Dünyada verimlilik merkezli çalışmalar yaygınlaÅŸmakta, tüm ülkeler ve büyük kuruluÅŸlar yüksek bütçeler kullanarak bu alanda araÅŸtırma ve geliÅŸtirme faaliyetleri yürütmektedir. Ülkemizde ise, bu yönde çalışmalar yapan en önemli kurumlardan biri Enerji VerimliliÄŸi DerneÄŸi'dir. DerneÄŸi daha yakından tanıyabilmek adına, Enerji VerimliliÄŸi DerneÄŸi Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Ä°brahim ÇaÄŸlar'a sorularımızı yönelttik.

Enerji VerimliliÄŸi DerneÄŸi’nin kuruluÅŸ amacından bahsederek, faaliyetleri hakkında bilgi verebilir misiniz?

Enerji VerimliliÄŸi DerneÄŸi bir sivil toplum örgütü olarak kurulmuÅŸtur. Öncelikli amacı enerjinin etkin ve verimli kullanılabilmesi için farkındalık oluÅŸturmak, ayrıca bilimsel ve teknik araÅŸtırmalar yaptırmak ve sonuçlarını kamu kuruluÅŸları ve vatandaÅŸlar ile paylaÅŸarak verimliliÄŸi arttırmaktır.

Dernek 2013 yılında yaptığı genel kurulun ardından oluÅŸturulan güçlü yönetimiyle, nitelikli teknik altyapısı ile baÅŸarılı kampanyalar ve etkinlikler düzenleyerek toplum üzerinde enerji verimliliÄŸi konusunda kısa zamanda farkındalık oluÅŸturmayı baÅŸarabilmiÅŸtir.

Enerji verimliliÄŸinde baÅŸarı, kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluÅŸlarının katılımcı bir yaklaşımla, ortak hareket etmelerine baÄŸlıdır. Biz buna inanıyoruz. Bunların hedefe doÄŸru atacakları her ortak adım, toplum kesimlerinin tasarruf ve verimlilik konularına yaklaÅŸmasına ve bunu bir yaÅŸam biçimi haline dönüÅŸtürmelerine katkı saÄŸlayacaktır. Bu nedenle de bizler dernek olarak enerji verimliliÄŸi alanında yapılan tüm etkinliklere, yarışmalara, projelere destek vermek istiyoruz.

Dernek olarak yürüttüÄŸünüz ve çok önemli bir proje olan “Enerji Takımı” projesi hakkında bilgi verebilir misiniz?

Enerji VerimliliÄŸi DerneÄŸi olarak, Türkiye’nin en önemli enerji kaynağının enerji verimliliÄŸi olduÄŸuna inanıyoruz. Bu nedenle, tasarruf için Enerji Takımı kurduk ve Sayın Bakan’ın katılımıyla da Enerji Takımı’nı kamuoyuyla tanıştırdık. Takımımızda evlerde tasarrufu saÄŸlayacak Enerji Hanım, okullarda bu alışkanlığı gelecek kuÅŸaklara taşıyacak Enerji Çocuk, sanayi de tasarruf saÄŸlayacak olan Enerji Verimli Sanayi ve ulaşımda enerji verimliliÄŸine yönelik Enerji Verimli Ulaşım yer alıyor.

Enerji Takımı’nın ilk halkası olan ‘Enerji Hanım’la konutlardaki enerji tüketimine yönelik bir bilinç oluÅŸturulmasını amaçladık. Ev içi tüketim Türkiye’deki enerji tüketiminin %26’sını oluÅŸturuyor. Ev kadınlarının ise sadece elektrik tasarrufu yaparak faturalarını ortalama %25 oranında düÅŸürebilmeleri mümkün. Bugüne kadar, Enerji Hanım projesi bize yalnızca küçük ev aletlerinden yapılan tasarrufla bile elektrikten 4 milyar TL kazanç saÄŸlandığını gösterdi. Kısaca bir ev kadını tasarruf ettiÄŸi enerji ile her yıl bir çeyrek altın alabilir. Sadece ev kadınlarımızın tasarrufu ile enerjiye ödediÄŸimiz 4 milyar TL Türkiye'de kalabilir.

Bu önlemlerden bazıları zaten hanımlarımızın hassasiyet gösterdiÄŸi hususlar. ÖrneÄŸin, çamaşır makinesini tam doldurmak, bulaşığı elde yıkamak yerine makine ile yıkamak gibi çok kolay önlemler var. Tüm kadınlarımızı bu önlemleri uygulayarak hem kendilerinin hem ülkelerinin kazanacağını bilmelerini ve paylaÅŸmalarını bekliyoruz.

