1531 O,1073 0,1242 0,0870 21,24 0,1444 O,1012 21,24 o, 1 444 O, 1 012 O , 1 433 o, 1 004 24,51 O, 1 666 O, 1 1 68 24,51 O, 1 666 o, 1 1 68 o, 1673 o, 1 1 72 28,62 0,1946 o, 1363 28,62 o, 1 946 o, 1 363 (9) (10) (11) (12) (13) J<DV'siı fi)1attır. NnaakflityaenhınarbiçirKimDfViy'asi□z0s3atAış ğfiuysatotıds ı2r.009 tarihi itibariyle ithal değeri olup Fuel Oil No:4 ve No:6 birim fiyatı Si-1ELL'in akaryakıt pompa satış fiyatları listesindeki 03 t\f; KDV'siz perakende satış 'Uysattolasr2ıd0ı0r.9 tarihli lsrnnbul ıhnıpa yakası için fi dM ı; fi e yo k a t t i l o a 0 r r 3 i ı n ı o \ l b u '1 i p r .ıs i , m r k o r s / f i 2 l y i 0 r a r 0 tı e 9 S d t H e a ğ r E i e h r L l i i L 0 İ , s ' 8 t in 4 an 5 a b k d u a ö l r n y i ü \ a v k ş n ü ıt m ıp p a o k my a a r p s k n a a y s sı ı a s ı i t n ç ış i a n f b i p y ö e a l t r ü l a a n k r e ı e r n l e i d s k t e e k s s r i a / n t k ı ­ g ş \1 çevrilmiştir. LPG dökmegaz fiyatları 03 ı\ğusros 2009 tarihi itibariyle İPRAGAZ v 7. f iey aAt lYa rGı nAoZr 'tda al anmaal sı nı dmı rı ş. L2 P9 GT edmö mk nu1 e g2a0z0ı n9 br aüryi hü )ki ss iarnkaüyl ei rt iensdi sel ke ri i Kn dDe V ' s i z %ku1llOandımahıancdhıükşiübkiorilmarafikyaatlıınkmüıçşütıkr.sanayi için belirlenmiş olan birim fiyattan El ı\i; O I eNk ti srai kn b2 0i r0i m9 tfairyiahtllia rt aı rTi fEe dDe nA Şs a' ı nn a0y3i k u'lUl asnt oı ms 2ı n0d0a9 (ttaerki htie irtiimb al ir, i ya ll eç aokl u p , gVeerri gl i mi s i itçairni f iessei ) %T R1 T, kpoanruı vt ek uelnl aenr jıimfıonndu: 1 iTç iRn T%p3a, yBı ve lee de inyeer jEi lpeakytır ii kç i Tn ü%k 3e t i m vTeR TB epl ae ydıi yvee Ee nl cekrrj ri i kf oTnüukicçciinm%V3e,r g1 3ies il ci dç ii ny c%E5l evket rti ikc aTrüekt ehtai mn eVkeur lgl ai sni ıimç i ınn di sae %5 ilaYe edilerek bulunmuştur.

AS UNIQUE AS THE LOCATIONS WE SUPPLY ENERGY TO: MTU ONSITE ENERGY SYSTEMS. Lnique requirenıents deservc unique solutions. That's \ı hy I\ITU Onsite Energy ıvas borıı - comhining tlıe srrengılı and poııer of Katolight, i\lDE De1.entrale Energiesysteme, CFC Solutions and MTU 1\mer Generation. .\ITU Oıısirc Energ'y is tlıe l'irst coınpany for distributed energy of its kinci. offering diesel and gas engine poıver systems as ııell as state-of-tlıe-art fuel celi technology. The Eiffel Toııer sho,ıcases hoıı ııe proı ide individualized solutions. ansi�e energg

Yakıt fiyatlarını güncel bilgilerle görmek istediğinizde www.dogalgaz.com.tr, http;//arastirma.dogalgaz.com.tr/, veya www.tesisat.com.tr adreslerindeki sitelerde bulabilirsiniz..-:---::;:·�::;·;, -,�-,---;::�·�- ·-- -�� --�·--- - :· --··--· ----· ��\rıC•\ı,ı'.ıü/1"::"ıl=ı�,ı·ı .,' ..ı _ı1_� •;:ı _., (:t_ğ'f lJ.H �x.:{rr:j; 'ı l J ı>_,ı.. .:'1 � ! i<J ,, 0 : �' � 1ı �· /._\0,: ,. r.:-1 ' ı : ' 1 ' -.�.:""--�-�:.ı . ..�. _..,_ ..:.,-;L:;., ..-:. -- -- _, - - ..."