Enerji ve Çevre Dünyası 81. Sayı (Ekim 2010)

www. enerji-dunyasi.com VRE DERGİSİ/ ENERGY & ENVIRONMENT MAGAZiNE * IWES 201 O Atık Teknolojileri ve Yönetimi Konusuna Işık Tuttu * PETDER, 201 O Yılı Ocak-Eylül Dönemi Sektör Raporunu Yayınladı * Türkler İklim Değişikliğinde de 'Devlet Teşviki' Bekliyor MOODY JMr INTERNATIONAL ısa 9001 ,\PPl�QV[D lkı derı', X.lite ViHUııt 5/tt.... Moody lııterRfltioıuıl ta,af!Ma,ıı Z511011ZOOl-ıı.ıı ı...,.ıı. ••.,...... Telıı.ıılk 'ı'■.-ııııeılık T.ınıt"" Tlo,veS.ıı.A.f, ıa,-fıtııluı Y•'fWll-fbl'.

America r w.ww.icci.com.tr: ® 17. Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı 1 Jth lnternational Energy and Environment Fair and Conference AYI GEREĞİNCE TOBB • AR RSALAR BİRLİĞİ) İZNİ NMEKTEDİR" Düzenleyen Orgonized By seKtöreL♦ FuarcıuK ••

� Aalborg Engineering understanding energy Aalborg Engineering A/S i DENMARK i Phone: +45 96 313950 Aalborg Engineering jTURKEY I Phone: 0533 352 58 28 www.aalborg-engineering.com

2 Sunuş ■ ÖzkanAĞIŞ Türkiye Kojenerasyon ve Temiz Enerji Teknolojileri Derneği(TURKOTED) Yönetim Kurulu Başkanı ozkan.agis@enerko.com. tr Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kanunu Mecliste Mayıs 2005 yıbnda Türkiye Büyük ıvlillet Meclisi'nden (TBMM) çıkan "5446 sayıb" Yenilenebilir Enerji Kaynaklan Kanunu, yatırımların önünün açılmasında yetersiz kaldı. Yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretimine verilecek satış tarifesi (feed-in-tariff) 5 euro cent/kWh yetersizdi. Yüksek yatırım maliyetlerini karşılamaya yetmiyordu. Ayrıca uygulamada frenler vardı. Özellikle Karadeniz Bölgesi, akarsu santrallerinin kurulmasına cephe almıştı. Herkes ümidini TBMM'den çıkacak yasaya bağlamıştı. Nasıl bağlamasın ki geçen yıl Haziran ayında, TBMM Enerji ve Teknoloji Komisyomı'ndan geçerek Genel Kurula gelen ve günlerce tartışılarak olgunlaşan, yenilenebilir enerji kaynaklı elektrik üretim teşvikleri, hükümetten gelen bir son dakika müdahalesiyle durdurulmuştu. Bu yıl aynı kanun tasarısı geçtiğimiz günlerde Meclis'te bir defa daha görüşmeye açıldı. 4-5 Kasım tarihlerinde Meclisimizde çok sert tartışmalar oldu. İktidarı, muhalefeti ile herkes teşviklerin çıkmasını istediği halde tartışmalar büyüyordu. Önümüzdeki günlerde tasarının görüşülmesine devam edilecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın bu sefer taktik değiştirdiğini ve sonuca, bir başkasının müdahale edemeyeceği bir şekilde, yani önergelerle gideceği anlaşıbyor. Bütün bu tartışmaların ve ümit veren konuşmaların sonunda inşallah dağ fare doğurmaz ve inşallah bir son dakika oyun bozanı çıkmaz da yatırımcılarımız rahat bir nefes alır. Doğal Gaz Fiyatının Düşmesinden Rahatsız Olanlar Var Enerji sektörü dergilerinden birinde köşe yazarının "Geçen yılki doğal gaz indirim hatasından bu yıl büyük oranda dönülmüş gibi gözüküyor. Ama bu sefer de başka yanlışlar 1ENERJi DÜNYASI EKiM 2010 yapıbyor. OSB'lerin düşük fiyatla gaz almaya çalışmalarını eleştirmiyorum. Ama eğer OSB'ler gaz ithal edip, bundan kendi tüzel kişilikleri, birlikleri ve dernekleri adına marj yaratmaya çalışırlarsa, hakemin düdüğü çalıp oyunu durdurması ve ne oluyor diye sorması lazım." Köşe yazarı arkadaşımızın, kerameti kendinden menkul bir şeyh üslubu ile kaleme aldığı bu yazı, sayılan topu topu 5'i geçmeyen BOTAŞ'tan 4 milyar m3'lük doğal gaz ithalat yetkisini devralan firmaları savunayım derken, doğal gaz piyasasını da, OSB'lerin senelerce uğraş vererek hak ettikleri ayrıcalığı da hiçe sayan bir mantığı anlamakta zorluk çekiyoruz. Doğal gaz ithal anlaşmalarının bir kısmını ihale ile devralan firmalarımız gazlarını, serbest piyasadaki serbest tüketicilere satmayacak mıydı? Bütün dünyada gazın bir piyasası vardır. Bugün çıkar yarın iner. Bu anlaşmaları yaptılar diye, Türkiye'de gaz fiyatının hep yükselen trendde olınasına bastırmanın bir mantığı var mı? Asıl gaz fiyatı düştükten sonra, elektı·ik üreticileri de, OSB'ler de hatta halkımızda rahat bir nefes aldı. Hangi hakem hangi ceza için düdük çalacak? Unutmayınız ki ekonominiz gaz ve petrol fiyatları yükseldiği zaman değil, düştüğü zaman rahat nefes alır. İhracatımız dış pazarlarda rekabet üstünlüğü kazanır. Ayrıca, Enerji&Çevre Dünyası Dergimizin 80. sayısındaki köşe yazımı lütfen okuyun ve dünyada gaz fiyatlarının son bir yıl içinde ne kadar düştüğünü görün, düşüş Avrupa'da % 50 olınuş. Avrupa'da bu düşüş olurken Türkiye kendisini bu dünyadan soyutlasın mı? Sektörü savunmak sevgili meslektaşımızın misyonu olabilir. Ama bazı firmaların BOTAŞ ile anlaşma yaparken ileride nasıl olsa bunu