Daha sonra bu projeyi alıp, NAZ adlı Enerji Çocuk ile yeni nesillere taşıdık. Genç nesillerin enerjinin verimli kullanılması konusunda bilinçlenmesi de çok büyük önem taşıyor. “Enerji Çocuk projesi kapsamında, baÅŸta evlerde ve okullarda olmak üzere çocukların bulunduÄŸu her ortamda enerjiyi verimli kullanmalarını saÄŸlamak istiyoruz. Çocuklara ulaÅŸmak için, onların sevecekleri çizgi film karakteri Naz, çok yakında arkadaşı Can ve köpekleri Nano’ da bizlerle birlikte olacak. Bu müjdeyi de vermiÅŸ olayım.

Enerji Verimli Sanayi projesiyle de sanayi tesislerinde enerjinin en verimli ÅŸekilde tüketilmesini hedefledik. Enerji Verimli Sanayi Projesini yaygınlaÅŸtırarak sanayicilerimizin enerji faturasını en az %25 azaltmayı ve 2023 yılına kadar 65 milyar TL tasarruf etmeyi hedefliyoruz. Sanayide uygulanacak enerji verimliliÄŸi sayesinde de iÅŸadamlarının cebinde kalacak para 6,5 milyar TL.

Organize Sanayi Bölgeleri Üst KuruluÅŸu OSBÜK’le yaptığımız iÅŸbirliÄŸi çerçevesinde proje ile ülke genelindeki tüm Organize Sanayi Bölgeleri’nde uygulamaya konulan, Enerji Yönetim Merkezleri kurulacak ve bu merkezlerle ortaklaÅŸa çalışılarak OSB’deki enerji tüketimiyle ilgili ön raporlar hazırlanacak.

Yapılan araÅŸtırmalar sonucu, sanayi kuruluÅŸlarında 13 verimlilik artırıcı proje uygulama alanı belirledik. Bu noktada devletimizin de verdiÄŸi çok önemli bir destek oldu.

Sizlerle Konya’da yaptığımız enerji verimliliÄŸiyle ilgili araÅŸtırma sonuçlarını paylaÅŸmak isterim. Verimlilik artırıcı projelerin uygulama oranları incelendiÄŸinde bazı projelerin önemli oranda uygulandığını ve bunun sonucunda iÅŸletmelerin;

- % 55’i enerji faturalarını % 10,

- % 11’i enerji faturalarını % 20,

- % 8’i enerji faturalarını % 30,

- % 3’ü enerji faturalarını % 40 ve

- % 1’i enerji faturalarını % 50 oranında azalttığını gördük.

Bu %10 tasarrufu tüm Türkiye’de düÅŸündüÄŸünüzde, hem ülkenin cari açığının hissedilir derecede düÅŸeceÄŸine, hem de yatırım için gerekli finansmanın saÄŸlanabileceÄŸine inanıyorum.

Takımın en yeni oyuncusu ise ‘Enerji Verimli Ulaşım’. Türkiye’de son 25 yıldaki büyüme eÄŸilimlerinin sürmesi durumunda 2020 yılında, yolcu trafiÄŸinin bugünkü düzeyinin yaklaşık 3,3 katına (540 milyar yolcu/km), yük trafiÄŸinin ise 2,5 katına (300 milyar ton/km) çıkacağı tahmin ediliyor. Bu tahmin edilen artış göz önüne alındığında ulaÅŸtırma sektöründe enerji verimliliÄŸini arttırıcı çalışmaların bir an önce hayata geçirilmesi için yapılacak çalışmalar proje konusunu oluÅŸturuyor.

Enerji Verimli Ulaşım ile ülkemizde toplam enerji tüketimi içerisinde %14’lük paya sahip olan ulaÅŸtırma sektöründe, verimlilik saÄŸlayıcı çalışmaların ortaya koyulması ile bu alanda tüketilen enerji miktarının düÅŸürülmesi hedefleniyor.

Ayrıca, proje kapsamında, motorlu taşıtların yenilenemez enerji kaynaklı yakıt tüketimini azaltmak, toplu taşımada ve yük taşımacılığında demiryollarının payını artırmak, ÅŸehir içi ulaşımda gereksiz yakıt israfını önlemek, doÄŸaya salınan zararlı gaz emisyonu seviyesini düÅŸürmek de önemli bir hedef.

