BP Enerji Ä°statistikleri Raporu 2017, petrol piyasalarının güçlü petrol talebi ve arzdaki büyümede görülen zayıflama ile yeniden dengeye oturduÄŸunu, stokların petrol fiyatları üzerindeki baskısının ise devam ettiÄŸini ortaya koydu.

BP Enerji Ä°statistikleri 2017 Raporu’na göre, küresel enerji piyasaları uzun dönemli deÄŸiÅŸikliklerden geçmeye devam ederken fiyatlardaki daha kısa vadeli zorluklara da uyum saÄŸlıyor. Bu yıl 66’ıncı sayısı yayınlanan 2017 BP Enerji Ä°statistikleri Raporu’ndaki veriler, global enerji talebinde daha yavaÅŸ büyümeye geçiÅŸ ve talebin güçlü ÅŸekilde Asya’nın daha hızlı büyüyen geliÅŸmekte olan ekonomilerine kayması dolayısıyla piyasalarda halen gerçekleÅŸmekte olan uzun dönemli deÄŸiÅŸimleri açık ÅŸekilde ortaya koyuyor. Ayrıca, yenilenebilir enerjideki güçlü büyüme ve kömür kullanımındaki düÅŸüÅŸün devam etmesiyle daha düÅŸük karbonlu yakıtlara doÄŸru geçiÅŸin altını çiziyor.

Rapora göre, enerji piyasaları daha kısa dönemli zorluklara etkili ÅŸekilde uyum saÄŸlarken, özellikle petrol piyasası, son yıllarda piyasaya hakim olan aşırı arza 2016’da uyum saÄŸlamaya baÅŸladı.

BP Grup CEO’su Bob Dudley, BP Enerji Ä°statistikleri 2017 Raporu’nu deÄŸerlendirerek ÅŸunları söyledi: “Global enerji piyasaları bir geçiÅŸ döneminde. Dünyanın, bir yandan ihtiyaç duyduÄŸu enerjiyi temin edip diÄŸer yandan da karbon salınımını düÅŸürmek gibi zorlu bir iÅŸin üstesinden gelmeye çalıştığı bu dönemde, bu verilerde görebildiÄŸimiz uzun dönemli trendler, talep ve arz karışımını deÄŸiÅŸtiriyor. Aynı zamanda, pazarlar son üç yıldır fiyatlarda ağırlığını hissettiren aşırı arz olmak üzere, daha kısa vadeli etkenlere de tepki veriyor. Bu durumun gelecekte ne gibi sonuçlar doÄŸuracağını anlamak için, güvenilir verileri, zamanında elde etmemiz gerekiyor. BP olarak Enerji Ä°statistikleri Raporu’nu tam da bu nedenle, dünya çapında tartışma, müzakere ve bilgiye dayalı karar alma süreçlerine katkıda bulunacak, doÄŸru küresel bilgiler saÄŸlamak için hazırlıyoruz.”

 Küresel enerji talebi 2016’da sadece yüzde 1 büyüdü

 BP Enerji Ä°statistikleri 2017 Raporu sonuçlarına göre, 2016 yılında, sadece yüzde 1 büyüme ile son on yıllık ortalamasının yarısına yakın bir hızla artan küresel enerji talebindeki zayıflama ardı ardına üçüncü yılını geride bıraktı. Bir kez daha, bu büyümenin neredeyse tamamı, hızlı büyüyen geliÅŸmekte olan ekonomilerden gelirken tüm büyümenin yarısı Çin ve Hindistan’da gerçekleÅŸti.

 Fiyatlarda geçen yıl görülen düÅŸüÅŸ, petrol talebini yüzde 1,6 artırırken, üretimdeki büyüme ise sadece yüzde 0,5 ile sınırlı kaldı. Sonuç olarak, petrol piyasası yıl ortasına doÄŸru genel olarak yeniden dengeye otursa da, fiyatlar, oluÅŸmuÅŸ olan yüksek stokların etkisiyle baskı altında kalmaya devam etti. DoÄŸal gaz üretimi de düÅŸük fiyatlardan olumsuz yönde etkilenerek sadece yüzde 0,3 arttı. ABD’nin gaz üretimi 2016’da azalarak, 2000’li yılların ortasında yaÅŸanan kaya gazı devriminin ilerlemesinden bu yana ilk defa düÅŸüÅŸ kaydetmiÅŸ oldu.

 En hızlı büyüme yüzde 12 ile yenilenebilir enerjide görüldü

 Yenilenebilir enerji, yüzde 12’lik artış ile bir kez daha tüm enerji kaynakları arasında en hızlı büyümeyi kaydetti. Her ne kadar halen toplam birincil (primer) enerjinin sadece yüzde 4’ünü saÄŸlasa da, yenilenebilir enerjideki büyüme, 2016’daki enerji talebindeki toplam büyümenin neredeyse üçte birini temsil etti. Buna karşılık, en karbon yoÄŸun fosil yakıt olan kömürün kullanımı da, ağırlıklı olarak hem ABD hem de Çin’deki talepte yaÅŸanan azalma nedeniyle, ardı ardına ikinci yılında da keskin bir düÅŸüÅŸ kaydederek yüzde 1,7 azaldı.