düzeltiriz mantığıyla yaptığı yanlış değerlendirmeleri savunmak sevgili meslektaşımızın misyonu olamaz. Elektrik Dağıtım İhalelerini Kazanan Firmalar EPDK Kapısında Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından ihaleleri yapılan ve bize göre olağanüstü yüksek bedellerle yeni sahiplerini bulan büyük dağıtım bölgeleri devirlerinin bir kısmı tamamlandı. Boğaziçi Elektrik Dağıtım, Gediz Elektrik Dağıtım gibi şirketlerin devirleri halen yapılmakta. Bu şirketlerin ihalelerini kazanmak için, sırasıyla 2.990 milyon dolar ve 1.920 milyon dolar gibi fiyatların, hem de aynı grup (MMEKA -İş -Kaya) tarafından verilmiş olmanın nastl bir hesaba dayandığı düşünülürken geçtiğimiz günlerde sektör, bir şok haberle çalkalandı. Bu ihaleleri kazanan firmalar, EPDK'ya başvurarak kar marjlarının yüzde 4-5 oranında arttırılmasını istiyordu. Yaptığımız incelemelerde, bu başvurunun esasını tespit ettik. Dağıtım şirketleri EPDK'ya verdikleri mektuplarında mevcut durumda o/o 2.23 olan BKM oranının o/o 4-7 civarında belirlenmesini istediler. EPDK, daha önce dağıtım şirketlerinin o/o 16 olarak belirlenmesini istediği alternatif sermaye getiri oranını o/o 10,49, itfa sürecini de 10 yıl olarak belirlemişti. Dağıtım şirketlerinin 2011-2015 talep tahminlerini de yakında karara bağlayacak olan EPDK, bunun ardından şirketlerin yatının programlarını onaylayacak, işletme giderleri (OPEX), yatırım harcamaları (CAPEX) gibi bileşenleri de onayladıktan sonra, son olarak 2011'den sonra geçerli olacak nihai tüketiciye yönelik satış fiyat tarifelerini açıklayacak. Dağıtım şirketleri, perakende satış faaliyeti ile ilgili üç önemli kalem olan, faaliyete ilişkin giderler, tahsilat riskinden kaynaklanan maliyet ve perakende kar marjı ilgili teklif yaptılar. Aldığımız bilgilere göre, tahsilat riskinden kaynaklanan maliyetlerin % 8-9 olduğunu belirten dağıtım şirketleri, perakende satış kar marjının, satın alınan enerji maliyeti üzerinden o/o 4 ile % 7 arasında olmasını teklif ettiler. Bu kapsamda bir düzenleme yapılıncaya kadar şirketlerini zararlarının önüne geçilmesi ve haksız rekabetin önlenmesini talep ettiler. Haftalardır tarifeler üzerinde çalışan EPDK teknik Sektörün kaderini çizecek yeni 5 yıllık tarifelerin, ihalede belirlenen kriterlere ve şirketlerin verdiği o/o 2,33'e uygun kar marjı çerçevesinde oluşacağını düşünüyoruz. Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanun Tasarısı Mecliste Rize -İkizdere vadisinde yapımına başlanan bir akarsu santrali projesinin Koruma Kurulu tarafından "SİT alanı ilanı" yoluyla durdurulmasının ardından başlayan doğa -çevre -enerji tar□şması, Hükümetin 25 Ekim'de TBJ\ıllvI'ye sunduğu "Tabiao ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu Tasarısı" ile yaşamın gündemine taşındı. Biz TURKOTED olarak, aylardan beri, ortalığı kıra döke inşaat yapmaya karşııaz. Böyle bir tahribat, enerji üretimi için yaptlsa bile. Hele bu tahribat, Karadeniz Bölgesi gibi Allahın adeta milli park olarak yarattığı, doğanın bütün güzelliklerinin adeta bir senfonik kompozisyon ricim ve ritüellerinin sergilendiği tablo gibi bölgelerin koıunmasına dikkat etmezseniz durdurulursunuz. Bu konuyu son altı ayda birkaç defa gündeme getirdik. Hatırlayalım. Karadeniz Bölgesi'nde birkaç akarsu santrali inşaatının doğada bırakoğı, telafi edilmesi zor tahribao gördükten sonra Dergimizin 79. sayısında şöyle bir hatırlatma yapntıştım. "Çevre koruma duyarlılığı, h.iiltürle özümlenmiş doğa sevgisinden kaynaklanmıyorsa, tehlikeli olabilir. Bu tepkiler bölge halkının isyaru haline dönüşmeden, TBl'v!M'de, bölge halkının tepkileriyle HES'lerin gerekliliğinin dengele11 yasal bir zemine oturtulmalıdır. Bugün illa da enerji üreteceğiz diye çevrenin yok edilmesine karşı olduğumuz kadar, çevreyi koruyacağız diye kendilerini 'k-ı.ırtartlmış bölge şerifleri' gibi görenlere de karşıyız. Çünkü bunların pek çoğu çevre koıuma eylemlerini, kendi siyasal amaçlarına malzeme olarak kullanırlar." Enerji&Çevre Dünyası Dergimizin Temmuz -Ağustos / 2010 sayısında yazdıklarımızın 3 ay sonra TB:MM'nde, kanun tasarısı olarak görüşülüyor olmasını, demokrasimiz adına da, doğal güzelliklerimizin korunması adına da çok önemli bir gelişme olarak değerlendiriyor, tasarının bir an önce yasalaşmasını bekliyoruz. Son söz: "Hes de Yap, Ama Doğayı da Koru!" ____ çalışrnalar1010 tamamlaomasına.rağmen,-şirketlerin-faturadan--------------------- - - - -- - ­ -aıacağı biüTkar mil'.jinı belirleITlede □kanmış durumda. Dostça ve Hoşça Kalın. ENERJi DÜNYASI EKIM20101 3

www. enerji-d unyasi. com Sunuş Tablo Haberler İçindekiler Dünyadan Haberler Doğalgaz Haberleri Petrol Haberleri GÜNCEL 2 6 10 14 18 20 Enerji Sektöründe 17. Yıl 22 IWES 2010 Atık Teknolojileri ve Yönetimi Konusuna Işık Tuttu 26 Zorlu Enerji, İTÜ Enerji Enstitüsü Sektörel Danışma Kurulu'nda 30 BSI Türkiye Genel Müdürü Özlem Ünsal: "Forum'u Gelenekselleştirmek İstiyoruz" 32 Siemens, HVDC Teknolojisiyle Gürcistan'dan Türkiye'ye Çevre Dostu Elektrik Enerjisi İletecek Enerjisa Bandırma Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralı Hizmete Açıldı Ateşçelik, 30 Milyon TL'lik Yatırımla Rcs Kulesi Üretecek Petkim'in Bilişim Altyapısı, KoçSistem ile Yapılandırıldı 2. Enerji Verimliliği Forumu ve Fuarı için Geri Sayım Başladı Karbon Saydamlık Projesi'nin 2010 Yılı Sonuçları Açıklandı Toyota ve İstanbul Enerji Sürdürülebilir Ulaşım için İşbirliği Yapacak J920 Gaz Motoru, 18.500 Avrupa Konutu için Yeterli Enerji Sağlıyor Türkler İklim Değişikliğinde de 'Devlet Teşviki' Bekliyor PETDER, 2010 Yılı Ocak-Eylül Dönemi Sektör Raporunu Yayınladı Akenerji'nin En Büyük HES Projesi Tamamlandı Deloitte, Yenilenebilir Enerji Sektörünün Gelecek Bir Yılını İnceledi SÖYLEŞİ Murat Durak: "2011'de Rüzgar Tarafında Ciddi Hareketlenme Bekliyoruz" Şule Erkoç: "Türkiye Yenilenebilir Enerji Piyasasına Güveniyoruz" DEWI Türkiye Genci Müdürü Günkııt Kurtaran: "Kısa Süre İçinde İhracata Başlamak İstiyoruz" Alfonso Faubel: "Türk Rüzgar Enerjisi Piyasası, Büyük Bir Potansiyele Sahip" Prady Iyyanki: "Türkiye'de Pay Sahibi Değil Pazar Lideri Olmak İstiyoruz" Heskon Enerji Temiz ve Çevre Dostu Projelere Önem Veriyor ÜRÜN TANITIMI Doğalgaz ve Petrol Sanayinde Telsiz Haberleşme Teknolojileri Kullanımı MAKALE Rüzgar Santrali Projelerinde Proje Finansmanı Firmalardan Haberler ETKİNLİK Çevre Hukuku Sempozyumu'nda Türk ve Alman Yasal Düzenlemeleri Ele Alındı ÖZETLER Reklam İndeksi Ads Index 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 64 66 68 70 72 74 76 86 87 ıccı 2011 ---------------Ö.K.İ. SCHNEİDER---------------- 25 AVEVA --------------------- 47 İLG------------------------- 67 SELNİKEL ------------------ 19 BERDAN ------------------- 49 İPRAGAZ ------------------ 55 SIEMENS---------------------5 EİE 2011 ------------------- 85 İZAYDAŞ ------------------- 45 STANDART POMPA-------- 17 ENERKO ------------------- 73 İZOBOR BORU ------------ 53 TESTO---------------------- 37 ENERMET ------------------ 57 MTU--------------------------7 TOPKAPI------------------- 13 ERALP KAZAN------------- 77 NALCO--------------------- 31 TORA PETROL-------------- 21 EZİNÇ---------------------- 29 NORM TEKNİK --------- A.K.İ. TUĞRAN ENERJİ----------- 33 FRİTERM ------------------- 71 OMV ----------------------- 35 WIN 2011------------------ 81 GAS TURKEY 2011--------- 83 PERA ----------------------- 84 WIND PROSPECT ---------- 51 GSD-----------------------A.K. POWERSERV--------------- 41 ZORLU ENERJİ---------------9 HAREKET ------------------ 39 PRO-PER------------------- 15 HİLKAR -------------------- 79 RE-CONSULT -------------- 75 adan, kaynakgöster i l erek de ol sa iktibas edilemez. Yayınlanon tüm yazıların sorumluluCu yazarlarına, ilanların sorumlu\us)u ilan sahi p l erine ai tı i t. • any means, whe!her as a source without lhe consent of the publishers. The respons i bility of all published artic l es and ads belong ıo their authors and owners

Siemens rüzgar türbinlerinin güvenilir performans sağladığı kanıtlandı. Günümüzde rüzgar enerjisi santrallerinin üretim kapasitesi geleneksel enerji santralleriyle boy ölçüşebilir hale geldi. Küresel yeniliklerin öncüsü Siemens, rüzgar enerjisi üretiminde de sınırları zorlamaya devam ediyor. Siemens'in kara ve deniz tipi rüzgar enerjisi çözümleri, dünyaca ünlü Siemens güvenilirliği ve dayanıklılığıyla yatırımlarınızı mükemmel şekilde koruyor. www.siemens.eom.tr/enerji Answers for energy. SIEMENS

