Rüzgar enerjisi alanında birçok geliÅŸmenin yaÅŸandığı ve bu alandaki yatırımların hızla hayata geçtiÄŸini gözlemlediÄŸimiz 2014 yılında, rüzgar enerjisi sektörünün en güçlü sivil toplum kuruluÅŸu olan TÜREB’e gündemi soralım istedik. Türkiye Rüzgar Enerjisi BirliÄŸi (TÜREB) Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Mustafa Serdar Ataseven’den 2014 yılını deÄŸerlendirmesini istedik.

TÜREB olarak rüzgar enerjisi sektörü açısından 2014 yılını nasıl deÄŸerlendiriyorsunuz?

Biliyorsunuz son yıllarda her yıl ortalama 500 MW santral iÅŸletmeye alınıyordu. 2014 yılına ilk altı ayda 466 MW rüzgar santralini iÅŸletmeye alarak giriÅŸ yaptık. Daha ilk yarı yılda bu rakama ulaşınca sektörün hızlı gidiÅŸi için sevindik. Fakat sonrasındaki çözümlenemeyen izin süreçleri ve arttırılan harç bedelleri ile lisans iptalleri sektörü yavaÅŸlattı.

Buna raÄŸmen 2014 yılını 3.800-4.000 MW civarında bir kurulu güçle kapatacağız. Aslında daha fazla kurulu güce ulaÅŸabilirdik. Yıl içinde karşılaşılan sorunlar sektör oyuncularını bir parça yavaÅŸ hareket etmeye zorladı.

Bununla birlikte yıl sonuna doÄŸru 10. Kalkınma planı içeriÄŸi açıklandı ve rüzgar sektörü için umut verici oldu. Kalkınma Bakanlığı’nın açıkladığı planda, özellikle rüzgara vurgu yapılarak enerji kaleminden gelen dış borcun azaltılması için, yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi ve hızla kullanımının yaygınlaÅŸtırılması gerektiÄŸi belirtildi. Tabi bu durum Orman ve Su Ä°ÅŸleri Bakanlığı ile Çevre ve Åžehircilik Bakanlığının aldıkları kararlarla çeliÅŸiyor. Bir taraftan enerji dış borcunun azaltılması için yenilenebilir kaynaklara önem verilmeli deniliyor, diÄŸer taraftan da harçlar 12 kat arttırılıp, bazı bölgeler rüzgara kapatılıyor.

Rüzgar sektörünü takip eden yerli ve yabancı yatırımcılar ÅŸu an izlemede. Bu çeliÅŸen kararlarla, rüzgar sektöründe mevzuatların oturmadığı, stabil bir piyasanın oluÅŸmadığı izlenimi yaratılıyor. Bu da önümüzdeki yıllarda yabancı yatırımcının Türkiye’de yapmayı planladığı yatırımı baÅŸka ülkelere kaydırmasına neden olabilir. Umarız bunlar bir an önce çözüme kavuÅŸturulur ve hızla yolumuza devam ederiz.

TÜREB olarak her fırsatta rüzgarın hız kesmemesi için kamu ile özel sektör arasında koordinasyonu saÄŸlamaya ve çözümcül öneriler sunmaya devam ediyoruz. Zaman zaman karşılaşılan sorunlar sektörde huzursuzluk yaratsa da bunları aÅŸmaya ve hedefe doÄŸru ilerlemeye gayret ediyoruz.

Türkiye’de tüm enerji kaynaklarını düÅŸündüÄŸünüzde, yenilenebilir enerjinin orta ve uzun vadede alabileceÄŸi minimum ve maksimum paylar sizce ne oranda olacak?

Yenilenebilir enerji tüm dünyada yaygınlaÅŸmaya devam ediyor. Bir süre sonra yenilenebilir enerjinin ilk sırada olacağı bir dönem yaÅŸayacağız. Ülkemizde de sürekli artan bir ivme ile yenilenebilir enerji yoluna devam ediyor. Rüzgarda 1 kasım 2007 tarihinden bu yana baÅŸvuru alınmamış oluÅŸu, sektörün önümüzdeki bir iki yıl içinde iÅŸletmeye alınan santral sayısını etkileyebilir. Umarız önümüzdeki yıl alınacak yeni müracaatlar hızla sonuçlandırılıp hayata geçirilir ve rüzgarda sürdürülebilir bir ilerleme saÄŸlanmış olur. 2015 yılında rüzgarda en az 1000 MW’lık santralin hayata geçeceÄŸini düÅŸünüyoruz. Orta vadede ise, mevcut düzenlemelerle devam edildiÄŸinde 2023 yılında 10.000-10.600 MW civarında bir kapasiteye ulaÅŸacağımızı öngörüyoruz. Uzun vadedeki eÄŸilimler rüzgarın getirisinin yüksek olacağını ve dışa bağımlılığımızı azaltmada büyük rol oynayacağını gösteriyor.

Rüzgar enerjisinin genel sorunları ve dernek olarak sunduÄŸunuz çözüm önerileri hakkında bilgi verebilir misiniz?

2005 yılından bu yana rüzgar enerjisinde çok yol kat edildiÄŸi bir gerçek. Bununla birlikte koyduÄŸumuz hedeflere baktığımızda yapacak çok iÅŸimizin olduÄŸu ve hızla yol almamız gerektiÄŸi görülüyor.

