Sabancı Üniversitesi Ä°stanbul Uluslararası Enerji ve Ä°klim Merkezi (IICEC) tarafından düzenlenen özel bir etkinlikte konuÅŸan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) BaÅŸkanı ve IICEC Onursal BaÅŸkanı Dr. Fatih Birol, dünya endüstrisinin temiz enerji ile üretim dönemine girdiÄŸini belirtti. KonuÅŸmasında, 24 Åžubat itibari ile enerji ihracatı azalan, askeri ve sübvansiyon harcamaları artan Rusya’nın bütçe açığının üç katına ulaÅŸtığına dikkat çeken Dr. Fatih Birol, Avrupa’nın ise bu önemli enerji krizini baÅŸarı ile yönettiÄŸini vurguladı.

Temiz enerji teknolojilerinin üretimini Çin’in adeta tek başına domine ettiÄŸini vurgulayan Dr. Fatih Birol, Amerika’nın 2022 yılında çıkardığı ve temiz enerji teknolojileri sanayisini güçlendirmeye yönelik kanunu hatırlattı. AB’de de 16 Mart’ta benzer bir kanun sunulduÄŸunu açıklayan IEA BaÅŸkanı Birol, bu geliÅŸmenin Türkiye için çok kritik öneme sahip olduÄŸunu ve bir an önce güçlü bir ÅŸekilde dahil olunması gerektiÄŸinin altını çizdi.

Sabancı Üniversitesi, afetten etkilenen öÄŸrencilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere ‘GeleceÄŸe Söz Ver’ burs programı kapsamında ‘Sabancı Üniversitesi Deprem Burs Fonu’nu hayata geçirdi. Bu kapsamda Sabancı Üniversitesi Ä°stanbul Uluslararası Enerji ve Ä°klim Merkezi (IICEC) tarafından düzenlenen ‘Dr. Fatih Birol ile Depremzede ÖÄŸrencilere Destek BuluÅŸması’, 17 Mart’ta Sabancı Center’da gerçekleÅŸti. Ä°ÅŸ dünyası ve enerji sektörünün önde gelen isimlerinin yer aldığı buluÅŸma, Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti BaÅŸkanı Güler Sabancı’nın açılış konuÅŸması ile baÅŸladı ve Sabancı Üniversitesi Kurumsal Ä°ÅŸbirlikleri ve Mezunlarla Ä°liÅŸkiler Direktörü Cenk Efe Bayırlı fonla ilgili bilgi aktardı. Anlamlı buluÅŸma, Dr. Fatih Birol’un Keynote konuÅŸmasının ardından, Simge FıstıkoÄŸlu moderatörlüÄŸünde ‘Dr. Fatih Birol’un Seyirci ile Ä°nteraktif Sohbeti’ ile devam etti.

‘GeleceÄŸe Söz Ver’ uzun bir yolculuk
Ä°ÅŸ dünyası ve enerji sektörünün önde gelen isimlerinin yer aldığı buluÅŸmanın açılış konuÅŸmasını yapan Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti BaÅŸkanı Güler Sabancı, depremin etkisine ve desteÄŸin önemine vurgu yaparak, “Bitmeyen bir üzüntü, kelimeler yetmiyor. Çok zor ve olaÄŸanüstü bir dönemden geçiyoruz. Depremde maalesef bir öÄŸrencimizi kaybettik, deprem bölgesinde bulunan diÄŸer öÄŸrencilerimizle de kısa süre içinde irtibat saÄŸladık” dedi. Dr. Fatih Birol’un önerisiyle böyle bir buluÅŸma düzenlendiÄŸini belirten Güler Sabancı, “Gelece Söz Ver, öÄŸrencilerimizle birlikteliÄŸimiz gibi uzun bir yolculuk. Burada bizimle birlikte olan sizlere ve burada bulunamayıp desteklerini paylaÅŸan dostlarımıza, bu dayanışma için, çıkılan bu uzun yolculukta yanımızda olduÄŸunuz için teÅŸekkür ediyoruz” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

“Katkıların sürdürülebilir olması için bu fonu oluÅŸturduk”
Sabancı Üniversitesi Kurumsal Ä°ÅŸbirlikleri ve Mezunlarla Ä°liÅŸkiler Direktörü Cenk Efe Bayırlı da, “Hem deprem felaketinden zarar gören Sabancı Üniversitesi öÄŸrencilerine hem de deprem bölgesinde ikamet eden ve 2023-2024 Akademik Yılında Sabancı Üniversitesi’nde eÄŸitim görmeye hak kazanacak olan gençlerimize toplanacak bağışlar ile burs imkanı saÄŸlayacağız. Bu amaçla depremzede öÄŸrencilerimize öÄŸrenim, barınma, yemek ve nakit ihtiyaç desteÄŸi sunmak üzere ‘Sabancı Üniversitesi Deprem Burs Fonu”nu hayata geçirdik’ dedi.