Çeşitli yakıtların 1000 kcal ısı ihtiyacı için maliyetlerinin karşılaştırma tablolarını konut ve sanayi kullanımlarına göre www.doqalqaz.com,tr, http;//arastirma,doqalgaz,com,tr/, veya www.tesisat.com,tr adreslerindeki sitelerde bulabilirsiniz. GÜNCEL VAKiT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRMA TABLOSU 111 (1 1 Kasım 201 O tarihinde, KDV HARİÇ) VAKiT BiRiM FIYATI ALT ISIL DEĞERE göre ÜST ISIL DEĞERE göre YAKIT YAKIT [11 1000 kcal için 1000 kcal için YAKITLAR ALT ISIL ÜST ISIL DEĞERi DEĞERİ Kuruş DolarCent AvroCent YAKIT FİYATI YAKIT FİYATI [1] [5] [5] [2] [3] 1ııe.ıCT.•llr�!.l''°"' � C!'illl!li:iP - -� ı:ıı:ımm •El3!:litl0! 1� (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4] 8.250 9.155 48,9635 34,5812 25,0902 5,93 4,1917 3,0412 5,35 3,7773 2,7406 için (Kesintili) SANAYİ (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4] 8.250 9.155 49,4348 34,9140 25,3317 5,99 4,2320 3,0705 5,40 3,8137 2,7670 için (Kesintisiz) 058 (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4] 8.250 9.155 49,4348 34,9140 25,3317 5,99 4,2320 3,0705 5,40 3,8137 2,7670 için (Kesintisiz) SANAYİ (İGDAŞ) Serbest Tüketici Olan PROSESve BUHAR [6] 8.250 9.155 51,7128 36,5229 26,4990 6,27 4,4270 3,2120 5,65 3,9894 2,8945 KULLANICILARI için SANAYİ (İGDAŞ) Serbest Tüketici Olmayan PROSES ve BUHAR KULLANICILARI için SANAYİ [6] 8.250 9.155 62,4982 44,1403 32,0257 7,58 5,3503 3,8819 6,83 4,8214 3,4982 LİNYİT KÖMÜRÜ kcal/kg kcallkg kuruş / kg $ Cent I kg € CentJ kg kuruş (2) $ Cent (5) € Cent (5) kuruş (3) $ Cent (5) € Cent (5) Mani sa-Soma KISRAKDERE (Yıkanmış Torbalı 10 - 18 mm) TKİ -ELi LiNYİT Kömürü [8) 4.648 5.000 27,2000 19,2104 13,9380 5,85 4,1 330 2,9987 5,44 3,8421 2,7876 iTHAL Sibirya Kömürü Ceviz/Fındık tipi (ISTANBUL) HAKAN KÖMÜR [7] 6.500 7.300 44,4915 31,4228 22,7986 6,84 4,8343 3,5075 6,09 4,3045 3,1231 AKARYAKIT kcal/kg kcal/kg kuruş/ kg $ Cent/ kg € CentJ kg kuruş (2) $ Cent (5) € Cent (5) kuruş (3) $ Cent (5) € Cent (5) NAFTA ithal [9) 10.550 11.500 133,6834 94,4158 (nakliye har i ç) 68,5029 12,67 8,9494 6,4932 11 ,62 8,2101 5,9568 (SHELL) FUEL-OiL NO:6 (lstanbul Avrupa Yakası) [10] 9.200 10.300 119,4915 84,3926 61,2306 12,99 9,1731 6,6555 11,60 8, 1 935 5,9447 (SHELL) FUEL-OİL NO:4 - Kalorifer Yakıtı [10) 9.700 10.500 161,0169 113,7206 82,5093 16,60 11,7238 8,5061 15,33 10,8305 7,8580 (lstanbu1 Avrupa Yakası) (SHELL) MOTORiN [11) 10.200 10.800 301,8754 213,2039 154,6889 29,60 20,9023 15,1656 27,95 19,7411 14,3230 (lstanbul Avrupa Yakası) LPG DÖKMEGAZ kcal/kg kcal/kg kuruş/ kg S Cent/ kg € CentJ kg kuruş (2) S Cent (5) € Cent (5) kuruş (3) S Cent (5) € Cent (5) BÜYÜK SANAYi Kullanımı MIKS LPG [12) 11.000 11.900 288,6668 203,8751 147,9205 26,24 18,5341 13,4473 24,26 17,1324 12,4303 IPRAGAZ -AYGAZ KÜÇÜK SANAYi Kullanımı MİKS LPG [12] 11.000 11.900 317,5335 224,2627 162,7125 28,87 20,3875 14,7920 26,68 18,8456 13,6733 IPRAGAZ -AYGAZ SANAYİ Kullanımı PROPAN [12) 11.100 12.000 328,4675 231,9850 168,3154 29,59 20,8995 15,1635 27,37 19,3321 14,0263 IPRAGAZ -AYGAZ ELEKTRİK kcal/kWh kcal/kWh kuruş / kWh $ Cent / kWh € CentJ kWh kuruş (2) $ Cent (5) € Cent (5) kuruş (3) $ Cent (5) € Cent (5) SANAYİ Elektrik TEK TERiM -Alçak Geritim [13] 860 Tek Zamanlı Tarife - TEDAŞ 860 20,8237 14,7070 10,6706 24,21 17,1012 12,4077 24,21 17,1012 12,4077 KONUT Elektrik (13] 860 860 24,0060 16,9546 12,3013 27,91 19,7147 14,3039 27,91 19,7147 14,3039 Tek Zamanlı Tarife -TEOAŞ TİCARETHANE Elektrik [13] 860 860 27,7800 19,6200 14,2352 32,30 22,8140 16,5525 32,30 22,8140 16,5525 Tek Zamanlı Tarife -TEDAŞ (1) KDV Hariç Fiyatlar olup, yakıtların herhangi bir cihazda y:ı.kılnrndan önceki ,·e saıış nokrnsındnki birim fiynllardır. (%,15) eklenerek yayımlanmış olan KDV'siz fiyattır. (2) Alı ısıl değere göre 1000 kcal için kr değeri [ (Dirim Fiyat , 1000 kcal / Alı lsıl Değeri) 1 fornıulü kullanılarak lıc:-apb.nmıştır. (3) Üsı ısıl değere göre 1000 kcol için kı- değeri 1 (IJirinı Fipı , 1000 kcal / Üst Jsıl Değeri) J formulü kullanılarak hesapbnmışnr. (4) BOTAŞ'ın OS13 ve Sanayiye sMtığı do,br.1.lgazın birin'! fiyatına 0,023 TL/Sın" olan ÖTV dahil edilmiş, 2010 yılı Ekim ayında geçcrti olan fiptkırdır. (5) Dolar ve Avro I O Kasım 201O rnrihi iribarirlc T.C. ı\rcrkcz Bankası Efektif S,uış Fipulan olup; 141,56 kr/Dolnr ve 195, 15 kr/ı\no'clur. (6) JGDAŞ'ın scrbc:-r ıükcıici olan Ycya olmny:ııı ınÜŞtcrilcrinc uyguladıf;rt doğalgnz birin, fiyatları 01 Kasım 2010 itib:ıriylc gcçcrli olan KD\''siz fiyattır. (7) İthal sibiry:ı kömürü fiyaılnrı HAKAN KÖMÜR şirketinin fiynr listesindeki ce\'İz tipi linyiL için 1 1 Ka:-1111 2010 ı:ırihli nakliye ücrclİ ,·c KD\' dnhil 525 TL/ ton olnn taksitli SıltıŞ fiy;ıtındaıı besapbıımış KDV'siz fıyntur. (8) Yerli linyit kömüdi fiynrı 1 1 Kasım 2010 rnrihindc geçerli olan TKI - ELİ'nin Kısrnkdcre yıkanmış 10-18 mm p:ırçalı ı-orb:ı cinsi için 06 Aralık 2008 rnrihli Isınma Amaçlı (lorbalanmış) Kömürlerin Bayi Depo Satı� Fiyatl:uı lisrcsincleki İsıanbul için; 272 Ti./ton olup, üretim yeri fiyatına; isrnnbul-Soma amsı uzaklığın (480 kın.lik ) nakliye beddi (55 TL/ton) Ye bayi kar marjı 6 ENERJi DÜNYASI EKIM2010 (9) Naftanın birim fiyarı 01/10 Kasım 2010 rnrihleri arasında geçerli olan itlrnl değeri olup, nakliye hariç KDV'siz satış fıpmdır. (10) Fucl Oil No:4 ve No:6 birim fiyatı SHELL'in akarrnkıt pompa satış fiyatları fütesindeki 1 1 Kasım 2010 tarihli lstanbul Avnıpa ynknsı için KDV'siz perııkcnde satış fipnlarıdır. (11) Motorin birim fiyatı SHELL'in nkaı:yakn pompa sntış fiyatbn lislesindeki 1 1 Kasını 2010 rnrihli İsrnnbul Avrupa yakası için perakende sauş fiy:ulan olup, kr/ liırc değeri 0,845 dönlişüm katsayısına bölünerek kr/kg'a çenilnıişr_ir. (12) LPG dökmcgnz fiyaLları 1 1 Kosıın 2010 tarihi iribariyle İPRAGAZ ve AYGAZ'dan nlınll'ıı� 02 Kasım 2010 tarih]j sirkülerdeki KDV'siz fiyatların onabmasıdır. LPG dökıncgazın büyük sanari tesislerinde kullanım111daki birim fiyatı küçük sanayi için belirlenmiş obn birim fiyattan °1,d0 tbha düşük ol11rak alınmıştır. (13) Elektrik birim Fıyatbrı 1 1 Kasım 2010 ıarihi itibariyle TEDAŞ' ın Ol Ocak 2010 tarihi rnıihli FONLU tnrifcdcıı sanayi kulbnıınındn (tek terimli, alçak gerilim rnrifcsi)TRT p:ıyı \'C enerji fonu için %3, Belediye Elektrik Tükcrjnı Vergisi için ise.: 0 ol, konut kullanımında TRT payı ve enerji payı için °103 ,·c Belediye Eh:krıikTükeLİın \'ergisi için° o5 ,·e ticaredrnnc kuUanımıncla TRT pnyı ,·c enerji fonu için 0'o3, I3cle<liyc Elektrik Tliketim \'crgişi için ise O'oS ilave edilerek bullınn1uşnır.