Fakat sektör hızla giderken ansızın önüne çıkan engeller sektörün geliÅŸimini yavaÅŸlatıyor. Son iki yıldır izin süreçleri nedeniyle birçok proje durma noktasına geldi. Orman ve Su Ä°ÅŸleri Genel MüdürlüÄŸü tarafından çıkarılan 2014/1 sayılı orman genelgesi ile bazı bölgeler rüzgara kapatıldı. Daha önce lisans almış,  ÅŸu an izin sürecinde olan projeler sıkıntıya girdi. DiÄŸer taraftan 2 mayıs sendromu olarak adlandırılan ve 2013 ÅŸubat ayından beri üzerinde durulan lisans iptalleri konusu gündeme geldi. Hem yatırımcı, hem finans kuruluÅŸları, hem de üreticiler yaÅŸanan lisans iptalleri ile sert bir fren yaptılar.

Ayrıca süreç içinde Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı tarafından alınan harçlar 10-12 kata varan miktarlarda arttırıldı. Bu da proje fizibilite çalışmalarını bozdu. Sektör adına olumsuzluk yaratan bu deÄŸiÅŸiklikler hem yerli hem de yabancı yatırımcıları huzursuz etti.

Bizim rüzgar sektörünün önünü açmamız lazım. Hızla ilerlemesini saÄŸlayacak düzenlemeleri bir an önce yapmamız gerekiyor. Yerli ve hiç tükenmeyecek olan rüzgar kaynağını, enerji dış borcumuzun azaltılması için süratle kullanmalıyız. Karbon salınımı olmayan, küresel ısınma ile mücadelede önemli bir kaynak olan rüzgar geleceÄŸimizin teminatı aslında. TÜREB olarak yurt dışındaki örnekleri inceliyor, sektör toplantılarında çözüm yollarını kamu ile paylaşıyoruz. Umarız kısa zamanda rüzgardaki ilerleyiÅŸimizi yavaÅŸlatan bu sorunlarımız çözüme kavuÅŸur.

Ulusal ve uluslararası geliÅŸmeler dikkate alındığında, 2015 yılı için Türkiye enerji piyasasında ne gibi geliÅŸmelerin olacağını öngörüyorsunuz?

Dünyada tüm yatırımlar yenilenebilir enerjiye doÄŸru kayıyor. Petrolcü Rockefeller ailesi bile 50 milyar Dolarlık bir yatırımı fosil yakıtlardan alıp yeÅŸil enerjiye yatıracaklarını açıkladı. GeçtiÄŸimiz ay açıklanan 10 yıllık kalkınma planında Türkiye’nin de yenilenebilir kaynaklara daha fazla önem vermesi gerektiÄŸi belirtiliyor. Rüzgarı ve güneÅŸi bol bir tarım ülkesi olarak, bu kaynakları deÄŸerlendirip yatırıma dönüÅŸtürecek birçok yatırımcının olacağına inanıyoruz. 2015 yılındaki baÅŸvuruda bunu hep birlikte göreceÄŸiz.

Temsilcisi olduÄŸunuz sektör için 2015 yılından beklentileriniz nelerdir?

Dünya Enerji Konseyi (GWEC) baÅŸkanı kömürün yerini yenilenebilir enerji, özellikle de rüzgar alacak dedi. Konvensiyonel kaynaklar terk ediliyor. Dünya genelinde yenilenebilir enerji yükselme trendi içinde. 2015 yılında rüzgardaki sıkıntılar aşılırsa yıl sonunda 1000-1200 MW’lık bir gücü daha ülkemize kazandırmış olabiliriz. Yeni baÅŸvuruların yoÄŸun olacağını tahmin ediyoruz. Kısa sürede bu baÅŸvuruları deÄŸerlendirip sonuçlandırabilirsek rüzgardaki ilerleyiÅŸ hız kazanır. Sonrasında ise her yıl 1500-2000 MW’lık projelerin hayata geçmesi mümkün.

Son olarak eklemek istediklerinizi aktarabilir misiniz?

Kasım ayının başında gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz TÜREK 2014 kongremize bu yıl yurtdışından katılım yüksek oldu. EWEA CEO’su, GWEC baÅŸkanı, Danimarka Enerji Bakanı ve 12 ülkenin Rüzgar enerjisi birliÄŸi baÅŸkanları katıldı.  31 Mart-2 Nisan 2015  tarihleri arasında Kıtalararası Rüzgar Enerjisi kongremiz yapılacak. Dünya Enerji Konseyi, Avrupa Rüzgar Enerjisi BirliÄŸi ve TÜREB’in ortaklaÅŸa düzenledikleri dünyadaki ilk etkinlik olacak. Avrupa ve Asya’yı birleÅŸtiren Ä°stanbul, bu kongre ile bütün kıtaları birleÅŸtirmeye hazırlanıyor. Avrupadaki sanayicileri, yatırımcıları bir araya getirmeyi hedefliyoruz. Orta doÄŸu, Türki Cumhuriyetler, Afrika pazarı, Avrupa, Amerika’daki sanayicileri, rüzgar oyuncularını bir araya getireceÄŸiz.

Bu kongre ile rüzgarda çıtamızı yükseltiyoruz. GeliÅŸmeleri TÜREB web sayfasından takip edebilirsiniz.