--��._- -. - ·.',J;: ' ' . , . Dağıtım Şirketinden enerji alan iletim sistemi kullanıcısı tüketiciler "t- Tek Zamanlı Gündüz Puant Gece (*) Sanayi kr/kWh kr/kWh kr/kWh kr/kWh 14,297 14,207 24,493 6,809 DaQıtım Sistemi Kullanıcıları Dağıtım Şirketinden enerji alan tOketlcller için Özel Tedarikçiden enerji alan tOketlcller için sistem kullanım sistem kullanım (*) Aktif Enerji (kr/kWh) Reaktlf Aktif Enerji Reaktlf Enerji Enerji Tek Zamanlı GOndOz Puant Gece kr/kVARh (kr/kWh) (kr/kVARh) İletim şalt sahalarının dağıtım şirketinin kullanımındaki OG baralarına özel hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıcılar Çift Terimli Tarife Sanayi 13,261 13,169 23,531 5,718 9,518 Tek Terimli Tarife Sanayi 15,634 15,543 25,892 8,100 9,239 0,690 9,239 N " Ticarethane 19,881 18,541 29,372 10,752 9,239 0,690 9,239 ı:: .. " " Diğer 1 15,973 14,631 6,827 .c ,cı 25,482 9,239 0,690 9,239 � o Diğer 2 17,252 15,911 26,754 8,113 9,239 0,690 9,239 " " u > ıfarımsal Sulama 15,001 14,189 24,541 6,744 9,239 0,690 9,239 (**) İletim şalt sahalarının dağıtım şirketinin kullanımındaki OG baralarına dağıtım şirketi hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıcılar !çift Terimli Tarife Sanayi 14,598 14,506 24,878 7,047 9,239 1 ,451 9,239 Tek Terimli Tarife Sanayi 17,377 17,286 27,670 9,818 9,239 1,814 9,239 ('t') !Ticarethane 23,589 22,245 33,114 14,429 9,239 2,725 9,239 " ı:: .. .. " Diğer 1 18,356 17,007 27,915 9,163 9,239 2,725 9,239 :5 !2> i!! O Diğer 2 19,501 18,154 29,051 10,317 9,239 2,725 9,239 " " u > !Tarımsal Sulama 18,085 17,271 27,657 9,802 9,239 2,725 9,239 Diğer Tüm Dağıtım Sistemi Kullanıcıları Çift Terimli Tarife Sanayi Orta Gerilim 15,105 15,013 25,430 7,521 9,239 1 ,630 9,239 Tek Terimli Tarife ·:;. Orta Gerilim 17,298 17,206 27,650 9,696 9,239 2,056 9,239 " ı:: .. �lçak Gerilim 18,007 17,915 28,357 10,406 9,239 2,596 9,239 vı ıficarethane 23,347 21 ,988 32,977 14,086 9,239 3,136 9,239 oı:I' .; Diğer 1 18,722 17,353 28,414 9,399 9,239 3,136 9,239 ,cı i5 Diğer 2 19,309 17,942 28,991 9,996 9,239 3,136 9,239 " " Mesken 19,980 18,782 29,831 10,836 3,221 ı:: .. Diğer 3 12,744 .c .; K.ô.1. Mesken 18,570 17,366 28,468 9,382 Tarımsal Sulama 17,200 16,375 i= 26,89� 8,811 9,239 3,244 9,239 Aydınlatma 18,438 3,410 (*) Fon pay vb. yasal yükümlüHikler ( % 2) x( % 1) olarak ayrıca ilave edimiştir. Diğer-1 : Hayır Kurumları, Dernekler, Vakıflar, Müzeler, Resmi Okullar,Resmi Yurtlar, Resmi Kurslar, Spor Tesisleri, Resmi Üniversite, Resmi Yüksek Okullar, Resmi Sağlık Kuruluşları, Kültür Balıkçılığı ve Kümes Hayvanları Çiftliği (**) İletim şalt sahalarııun dağıom şirketinin kullarıımındaki OG bamlatma daı�tım şirketi hata ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıctlar ve Diğer Tüm Dağıtım Sistemi Kullaıucıları için; Dağıtım Şirketinden enerji alan tüketiciler kapasite; güç bedeli 327 kr/ Ay/Kw,güç aşun bedeli 655 kr/Ay/k\XI" Dağıom sistemine bağlı üreticilere tercih etmeleri halinde TEİJ\Ş tarafından belirlenen ilerim bölgele,i bazmdaki üretici fiyatları uygulanır. 1 o ENERJi DÜNYASI TEMMUz.AGUSTOS 2009 Diğer-2: İçme ve kullanma suyu ve tarımsal amaçlı soğuk hava depoları Çok zamanlı tarife uyf,'lllamasında Gündüz 06-17, Puanr 17-22, Gece 22-06 saatleri arasıdır. Enu·eaınade kapasite bedeli tüketicinin kurulu gücü dikkate alınarak uygulaıur. Uygulanacak tatifeler her tüketici ve kullanıcı için ilgili bileşenlerden oluşan toplam ta.ôfelerclir. Reaktif enerji ra,ifesi ilgili usul ,·e esaslarda belirciJen şartlar dahilinde uygulanır.