next-generation-power.mtu-online.com YEDEK ENERJİ'DEN DAHA FAZLASl'NI İSTEYENLER İÇİN. Dünyanın her neresinde olursanız olun MTU 0nsite Energy jeneratörleri yedek veya sürekli enerji ihtiyacı duyulan her yerde, herzaman saniyeler içinde devreye giren güvenilir ürünlerdir. Belli başlı uygulamalarımız havalimanları, dünyanın önde gelen sağlık kuruluşları ve sadece basit bir enerji yedeklemenin yeterli olmadığı büyük data merkezleri ve nükleer enerji santralleri'dir. Müşterilerimiz sistemlerinin hiç bir zaman durmayacağından ve enerjinin hiçbir zaman kesilmeyeceğinden emin olmak için kalitesini ve performansını kanıtlamış yüksek teknoloji ürünü jeneratörlerimize güvenirler. MTU 0nsite Energy, şimdi endüstri liderliğini ve güvenilirliğini, mühendislik tecrübesiyle birleştirerek, yeni nesil Jeneratörlerini daha geniş bir ürün yelpazesiyle sizlere sunmaktadır. MTU 0nsite Energy Jeneratörleri, gönül rahatlığıyla kullanmanız için montaj ve kullanım kolaylığıyla birlikte uluslararası eksoz emisyon kurallarına uyan, yüksek teknolojisi ve güvenlik unsurları sayesinde sizlere yedek enerji'den fazlasını sunar. MTU Onslte Energy, yeni nesil Jeneratör sistemleri. MTU MotorTürbin San ve Tic. A.Ş. Tel. +90 212 867 2000 / Fax +90 212 867 2090 / www.mtu.com.tr i·Sl·Id:Ul❖i3d·l1iiS·lt,12i:N ansi�e energ

'I"" N -ı::I' Yakıt fiyatlarını güncel bilgilerle görmek istediğinizde www.doqalgaz.com.tr, http;//arastirma.doqalqaz.çom.tr/, veya www.tesisat.com.tr adreslerindeki sitelerde bulabilirsiniz. Güncel FONLU Elektrik Birim Fiyatları 01 OCAK 2010 tarihinden itibaren uygulanan TEDAŞ Geneli 2010 Yılı Tarifesi (11 KASIM 2010 tarihinde geçerli olan) Dağıtım Şirketinden enerji alan iletim sistemi kullanıcısı tüketiciler Tek Zamanlı Gündüz Puant Gece (*) Sanayi kr/kWh kr/kWh kr/kWh kr/kWh 15,768 15,668 27,012 7,510 Da!)ıtım Sistemi Kullanıcıları Dağıtım Şirketinden Özel Tedarikçiden enerji alan tüketiciler için enerji alan tüketiciler için sistem kullanım sistem kullanım (*) Aktif Enerj i (kr/kWh) Reaktif Enerji Aktif Enerji Reaktif Enerji Tek Zamanlı Gündüz Puant Gece kr/kVARh (kr/kWh) (kr/kVARh) İletim şalt sahalarının dağıtım şirketinin kullanımındaki OG baralarına özel hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıcılar Çift Terimli Tarife Sanayi 14,390 14,289 25,638 6,128 9,518 Tek Terimli Tarife Sanayi 16,990 16,890 28,226 8,738 9,239 0,621 11 ,275 (1) Ticarethane 21 ,636 20,169 32,029 11 ,640 9,239 0,621 11 ,275 C: ,._ .. ., Di!)er 1 17,355 15,886 27,767 7,341 9,239 0,621 11 ,275 -5 � � o Di!)er 2 18,756 17,288 29,161 8,749 9,239 0,621 11 ,275 "' ., o > Tarımsal Sulama 16,245 15,359 26,660 7,231 9,239 0,621 11 ,275 (**) İletim şalt sahalarının dağıtım şirketinin kullanımındaki OG baralarına dağıtım şirketi hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıcılar !Çift Terimli Tarife Sanayi 16,212 16,112 27,474 7,941 9,239 1 ,810 11 ,275 !Tek Terimli Tarife Sanayi 19,279 19,178 30,555 10,997 9,239 2,229 11 ,275 ., Ticarethane 26,610 25,137 37,046 16,573 9,239 3,750 11 ,275 C: ,._ "' ., Di!)er 1 20,874 19,396 31 ,345 10,803 9,239 3,750 11 ,275 ,: ,cı fö Di!)er 2 22, 129 20,652 32,590 12,067 9,239 3,750 11 ,275 .. ., o > Tarımsal Sulama 20,558 19,669 31 ,014 11,51 O 9,239 3,834 11 ,275 Diğer Tüm Dağıtım Sistemi Kullanıcıları Çift Terimli Tarife Sanayi Orta Gerilim 16,569 16,468 27,878 8,263 9,239 1 ,81 O 11 ,275 !Tek Terimli Tarife Orta Gerilim 18,923 18,823 30,261 10,597 9,239 2,229 11 ,275 Sanayi Alçak Gerilim 20,017 19,916 31 ,355 11 ,438 9,239 3,133 11 ,275 ,._ Ticarethane 25,887 24,398 36,434 15,743 9,239 3,750 11 ,275 Q) Di!)er 1 20,817 19,319 31 ,430 10,609 9,239 3,750 11 ,275 >Cl c Di!)er 2 21 ,460 19,964 32,063 11 ,263 9,239 3,750 11 ,275 Q) Mesken 22, 197 20,884 32,987 12,180 3,839 Q) C 14, 175 nı Di!)er 3 K.ô.l. Mesken 20,568 19,249 31 ,408 10,505 Tarımsal Sulama 19,066 18,166 29,646 9,911 9,239 3,834 11 ,275 Aydınlatma 20,383 4,030 (*) Koyu siyah fiyatlara FON PAY vb. yasal yükümlülükler (% 2) x( % 1) olarak aynca ilave edimiştir. Diğer- ! : Hayır 1".unımlan, Dernekler, VakıOar, 1'1lizelcr, Resmi Okullar,Resmi Yurtlar, Resmi Kursbr, Spor 'lcsisleri, Resmi Üniversite, Resmi Yüksek OkuUar, Resmi Sağlık 1--'.uruluşlan, l<ülıür 13alıkçılığı ve Kümes l layvanları Çiftliği (**) İletim şalt sahalarının dağııım şirketinin kull:ınıınındaki Q(; haralarına dağıtım şirketi hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıcılnr ve Diğer Tüm Dağıtım Sistemi Kullanıcıları için; Dağıtım Şirketinden enerji alan tüketiciler kapasite;güç bedeli 332 kr/ Ay/Kw, güç aşım bedeli 663 kr/Ay/kW Dağıtım sistemine bağlı üreticilere tercih ctmelcti halinde Ti :,i ı\Ş tarafından belirlenen iletim bölgeleri bazındaki üretici fiyatları uı•gulaıur. 8 ENERJi DÜNYASI EKIM2010 Dij;>er-2: İçme ,·e kullanma suyu ve tanıma! amaçlı sq,'1.lk hava depolan Çok zamanlı tarife uygulamasında Gündüz 06-17, Puanı 17-22, Gece 22-06 saatleri arasıdır. l•:ınre:ıınade kapasite bedeli tükcıicinin kurulu gücü dikkate alınarak U)'!",-ılanır. Uygulanacak tarifeler her tükcıici ,·c kullanıcı için ilgili bileşenlerden oluşan toplam ıaıifclcrdir. Reaktif enerji ıaıifesi ilgili usul ve esaslarda belirtilen şartlar dahilinde uy!,"-ılanır.