Özellikle ÅŸehir içinde özel araç kullanımının minimuma indirilmesi ve toplu taşımanın teÅŸvik edici hale getirilmesi büyük önem taşıyor. Toplu taşıma etkin bir ÅŸekilde kullanıldığı zaman hem enerji tasarrufu saÄŸlanmış, hem de daha az egzoz gazı salınımıyla çevre korunmuÅŸ ve trafik kalabalığı azaltılmış oluyor.

Özel araç sürücülerinin de araçlarını kullanırken dikkat edeceÄŸi, ÅŸehir içi 35-95 km hız limitleri arasında gitmek, benzinli araçlarda 2500, dizel araçlarda ise 2.000 devrini geçmeyerek vites deÄŸiÅŸimini yapmak gibi ayrıntılar büyük bir tasarruf miktarına ulaşılması için yeterli olacaktır. Bunların dışında araçların bakımının, egzoz ve yaÄŸ ölçümlerinin düzenli yapılması, klima kullanımının minimumda olması, doÄŸru lastik basıncının tercih edilmesi, sabit hızda gidilmesi, aşırı yükleme yapılmaması gibi her sürücünün kolaylıkla uygulayabileceÄŸi yöntemlerle ulaşımda enerji verimliliÄŸini saÄŸlanabilmektedir.

Türkiye için enerji verimliliÄŸi kavramının anlamı sizce nedir? Ülkemizde bu alanda yapılan uygulamaları yeterli buluyor musunuz? Önerileriniz var mıdır?

Ülkemizde son yıllarda ivme kazandırılan enerji verimliliÄŸi çalışmaları yıllardır sürdürülüyor. Bu çalışmaların da sonuçlarını aslında alıyoruz. 2020’de dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmaya hazırlanan ülkemizin, daha az enerji ile daha çok ekonomik yarar elde etmesi gerekiyor.  Biz projelerimizle konutlarda, sanayide, ulaÅŸtırmada, tarımda ve daha birçok alanda kaliteyi düÅŸürmeden enerjiyi en etkin ÅŸekilde kullanmayı ve Türkiye için önemli kazanımlar saÄŸlamayı hedefliyoruz. Türkiye’ye yılda 15, 2023 yılına kadar ise 150 milyar TL kazandıracak “Enerji Takımı” projesi ile 77 milyon el ele vererek ülkemizi enerji dolu yarınlara taşıyacağız. Türkiye'nin bu seferberliÄŸe ihtiyacı var. Türkiye enerji faturasını %25 indirmeyi hedefleyen “Enerji Takımı”nın saÄŸlayacağı tasarrufu daha günlük bir ifadeyle söylemek gerekirse, bir yıllık tasarrufun parasal karşılığını hesapladığımızda, karşımıza 107 milyon çeyrek altın çıkıyor. %71’i yurt dışından gelen enerjinin %27'si sanayide, %26'sı konutlarda ve %14'ü ulaşımda harcanıyor. Enerji verimliliÄŸinin saÄŸlanmasıyla elde edilecek tasarrufun deÄŸeri yenilenebilir enerji kaynaklarımızdan elde edebileceÄŸimiz enerjiden fazla ve bu durum tasarruf yoluyla elde edilebilecek olan rakamın deÄŸerini ve büyüklüÄŸünü açıkça ortaya koyuyor.

Enerji verimliliÄŸi alanında, Türkiye’de 2023 yılında %20 oranında bir iyileÅŸme hedefleniyor. Bu hedef hakkında neler söylemek istersiniz?

2020’de dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmaya hazırlanan ülkemizin, daha az enerji ile daha çok ekonomik yarar elde etmesi gerekiyor. KiÅŸi başına daha az enerji tükettiÄŸimiz halde, 1.000 dolarlık milli hasılayı üretebilmek için geliÅŸmiÅŸ ülkelere göre daha fazla enerji harcıyoruz. Japonya’da bir birim mal üretmek için bir birim enerji kullanılırken, ülkemizde bir birim mal üretmek için üç birim enerji kullanılıyor.

Derneğin gelecek 5 yıllık bir periyodda planladığı hedef ve projeleri arasında neler yer alıyor?

Enerji Takımının parçalarını oluÅŸturan Enerji Hanım, Enerji Çocuk, Enerji Verimli Sanayi ve Enerji Verimli Ulaşım çalışmaları ile vatandaşımızda enerji verimliliÄŸi bilincini oluÅŸturmak en önemli gündem maddemizdir. BaÅŸlattığımız bu seferberlik ile Türkiye’nin enerji faturasını %25 indirmek ise, ÅŸu aÅŸamada en önemli hedefimizi oluÅŸturuyor.