İBRAHİM HALİL KILIÇ,

A. BERİL TUĞRUL

İ.T.Ü. Enerji Enstitüsü, Ayazağa Kampüsü

ÖZET

Dünyada yenilenebilir enerji yatırımlarını teşvik etmek için yapılan uygulamalara baktığımızda özellikle elektrik üretimini destekleyen tarifeler yoluyla mali teşviklerin (feedin-tariff) ve şirketlerin elektrik üretim portföyünde yenilenebilir enerji kaynaklarına zorunlu pay vermesini sağlayan düzenlemelerin (renewable-portfolio-standarts) ön plana çıktığı görülmektedir. Bu çalışmada, rüzgar enerjisi santrallerinin dört farklı finansman senaryosuyla analizi yapılarak geri ödeme süresi değerlendirmesi yapılmıştır.

1. GİRİŞ

Bilinen en eski çağlardan itibaren sürekli artış gösteren dünya nüfusu, sanayileşme oranları, gelişen teknoloji ve modern toplumların enerji yoğun bir hayat tarzını benimsemeleri global enerji tüketiminde sürekli bir artış trendi oluşmasına neden olmuştur. Çeşitli kurumlarca bu trendin devam edeceği öngörülmektedir. Bu öngörülere göre 2008-2035 aralığında yıllık enerji talep artış oranı OECD ülkeleri için % 0,6, OECD'ye üye olmayan ülkeler için % 2,3, dünya genelinde ise %1,6 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir [1-2].

Dünyada çevresel etkiler ve sürdürülebilir kalkınma için farkındalık arttıkça, yenilenebilir enerji kaynaklarına ilgi de engellenemez şekilde artmaktadır. Ayrıca, yenilenebilir enerjinin popüler bir konu olması, enerji sektörüne özgü olmayan birçok yatırımcıyı da yenilenebilir enerji yatırımı yapmaya çekmektedir.

2014 sonu itibarıyla, yenilenebilir enerji sektörüne yapılan yatırımlarda önemli bir toparlanma yaşandığı görülmektedir. Son 3 yıl boyunca küresel yeni yatırımlar yükseliş trendine girerek 2014 yılında 2013 yılına göre %17'lik bir artışla toplam 270 milyar $'a ulaşmış bulunmaktadır. Gelişmekte olan ekonomilerde yapılan yatırımlar, %36'lık bir artışla, neredeyse bu konuda sadece%3 artış kaydedebilen gelişmiş ekonomilerdeki toplam yatırıma ulaştı.

Günümüzde yaygın olarak kullanılan yenilenebilir enerji kaynakları; hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal ve biyokütle enerjisidir. Bu enerji kaynaklarının, enerjinin üretimi ve dönüştürülmesi sırasında çevresel sorunları minimum düzeye indirgemesiyle kullanımı her geçen gün artmaktadır. Önemli yenilenebilir enerji kaynaklarından biride rüzgâr enerjisidir.Yer değiştiren hava kütlesinin iş yapabilme yeteneği bağlamında rüzgar enerjisi potansiyelinden bahsedilebilir [1-3].

İklim değişikliği ile mücadele ve aynı zamanda tüm ülkeler için kendi enerji arz güvenlikleri için önemli rol oynayan rüzgâr enerjisi 2000 yılından itibaren önem kazanarak diğer yenilenebilir enerjiler içinde kayda değer bir pozisyona sahip olmuştur. 2000 yılında 17 GW olan toplam kapasite sadece on beş yıl içinde yaklaşık 25 kat artarak 2015 yılında 432 GW'a yükselebilmiştir. Bu artış, yaklaşık yıllık % 25 büyüme anlamına gelmektedir.

2. DÜNYADA RÜZGAR ENERJİSİ

Rüzgârdan faydalanılarak ilk kez elektrik üretmenin üzerinden 100 yılı aşkın bir süre geçmiş olmasına karşın insanoğlu hala bu güçten tam manası ile yararlanamamıştır. 1961 yılında Roma'da Birleşmiş Milletler'indüzenlediği "Enerjinin Yeni Kaynakları Konferansında" rüzgâr santralleri teknolojisi yeterli görülmeyerek, geliştirilmesi istenmiştir. O yıllardaki yüksek türbin maliyetleri ve buna ek olarak fosil yakıtlar ile çalışan termik santrallerin maliyetlerinin düşmesi ve petrolün ucuz olması da bu konuda etkin olmuştur. Ancak, 1970'li yıllarda ortaya çıkan petrol krizi ve türbin teknolojilerinin gelişmesi nedeniyle maliyetlerin düşüşü rüzgâr enerjisi için bir fırsat olmuştur. 1980'li yıllardan itibaren de bu konuda çeşitli çalışmalar yapılarak rüzgârdan elektrik enerjisi üretenrüzgâr santralleri geliştirilmeye devam edegitmiştir. Bugün, Çin başta olmak üzere ABD, Almanya vediğer bazı Kuzey Avrupa ülkelerinde bu konuda önemli gelişmeler sağlanmıştır.

Makalenin devamı için tıklayınız...