Orta Gerilimde Uzman Web Sitemİ%İ Ziyaret Ediniz: www.orma:zabal.com.tr Telf.: 03124194487 � Faks: 03124194295 ""\ O oRMAZABAL Orta Gerilimde Uzman

Haberler ■ Taner Yıldız MÜSİAD ile Buluştu Enerji ve Tabii KaynakJar Bakanı Taner Yıldız, MÜSİAD'ın aylık toplantısında Türkiye'nin enerji politikalarını ve Nabucco Projesini masaya yatırdı. DERNEĞİ Toplananın açılışında bir konuşma yapan i\1IÜSİAD Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan, Türkiye'nin Doğu ile Batı arasında tarihin her döneminde köprü görevi gören bir ülke olduğunu ve enerji transferi konusunda da tarihi misyonunu üstlendiğini ifade etti. Soldan sağa; Ömer Cihad Vardan MÜSİJ\D Genel Başkanı ve Taner Yıldız Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı en iyi ve en verimli şekilde kullanmanın yollarını aramalıyız" diye konuştu. politikası ile projelerin ABD, Rusya Federasyonu, Avrnpa Birliği ile ayrı düzlemlerde gerçekleşebileceğini, bir projeyi tercih emıenin diğerinden vazgeçmek anlaınına gelmediğini ve her ülkenin her projede bulunması gerekmediğini, her ülkenin her projeden aynı oranda müstefit olamayabileceklerini açıkça beyan ettik" dedi. Toplantının sonunda ise MÜSİAD Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan katılımından dolayı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'a teşekkür plaketi verdi. Vardan, "Bakü-Tiflis-Ceyhan Born Hattı, Yunanistan doğalgaz interkonnektörü, Mavi Akım Projesi'nin revize edilmesi, Güney Akım Projesi'nin görüşülmesi ve şimdi de Nabucco Projesi'nin imzalanması gibi enerji konusundaki önemli gelişmeler, ülkemizin hem bölgesinde, hem de küresel bazda etkisini arttırdığını somut göstergeleridir. Ülke olarak, rüzgar, güneş, jeo-termal, bio-yakıt v.b. alternatif enerji kaynaklarını Enerji Bakanı Taner Yıldız da ı abucco projesini Türkiye'nin uluslararası siyasetinde ve enerji politikalarında bir dönüm noktası olarak niteledi. Bakan Yıldız, "Bir zaman önce, Nabucco'yu mütereddit bir biçimde karşılayanlar, şimdi yapılabileceğiyle ilgili görüş serdediyorlar. Hatta bunun teknik detaylarına girelim diyen yazılar çoğalmaktadır. Ortaya koyduğumuz enerji TSK Tatbikatlarda Çevreyi Kirletmeyecek 1 milyonu aşkın mevcuduyla Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) 'çevreci' oluyor. TSK birliklerine çevre denetimi zornnluluğu getirildi. TSK Çevre Denetimi Yöneu11eliği Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe gireli. YöneuneW, şu yenilil<leri getiriyor. ■ TSK'nın bütün birliklerinde, tesisleri ve karargahları, tatbikatlar dahil tüm faaliyetleri için çevre denetimine tabi tutulacak. ■ TSK, hava, toprak, su kirliliği kontrolünden, askeri faaliyetlerden kaynaklanan gürültüye, ozon tabakasını incelten maddelerin kullanımının sınırlanmasından atık pil kontrolüne kadar pek çok konuda yükümlülül<lerini yerine getirecek. ■ Denetimlerde tespit edilen aksaklıl<lar, çevre ve insan sağlığı açısından tehlike yaratacak boyuttaysa, söz konusu faaliyetlerin durdurulması için hemen işlem başlatılacak. ■ TSl<'nın Çevre Denetimi Yöneuneliği, Çevre Kanunu'na dayanılarak hazırlandı. Buna göre askeri birlikler, su kirliLiğinin önlenmesi, atık su arıtma tesislerinin işletilmesi, ısınmadan kaynaklanabilecek hava kirliliğinin kontrolü ve yağmur suyu hatlatının kontrolünü yerine getirmekle yükümlü tutuldu. ■ Askeri araç kaynaklı egzoz gazı emisyonunun; tatbikatlarda kaynaklanabilecek tehlikeli atıkların, askeri sağlık teşkillerinden kaynal<lanabilecek tıbbi atıkların, atık pil, eski akü, lastik ve elektronik atıkların kontrolü ele askerin yükümlülükleri arasında. 1 2 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ-AclUSTOS 2009 Selnikel 54. Yılını Kutluyor Selnikel lsıuna ve Klima Cihazları Sanayü A. Ş. Bu yıl 54. yılını kutluyor. 1955 yılında ısıtma, klima ve havalandırma sektöründe faaliyet göstermek üzere Ankara'cla kurnlan Selnikel, haW1azırda, Ankara Esenboğa 1-lavaalanı Yolu üzerinde tesis edilmiş olan yaklaşık 55 bin 111 2 alana sahip fabrikasında faaliyet gösteriyor. Selnikel, uzmanlaşmış kadrosu ile 'proje', 'imalat', 'montaj -işleu11e' gibi üç önemli safhayı bir arada ve başarıyla gerçekleştiriyor. %100 yerli sermaye ile kumlan ve bu yıl 54. yılını kutlamakta olan Selnikel adı, ısı sanayii sektöründe kalite ve güvenle birlikte anılıyor. Selnikel; alanında hamle yapmayı, hızlı gelişme}� ve kalitede daima lider olmayı sağlamak için; kuruluşundan bugüne, özellikle insan kaynal<larının eğitimi üzerinde ciddiyetle durarak, kısa zamanda yüksek kalitede imalat yapan, hizmet veren, tesisler kuran bir şirket olma üstünlüğünü kazandı. Uluslararası norm ve standartlara uygun imalat yapmakta olan Selnikel; mamul ve hizmetlerin.in kalitesini CE, ISO, TÜV, TSE, Loyd gibi, bütün dünyada itibar gören kalite kontrol organizasyonlaruun sertifikaları ile belgelendiriyor. Selnikel; Türk.iye'nin en büyük kazanını, en büyük vantilatörünü, en büyük brülörLinü tamamen keneli imkanları ile imal eden ve bununla yetinmeyerek, dünya pazarında da aranılır olınak için, 'sürekli iyileştirme' çalışmalarına aralıksız devam eden bir şirket.

