Enerji Günlüğü ve Kearney tarafından hazırlanan MW100 - Türkiye’nin En Büyük 100 Elektrik Üreticisi” Araştırması’nın 2024 yılı sonuçları açıklandı. Elektrik üreticilerinin 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sahip oldukları kurulu güçlerine göre yapılan “MW100, Türkiye’nin En Büyük 100 Elektrik Üreticisi Araştırması”nda yer alan şirketlerin toplam kurulu gücü 86.220 MWe’ye ulaşıyor. Bu kapasiteyle, MW100 şirketleri Türkiye’nin toplam kurulu üretim kapasitesinin yüzde 81’ini oluşturuyor. MW100 şirketlerinin kurulu güçlerinin kaynak bazında dağılımı incelendiğinde doğalgaz ile hidroelektriğin son yıllarda olduğu gibi önde olduğu görülüyor. Bu iki kaynaktan hidroelektrikte 28.080 MWe, doğal gazda ise 22.222 MWe kurulu üretim kapasitesi bulunuyor. Hidroelektrik ve doğal gazı, 11.094 MWe’lik kurulu güçle yerli kömür izliyor. Son yıllarda büyük yatırım yapılan ve hızla büyüyen yenilenebilir enerji kaynağı rüzgâr, 9.800 MWe’lik kurulu kapasiteye ulaşarak 9.886 MWe’lik kurulu güce sahip ithal kömürü yakında izlemekte.

EÜAŞ’ın Ağırlığı Sürüyor
MW100, 2001 yılından itibaren başlayan ve 2013’ten sonra hızlanan özelleştirme programına rağmen kamu kuruluşu Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nin (EÜAŞ) sektördeki ağırlığının sürdüğünü de ortaya koyuyor. MW100 araştırmasına göre EÜAŞ’a bağlı santrallerin 21.802 MWe’lik kurulu gücü bulunuyor. Bu kapasite, Türkiye’nin 106.659 MWe’lik toplam kurulu üretim kapasitesinin yüzde 20’ini oluşturuyor. EÜAŞ’ın kurulu gücünün 14.451 MWe’si hidroelektrik santrallerden, 4.735 MWe’si doğalgaz santrallerinden, 2.424 MWe’si yerli kömür santrallerinden, 17 MWe’si ise rüzgâr santrallerinden oluşuyor.

Özel Sektörde İlk Sıra ENKA’nın

Özel sektör şirketleri arasında kurulu güç açısından en büyüğü ise geçen yıl olduğu gibi bu yıl da ENKA. MW100 Araştırması’na göre ENKA’ya ait santrallerin 3.978 MWe kurulu gücü bulunu yor. ENKA, santralleri bu rakamla Türkiye’nin toplam üretim kapasitesinin yüzde 4’ünü oluşturuyor. MW100 Araştırması’nda 3.792 MWe’lik kurulu gücüyle Alman E.ON ile Sabancı Holding ortaklığında faaliyet gösteren Enerjisa Üretim üçüncü sırada yer aldı. Dengeli kaynak dağılımına sahip olmasıyla dikkat çeken Enerjisa Üretim, yaptığı yatırımlarla ENKA’ya bu sene daha da yaklaştı. 3.147 MWe’lik kurulu gücüyle dördüncü durumda bulunan Cengiz Enerji de dengeli kaynak dağılımına sahip oyunculardan biri olarak dikkat çekti. Eren Enerji ise 2.818 MWe’lik kurulu gücüyle beşinci sırada yer aldı.

Öne Çıkan Gelişmeler

2023 yılında devreye giren santrallerin ve kapasite artışlarının çoğunlukla yenilenebilir enerji kaynaklarından geldiği gözlemleniyor. Sektördeki en büyük kapasite artırımını EÜAŞ gerçekleştirdi. Yusufeli HES, Kasım ayında verilen EPDK onayı sonrası 548 MWe kapasitesiyle devreye alındı. Barajda depolanan suyun potansiyel enerjisi, Türkiye'deki toplam HES potansiyelinin yaklaşık yüzde 2'sine denk geliyor. EÜAŞ’tan sonra en fazla kapasite artışı Yıldızlar Enerji’deydi. Yıldızlar Enerji’ye ait Gülpınar RES’te geçen yıla kıyasla 131 MWe’lik kapasite artışı gerçekleşti. Şirket, bu artışla 92. sıradan 63. sıraya yükseldi. İlk 10’daki şirketler arasında EÜAŞ dışında Enerjisa Üretim, Cengiz Enerji ve Aydem Enerji’de de yeni lisansların devreye girdiği görülüyor. Enerjisa Üretim’de 2023 yılının sonlarında 25,2 MWe kurulu güce sahip Akköy RES devreye alındı.

