EPDK tarafından alınan kurul kararına yönelik basın açıklamasında bulunan GÜNDER, kanunların geriye yürümezliÄŸi prensibine vurgu yaparak, alınan kararın hukuki açıdan tartışmalı olduÄŸunun altını çizdi.

GÜNDER tarafından yapılan açıklamada ÅŸu ifadelere yer verildi;

“Küresel Enerji Krizi özellikle son günlerde dünya ve Türkiye gündeminde yer alan çok önemli bir konudur. Ukrayna ve Rusya arasında 2022 yılı baÅŸlarında baÅŸlayan savaÅŸ ve bu sürece dair olarak Avrupa’nın ve Amerika BirleÅŸik Devletleri’nin tutumları, uygulanan ambargolar, Avrupa’da doÄŸalgaza eriÅŸimin limitlenmesi, artan doÄŸalgaz ve petrol fiyatları, ithal kömürdeki artan maliyetler ve yükselen navlunlar neticesinde, enerjide tüketimin karşılanmasında güçlükler çekildiÄŸi ve bununla birlikte arz/talep dengesinin bozulduÄŸu bir dönem içerisindeyiz.

Ülkemiz için bu durum deÄŸerlendirildiÄŸinde, PTF (Saatlik Enerji Fiyatları)’nın sürekli yukarı yönlü bir hareketi olduÄŸu net bir ÅŸekilde gözlemlenebilir haldedir. Ülkemiz enerji fiyatlarında yükselmenin ana sebebi; aynı Dünya’nın diÄŸer ülkelerinde olduÄŸu gibi kömür, doÄŸalgaz ve petrol gibi doÄŸrudan enerji fiyatına etki eden emtialardaki fiyat artışları, her türlü enerji verimliliÄŸi uygulamalarına raÄŸmen kiÅŸi başına düÅŸen enerji tüketiminin artması, teÅŸvikler ile yeni sanayi tesislerinin hayata geçirilmesi ve mevcutların kapasitelerini yükseltmeleri ve elektrifikasyonun hayatımıza entegre olması ile de enerji talebinin arzı geçmesi ya da ancak arz kadar olması denilebilir.

Dünya ve ülkemiz için böylesi zor bir dönemden geçilirken, yenilenebilir enerji ve son birkaç yıldır bu alanın en büyük aktörü güneÅŸ enerjisi açısından da bir deÄŸerlendirme yapıldığında ise, 12/05/2019 tarihinde deÄŸiÅŸtirilen Lisanssız Elektrik Üretim YönetmeliÄŸi kapsamında kurulan çok sayıda çatı GES projelerinin hayata geçirildiÄŸini, toplam gücü 1300 MW’ı bulan lisanslı projeleri dahil etmediÄŸimizde lisanssız projelerin toplam kurulu gücünün 7000 MW üzerinde olduÄŸunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu tesislerin artması baÅŸta belirtmiÅŸ olduÄŸumuz Enerji Krizi sürecinde ülkemizin kriz sürecinden daha az etkilenmesini saÄŸlayacak, her geçen gün kurulacak yeni yenilenebilir enerji tesisleri sayesinde fiyat artışlarına etkileyen emtia artışlarından da daha az etkileneceÄŸimiz açıktır.

Tabii ki, tüm bu projelerin hayata geçmesindeki en büyük etken 12/05/2019 tarihli yönetmelik ve yönetmeliÄŸin ana dayanağı olan 1044 sayılı 9/06/2019 tarihli olan CumhurbaÅŸkanlığı Kararıdır. Kararda ne denildiÄŸini birlikte hatırlayalım; “GüneÅŸ Enerjisinde üretilen üretim fazlası elektriÄŸe EPDK tarafından yayınlanan abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli uygulanır ve YEKDEM kapsamında deÄŸerlendirilmek üzere 10 yıl süreyle satın alınır”.

BilindiÄŸi üzere; bu karar ve buna baÄŸlı yönetmelik sonrasında 3000’in üzerinde farklı lisanssız tesis baÅŸvurusu yapılmış ve bu tesislerin büyük bir bölümü de hayata geçirilmiÅŸ, iÅŸletmeye alınmışlardır.
GeçtiÄŸimiz birkaç haftadır sürekli duyumlarını aldığımız, doÄŸruluÄŸunu ise teyit etmek için birçok farklı giriÅŸimlerde bulunduÄŸumuz ve yayınlandığında ancak öÄŸrenebildiÄŸimiz yeni yönetmelik deÄŸiÅŸikliÄŸi ise bahse konu CumhurbaÅŸkanlığı Kararının içeriÄŸi ile uyumlu bir hal göstermemektedir.

Yapılan yönetmelik deÄŸiÅŸikliÄŸi ile daha önce CumhurbaÅŸkanlığı Kararı ile 10 yıl süre ile satın alınacağı belirtilen elektriÄŸin satışına EPDK Kurul Kararı ile limit getirilmiÅŸ, satışa esas fazla elektriÄŸin bir önceki yıl tüketiminden fazla olması durumunda, bu elektriÄŸin YEKDEM kapsamında bedelsiz alınacağı kararlaÅŸtırıldığı görülmektedir.