teknolojisinde yeni standart Manyetik Kaplin YÜKSEK TOLERANS Vibrasyon Şok yük ısıl genleşme + YUMUŞAK KALKIŞ Motor koruma + HIZ KONTROLÜ + US EX-IM BANK FİNANSMANI - MagnaHrive� www.manyetikkaplin.com

Taner Yıldız TÜSİAD ile Bir Araya Geldi Soldan sağa; Taner Yıldız Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ve Arzuhan Doğan Yalçındağ TUSIAD Yönetim Kurulu Başkanı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu ve Enerji Çalışma Grubu ile bir araya geldi. Basına kapalı gerçekleşen toplantının ardından, Yıldız ve TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ, görüşmenin detaylarını gazetecilerle paylaştı.Yıldız, sivil toplum örgütlerinin, güçlü, dinamik aktarımlarıyla beraber enerji sektörünün yapılanacağını belirtti. Bakan Yıldız, "Piyasaların dal1a iyi oluşabilmesi, hem dağıtım şirketleri hem de üretim şirketlerinin özelleşmesinden tunın da doğalgaz piyasasının liberalleşmesinin hangi oranda tamamlandığına varıncaya kadar ve yenilenebilir enerji kaynaklarıyla alakalı hem kanun teklifinin kanunlaşma sürecinin hem de şu anda mevcut piyasadaki yatırımların hangi oranlarda gerçekleştiğine dair birçok konuda görüş alışverişinde bulunduk" diye konuştu. TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ ise, Bakan Yıldız'ın ziyaretinin enerji konusunda kamuyla özel sektörün fikir alışverişi kapsamında olduğunu söyledi. Yalçındağ, "Enerji piyasalarının Liberalleşmesi, enerji arz güvenliği, yenilenebilir enerji. Tüm bunlar gündemimizdeki konulardı. Fikir alışverişinde btılunduk" açıklamasında bulundu. Uluslararası Küresel Isınma Konferansı İstanbul'da Gerçekleştirildi Küresel ısınmanın nedenleri, etkileri, sonuçları ve çözüm yollarını bulmak amacıyla Grand Cevahir Otel'de düzenlenen ve 3 gün süren "Uluslararası Küresel Isınma Konferansı"na 48 ülkeden 200'e yakın bilim adımı katıldı. Konferansa, ABD'den Prof. Dr. T. ı ejat Veziroğlu, Prof. Taner Yıldız Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Özer Arnas, Prof. Dr. Stephen F. Ackley, İngiltere'den Prof. Dr. Terry Barker, Almanya'dan Prof. Dr. Walter Real, Kanada'dan Prof. Dr. Marc A. Rosen, Prof. Dr. Wade Bowers, Türkiye'den Prof. Dr. Zekai Şen başta olmak üzere 48 ülkeden 200 bilim adamı katıldı . Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu açılışta yaptığı konuşmada, .iklim değişikliğine karşı küresel bir mücadele gerektiğini belirterek, "Bilindiği üzere sera gazlarını bugün durdursak bile iklim değişikliği önümüzdeki 20-30 yıl boyunca devam edecektir" dedi. Türkiye'nin, ülkelerin en yüksek risk grubunda olduğu Doğu Akdeniz havzasında yer aldığını anlatan Eroğlu, iklim değişikliğinin kıtlık ve çölleşmeyi de beraberinde getirdiğini belirtti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da küresel ısınma konusunda artık her ülkenin bağımsız davranmasının söz konusu olamayacağını, özelikle gelişmiş ülkelerin de bu konuda çok daha fazla titizlik göstermesi gerektiğini belirtti. Doğan Petrol Ofisi'ni Küresel Isınmaya Karşı 'Bulut Makinesi' Satıyor Petrol Ofisi'nde yüzde 54.17'1ik çoğunluk hissesini elinde bulunduran Doğan Şirketler Grubu Holding A.Ş., elindeki hisselerin kısmen ya da tamamen satışı için Avusturyalı OMV ile görüşmelere başlanacağını duyurdu. Doğan Şirketler Grubu f--Iolding A.Ş., sahibi olduğu Petrol Ofisi A.Ş. (POAŞ) hisselerinin kısmen veya tamamen Petrol Ofisi A.Ş.'de yönetim ortağı olduğu OtvfV Aktiengesellschaft'a (OMV) satılmasına yönelik görüşmelere başlanmasına karar verildiğini duyurdu. 1 4 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ-ACUSTOS 2009 Bilimciler, deniz suyunu havaya püskürterek bulut üreten bir yüzer makine tasarladı. Proje hayata geçirilebilirse, gezegenin en güncel ve büyük sorunlarından olan küresel ısınmanın azaltılmasında kullanılabilir. Yeni tasarlanan makine 'yüzer bulut beyazlaştırıcı' olarak adlandırılırdı. Makineyi tasarlayan ekip, 'yüzer bulutçu'yu Pasifik Okyanusu'nun üzerinde bulut oluşturmak ve güneş ışığının yansıtılmasını sağlayarak soğutucu bir etki yaratmak için kullanmayı düşünüyor. Makine tarafından denizden alınan tuzlu su havaya püskürtülecek ve tuzlu su molekülleri etrafında daha büyük ve beyaz bulutlar oluşması sağlanacak. Tavan Fiyat Uygulamasında 25 Ağustos Kritik Tarih Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDI<), petrol piyasasında iki ay süreyle uygulanması öngörülen "tavan fiyat" kararına devam edip etmeyeceğine 25 Ağustos'ta karar verecek. EPDK, 25 Haziran'da aldığı kararla, ''Avrupa fiyatlarının üzerinde satış yapıldığı" iddiasıyla, dağıtıcı ve bayilerin akaryakıttan aldığı payı litrede 40 kuruştan, 25 kuruşa indirdiğini açıkladı.