Doğal olarak ekonomik enerii. Zorlu Enerji Grubu daha ekonomik üretim yapmak isteyen şirketlere doğal gaz, jeotermal, rüzgar ve akarsu gibi çok çeşitli kaynaklardan ürettiği elektriği sunuyor. Ayrıca doğaya dost yöntemlerle üretilen "temiz enerji" ile oteller, alışveriş merkezleri, hastaneler ve tüm ticari işletmeler özel ve ekonomik koşullarla enerji maliyetlerini düşürürken, gelecek nesillere de temiz bir doğa bırakıyorlar. - WWw.zorluener;;. co m. tr ZORLU ENERJİ GR

Haberler ■ Elektrik Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız: "Güneş Enerjisi ile İlgili Yatırımlarının Önünü Açmak İstiyoruz" Tb iBl i rMEMn eGr j ie nKeal yKn ua kr ul al ur ınndı na ,EYl ee kn ti lrei kn e ­ dÜürze et inml ei mAemy ia iççl ıe rKe nu l kl aannı ul mn da saı ndae ği l iişşikkilni k yap fi P ki a ş r i t sa i e n l R t g i e z ö k e r l i ü lv ş l n l i e l l gr e i ö t n v r i e ü a k ş ç i m l ık i e l A a le m li r i B a n k a d y üe r z 1 a e \ m r K eo ğs öl uz, aklı. Taner Yıldız bl aüş taürnmga rkuips ltaerdl ai k ml e ruitnaibi faakdaet ieçti tni .d e y a s a ­ Ymıilndiı zy,aTy güırnkliayşet'ıdr me ga ük ni setşe de ni kel rejri isni is ai snt ec a k bu fi d d a ik k k ki a o g t n e li u li o d şm l a d e u öl k z e e l r a i l rl i i ı y k ni l ı e t b a e k y l i i p a r t tl e e a d r n e e d k r ı , e r k " m D ga ü ü d n n a y eş a ­ aeçnmerajiksiisilteiyiolgriulizy"adtıerdımi.larııun önünü Ta neckal ikf ibn u1n, 5u ny,ı lgdeı rc igküt inrdi l me mi şdaenol al dnuuğnuan u , gs üe rl me ei çdi ni ğdi en,i dbüe nl i yr taedna By ae ynri laemn oe bğillui r, be nue r ­ tj ia kk ai py neat tkilkalreı r iilnei ,i lbgui lni ub nü tdüan ygaepl iışl amc ea lke r i yeni düzenlemeler açıs111dan faydalı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı b kG a ir ü y i n n m e a i ğ ş ç ı e e on r l ç e d e r u v ji ğ s e u i s n n in i u n d , e b ş e u el ni a r n t p e d a n a h Y a m lı ı l a d e l n ı z z e e , m r b ji ue gk ai dyencaekğtianni ne lödneeemd li il eocledku gğ eutni rui nviunr gk ui ml aed ı . os öl dzuağl ua nn uBsaökyalne dYi .ı lHd ıüz ki süemyeetnai ldeınneab i l i r enerji kaynakları ile ilgili düzenlemeyi, Ocak-Ekim Döneminde Elektrik Tüketimi 174 Milyar kWh'yi Aştı Ea yl ne kı at ryi kı n taügköert ei myiüEz dk ei m7',d4e, ,egl eekçterni kyüı lrı en m tt i i l m i il r y i k a ie s r n e 1 , y 5 t ü ü 6 z k ,9 d e e t m i m 6 i , l y9 1 o 7 a n r m t k tı i W . l y G a h r e e ç 1 l e 7 e n k 4 t , a 9 r y i k m 1 ü i 7 l r y eon kç eWş iht l'iyaı nblua şl dmua. l Aa rr ça edraçkei vfeasrikn Td eü rİ rkai yne, ' n i n a Gri l k d ü ır İ ğ l c e ı i t e s i t l m e a k n A t , r A i n k o z le e n r k i b m a a p y Ş a c i t r a ı k l n d e ıt g . i i ' b n Ti i ün ü r ( l k k T iy e E e le İ r E d l Ş e e ) k n t ­ J\ YE ykıilmı n ai lykı g1 e0çai cyiı ni şdl eat, mt oepsl aomn ueçlleakrtı nr idkatnü ky eatpi mıil a n1d7 e4r lme mi l yeayre2g0ö, 9r e , mo rial ny oı ynükzWd eh '8y, ı3 boul lduur . kBe nu, a2r0a 0d9a ' uEnk iamy naı ydı nö dn ae kmi ienl ee kgt ör irke üarreat şi m i ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,9 araşla 1 7 milyar 156,9 rkn o. i lnyuosnu kmWi kht aor lı anr a5 kmgiel yr ça er k8l 8e 8ş t, 2i . Smöizl y o n kŞ Wi r khe'tliınkek(ıEs mÜıAEŞl)e ka ittr iska nÜt rraeltliemr dAe nn,o1n mi mi l ­ ybaarğ4l ı 0o6r,t4a kml ı ki l yl aornd aknW, 3h0' l6ı k, 1 kmı s inl yuoEn Ü A Ş ' y e k 11 o ra W co lle p h r r ' i l o n ık d d ü e k n k ıs t , ı ö m 9 r 5 l e 2 iş r , l 3 d e e t m ı n i , l e y 3 h o m a n k i k l k y \ ı a d f r h e 7 ' v 8 lı r 4 k i , s k 2 a ı sn ım t "\ lşei rr ki nedt leenr i n3ema ii ltysaarn6t r4a6l lme m r i i d l l y y e o o n n n g k e k W r W çe h h k ' ' l l l ı e ı k k ş t k i k r ı ı s i s n l ı d m u i. y O d a a p c a - s i e k ş r - l b e E t e k s si t a m n ü t r d r e a ö t l i nm e ­ ıön ni nc edkei Ey ıÜl ı nAaŞy' yneı da iöt nt eer m inke sgaönrt er ayl lüezrddee n1 2e l ae zkat rl ıirkküe rne, thi mi d ir, obl ii rk m.i santrallerinden üretim ise yüzde 52,5 arttı. Türkiye ile Venezuela Arasında Enerji Anlaşması EVenne er zj i uveel aTaarbaisi ı nKdaay ne na ke lraj ir aBl aank ıanrdn aTi aş bn ei rrl i Yğ i ı lydaı pz ,ı lTmüarskı ni yae di löe ğnıünkı ibmildzairldani.an anlaşmanın, bir çok işbirliğinin önünü açacaAn i.i Y ı l dl aı şzm, Va yean eTz urekl a. i yaedaı dn 1a1 1da aEDn ıeşri jşi l ve rei TBaabk iai nKı Na yincaokl al asr MB aa dk au nr oı ii mm zz aa kt öoryednui n. Ei n naerrdj iı nvde aTn aabçi iı kKl a amy anda ak l ba ru lBa ankaannBl ı ğa ıknadna Yy ıal pd ıı lza, n 1 0 ENERJi DÜNYASI EKiM 2010 h üan r id e la r t ş i o l m m ka a e r d s b i a , o V r n a e k n a n e y e z n u e a e d k l i l a l a m 'd rı a e ıu k si n i , z d a e r e n a p g n i m n ası, fi gl ai nb mi bai sr ı ,ç toakş ı fnamr kal sı ı k, opna uz adral aTnümr ka o s iy ı e Pv ee tTr oPlAl eOr i 'An un no nyiamn kOurrtua kl ul ışğuı T( TPPI AC O' i n) baledrıağbınerı sgöeylilşetdiri.eceği projelerin yer

