SHURA ENERJÄ° DÖNÜÅžÜM MERKEZÄ° 

Dünya genelinde enerji piyasaları belirsizliklerin yüksek olduÄŸu çalkantılı bir dönemden geçmektedir. 2020 yılında COVID-19 salgını ve salgınla mücadele kapsamında alınan önlemlerle birlikte küresel olarak elektrik talebinde kayda deÄŸer bir düÅŸüÅŸ gözlemlenmiÅŸtir. 2021 yılı itibarıyla baÅŸlayan normalleÅŸme süreciyle birlikte tüm dünyada olduÄŸu gibi Türkiye’de de elektrik talebinde hızlı bir artış yaÅŸanmıştır. 2021 yılı ikinci yarısında artış göstermeye baÅŸlayan enerji talebiyle birlikte doÄŸal gaz, kömür ve petrol gibi birincil enerji emtia fiyatlarında hızlı bir artış gerçekleÅŸmiÅŸtir. 2022 yılının Åžubat ayına gelindiÄŸinde ise Rusya Ukrayna savaşı ve Rusya’ya yönelik uygulanmaya baÅŸlanan yaptırımlar, enerji piyasalarında benzeri görülmemiÅŸ fiyat oluÅŸumlarına neden olmuÅŸtur. Son dönemde doÄŸal gaz, kömür ve petrol fiyatlarında görülen düÅŸüÅŸlerle birlikte bir miktar rahatlama saÄŸlansa da, olası jeopolitik risklerle birlikte emtia fiyatlarının yakın gelecekte nasıl bir seyir izleyeceÄŸi belirsizliÄŸini korumaktadır.

Küresel ölçekte yaÅŸanan enerji krizi ve arz güvenliÄŸi sorununun etkileri enerjide dışa bağımlılığı yüksek olan Türkiye’de de önemli ölçüde hissedilmektedir. Türkiye elektrik piyasalarında oluÅŸan piyasa takas fiyatları (PTF), 2021 yılının ortasından itibaren enerji talebindeki artış, kuraklığa baÄŸlı olarak hidroelektrik santrallerin düÅŸen üretimi ve yükselen enerji emtia maliyetleri nedeniyle hızla artmıştır. Özellikle doÄŸal gaz ve ithal kömür santrallerinin maliyetlerindeki artışlarla birlikte, Türkiye elektrik üretimi ortalama maliyetleri de çok yüksek seviyelerde gerçekleÅŸmektedir. 2021 yılı ikinci yarısından bu yana artış eÄŸiliminde olan küresel emtia ve elektrik fiyatları, 2022 yılı Eylül ayından itibaren yavaÅŸlama eÄŸilimine girmiÅŸtir. Fakat önümüzdeki dönem için riskler devam etmektedir. Maliyetlerde yaÅŸanan artışın son kullanıcılara daha az yansıtılabilmesi için ‘Azami UzlaÅŸtırma Fiyatı’ gibi uygulamalar geliÅŸtirilmiÅŸ olsa da, 2022 yılı içerisinde kaçınılmaz olarak son kullanıcı elektrik tarifelerinde önemli oranda artışlar yaÅŸanmıştır. Elektrik tarifelerindeki bu artışlar enflasyonu ve ekonomiyi doÄŸrudan etkilediÄŸi için enerjide ithal yakıt bağımlılığı ve yenilenebilir enerjiden azami faydalanma gerekliliÄŸi gibi konular tartışmaların odak noktası haline gelmiÅŸtir.

Enerji krizinin Türkiye’deki yansıması küresel geliÅŸmelerle paralellik göstermekle birlikte, enerji fiyatlarındaki artış uygulanmakta olan mevcut enerji politikalarından da etkilenmektedir. Bu çalışmanın amacı; günümüzde yatırım maliyetleri oldukça düÅŸmüÅŸ rüzgâr ve güneÅŸ enerjisi teknolojilerinin Türkiye elektrik sisteminde daha fazla olması ya da hiç olmaması durumlarında oluÅŸan piyasa maliyetini, karbon emisyonu ve ithal yakıt maliyeti deÄŸiÅŸimlerini analiz etmektir. Bu kapsamda, iki temel senaryo oluÅŸturulmuÅŸ ve projeksiyon dönemi boyunca gerçekleÅŸmiÅŸ deÄŸerlerle karşılaÅŸtırmalar yapılmıştır. Bu senaryolardan ilki yenilenebilir enerji kapasitesinin günümüzdeki seviyelerinden daha yüksek olduÄŸu bir vaka analizi iken; ikinci senaryo mevcut güneÅŸ ve rüzgâr kapasitesi yerine doÄŸal gaz, ithal kömür ve yerli kömür gibi termik santrallerin kapasitesinin daha yüksek olduÄŸu bir vaka analizidir.

Yazının devamı için tıklayın