Enerji ve Çevre Dünyası 86. Sayı (Mayıs-Haziran 2011)

Ülkemiz enerji sektörünün sonraki altı aylık dönemine ilişkin değerlendirmelerimiz nelerdir? Elektrik Piyasası'nın oluşumuna ve gelişimine tüm kapıları açan, 4628 sayılı "Elektrik Piyasası Kanunu'nun" kabul edilerek Resmi Gazete'de yayınlanmasından bu yana 1O yıl geçti. EPDK'nın 2010 yılı faaliyet raporunu incelerken Elektrik Piyasası'nın kanun, yönetmelik, tebliğ ve karar gibi yasal alt yapı enstrümanlarının büyük bir kısmının, Sayın EPDK Başkanı yönetimindeki orkestrada, bilinen tüm parçaları çalabilecek performansa ulaştığını memnuniyetle görmekteyiz. Bu yılın ikinci yarısında elektrik enerji sektöründe beklediğimiz gelişmeleri şöyle özetleyebiliriz. ■ TEİAŞ VE EPDK'nın 1 Kasım 2007'den beri bekleyen rüzgar başvurularında seçenek, en iyileri birbiriyle yarıştıran ihale sistemi, tamamının olmasa da (%20-25'ini) çözüm getirmesi takdire değer bir gelişmedir. Ancak, bu ihalelerde hava parasının (hava katkısı) kWh başına 5,0 kr kadar yükselmesine bakarak, bu projelerin nasıl fizibil olabileceğini (satış fiyatının 7,3 dolar cent/kWh hesabıyla) anlamamız mümkün değil. Aynı şekilde Elektrik Dağıtım Bölgelerinin ihalelerinde, toplam ticari teklifin 2,9 milyar dolara kadar yükselmiş olmasını (İstanbul Bölgesi Avrupa Yakası) anlayabilmemiz mümkün değil. Bu durumda %!O'luk teminatların yakılarak işin sıradaki ikinciye verilmesinin, Enerji Yönetiminin başım çok ağrıtacağı anlaşılmaktadır. kojenerasyon ve toplu konutların kojenerasyon tesislerinin kurulması, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ve kurulu gücü 500 k\V'ı aşmayan tesislerin kurulması hızlanacaktır. Yalnız Yönetmelikte, elektrik üretiminin fabrikanın elektrik tüketimi ile sınırlanması, tesisin buhar ihtiyacına göre kurulmasını esas alan gerçek, kojenerasyonun önünde önemli bir engeldir. Ayrıca mikro kojenerasyonu şebekeye bağlayacak Elektrik Dağıtım Bölgelerinin yeni sahiplerinin, yönetmeliğin bağlantı zorunluluğu maddesine nasıl bakacaklarını da gelecek aylarda göreceğiz. Özellikle hidrolik santrallerin (yani 10 MW'ın altındaki akarsu santrallerinin) yapımına karşı, bilhassa Karadeniz Bölgesi'nde başlayan halkın tepkileri giderek büyümektedir. Yaklaşık toplam hidrolik kapasitesi, inşaata başlamak veya inşaata devam etmek için, ÇED raporu alınmasına ve lisans almasına rağmen çözüm beklemektedir. Problem son derece zor, karmaşık ve önemlidir. Politikacıların seçim konuşmaları, bu sorunun çözümünü seçim sonrasına erteleme gibi bir hava vermektedir. Ancak bu karmaşık ve önemli konunun geniş kapsamlı bir kanun çıkmadan çözüme kavuşturulması çok ama çok zordur. Temsilcisi olduğunuz sektörün sorunlarını nasıl tarif edersiniz? TÜRKOTED, Türkiye Kojenerasyon ve Temiz Enerji Teknolojileri Derneği, yüksek verimli ve temiz aşağıya çekmeye başlamıştır. Şebeke Yüklenme eğrisinden kaynaklanan gece elektrik arzının yüksekliği, büyük güçlü doğalgaz santrallerinin saat 23:00'den sonra devreden çıkarılması ve sabah saat 07:00'den itibaren tekrar devreye girmesini (cycling mode) zorunlu hale getirmiştir. Bunun bir sonucu olarak, EPDK'ya lisans için başvuran doğalgaz kombine çevrim santralleri "cycling mode"a göre dizayn edilmektedir. Zira piyasada elektrik fiyatları 23:00-07:00 arasında 2 kr/kWh'a kadar düşmektedir. Kurulu Kapasiteleri 1450 MW'a kadar yükselmiş rüzgar santrallerinde gece elektriğine müşteri bulunması şarttır. Bulunacak çözümlerden birisi, elektrikli arabaların getirilerek elektriğin az olduğu gece saatlerinde, benzin istasyonlarına veya otoparklara yerleştirilecek "akü şarj üniteleri" ile akülerini doldurmalarıdır. Ama şarj üniteleri yeni bir teknik ve yasal alt yapıyı zorunlu kılmaktadır. Sizce ICCI, Türkiye enerji sektörü açısından ne anlam taşıyor? Konferansın açılış konuşmasında da belirttiğimi gibi ICCI, konferansta sunulan 240 bildiri ve 140 finansman katılımı ile enerji uzmanlarının ve yatırımcılarının, akademisyenlerin ve Ar-Ge yöneticilerinin tanıştığı, buluştuğu ve de anlaştığı bir "Enerji Tekno Parkı" niteliğindedir. ICCI'nın tarafı yoktur. ICCI Organizasyon Komitesi bile üst seviye enerji bürokratları, sivil toplum kuruluşlarının yetkilileri, akademisyenler ve standlarında ileri teknoloji ürünlerini sergileyen, dünyanın en büyük ekipenerji üretiminde yatırımcıların ve man üretenlerinden oluşmaktadır. IPP operatörlerinin yanındadır. 2010 Ekonomiye katkısının büyüklüğünü __ikincLyanyılda.�· _ _ _ _ _ _ _ __,,ıJında_gü_,.,enli_elektı:ilLiiretim..kaps,,_____değerlendirmekiçin_yenLveJrnpsamlı_ _ __ -■Lisanssız Tesislerin, başta mikro sitesinin yüksekliği, elektrik-fiyatlarını çalışmalara ihtiyaç vardır. ■ ENERJi DÜNYASI MAYIS-HAZIRAN2011 79

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=