Elektrik Borsasında Teminat ve Banka Dönemi Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinde (DUY) teminat mekanizmasının alı:yapısının kurulması ve işlerlik kazandırılmasına ilişkin değişiklikler yapıldı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK), DUY'da Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Yönetmelikte yapılan değişiklikle, DUY'da teminat mekanizmasının altyapısının kurulması ve işlerlik kazandırılmasına ilişkin düzenlemeler yapıldı. Buna göre, Türkiye'nin elektrik borsası olarak tabir edilen ve TEiAŞ bünyesinde kurulan ve elektrik enerjisi aLş ve saaşlarının gerçekleştiği Piyasa Mali Uzlaşarma Merkezinde yer alan piyasa işletmecileri, piyasa kaalımcılarından, dengeleme mekaruzması ve uzlaştırmaya ilişkin yükümlülüklerine karşılık teminat alacaklar. Ödeme ve teminatlaıına ilişkin işlemlerin yürütülmesi amacıyla da 'merkezi uzlaştırma bankası' oluşturulacak. Yönetmelikte, Ti.irk lirası, ABD doları veya avro, kesin ve süresiz teminat mektupları, hamiline olmak kaydıyla Hazine Müsteşarlığınca ihraç ecWen devlet iç borçlanma senetleıi, teminat olarak kabul edilebilecek kıymetler olarak sıralandı. Enerjide, Yerli Üretime Teşvik Talebi Enerji sektörü temsilcileri, yerli üretimin teşvik edilmesinin önerrune işaret ederken, piyasa fiyatlarına denk bir alim garantisi verilmesini istedi. TOBB Türkiye Enerji Meclisi'nde, Türkiye'nin arz güvenliği problemi ve sektörün yaarım sürecinde karşılaştığı sorunlar, toplantıda öncelikli olarak değerlenclirildi. düzenlemelerin, sektörün de görüşleri alınarak, bir an önce yapılması istendi. Türkiye Elektrik Sisterru'nin, Avrul pa İletim Sistemi Operatörleri Ağı (E TSO-E) ile bağlantısının sağlanarak, sisteme Türkiye Elektrik İletim AŞ'nin (fEİAŞ) de dahil olmasının sektör açısından çok "Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına ilişkin Kanun"da gerçekleştirilecek önemli olduğu vurgulandı. Yerli üretimin teşvik edilmesinin önerrune işaret eden sektör temsilcileri, piyasa fiyatlarına denk bir alım garantisi verilrnesiru istedi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız: "2023'e Kadar En Az İki Nükleer Santral Yapılmalı" Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, biri Karadeniz, diğeri Akdeniz'e olmak üzere iki nükleer santralin kurulması için çalışmaların sürdüğünü belirterek, "S'er bin megavatlık iki santral yapacağız. Bunlar bitiğinde enerji ihtiyacının yüzde 10 enerji karşılayacak" dedi. Uluslararası Stratejik Araştınnalar Kurumu (USAK) tarafından düzenlenen 'Türkiye'nin Enerji Vizyonu" konulu konferansa k.ıolan Bakan Yıldız, Türkiye'nin yerli ve yenilebilir enerji kaynaklarından enerji ihtiyacını karşılamak zorunda olduğunu kaydetti. Su, rüzgar, güneş gibi alanlardan enerji üretmek için her türlü çalışmayı yapaklarını anlatan Yıldız, uluslararası siyasetin yükünü enerji sektörünün çektiğini söyledi. "Türkiye'nin 2023 yılında 22 saat elektriğimiz var 2 saat elektriğirruz yok" deme hakkı bulunmadığını vurgulayan Yıldız, Enerji Bakanı olarak bu konuda hiçbir mazeretin olmayacağı tek cümlenin bu okluğunu ifade etti. Bakan Yıldız, "Amacımız, doğalgaz, nükleer, HES, hangisinden yaparsanız yapın arz güvenliğiyle alakalı 1 dakikalık dahi olsa bir sıkıntı yaşamayalım" cliye konuşnı. ENERJi DÜNYASI EKIM2010 1 1

Haberler ■ Elektrik Teskon 2011'de Ana Tema "Enerji: Dünden Daha Az" 11akina Mühendisleri Odası tarafından İzmir Şubesi yürütücülüğünde 13-16 isan 2011 tarihlerinde MMO Tepekule Kongre ve Sergi Merkezi-İzmir'de gerçekleştirilecek olan X. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi Enerji: Dünden Daha Az teması ile düzenlenecek. Kongresi'de ana tema olarak belirlenen "Enerji: Dünden Daha Az" ile tükenen birincil enerji kaynakları ile küresel ısınmanın baskısı altında, Tesisat Mühendisliğinin teorisinden uygulamalarına ve eğitimine kadar tüm alanlarındaki her Taziye İzmir ve Türkiye'de Tüm Teknik Elemanlar Derneği (fÜTED), İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) ve Türk Mühenclis ve Mimar Odaları Birliği (TMı'vIOB) bünyesinde birçok çalışmaya imza atan ve değerli fikirleriyle katkıda bulunan Tahsin Vergin, 6 Kasını 2010 Cumartesi günü aramızdan ayrılclı . Vergin için 8 Kasım 2010 Pazartesi günü Tepekule Kongre ve Sergi Merkezi Anadolu Salonu'nda tören düzenlendi. Vergin'in cenazesi, Bostanlı Beşikçioğlu Camii'de kılınan cenaze namazından sonra Doğançay Mezarlığı'nda toprağa verildi. 26 Ocak 2010 tarihinden günümüze kadar 42. Dönem İMO İzmir Şube Yönetin, Kurulu Başkanlığını yürüten Vergin; Oda, Şube ve İl Koordinasyon Kurulu örgütlülüğünde bir çok kongre, sempozyum ve panelin yürütı11e kurulu üyesi olarak aktif görev yapmıştı. Merhuma Allah'tan rahmet, ailesine ve sevdiklerine başsağlığı dileriz. Teknik Yayıncılık Grubu 1 2 ENERJi DÜNYASI EKiM 2010 düzeydeki gelişmelerin kongrede tartışılması hedefleniyor. X. Tesisat Mühendisliği Kongresi Yürütme ve Düzenleme Kurulu Üyesi Prof. Dr. 1Iacit Teksoy kongrenin ana teması hakkında şunları söyledi: "Bugün çok fazla bağımlısı olduğumuz konvansiyonel kaynaklara dayanan enerjinin, gelecekte, niceliksel olarak dünden daha az olacağı bütün di.inyanın bildiği bir gerçek. Bu nedenle onuncu kongrede de enerji temasını daha detaylı bir şekilde =�-.... ele almaya karar verdik." Taziye Türkiye'de sayısız başanJara imza atan değerli hocamız Prof. Dr. Cahit Özgür, 31 Ekim 2010 Pazar günü aramızdan ayrıldı. Özgür'ün cenazesi 2 Kasım 2010 Salı günü İstanbul Teknik Üniversitesi Taşkışla Binası'nda saat 11.30'da yapılan töreni müteakip Erenköy Galip Paşa Camii'nde kılman ikindi namazından sonra Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verildi. İTÜ Mak:ina Fakültesi emekli öğretinı üyesi, bilim dünyamızın değerli insanı ve kurumumuzun daimi destekçisi Özgür, gerek yurtiçinde gerekse yurtdışmda akademik alanda sayısız çalışmaya imza attı. Makine mühendisliğinin duayenlerinden Özgür'ün faaliyetlerimize sağladığı katkılar ve sarf ettiği çabalar tartJşılmaz. Bünyemizde yayınlanan Doğalgaz dergisinin ilk yayın tarilıinden itibaren desteğini hiçbir zaman bizden esirgemeyen ve uzun yıllar Yayın Kurulu Başkanı olarak derginin yönlendirilmesinde büyük katkıları olan Özgür, düzenlediğimiz doğalgaz sempozyumlarına da değerli desteklerini esirgememişti. Merhuma Allah'tan rahmet, ailesine başsağlığı dileriz. Tekııik Yayıncılık Grubu

Dünya Markaları ile Akılcı ve Kalıcı Çözümler... GE Jenbacher gaz motorlarıyla yerinde enerji üretimi. Aslında fikir çok basit: Eğer enerji kesintisiz, temiz ve ucuz olarak size ulaşmıyorsa, kendiniz üretin. Kojenerasyon sistemlerimiz son teknoloji ve yüksek verimle en ücra noktalarda bile sürekli enerjiye ulaşmanızı sağlar. Distribütör GE Jenbacher gaz motorları www.topkapigroup.com. tr KOJENERASYON • • SiSTEMLERi Topkapı Endüstri Malları Tic. A.Ş. Millet Cad. 180; 34104 Topkapı - İstanbul T: +90 212 534 04 10 F: +90 212 524 58 46 info@topkapigroup.com.tr