Elektrikli İlk Aile Arabası Nissan'dan Nissan elektrikli hatchback modelini tanıta. Sıfır emisyonla çalışacak olan yeni 'Leaf' modeli Lle bütün evlere girmeyi planlayan Nissan 2011 'de yeni aracı yollara çıkartmaya hazırlanıyor. Geçtiğimiz günlerde tanıtımı yapılan Leaf ABD'de gelecek yıl tanı tılacak. Japonya'nın üçüncü büyük otomotiv şirketi Nissan Yöneticisi Carlos Ghosn yeni elektrikli otomobil hibrid modeller arasındaki rekabette ayrı bir yere oturacağını savundu. Leaf'in hava hiç salırnm yapmaması ile ayrıştığını da dile getiren Nissan yöneticisi ürünün fiyat konusunda da tüketiciyi mutlu edeceğini belirtti. Leaf'in alt modellerinden Tiida 15 bir dolardan satışa çıkarken Versa 10 bin dolardan satılacak. Leaf ile ilgili bllgi veren LEAF Ghosn aracın turbo bir araç kadar hızlı olduğunu vites değişimlerinde zaman kaybı olmadığını belirtti. Mocorgücü 107 beygire eşit olan Leaf en fazla 122,3 km/h hıza çıkabiliyor. 200 vol t ­ luk şarj ile sekiz saat boyunca gidebiliyor. Aynı zamanda Leaf sahipleri sıfır emisyon nedeniyle yol vergisinden de muaf. Nissan ilk etapta yeni üründen 200 bin adet satmayı planlıyor. Alman Enerji Devi Türkiye'de Büyüyecek Almanya'nın beşinci büyük enerji şirketi olan ve Bursagaz ile Kayserigaz'ın ana ortağı olan E\XIE, yeni ana hissedarı Enbw'nin sağladığı yeni kaynakları kullanarak rüzgar santrallerine ve Ti.irk enerji firmalarına yatırım yapmak istiyor. Şirketin üst düzey yöneticisi (CEO) \Xlerner Brinker, "İkmal alanımıza sınırı olan şirketlerden alım yapmak istiyoruz." dedi. Yeni hissedar Enbw, sermaye artırımı kapsamında şirkete 1,3 milyar Euro ek kaynak sağlayacak. Türkiye'nin uluslararası genişleme planlarının odak noktasında olduğunu belirten Brinker, "Türkiye'deki konsolidasyon sebebiyle bu ülkede düşündüğümüzden daha çok fırsatlar bulunuyor. Türk enerji firmalarından daha başka alımlar yapabiliriz. Belki rüzgar projeleri kurabiliriz, orta vadede de güneş enerjisi projeleriyle ilgileniyoruz" diye konuştu. Karbondioksit Yer Altına Gömülecek Kyoto Protokolüne taraf olmaya karar veren Türkiye, termik santrallar, rafineriler ve fabrikalardan am1osfere yılda 250 milyon metreküp dolayında yayılan karbondioksidin yer altında depolanması için çalışmalara başladı . ODTÜ'lü araştırmacıların da yer aldığı ve Türkiye'nin karbon envanterinin değerlendirildiği. projede, maliyeti )'.üksek teknolojilerin Ti.irkiye'de uygulanabilirliği araştırma kapsamına alındı. ODTÜ Petrol ve Doğal Gaz J\föhendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ender Okandan, Ti.irkiye'nin taraf olduğu Kyoto Protokolü'ni.in en önemli konusunun iklim değişikliğine sebep olan emisyonların azaltılması olduğuna işaret etti. Bunun için yapılacak ilk işin, az yatırım gerektiren verimlilik konusu olduğunu dile getiren Okandan, Enerji Bakanlığı'nın başlattığı "verimlilik'' çalışmasının yaygınlaştırılması gerektiğini söyledi. ENERJi DÜNYASI TEMMUZ-AGUSTOS 2009 1 5

Dünyadan Haberler ■ AB, Yenilenebilir Enerji Aksiyon Planı Çerçevesinde Ulusal Planlarını Devreye Sokmaya Kararı Aldı 1\B üyesi ülkeler, yenilenebilir enerji potansiyelinin daha verimli kullanılabilmesini sağlamak için "Yenilenebilir Enerji Aksiyon Planı" çerçevesinde ulusal planlarını devreye sokmayı kararlaşardı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) l\'1imarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çetin Göksu yapağı açıklamada, geçmiş toplantılarda yenilebilir enerji üretim miktarını yüzde 20'1ere yükseltme yönünde karar alan AB Çevre Komisyonu'nun, son toplanasında bu hedefe yönelik yeni bir model eylem planı kabul ettiğini söyledi. "Yenilenebilir Enerji Aksiyon Planı" adlı plan çerçevesinde ülkelerin ulusal yenilenebilir enerji planlarını devreye sokacaklarını anlatan Göksu, "Her ülkenin kendi potansiyeline göre hedef saptamasını öngören plan çerçevesinde, İsveç yenilebilir enerji üretim oranını yüzde 49'a, Danimarka yüzde 30'a, Fransa yüzde 23'e, Almanya yüzde 18'e, ispanya yüzde 20'ye, italya yüzde 17'ye yükseltmeyi hedefliyor" diye konuştu. Ülkelerin, konuya ilişkin raporlarını i\B Komisyonu'na ulaştırdıklarını anlatan Göksu, çalışmaların elektrik, ulaşım ve soğutma alanlarında yoğunlaşacağının görüldüğünü ifade etti. Ülke orcalamas111111 çok üzerinde