Cengiz Enerji, yenilenebilir enerji kaynaklarına yaptığı yatırımlarla enerji portföyünü çeşitlendirmeye devam etti. Bu yıl, rüzgâr enerjisinde dört yeni lisansın devreye girmesinin yanı sıra rüzgâr enerji santrallerini hibrit enerji santraline dönüştürme planları kapsamında Hamsi RES sahasına 35 MWe güneş kurulu güç ekledi. Aydem Enerji ise 82,15 MW gücündeki Türkiye’nin en büyük hibrit güneş enerji santrali (GES) olan Uşak Hibrit GES’i faaliyete aldı. RES, GES ve depolama sistemlerini odaklarına aldıkları büyüme stratejisinde kapasitelerini daha da artırmayı planlıyorlar. Kapasite değişikliklerine rağmen ilk 10’daki oyuncularda farklılık görülmedi. 2023 yılında, Kalyon Enerji bünyesinde Türkiye’nin ilk Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) projesi olan Karapınar YEKA GES-1, 1000 MWe’ye ulaşarak tam kapasite çalışmaya başladı.

Listeye 4 Yeni Şirket Girdi

MW100 listesine bu sene 4 yeni şirket dahil oldu. Yeni katılan şirketlerden Doruk Madencilik, 145 MWe yerli kömür yatırımı ile 74. sırada yer aldı. 78’inci sıradaki Genergy’nin 136 MWe doğalgaza dayalı elektrik üretim kapasitesi bulunuyor. Ecogreen Enerji Holding’in güneş enerjisi alanındaki yatırımları dikkat çekiyor ve 96 MWe güneş kurulu gücü ile 92. sırada yer alıyor. Geçen sene 112. sırada olan Kastamonu Entegre, biyokütle enerjisi alanındaki 27 MWe kapasite artışı ile bu sene 97. sıraya yükseldi. HABAŞ, Bades Elektrik, Batı Enerji (Batıçim) ve Nokta Yatırım Holding İlk 100 listesinden bu sene çıkan şirketler oldu.

Elektrik Üretim ve Kurulu Güç Listesindeki Farklılıklar
Kurulu güç kriterine göre yapılan “MW100, Türkiye’nin En Büyük 100 Elektrik Üreticisi” listesinde ilk sırada yer alan EÜAŞ, elektrik üretiminde de birinci sırada yer aldı. EÜAŞ’a bağlı santraller 2022 yılında 43,4 TWh elektrik üretti. Bu Türkiye’nin toplam elektrik üretiminin yüzde 13’üne karşılık geliyor. Özel sektörde ise ilk sıra 18,4 TWh ile Eren Enerji’nin oldu. 2022’de 3. sırada yer alan Enerjisa Üretim 13,1 TWh üretim ile yerini korudu. Toplam kurulu güçte 2. sırada yer alan ENKA, elektrik üretiminde ise 7,1 TWh ile 9. sırada yer aldı. Elektrik üretiminde ilk 10’da yer alan şirketler sırasıyla EÜAŞ, Eren Enerji, Enerjisa Üretim, İÇDAŞ, EMBA Power, Limak Enerji, Cengiz Enerji, Diler Holding, ENKA, Aydem Enerji oldu. Kurulu güç listesinde ilk 10’da bulunan 8 şirketin, elektrik üretiminde de ilk 10’da yer aldığı görüldü. Kurulu güç listesinde ilk 10’da yer alan Çelikler Holding ve Bilgin Enerji ise elektrik üretiminde ilk 10’da yer almadı. Toplam 1320 MWe kurulu güce sahip Hunutlu Termik Santrali’ni işleten EMBA Power, kurulu güç listesinde 12. sırada yer alırken, elektrik üretiminde 5. sırada yer aldı.

KURULU GÜÇ İLK 10 LİSTESİ 2023

Şirket                          Toplam kapasite MWe

1 EÜAŞ                                   21.802
2 ENKA                                   3.978
3 Enerjisa Üretim                 3.792
4 Cengiz Enerji                      3.147
5 Eren Enerji                          2.818
6 Çelikler Holding                  2.769
7 Limak Enerji                        2.576
8 Aydem Enerji                      1.946
9 İÇDAŞ                                    1.684
10 Bilgin Enerji                       1.639

ELEKTRİK ÜRETİMİ İLK 10 LİSTESİ 2023

Şirket                             TWh

1 EÜAŞ                               43,4
2 Eren Enerji                    18,4
3 Enerjisa Üretim            13,1
4 İÇDAŞ                              11,3
5 EMBA Power                 10,4
6 Limak Enerji                   9,5
7 Cengiz Enerji                  9,5
8 Diler Holding                   7,8
9 ENKA                                7,1
10 Aydem Enerji                7