Haberler ■ Dünyadan Rusya Doğalgaz Üretimini Yüzde 50 Artıracak Rusya Başbakanı Vladimir Putin, Ural bölgesin de yaptığı incelemelerde, 20 )�l içiı1de doğalgaz üretirnini yüzde 50 civarıı1da artırarak 1 trilyon metreküpe ulaştırmayı hedeflediklerini söyledi. Rusya'nın tüketicilere yönelik arz garantisinin devam etmesi gerektiğini kaydeden Putin, ''Artan talepleri karşılayacak şekilde üretimimizi artırmak zorundayız. Bunun için mevcllt 650 m.ilyar metreküplük cloğalgaz üretim kapasitemizi 1 trilyon metreküpe çıkarmalıyız" dedi. Doğalgaz şirketlerinin öncelikli olarak Rusya piyasasıru düşünmesi - gerektiğine dikkat çeken Putin, "Ülkemizde do­ !:'.,ı-algaz geliştirilmeli. l\1 [evcut cloğalgaz boru hat tına ek 25 bin kilometre doğalga7. boru hattı inşa edilmeli. Doğu bölgesi cloğalgaz boru hattı pro- jesini başlattık. Sahaliı1-Habarovsk-Vladivostok do_i:,ralgaz boru hattını inşa ediyoruz" şeklinde konuştu. Türkmenistan Doğalgaza Müşteri Arıyor Dünyarun en büyük gaz rezervlerine sahip ül keler arasında yer alan Türkmenistan, bölgede planlanan uluslar arası boru hattı projelerine verecek kadar rezerve sahip olduğunu duyurdu. Aşkabat; Rusya, Çin, İran hattının yaru sıra pro je aşamasında olan Türkmenistan- AfganistanPakistan-Hinclistan doğalgaz boru hattı ve Avru- pa için yetecek miktarda gaza sahip olduğunu açıkladı. Türkmenistan'ın en büyük enerji ülkesi olma statüsünü, özel lik.le Güney Yolöten-Osman doğal gaz yatağının sağlamlaştırdığı belirtiliyor. 2008 yılında Gaffney, Cline & Associates şirketi tarafından yapılan uluslararası rezerv değerlendirilmesinde söz konusu böl gede 14 trilyon metreküp doğal gaz rezervi okluğu bildirildi. Geçtiğimiz günlerde, Türk men uzmanları tarafından yapılan çalışmalar sonucunda ise yatağın kapasitesinin 21 trilyon metreküp olduğu açıklandı. Yatağın uzunluğu 135 kilometre, genişliği 35 kilometre. Bu yatakta yapılan arama çalışmaları sonucunda 4 bin 546 metre derinlikte doğalgaz kaynağına ela ulaşıldığı kaydedildi. İskoçya, 70 Milyon Dolar Rüzgar Enerjisi Fonu Kullandıracak Yeşil ekonominin gerekliliklerini yerine getir melerine destek olınak amacıyla, İskoçya'claki liman ve tersanelere 70 milyon Euro'luk fon sağlanacak. İskoçya Başbakanı Alex Salmoncl, gerçekleştirilınesi planlanan offshore rüzgar ve deniz enerjisi yatırımlarırnn gerektirdiği düzenlemelerin hayata geçirilebilmesi içiı1 liman ve tersanelere fon sağlanacağırn ifade etti. "Yeşil enerji devrimi, sürclürülebilir eko nomik iyileşmeyi ve karbon emisyonlarının azaltılmasını sağlayabilir. Önemli doğal kay naklara ve insan gücüne sahip bir ülkeyiz" diyen Salmoncl, önümüzdeki 10 yıl içerinde İskoçya'nın yeşil enerjiden yaklaşık 7 milyar Euro kazanacağını ve bu alanın 28 bin iş irn kanı yaratacağını ifade etti. Rüzgar Enerjisi ile Dönen Kuleler Dubai, son yıllarda mimari yapılarıyla bir hayli dikkat çekiyor. Çoğunlukla bu yapılar çok uzun oluyorlar. Davicl Fischer'in dönen kulesi diğer kuleler sırasına dahil oldu. Bu kendi kendine güneş ve rüzgar enerjisi ile çalışan bir projedir. Bu kuleler merkezi eksen etrafında dönme imkarnna sahipler. Sürekli olarak hareket ha liı1de olup, şekil değiştirip, burada oturanlara bir tuşa basmakla 1 4 ENERJİ DÜNYASI EKiM 2010 manzarayı değiştirme imkanı sağlıyor. Her kat birbiriı1clen bağıms.ız olarak hareket ettiğil1den biı1anın biçimi sürekli olarak değişi yor. Fisher'e göre biıu, her katının birhirinden bağımsız olarak hareket edebilmesi nedeniyle depreme karşı dayarnklı.lık gösteriyor. Binanın mimarı, bu binanın sarf edeceği enerjiı1.İJ1 10 katı kadar enerji üreteceğini söylüyor.

pro-per energy servıces ENERJİDE PROFESYONEL ÇÖZÜMLER.. HİDROELEKTRİK SANTRALLERDE • Makine ve Ekipman Temini • Proje Danışmanlığı • Elektromekanik Montaj • İşletme & Bakım Hizmetleri. GAZ TÜRBİNLERİ, BUHAR TÜRBİNLERİ VE ENERJİ SANTRALLERİNDE • Makine ve Ekipman Temini • Orjinal Yedek Parça Temini • Elektromekanik Montaj • İşletme & Bakım Hizmetleri • 7/24 Planlı & Arıza Bakım Hizmetleri • Uzun Dönem Bakım Kontratı � T'OvRhtlnltnd• �AJJ CERT � 88OHSAS 11001 TOVRhtlnltnd0 CERT 1609001 Adnan Saygun Caddesi, Güzel Konutlar Sitesi, C Blok, Daire: 3 34340 Ulus İstanbul /Türkiye Telefon: 0212 257 05 32 Faks: 0212 257 05 52 Web: http://www.pro-per.net/ E-mail: info@pro-per.net

