Ä°BRAHÄ°M HALÄ°L KILIÇ,

A. BERÄ°L TUÄžRUL

Ä°.T.Ü. Enerji Enstitüsü, AyazaÄŸa Kampüsü

ÖZET

Dünyada yenilenebilir enerji yatırımlarını teÅŸvik etmek için yapılan uygulamalara baktığımızda özellikle elektrik üretimini destekleyen tarifeler yoluyla mali teÅŸviklerin (feedin-tariff) ve ÅŸirketlerin elektrik üretim portföyünde yenilenebilir enerji kaynaklarına zorunlu pay vermesini saÄŸlayan düzenlemelerin (renewable-portfolio-standarts) ön plana çıktığı görülmektedir. Bu çalışmada, rüzgar enerjisi santrallerinin dört farklı finansman senaryosuyla analizi yapılarak geri ödeme süresi deÄŸerlendirmesi yapılmıştır.

1. GÄ°RÄ°Åž

Bilinen en eski çaÄŸlardan itibaren sürekli artış gösteren dünya nüfusu, sanayileÅŸme oranları, geliÅŸen teknoloji ve modern toplumların enerji yoÄŸun bir hayat tarzını benimsemeleri global enerji tüketiminde sürekli bir artış trendi oluÅŸmasına neden olmuÅŸtur. ÇeÅŸitli kurumlarca bu trendin devam edeceÄŸi öngörülmektedir. Bu öngörülere göre 2008-2035 aralığında yıllık enerji talep artış oranı OECD ülkeleri için % 0,6, OECD'ye üye olmayan ülkeler için % 2,3, dünya genelinde ise %1,6 olarak gerçekleÅŸmesi beklenmektedir [1-2].

Dünyada çevresel etkiler ve sürdürülebilir kalkınma için farkındalık arttıkça, yenilenebilir enerji kaynaklarına ilgi de engellenemez ÅŸekilde artmaktadır. Ayrıca, yenilenebilir enerjinin popüler bir konu olması, enerji sektörüne özgü olmayan birçok yatırımcıyı da yenilenebilir enerji yatırımı yapmaya çekmektedir.

2014 sonu itibarıyla, yenilenebilir enerji sektörüne yapılan yatırımlarda önemli bir toparlanma yaÅŸandığı görülmektedir. Son 3 yıl boyunca küresel yeni yatırımlar yükseliÅŸ trendine girerek 2014 yılında 2013 yılına göre %17'lik bir artışla toplam 270 milyar $'a ulaÅŸmış bulunmaktadır. GeliÅŸmekte olan ekonomilerde yapılan yatırımlar, %36'lık bir artışla, neredeyse bu konuda sadece%3 artış kaydedebilen geliÅŸmiÅŸ ekonomilerdeki toplam yatırıma ulaÅŸtı.

Günümüzde yaygın olarak kullanılan yenilenebilir enerji kaynakları; hidrolik, rüzgâr, güneÅŸ, jeotermal ve biyokütle enerjisidir. Bu enerji kaynaklarının, enerjinin üretimi ve dönüÅŸtürülmesi sırasında çevresel sorunları minimum düzeye indirgemesiyle kullanımı her geçen gün artmaktadır. Önemli yenilenebilir enerji kaynaklarından biride rüzgâr enerjisidir.Yer deÄŸiÅŸtiren hava kütlesinin iÅŸ yapabilme yeteneÄŸi baÄŸlamında rüzgar enerjisi potansiyelinden bahsedilebilir [1-3].

Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile mücadele ve aynı zamanda tüm ülkeler için kendi enerji arz güvenlikleri için önemli rol oynayan rüzgâr enerjisi 2000 yılından itibaren önem kazanarak diÄŸer yenilenebilir enerjiler içinde kayda deÄŸer bir pozisyona sahip olmuÅŸtur. 2000 yılında 17 GW olan toplam kapasite sadece on beÅŸ yıl içinde yaklaşık 25 kat artarak 2015 yılında 432 GW'a yükselebilmiÅŸtir. Bu artış, yaklaşık yıllık % 25 büyüme anlamına gelmektedir.

2. DÜNYADA RÜZGAR ENERJÄ°SÄ°

Rüzgârdan faydalanılarak ilk kez elektrik üretmenin üzerinden 100 yılı aÅŸkın bir süre geçmiÅŸ olmasına karşın insanoÄŸlu hala bu güçten tam manası ile yararlanamamıştır. 1961 yılında Roma'da BirleÅŸmiÅŸ Milletler'indüzenlediÄŸi "Enerjinin Yeni Kaynakları Konferansında" rüzgâr santralleri teknolojisi yeterli görülmeyerek, geliÅŸtirilmesi istenmiÅŸtir. O yıllardaki yüksek türbin maliyetleri ve buna ek olarak fosil yakıtlar ile çalışan termik santrallerin maliyetlerinin düÅŸmesi ve petrolün ucuz olması da bu konuda etkin olmuÅŸtur. Ancak, 1970'li yıllarda ortaya çıkan petrol krizi ve türbin teknolojilerinin geliÅŸmesi nedeniyle maliyetlerin düÅŸüÅŸü rüzgâr enerjisi için bir fırsat olmuÅŸtur. 1980'li yıllardan itibaren de bu konuda çeÅŸitli çalışmalar yapılarak rüzgârdan elektrik enerjisi üretenrüzgâr santralleri geliÅŸtirilmeye devam edegitmiÅŸtir. Bugün, Çin baÅŸta olmak üzere ABD, Almanya vediÄŸer bazı Kuzey Avrupa ülkelerinde bu konuda önemli geliÅŸmeler saÄŸlanmıştır.

Makalenin devamı için tıklayınız...