bir hedef belirleyen Fransa'nın, yenilenebilir enerji üretimi konusunda lider konuma gelmek istediğine dikkati çeken Göksu, Fransa'nın, bu yolla hem inşaat sektöründe hem de yenilenebilir enerji sektöründe 500 bin insana yeni iş alanı açmayı amaçladığı111 belirtti. Türkiye'deki yenilenebilir enerji çalışmalarına da değinen Göksu, "Ülkemiz, bütün dünyanın büyük adımlar atağı temiz enerji üretimini bir türlü başlatamıyor" dedi. Türkiye'nin "güneş ülkesi" olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Göksu, "Türkiye, AB gibi 'yenilenebilir enerji eylem planı'nı bir an önce yaparak, hem işsizliği bir ölçüde önleyebilir hem de lider ülke haline gelerek dış gelirleri bLiyük ölçüde ararabilir. Umarım yöneticiler bu gerçeği çok geç kalmadan görürler" diye konuşnı. Ekonomi Tarihinin En Büyük Cezası ABD Enerji Yasasını Kabul Etti E.ON ve GDF Suez'e Kesildi Doğalgaz devleri Alman E.O ı ve Fransız GDF Suez rekabeti engelledikleri için tam 1.1 milyar Euro ceza ödeyecek. Avrupa Birliği Komisyonu aralarında anlaşarak rekabeti engelledikleri gerekçesiyle Gaz De France Suez ve Alman E.ON'a 553'er milyon Euro ceza kesti. İki firma toplamda 1 milyar 106 milyon Euro ceza ödeyecek. AB Komisyomı'nun rekabetten sorumlu üyesi Neelie Kroes, "Bu cezayla, rekabeti ihlal eden hiçbir davranışa izin vermeyeceğimizi gösterdik" eledi. Gaz De Frans Suez ve E.Oı 1975 yılında Rus gazını ülkelerine ithal eanek için bir boru hattı inşa etmiş ve buradan başka şirketlere gaz saanamışa. İki şirketin birbirinin ana pazarına girmeme konusundaki anlaşması ela cezanın verilmemesinde etkili oldu. , 6 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ-AclUSTOS 2009 Yenilenebilir enerji maliyetlerini fosil yakıtlara kıyasla daha rekabetçi bir yapıya kavuşturmayı amaçlayan ve bu sayede 2050 yılına kadar ABD'nin karbon emisyonlarını yüzde 80 düşürmeyi hedefleyen Enerji Yasası, ABD Temsilciler Meclisi'ncle kabul edileli. Yasa 212'ye karşı 219 oyla geçti. Buna göre f\13D'cle her bir hane halkına 2020 yılına kadar yıllık 175 dolarlık ek yük binecek. Bu konuda farklı düşünceler ele var. Devletin gelirlerinin bu sayede artabileceği dile getiriliyor. Öre yandan ABD'cle sanayiinin rapısını tamamen değiştirme niteliği taşıyan yasa ile yeni birçok istihdamın da yaratılması hedefleniyor. Yürürlüğe girecek programın yıllık maliyeti 100 milyar dolar

Japonya 32 Bin Okulun Elektrik İhtiyacını Güneşten Karşılayacak Fosil yakıtların azalması ve beraberindeki maliyet sorunu, gelişmiş ülkeleri alternatif enerji kaynaklarına yönlendiriyor. Yenilenebilir enerji kaynakları arasında ela kimi kaynaklara göre en az 4 milyar yıl daha ömrü olduğu düşünülen güneş önele geliyor. Teknolojiyi üst seviyede kullanan Japonya, 2020 yılına kadar kuracağı sistemlerle ülkesindeki 32 bin ilk ve orta dereceli okulun elektrik ve ısınma ihtiyacını güneşten elde edecek. Japonya, böylece hem doğaya daha az karbondioksit salınmasını hem ele çok ciddi rakamlarda tasarruf edilmesini sağlayacak. Hükümec bunun için 650-980 milyon dolar arası değişebilecek bir bütçe ayırdı ve şimdiden 1200 okula güneş enerjisi sistemi döşendi. OkuUarda kullanılan her 20Kw'lık bir güneş paneli, yaklaşık 10 sınıfın ihtiyaç duyduğu elektriği üretebiliyor. Hükümetin planı tamamlanırsa, 32 bin okul için kullanılacak paneller, 200 bin . Japon evinin bir yıllık elektrik tüketimi kadar elektrik üretmiş olacak. Çin'in 3 Şirketi Havayı İngiltere'den Çok Kirletti Greenpeace tarafından yayınlanan rapora göre, Çin'in toplam enerji ihtiyacının yüzde 60'tan fazlasını sağlayan en büı'i.ik '!O enerji şirketi, geçen yıl Çin'cle üretilen kömürün beşte birini yaktı ve bunun sonucunda havaya 1,44 milyar ton karbonclioksit saldı. Çin'in en büyük üç enerji şirketi China Huaneng Group, China Datang Corp. ve China Guoclian Corp. ise birlikte, geçen yıl İngiltere'clen daha fazla sera gazı üretti. Hepsi device şirketi olan 3 büı'i.ik enerji şirketi, son yıUarcla Çin çevre koruma kurumları tarafından çevre güvenliği önlemlerini "ağır biçimde ihlal ettikleri" gerekçesiyle uyarılmıştı. Hindistan İle ABD Nükleer Enerji Anlaşması İmzaladı Hindistan ile ABD arasında 1-!inclistan'ın başkenti Yeni Delhi'cle savunma teknolojisi ve nükleer teknoloji alanlarında üç işbirliği