Haberler ■ Dünyadan İtalya'nın, 2009'da Elektrik Tüketiminin Yüzde 19'u Yenilenebilirden İrnlya'nın kurulu yenilenebilir enerji kapasitesi, 2009 yılında rüzgar parkları kapasitesinde gösterdiği yüzde 40 oranındaki büyük yükselişle 26 bin 500 MW!'ın üzerine çıktı. AB İklim Değişimi ile Mücadele Planı'na göre 2020 yılında İtalya, ener jisiıun yüzde 26'sını yenilenebilir enerjiden karşılamayı hedefliyor. Enerji Yönetimi Ajansı GSE tarafından verilen bilgiye göre geçtiğimiz yıl, İtalya coplam elektrik tüketiminin yüzde 19'unu yenile nebilir enerji kaynaklarından sağlanan elektrikle gerçekleştirdi. İtalya'da hidroelektrik santrallerden sonra ikinci büyük yenilenebilir kaynağı olan rüzgar parkları geçtiğimiz yıl bin 360 tvC\X! kapasite artışı ile 4 bin 900 M\X/ kapasiteye ulaştı. Rapor, 2010 yılına ilişkin verileri ve uzun vadeli öngörüleri içermiyor. İtalya'cla geçtiğin-uz yıl hayata geçen güneş enerjisi yatırımları, yüzde 165 oranında artış göstererek bin 144 :tvI\'v''a ulaştı. Yatırımların sayısı ela iki katından fazla artış gösterdi. Toplam yenilenebilir enerji üretinu yüzde 19 oranmcla yükseliş göstererek 69 bin 300 G\X/'a ulaştı. Rusya ve Güney Kore, Enerji Alanında İşbirliği İçin Anlaştı Rusya ve Güney Kore enerji, ekonomi moder nizasyonu, deniz ulaşımı ve balıkçılık konularında ikili anlaşmalar imzaladı. G-20 zirvesi öncesi Seul'da bir araya gelen Rusya Devlet Başkanı Dinutri Meclvedev ve Güney Koreli mevkidaşı Lee Myı.ıng-bak imzaladıkları anlaşmalara ek olarak 2012'de Güney Kore'de yapılacak enerji güvenliği zirvesi ve Rusya'cla gerçekleştirilecek APEC zirvesi için de işbirliği yapmak üzere anlaştı. Geçtiğimiz günlerde Medvedev, Güney l(oreli yatırımcıları ve iş adarnlarırn Rusya'ya davet ederek, 201 1 yılında yapılması planlanan St Petersburg Uluslararası İ ş Forumu'na katılma larını istemişti. Sinop'ta yapılması planlanan nükleer santral için Güney Kore ile G-20 zir vesinde son görüşmeleri yapacak olan Türkiye, Rusya ile ele Mersin Akkuyı.ı'da nükleer santral yapma konusunda anlaşmıştı. Güney Kore, 8.2 Milyar Dolarlık Offshore Rüzgar Çiftliği İnşa Ediyor Güney Kore, yeni yenilenebilir enerji kaynakla rını geliştirmek ve rüzgar türbini ihracatçılarına destek olmak amacıyla ülken.in barı kıyılarında 2019 yılına tamamlanacak offshore rüzgar çiftliğinin inşasına başlayacağını açıkladı. 8.2 milyar dolar tutarındaki proje kapsamında Hyuncla.i Heavy Inclustries, Daewoo Shipbuilcling, Mariı1e Engıneering 500 türbin inşa etmeyi planlıyor. Rüzgar çiftlğinin 2,500 i\f\X/ elektrik üretmesi amaçlanıyor. MKE Genel Müdürü Kang Namhoon, proje ile ilgili şu bilgileri verdi: "Aslında proje, üç fazdan oluşuyor. 2013 itibariyle 20 adet 5 M\X! türbin inşa edecek, 2016 yılında 180, 2019 ı�lında ise 300'clen fazla türbin ekleyeceğiz. Bir çok ulusal şirket, büyük ölçekli rüzgar türbinleri üzerinde çalışıyor. Off shore rüzgar enerjisi, ülken.in nakit ineği konumuna gelecek." Arap Ülkeleri Enerji Hatlarına 2 Milyar Dolar Yatırıyor Körfezli petrol üreticileri ile diğer Arap ül kelerinin enerji hatlarını birbirine bağlama projelerine 2 ırulyar doların üzerinde yatırını yaptığı bildirildi. Projelerle, enerji temin.inde istikrarı sağlama ve işletim masraAarını kısma hecleAeıuyor. Kuveyt merkezli Arap Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu tarafından yayınlanan çalışmaya göre, yatırımların yüzde 60'ına yakını altı üyeden oluşan Körfez İşbirliği Konseyi tarafından yapıldı. Körfez ülkelerinin enerji nakil hatlarını 1 6 ENERJi DÜNYASI EKiM 2010 birbirine bağlamak için büyük ve masraAı bir ağ projesine devanı ettiği hatırlatıldı. Arap Ligi'ne bağlı fon, diğer Arap ülkelerinin ele enerji hatla rını birbirine bağlamada önemli mesafe kaydettiğini ve bölgedeki tüm projelerin 2015 samına kadar tamamlanmasının lıecleAencliğini söyledi. Çalışmada, '2015 sonuna kadar 1 S Arap elekt rik ağını bağlama işleminin tamamlanmış olacağı ve ortak ağın daha sonra üç ya ela dört ana bağlantı hattıyla Avrupa ağına bağlanacağı ve bunun da bölgedeki birçok ülkeyi kapsayan büyük bir elektrik pazarı oluşturacağı' ifade edileli.

angınpo ''NFPA 20'' standartı NFPA 20 Standartları basınçlandınna sistemleri, çok gelişmiş ve tamamen insan güvenliğine odaklı pompa ve elektrik gruplarının bütünüdür. Standart Pompa, bu standartlara uyumlu yangın söndürme pompa ve pompa gruplarını yüksek kalite anlayışıyla harmanlayarak kullanıcısının hizmetine sunmaktadır. lstanbul Dudullu Organıze Sanay, Bolgesı 2 Cadde Na 9 Y Oudullu Umranıye - lstanbul / Turkıye t 0216 466 89 00 (pbxl / f 0216 499 05 63

Haberler ■ Doğalgaz Sanayiciler Doğalgaz İndiriminin Sona Ermesine Tepki Gösterdi BOTAŞ'ın organize sanayi bölgelerine bir yıldır uyguladığı doğalgaz indirimi 30 Ekim 2010 itibariyle sona ereli. Düşük kur yüzünden kar edemecliklerini belirten sanayici, doğalgaz indiriminin geri çekilinesiyle yüzde 10 zam baskısı altına gircliklerini söyledi. Nilüfer Organ.ize Sanayi Bölgesi (NOSAB) Başkanı Yalçın Araş ve Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi Sanayici ve İşadamları Derneği (DOSABSİAD) Başkanı Ceyhun Özüm, BOTAŞ tarafından geri çekilen in(lirirnin sanayiciyi ciddi sıkıntıya sokacağını belirtti. Doğalgaz fiyatlarında yapılan yüzde 10'luk ıskontonun 30 Ekim itibariyle geri çekilmesinin, özellikle iltracat yapan üreticiyi zor duruma sokacağını söyleyen Araş, "İç piyasaya bu durumu anlatabilirsiniz. Ancak iltracat yapan üretici bu durumu yurtdışı piyasasına nasıl açıklasın, bunu oradaki insanlara anlatamayız" dedi. Sıvılaştırılmış Doğalgaz İthalatında Kısıtlama Özel şirketlerin son aylarda spot piyasalardan artan sıvılaştmlm1ş doğalgaz (LNG) ithalatı, kamu şirketi Botaş'ın satışlarını olumsuz etkiledi. Zam ve ekonomik krizin de eklenmesiyle Botaş, alamadığı gaza para ödemeye başladı. Alınmayan gaza para ödememek için harekete geçen hükümet, sıvı doğalgaz ithalatını kısıtlama)� gündeme aldı. 2011 Yılı Ekonomik Program1'nda yer verilen çözüm önerisine göre spot LNG ithalatı Botaş'ın 'al ya da öde' (take or pay) yükümlülükleri dikkate alınarak düzenlenecek. Bunun için Enerji Bakanlığı görevlendirilirken çalışmalar Mart 2011 sonuna kadar tamamlanacak. Bulgaristan'ın Nabucco ile İlgili Kaygıları Büyüyor Viyena'da yedincisi düzenlenen Ekonomi Forumu'na katılan Bulgaristan Ekonoıni Bakanı Trayço Traykov, Nabucco doğalgaz boru hattı projesi konusundaki derin endişelerini aktardı. Traykov, Avrupa projesi olan Nabucco'nun gecikiyor olmasından dolayı üzüntü içerisinde olduğunu belirterek, yüzde 100 tek bir doğalgaz kaynağına bağlı olan Bulgaristan'ın Nabucco projesinin gerçekleşeceğine inandığını söyledi. İran'dan Gaz Almaya Devam İran'dan Türkiye'ye doğalgaz sevkıyatının 10 gün aradan sonra tekrar başladığı bildirildi. İran'ın kamu doğalgaz şirketi yetkilisi Mustafa Kashkouli'nin, "İran'dan Türkiye'ye doğalgaz ihracatı 17 Ekim'de onarım çalışmaları için durdurulmuştu. Bazargan sevkıyat istasyonunda yapılan onarımlarla iki ülke arasında sevkıyatın güvenliği ve istikrarı güçlendirildi" açıklamasında bulundu. 1 8 ENERJi DÜNYASI EKIM201D abucco ile ilgili endişelerinden bahseden Bakan, Rus gazının Avrupa'ya sevkıyatı için farklı rota seçenekleri sunınasından dolayı Güney Akım Projesi'ni de desteklediğini belirtti. ==-..:.- Traykov'un böyle bir açıklama yapması 13 Kasım'da Rusya Başbakanı Vladimir Purin'in Bulgaristan'ı ziyaret edecek olınasına bağlı olarak yorumlandı. Bulgaristan ve Rusya bu haftasonu Güney Akım'ın Bulgaristan'dan geçecek bölümünün inşası için ilerleme katydetmek üzere görüşecekler. Gazprom'un 2. Çeyrek Mali Sonuçları Olumlu Geldi OAO Gazprom'un ikinci çeyrek mali sonuçları açıklandı. Sonuçlara göre; enerji, ısıtına, ham petrol, rafineri ürünleri ve doğalgaz taşımacılığında yaşanan artış çift haneli rakamlarla dcnzPRDM gösterildi. Gazprom'dan yapılan açıklamada söz konusu alanlardan 420 milyon Euro yeni gelir elde edilerek, 2009'a göre % 41'lik bir artış yaşandığı belirrilcli. İkinci çeyrek mali sonuçlaımda "olumlu" olarak öne çıkan diğer nokta ise yüzde 7 artış gösteren doğalgaz satışları oldu. Toplam doğalgaz satışından 2,84 milyaı· Euro elde eden Gazprom'un net satış rakamı ise 3,97 ınilyar Euro olarak açıklandı.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=