Bu noktada yapılan deÄŸiÅŸikliÄŸe iliÅŸkin Yönetim Kurulumuzca yapılan deÄŸerlendirmeler, uzman görüÅŸlerinin alınması ve yapılan hukuki araÅŸtırmalar sonrasında bir deÄŸerlendirme yapılması gereÄŸi hasıl olmuÅŸtur.

Öncelikle kanun koyucunun 2013 yılında ilk gündeme aldığı lisanssız elektrik üretim yönetmeliÄŸinin amacının, öz tüketim olduÄŸu, yani yatırımcıların Lisanssız Elektrik Üretimi ile ülkemizdeki kendi tükettiÄŸi elektriÄŸi karşılayan enerji santralleri kurabilmesine imkân saÄŸlaması olduÄŸu bilinmelidir. Bu anlamda yeni yapılan düzenlemenin de kanun koyucunun amacı ile örtüÅŸmekte olduÄŸu görülmektedir. Yapılan yeni yönetmelik deÄŸiÅŸikliÄŸi ile ayrıca farklı dağıtım bölgelerinde lisanssız santral kurabilmek hakkı, farklı mahsuplaÅŸma alternatifleri getirilmesi gibi sektörce çok olumlu görülen deÄŸiÅŸiklikler de mevcuttur.

Bununla birlikte deÄŸiÅŸiklikte yer alan “12/05/2019 tarihinden itibaren çaÄŸrı mektubu alanlar” diye baÅŸlayan madde ile yönetmeliÄŸin geriye doÄŸru iÅŸletildiÄŸi anlaşılmaktadır.

Hukuk güvenliÄŸi ilkesi yönünden “Kanunların Geriye YürümezliÄŸi Prensibi” ele alındığında, yapılan düzenleme ile getirilen mevzuattaki bu uygulamanın 2019 yılından itibaren baÅŸlatılmış olması, yönetmeliÄŸin kanunlara ve anayasaya uygunluÄŸu yönünden hukuken oldukça tartışılır bir ortam yaratmıştır.

Önceki mevzuata güvenerek yatırım yapmış bulunan kiÅŸiler açısından deÄŸerlendirildiÄŸinde, finans borçlarına karşılık bir güvence teÅŸkil eden kamunun üretilen fazla elektriÄŸi alımından vazgeçmiÅŸ olması, borçlanma karşılığı elde edilecek gelir dengesini bozarak geriye dönülemez sorunlar teÅŸkil edebilecek ve yatırımcıyı zarara uÄŸratma ihtimali oldukça yüksek olacaktır.

CumhurbaÅŸkanlığı Kararında öngörülen güvence koÅŸullarının hukuka uygun bir ÅŸekilde ve geriye dönük olmadan devamlılığının saÄŸlanmasının; muhtemel tartışmaların, finansör kuruluÅŸlardan oluÅŸabilecek sektörel güvensizliklerin ve potansiyel hukuki problemlerin önüne geçerek sonlandıracağı yorumlanmaktadır.

GÜNDER olarak ilk önceliÄŸimiz ülkemizde yapılacak olan GüneÅŸ Enerjisi Santrali yatırımlarının artması, sonsuz bir kaynak olan güneÅŸin ülkemiz elektrik ağına olabildiÄŸince hızlı ve kesintisiz bir ÅŸekilde kazandırılmasının saÄŸlanmasıdır. Bugün ülkemiz bir güneÅŸ paneli ve hücresi üretim üssü olma noktasında oldukça güçlü adımlarla ilerlemektedir. Önce panel fabrikaları, sonrasında hücre fabrikaları ve güneÅŸ enerjisi yan sanayi fabrikaları gibi birçok alanda yapılan yatırımlar mevzuata duyulan güven ve doÄŸru yatırım ortamının saÄŸlanması sayesinde bu noktaya gelmiÅŸtir. Bu durumun devamı için yatırımcılar ve finansörler tarafından mevzuata güvenin en üst seviyelerde olması büyük önem arz etmektedir.

Yapılan yönetmelik deÄŸiÅŸikliÄŸinin bundan sonra yapılacak tesisler için öz tüketim amacına uygun olduÄŸunu, yeni maddeler ile alternatif birçok farklı alanda yatırımın önünün açıldığını deÄŸerlendiriyoruz. Bununla birlikte sunmuÅŸ olduÄŸumuz gerekçeler de dikkate alınarak ve bahsettiÄŸimiz gibi kanunun geriye doÄŸru çalıştırılmasının yeniden deÄŸerlendirilmesi gerektiÄŸine de inanıyoruz. Uygulamaya iliÅŸkin usul ve esaslar yayınlandığında DerneÄŸimiz tarafından yeniden deÄŸerlendirme yapılacaktır.”