anlaşmasının imzalandığı bildirildi. Böylece iki ülke arasında savunma, bilim ve teknoloji gibi alanlarda işbirliği yapılmasının önündeki engcUer kaldırılmış oldu. Hindistan Dışişleri Bakanı S..M. Krishna ve HiUary Clinton'un görüşmesinden sonra imzalanan anlaşmalara göre, ABD, [-linclistan'a silah ve nül<leer teknoloji satacak, ancak bu silah donatım ve teknolojinin Hindistan tarafından kullanımı üzerinde denetim yapına hakkına sahip olacak. Hillary Clinton, görüşmeden sonra düzenlenen basın toplantısında yaptığı konuşmada, Hindistan-ABD Nükleer Enerji İşbirliği Anlaşmasını uygulamaya cle\·am etme sözü verdiklerini belirterek Hinclistan'la sıkı ortaklık ilişkilerini geliştirmek için çabalarını sürclürecel<lerini vurguladı. Çin'de kişi başına atmosfere salınan sera gazı, gelişmekte olan ülkelerin ortalamasının altında kalsa da, bir bütün olarak Çin, ABD'yi geride bırakarak dünyanm en büyük sera gazları üreten ülkesi oldu. ABD ve Çin, dünyadaki toplam sera gazının yüzde 40'1111 üretiyor. Greenpeace Çin, devleti, enerji şirketlerine enerji vergisi, kömüre ele çevre vergisi koymaya çağırdı. Örgüt, ayrıca Çin hükümctini, mevcut hedefini ikiye katlayarak, 2020'cle enerjisinin yüzde 30'unu yenilenebilir enerji kaynaklarından üretmeyi hccleAcmeyc çağırdı. Buşehr Nükleer Santrali Bu Yıl Hizmete Giriyor Rusya Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Sergey Kirienko, İran'ın güneyindeki Buşehr nükleer santralinin yıl sonu işletmeye açılacağını söyledi. Rusya Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Sergey Kirienko, Rusya Devlet Başkanı Diınitri Meclveclev ile birlikte Sarof şehrinde bir nükleer merkezde yaptıkları inceleme strasıncla gazetecilerin sorusuna verdiği cevapta, "İran'la yapılan anlaşma çerçevesinde, Buşehr nükleer santralindeki çalışmalar devam etmektedir. Anlaşmada belirlendiği gibi nükleer santral bu ytlın sonunda işletmeye açtlacaktır" diye konuştu. Haorlanacağı gibi bundan önce ele, İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Muhsin Dela\�Z, Buşehr nükleer santralin bu son baharın sonunda işletı ıeye açılacağını söylemişti. Bu yılın başında, nükleer santralin test işletınesi yapılmış ve bazı üniteler çalışmaya başlamıştı. ENERJİ DÜNYASI TEMMUz.AGUSTOS 2009 1 7

Güncel ■ BUCCO GASPIPELINE Yüzyılın Projesinde İmzalar Atıldı Nabucco Projesinde "Hükümetlerarası Anlaşma", geçiş ülkelerini oluşturan Türkiye, Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Avusturya başbakanları, AB komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso tarafından Ankara'da imzalandı. Türk.iye ve diğer 4 geç.iş ülkesince imzalanan anlaşma törenine 18 ülkeden heyet katıklı. AB'nin Rus gaz111a bağımlılığını azaltacak olan Nabucco boru hattı projesi için bir "dönüm noktası" olarak görülen Hükümetlerarası J\nlaşması'nın 13 Temmuz'daki imza törenine, Türkiye ile birlikte anlaşmaya imza atan 4 ülkeden Macaristan, Avusturya ve Bulgaristan'ın törende başbakan düzeyinde katıldı. Romanya ise Cumhurbaşkanı tarafından temsil edildi. Törende, ABD'nin Obama yönetimince Avrasya enerji kaynakları Özel Temsilcisi olarak görevlendirilen Richard Morningstar'ın başkanlık ettiği bir ABD heyeti de törende hazır bulundu. Törene, Gürcistan Cumhurbaşkanı r-ılihail Saakashvili de geldi. Törende ayrıca projeye finansman desteğini sağlayacak iki Avrupa bankası EIB ve EBRD yöneticileri de hazır bulundu. İmza töreninde konuşan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, "Hep birlikte .imzalarını atacağımız 1 8 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ·AGUSTOS 2009 anlaşmayla birlikte Nabucco projesini fiiliyata geçiriyor ve projenin hukuki altyapıs111 oluşturuyoruz. Ülkelerimizin için dostluk ve barış için, gelecek nesillerin refahı için bugün burada çok önemli bir adım atıyoruz. Proje tamamlanıp gaz sevkiyatı başladığında ti.im bu coğrafya farklı bir konuma yükselmiş olacaktır. Bu tarihi ana sizlerle birlikte şahit olmaktan ve bu tarihi imza törenine ev sahipliği yapıyor olmaktan büyük gurur ve bahtiyarlık duyduğumu özellikle ifade ediyor, anlaşmarnn ülkelerimiz, halklarımız için hayırlı olmasını diliyorum" dedi. "Türkiye köprü görevi görüyor" Türkiye'nin başta Ortadoğu ve Hazar bölgesi olmak üzere doğalgaz rezervlerinin 3'te 2'sinin bulunduğu bölgede yer aldığırn ifade eden Erdoğan, Türkiye'nin kaynak ülkeler ile tüketici pazar arasında tabii köprü ve geçiş noktası durumunda olduğunu söyledi. Son dönemde Ortadoğı.ı ve Ha-