Böylesine bir felaket karşısında yurtdışında olunca insanın kendini biçare hissettiÄŸini vurgulayarak konuÅŸmasına baÅŸlayan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) BaÅŸkanı ve IICEC Onursal BaÅŸkanı Dr. Fatih Birol, “Ä°lk etapta enerji sektörüne çaÄŸrıda bulundum. ÇaÄŸrıma küresel petrol ÅŸirketlerinden, Lübnan’daki yerel bir ısıtıcı üreticisine kadar birçok yerden olumlu yanıt geldi. IICEC bünyesinde de katkılar yapıldı. Güler Hanım ile ‘daha baÅŸka ne yapabiliriz, nasıl yardımcı olabilirim?’ diye konuÅŸmamız neticesinde de bu anlamlı buluÅŸma organize edildi. Bu uÄŸurda gece gündüz çalışan arkadaÅŸlarıma ve destek saÄŸlayan herkese teÅŸekkür ediyorum” dedi.

Rusya’nın bütçe açığı 3 kat artmış durumda
Rusya – Ukrayna ile birlikte enerji konusu dünyada nasıl geliÅŸti? Nasıl reaksiyonlar verildi? baÅŸlıklarına, Türkiye ekonomisi için çok önemli olan Rusya ve Avrupa açısından deÄŸerlendiren Dr. Fatih Birol, konuÅŸmasına ÅŸöyle devam etti:“Rusya ekonomisi, bütçesi büyük bir oranda enerjiden, özellikle de petrol ve doÄŸalgaz satışından gelen gelirlere baÄŸlı. Rusya, 24 Åžubat’a kadar dünyanın bir numaralı enerji ihracatçısıydı. Petrolde, doÄŸalgazda bir numaralı ihracatçı, kömür piyasalarında çok büyük bir oyuncu. Bugün ise, Rusya’nın petrol ve doÄŸalgaz gelirlerinde yüzde 60’a varan bir düÅŸüÅŸ oldu. Uygulanan ambargoların olumsuz etkilerinin yanı sıra askeri harcamalarında ve sübvansiyonlar harcamalarında da artış oldu. Yani Rusya bütçesinde çok önemli üç farklı yük söz konusu. Dolayısıyla Rusya’nın bütçe açığı da ÅŸu anda üç misli artmış durumda.

Avrupa enerji krizini baÅŸarı ile yönetiyor
Avrupa ekonomisi, on yıllardır Rusya’dan gelen ucuz enerjiye bağımlı bir model. 24 Åžubat 2022 itibari ile Avrupa ülkeleri, Amerika, Avustralya ve baÅŸka ülkeler de, baÅŸta alınan enerjiyi minimuma indirmek olmak üzere Rusya’ya karşı çeÅŸitli tedbirler aldı, ambargolar uyguladı. Böyle olunca, ‘Avrupa’da bu kış evlerde ısınma olmayacak’, ‘Avrupa ekonomisi çökecek’ ve ‘Avrupa çok fazla fosil yakıt kullanıp emisyonlarını arttıracak’ gibi beklentiler konuÅŸuluyordu. Oysa bir yıllık karnelerine baktığımızda Avrupa’da durum hiç de öyle kötü deÄŸil. Enerjide kesinti yaÅŸanmadı. Ilıman geçen kışın etkisi ile evler ısındı. Avrupa büyük bir resesyona da girmedi.
Avrupa, lisans prosedürlerini hızlandırarak yenilenebilir enerjide sıçrama kaydetti. GüneÅŸ ve rüzgar enerjisi yüzde 41 arttı, ısı pompasında yüzde 40, elektrikli araçlarda da yüzde 15 artış kaydettiler. Emisyon ise, beklentilerin aksine artmak yerine yüzde 2,5 azaldı. Enerji gibi kolay olmayan, çok ağır yürüyen, zor geliÅŸen bir sektörde bunu baÅŸardılar.