 Enerji talebindeki zayıf büyüme ile yakıt karışımındaki deÄŸiÅŸim sayesinde, 2016 yılı küresel karbon salınımı sadece yüzde 0,1 arttı ve böylece salınımların sabit kaldığı veya azaldığı ardı ardına üçüncü yıl oldu. Bu, 1981-83’ten bu yana, salınımlardaki büyümenin kaydettiÄŸi en düÅŸük üç yıllık ortalama oldu.

Bu veriyi deÄŸerlendiren BP Grup CEO’su Bob Dudley, “Her ne kadar bu geliÅŸmeyi memnuniyetle karşılasak da, bu kırılma eÄŸiliminin ne kadarının yapısal olduÄŸu ve devam edeceÄŸini halen net olarak göremiyoruz. Karbon salınımlarının azaltılmasına yönelik odağımızı ve çalışmalarımızı sürdürmemiz gerekiyor. BP olarak, COP21 Paris toplantılarında belirlenen hedefleri destekliyor ve bunlara ulaşılmasında üzerimize düÅŸen görevi yapmayı taahhüt ediyoruz” dedi.

BP Enerji Ä°statistikleri 2017 Raporu’nda öne çıkan veriler

• Küresel enerji talebi, 2016’da yüzde 1’lik büyüme ile 2015’teki yüzde 0,9 ve 2014’teki yüzde 1’lik artışlarına benzer ÅŸekilde seyrederek yüzde 1,8 düzeyindeki 10 yıllık ortalama büyüme oranının çok altında kaldı.
• Bu büyümenin tamamına yakını hızlı büyüyen geliÅŸmekte olan ülkelerden geldi; tüm büyümenin yaklaşık yarısı Çin ve Hindistan’da gerçekleÅŸti.
• Hindistan’ın enerji talebi, yüzde 5,4 ile son yıllardakine benzer bir oranda büyüdü.
• Çin’in enerji talebi yüzde 1,3 arttı. Bu, 2015’te enerji talebinde görülen yüzde 1,2’lik artışa yakın düzeyde olurken 10 yıllık ortalama büyümesinin ise dörtte biri düzeyinde kaldı. 2015 ve 2016 yılları, kaydedilen ortalama büyüme açısından, 1997-98’den bu yana en düÅŸük iki yıllık dönem oldu. Bu yavaÅŸlamaya raÄŸmen, Çin’deki kademeli artış, ülkenin dünyanın en büyük enerji büyüme pazarı olarak ardı ardına 16. yılını geride bırakmasını saÄŸladı.
• GeliÅŸmiÅŸ OECD ülkelerindeki talep ise, sadece yüzde 0,2’lik artış ile sabit kaldı.

Petrol

• Vadeli Brent petrolünün varil başına ortalama fiyatı 2016 yılında 44 ABD Doları ile, 2015’teki 52 ABD dolarlık ortalamanın altında kalırken, 2004’ten bu yana en düÅŸük yıllık ortalama fiyatı kaydetti.
• Yüzde 1,6 ya da günlük 1,6 milyon varillik artış ile güçlü büyüme kaydeden global petrol tüketimi, ardı ardına ikinci yılında da 10 yıllık ortalama artış hızının üzerinde gerçekleÅŸti.
• Fiyatlardaki zayıflık, küresel petrol üretiminin büyümesini de etkileyerek artışın yüzde 0,5 ile 2009’dan bu yana en düÅŸük düzeyinde kalmasına neden oldu
• Bu toplam içinde, OPEC’ten gelen üretim 1,2 miov/g artarken, Ä°ran 0,7miov/g, Irak 0,4miov/g ve Suudi Arabistan 0,4miov/g ile en yüksek artışları kaydeden ülkeler oldu.
• Buna karşılık, OPEC dışı ülkelerin petrol üretimi 0,8miov/g azalarak neredeyse 25 yılın en büyük yıllık düÅŸüÅŸünü yaÅŸadı. Üretimdeki en büyük düÅŸüÅŸler, ABD (0,4miov/g ) Çin ve Nijerya’da (0,3miov/g) meydana geldi.