Enerjimizle güç katıyoruz! Deneyimli ve uzman AR-GE departmanıyla birçok özel projenin gücüne güç katan TİBET MAKİNA; dünya devlerine Rüzgar Tribünleri için Ana Rotor Dişlileri (Yaw Bearing) ve Kanat Dişlileri (Pitch Bearing) üretiyor. Manisa Yolu 4. km. 35670 Emiralem / İZMİR Tel: (O 232) 843 90 50 (PBX) Faks: ( O 232) 843 90 54 - 843 87 66 E-mail: info@tibetmakina.com " "' w t t b t Makina San. ve Tic. Ltd. Şti. a�ına cam Grup

zar enerji kaynaklarını dünya pazarlarına ulaştırılması konusunda Türkiye'nin büyük projeler tamamladığını anlatan Erdoğan, Bakü-Tiflis-Ceyhan, Mavi Akım, Batı Hattı, Baki.i-TiflisErzurum ve Türkiye- Yunanistan-İtalya Enterkonnektöri.i'nün Türkiye'nin önemini bölgesel olmaktan çıkarıp küresel ölçekte teyit ettiğin.in altını çizdi. Erdoğan, "Tamamladığımız ve devam etmekte olan ti.im projeler, enerji güvenliğin noktasında Ti.irkiye'yi önemli konuma yükseltiyor. Doğalgazda 4'i.inci.i bi.iyi.ik ana arter olmak Ti.irkiye'nin öncekileri arasındadır. Nabucco'nun hayata geçmesi ile bu he- Amerikan yetkiWeri, Nabucco tarafındefimiz işlerlik kazanacaktır. Proje ile elan taşınacağı gazın yarısının, rekabet ülkemiz doğalgaz altyapısı Avrupa ile koşullarında çeşitli kaynaklardan sağbirleşecek ve muhtemel kriz dönem- !anması öngöri.ildüğüni.i ifade etti. !erinde karşılıklı dayanışma mümkün olacaktır" diye konuştu. Türkiye ne kazanacak? Morningstar: "Türkiye'ye ne kadar gaz sağlanacağı müzakere edilmeli" Nabucco Zirvesi'ne de katılan ABD Yönetimi'nin Avrasya Enerji Kaynakları Özel Temsilcisi Richarcl Morningstar da, Türk.iye'nin Nabbuco boru hattından geçecek gazın yüzde 15'ini alma talebine ilişkin olarak Türkiye'nin gaz ihtiyaçlarının bulunduğumı, Türkiye'ye ne kadar gaz satılacağına ilişkin müzakerelerin olması gerektiğini belirtti. Richard 'Morningstar, bir soru üzerine Rusya'nın, Nabucco projesine gaz sağlamak konusunda teklif verebileceğini ifade ederken "Rusya'nın bir parcnör olarak katkı bulunmasını istiyoruz" dedi. Lugar, da Rusya'nın projeye rekabet koşullarında, bir iş ortağı olarak gaz sağlayabileceğini de söyledi. 20 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ-AÔUST0S 2009 Nabucco Projesi'nin yaklaşık 2000 kilometresi Türkiye topraklarından geçiyor. Proje inşasına 2010 yıl.ıncla başlanması, inşaat.ının yaklaşık 4 yıl sürmesi bekleniyor. Bu si.ire zarfında, boru hattı inşaatı Türkiye istihdamına büyük fayda sağlayacak. Bu dön senelik dönemde yaklaşık 15 bin kişinin istihdam edilebileceği tahmin ediliyor. Proje bittikten sonra ise, Ti.irkiye'nin kazancı vergilerden olacak. İmzalanacak hi.iki.imetlerarası anlaşmaya göre, boru hattının topraklarından geçen ülkeler herhangi bir geçiş ücreti almayacaklar. Ancak vergi gelirlerini paylaşacaklar. Bu paylaşma da, boru hattının i.ilke topraklarındaki uzunluğu ile doğru orantılı olacak. Nabucco'nun yaklaşık yüzde 60'1 Türkiye topraklarından geçtiğinden, vergi gelirlerinin yüzde 60'ını da Ti.irk.iye alacak. Bunun Ti.irkiye'ye yıllık getirisi ise, yaklaşık 450 milyon Euro olacak. Nabucco projesinin tarihçesi Nabucco boru hattı Türkiye'den AB ülkelerine doğal gaz taşımak amacıyla yapılması di.işi.ini:ilen uzun geçişli bir boru hattı taşımacılığı projesi. Avrupa'nın en büyük doğal gaz tedarikçisi konumundaki Rusya'dan yapılan sevkıyata alternatif olması amacıyla daha çok ABD ve AB tarafından destekleniyor. Alınan R\'(/E firmasının Şubat 2008'de Nabucco Şirketi'ne eşit ortak olmasıyla proje güç kazandı. Hattın Güzergahı ve Proje Özellikleri Ti.irkiye'den başlayacak olan 3,300 km'lik bir boru hattının inşasına 2010'da başlanacak ve 4 yılda tamamlanacak. Proje 2002 yılında BOTAŞ (Türkiye) tarafından başlatılmıştı. Türkiye'den çıktıktan sonra terminal i.ilke Avusturya'ya kadar sırasıyla Bulgaristan, Romanya ve Macaristan'dan geçecek boru hattı ortakları eşit hisse ile BOTAŞ (Ti.irk.iye), Bulgargaz (Bulgaristan), Transgaz (Romanya), MOL (J'ııfacaristan), OMV (Avusturya ve R\XIE (Alınanya)'clır. 2020 yılında 31 milyar metreküp doğalgaz

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=