Dünya sanayisi temiz enerji ile üretim dönemine giriyor
Dünya endüstrisi yeni bir döneme; temiz enerji ile üretim dönemine giriyor. Bataryalar, GES, RES, elektrikli arabalar konusunda ülkeler arası muazzam bir rekabet var. Petrol ve doÄŸalgazda birkaç ülkeye bağımlı olan dünya, ileride temiz enerji konusunda da belli baÅŸlı ülkelere mi bağımlı olacak? En önemli soru bu. Bu alarm zili, Avrupa’dan Amerika’ya kadar çaldı. Çünkü temiz enerjide, bataryalar, solar güneÅŸ panelleri, rüzgâr gülleri gibi kritik malzemelerin hangi ülkelerde üretildiÄŸine baktığınızda, Çin’in payının muazzam olduÄŸunu görüyoruz. Yüzde 50’nin üzerinde paya sahip ve adeta tek başına domine etmiÅŸ durumda. ÖrneÄŸin; dünyadaki bataryaların yüzde 75’i Çin’de üretiliyor. Çin yüzde 75, dünyadaki diÄŸer tüm üreticiler ise yüzde 25. Rüzgârda da öyle, güneÅŸte muazzam. Hidrojende kullanılan ekipman üretiminde de yine son derece büyükler. Çünkü, Çin herkesten önce baÅŸladı.

Amerika temiz enerji teknolojisi sanayisini yaratmak istiyor
Amerika'da geçtiÄŸimiz yaz çıkan son derece önemli bir kanun, temiz enerji teknolojilerine ÅŸimdiye kadar eÅŸi benzeri görülmemiÅŸ bir sübvansiyon veriyor. ÖrneÄŸin; Amerika'da bir batarya fabrikası açarsanız, hükümet size vergi indirimleri, muafiyetler vs. büyük bir sübvansiyon veriyor. Öte yandan temiz enerji kurulumunda ise, her teknoloji için yapacağınız üretimin belli bir yüzdesinin yerlilik payı taşıması gerekiyor. Özetle Amerika kendi temiz enerji teknolojisi sanayisini yaratmak istiyor. Bu konuda Çin ile yarışmak için çok önemli bir karar aldı. Bu, birçok sanayi denklemini ve ticaret akışını deÄŸiÅŸtirecek bir geliÅŸme olarak herkesi sarstı.

AB’nin temiz enerji sanayi hedefli kanunu Türkiye için de çok kritik
Bir diÄŸer önemli geliÅŸme de Avrupa’da yaÅŸandı. 16 Mart’ta Avrupa BirliÄŸi BaÅŸkanı bir kanun sundu; Sıfır Emisyon Sanayi Kanunu. Aynı Amerika'ya benzer bir kanun. Temiz enerji sanayisine inanılmaz teÅŸvikler verecek ve aynı Amerika gibi bu yerellik payı ÅŸartını koÅŸtu. Bu Türkiye sanayisi, ülke ekonomisi için son derece önemli ve kritik bir geliÅŸme. Bu yerlilik payının biraz esnetilerek AB ile serbest ticaret anlaÅŸması yapan ülkelere de geniÅŸletilebilmesi halinde ekonomide bir sıçrama, sanayide önemli bir geliÅŸim yaratabilir. Ülkemizin bu konuyu çok ciddi ele alması lazım.

Bizim enerjide kullandığımız sihirli bir kelime var; çeÅŸitlendirme. ÖrneÄŸin; Çin’de güneÅŸ enerjisi ekipmanları tek bir eyaletteki çok büyük iki fabrikada üretiliyor. Bu fabrikalardan biri dahi yaÅŸanacak bir yangın vs. gibi sorunla devre dışı kalsa, bu alanda tüm dünyadaki arz zinciri sarsıntıya uÄŸrayacak. ÇeÅŸitlendirme olması için de baÅŸka ülkelerin de bunu yapması lazım. O nedenle Amerika ve Avrupa harekete geçti, temiz enerjiye doÄŸru giden dünyada bu alanda pay sahibi olmaya çalışıyorlar. Ülkemiz açısından ‘Türkiye, acaba bu arz zinciri boyunca çeÅŸitli temiz enerji teknolojilerinin hangisinde, nasıl rol alabilir?’ diye düÅŸünmemiz ve ona uygun ekonomik politikalar geliÅŸtirmemiz, ‘kendimizi nasıl konuÅŸlandıracağımız’ çok önemli. Deprem, seçimler söz konusu ancak Avrupa'daki tartışmalara bir an önce müdahil olmamız, bu çok önemli treni kaçırmamamız gerekiyor”. BuluÅŸmada, ‘GeleceÄŸe Söz Ver’ burs programı adına Lara Mercan, Dr. Fatih Birol’a katkılarından dolayı plaket sunarak, teÅŸekkür etti.