DoÄŸal gaz

• Küresel doÄŸal gaz tüketimi, 2016’da yüzde 1,5’lik yükseliÅŸ ile yüzde 2,3’lük 10 yıllık ortalama oranının altında bir hızda büyüdü. Artış oranları, Avrupa yüzde 6, OrtadoÄŸu yüzde 3,5 ve Çin’de yüzde 7,7 oldu.
• Küresel doÄŸal gaz üretimi ise sadece yüzde 0,3’lük artışla finansal kriz haricinde 34 yılın en düÅŸük büyümesini kaydetti. DoÄŸal gaz fiyatlarının düÅŸmesiyle, ABD’nin doÄŸal gaz üretimi de kaya gazı devriminin baÅŸlangıcından bu yana ilk defa azaldı. Avustralya’nın doÄŸal gaz üretimi ise, yeni LNG tesislerinin devreye girmesi ile ciddi bir artış kaydetti.
• Küresel LNG ithalat/ihracatı, Avustralya kaynaklı yeni üretimin önderliÄŸinde yüzde 6,2 arttı. Yeni projelerin devreye girmesiyle LNG üretiminin gelecek üç yıl içinde yüzde 30 civarında büyümesi bekleniyor.
• LNG ticaretindeki artış, küresel doÄŸal gaz piyasalarında daha yüksek entegrasyona doÄŸru devam eden süregelen temel geçiÅŸin yanı sıra daha kısa vadeli ve daha küçük sözleÅŸmeler kapsamındaki veya sözleÅŸmesiz LNG hacimlerindeki artış ile daha rekabetçi ve esnek piyasalara yönelimi de yansıtıyor.

Kömür

• Küresel kömür tüketimi, ardı ardına ikinci yılda da düÅŸerek, yüzde 1,7 (53 milyon petrol eÅŸdeÄŸeri -Mtoe) azaldı. Bu düÅŸüÅŸle, kömürün primer enerji üretimindeki payı yüzde 28,1 ile 2004 yılından bu yana en düÅŸük düzeyine indi.
• Tüketimdeki azalma, ağırlıklı olarak ABD (yüzde 8,8, 33Mtoe düÅŸüÅŸ) ve Çin’in (yüzde 1,6, 26Mtoe düÅŸüÅŸ) önderliÄŸinde gerçekleÅŸti
• Dünyadaki kömür üretiminde de yüzde 6,2 veya 231Mtoe’lik düÅŸüÅŸ ile bugüne kadar kaydedilen en yüksek yıllık azalma yaÅŸandı. Üretimdeki düÅŸüÅŸlerde de, başı yine Çin (yüzde 7,9, 140Mtoe düÅŸüÅŸ) ve ABD (yüzde 19, 85Mtoe düÅŸüÅŸ) çekti.
• BirleÅŸik Krallık’ta, kömür tüketimi yüzde 52.5’lik düÅŸüÅŸ ile yarıdan fazla azaldı BirleÅŸik Krallık’taki kömür tüketimi, en son yaklaşık 200 yıl önce Sanayi Devrimi’nin baÅŸlangıcında görülen düzeylere indi. BirleÅŸik Krallık’taki enerji sektörü, Nisan 2017’de ilk ‘kömürsüz’ gününü yaÅŸadı.

Yenilenebilir enerji

• Yenilenebilir enerji, 2016’da yine en hızlı büyüyen enerji kaynağı oldu. Hidroelektrik enerji hariç yenilenebilir enerji yüzde 12 büyüme kaydetti. Her ne kadar yenilenebilir enerjinin yüzde 15,7 düzeyinde olan 10 yıllık ortalama büyüme oranının altında kalsa da, bu yine de tarihte kaydedilen en büyük yıllık kademeli artış anlamına geliyor. (55Mtoe’lik artış ile, kömür tüketimindeki düÅŸüÅŸten daha fazla).

• Yenilenebilir enerjinin primer enerjideki payı bugün itibariyle yüzde 4’ün hemen altında.

• Yenilenebilir enerjide kaydedilen büyümenin yarıdan fazlası, 2016 yılında yüzde 16 artan rüzgar enerjisinden geldi. GüneÅŸ enerjisi ise yüzde 30 büyüdü. GüneÅŸ enerjisi yenilenebilir enerji üretiminin sadece yüzde 18’ini oluÅŸturmasına raÄŸmen, güneÅŸ enerjisindeki büyüme, yenilenebilir enerjideki genel artışın yaklaşık üçte birini oluÅŸturdu.
• 2016 yılında, Çin, ABD’yi geride bırakarak dünyanın en büyük tekil yenilenebilir enerji üreticisi olurken, Asya Pasifik, dünyanın en büyük yenilenebilir enerji üreten bölgesi olarak Avrupa & Avrasya’nın koltuÄŸuna oturdu.

Diğer yakıtlar

• Nükleer enerji üretimi, 2016 yılında yüzde 1,3 veya 9,3Mtoe büyüme kaydetti. Nükleer enerjideki net büyümenin tamamı, Çin’in nükleer enerji üretimindeki yüzde 24,5’lik yıllık artıştan geldi. Çin’in 9,6Mtoe düzeyindeki kademeli artışı, 2004 yılından bu yana herhangi bir ülkenin kaydettiÄŸi en yüksek büyüme oldu.
• Hidroelektrik enerji üretimi de, 2016 yılında yüzde 2,8 büyüme ile 27,1Mtoe arttı. En büyük kademeli büyüme yine Çin, ardından da ABD’den geldi.