Sabancı Üniversitesi, Türkiye'nin ilk hidrojen vadisi projesi olan “HYSouthMarmara” projesinin ilk çalıştayına ev sahipliÄŸi yaptı. Sabancı Üniversitesi Gösteri Merkezi (SGM)'nde gerçekleÅŸtirilen çalıştayda proje paydaÅŸları, firma temsilcileri ve akademisyenleri bir araya getirildi. ‘HYSouthMarmara Hidrojen Vadisi’ Projesi’ hakkında bilgiler verilerek baÅŸlanan çalıştayda baÅŸarıyla devam eden vadilerden ve vadi adayı bölgelerden sunumların yanı sıra, 4 ayrı panelde; hidrojenin geleceÄŸi, diÄŸer hidrojen vadisi çalışmaları ve hidrojen ekosistemi konusundaki geliÅŸmeler aktarıldı.

Güney Marmara Kalkınma Ajansı’nın (GMKA) koordinatörlüÄŸünde 15 ortaklı bir konsorsiyum ile yürütülen “Güney Marmara Hidrojen Kıyısı – HYSouthMarmara” Projesi, yeÅŸil hidrojen üretimi ve hidrojenin farklı uygulamalarda kullanımı için örnek bir model oluÅŸturma misyonuyla hareket ediyor. Projenin ortaklıkların verimli iÅŸ birlikleri ve çalışmaları ile daha temiz ve yeÅŸil bir geleceÄŸe ulaÅŸma hedefi için önemli bir dönüm noktası olması öngörülüyor. Proje paydaÅŸları, firma temsilcileri ve akademisyenleri bir araya getirerek, “YeÅŸil Hidrojen” ve “Hidrojen Vadileri” konusundaki farkındalığın artırılması, iÅŸ birliklerinin oluÅŸturulması ve görüÅŸ alışveriÅŸinde bulunulması hedeflenen HYSouthMarmara Hidrojen Vadisi Çalıştayı’nda, baÅŸarıyla devam eden vadiler ve vadi adayı bölgeler anlatıldı.

Çalıştayın açılışında HYSouthMarmara Projesi’nin anlatıldığı video gösterimi sonrası devam eden hidrojen vadisi projelerinden örnekler verildi ve vadi adayı bölgelerin sunumları yapıldı. Tatiana Block Avrupa’nın ilk hidrojen vadisi projesi olan HEAVENN hakkında bilgiler verirken, Holger Wiertzema Kuzey Almanya’daki önemli bir iÅŸ birliÄŸi projesi olan Norddeutsches Reallabor’u anlattı. Proje ortaklarından Prof. Marco Pellegrini University of Bologna’nın çalışmalarını ve Ä°talya’daki hidrojen ekosistemini, Prof. Hicham Benyoucef ise Mohammed VI Polytechnic University’nin çalışmaları ile birlikte Fas’taki hidrojen ekosistemini katılımcılarla paylaÅŸtı.

“Hedef yılda 500 ton hidrojen”
HYSouthMarmara Proje Koordinatörü Mehmet Volkan Duman açılışta yaptığı konuÅŸmada, Güney Marmara'da bu projeyi baÅŸlatmalarının özel nedenleri olduÄŸuna dikkat çekerek “Burası çok kritik bir alan. Bu bölgenin özelliÄŸi nedeniyle hidrojen iÅŸini bu bölgede baÅŸlattık ve bir model olarak ortaya çıkmaya çalışıyoruz. Projemizin ana hedefi yılda beÅŸ yüz ton hidrojen üretmek” dedi. Güney Marmara'nın avantajlı coÄŸrafi konumunun yanı sıra temiz enerji sektörünün geliÅŸen sanayisi ile birlikte çok kuvvetli olduÄŸunun da altını çizen Duman ÅŸöyle konuÅŸtu; “Proje kapsamında Güney Marmara Bölgesi’nin illeri olan Balıkesir, Çanakkale ve Bursa’nın hidrojen networkünü ortaya çıkaracağız. Hem Ege Denizi hem Marmara Denizi'ne kıyısı olan bir bölge olduÄŸu için toplamda bin kilometrelik kıyı sınırıyla suya eriÅŸim sınırsız olacak. Bu eriÅŸim yeÅŸil hidrojen üretimi ve su sürdürülebilirliÄŸi açısından çok kritik bir aÅŸama. Bölgeyi kıymetli kılan bir baÅŸka kritik özellik ise iki ana doÄŸalgaz hattının Güney Marmara’dan geçiyor olması. Bunlardan biri Rusya, Ä°ran ve Azerbaycan'dan gelen hatların birleÅŸtiÄŸi ana hat; diÄŸeri ise TANAP hattı.Bu süreçte hidrojene verilecek misyonun ve ilgili hedeflerin doÄŸru belirlenmesi gerekiyor. Temiz dönüÅŸüm sürecinin baÅŸarıya ulaÅŸabilmesi için odaklanılması gereken ilk alan enerjiverimliliÄŸi; sonrasında olabildiÄŸince elektrikasyon ve ardından oluÅŸacak açığın hidrojen ile kapatılması. Önümüzde kolay bir süreç olmadığını da eklemem gerek. Hidrojenin önünde çeÅŸitli politik, ekonomik ve hatta yasal zorluklar ve engeller olabilir ama bizim yapmamız gereken pilot çalışmaları tamamlamak ve Ar-Ge çalışmalarına hız vermek. Vadi Projemizin önünü açtığı fizibilite çalışmaları ile de bu süreçte kendimizi hazır halde tutmak amacını taşıyoruz.”

“Türkiye’nin ilk karbon-nötr bölgesi olmak istiyoruz”
HYSouthMarmara Proje Koordinatörü Mehmet Volkan Duman yeÅŸil yakıtlar için bir merkez ve Türkiye'nin ilk karbon-nötr bölgesi olmak için yola çıktıklarını da kaydederek sözlerine ÅŸöyle devam etti;
“Güney Marmara Kalkınma Ajansı olarak bölgede birçok farklı projeye de öncülük ediyoruz. Balıkesir Üniversitesi ve Çanakkale Üniversitesi'nde iki yenilenebilir enerji eÄŸitim merkezini kurduk. Bunun yanında; projemizin bir baÅŸka ana faaliyeti ise bor minerali ile ilgili. Borun çok kıymetli özellikleri var ama biz tabii ki bu projede hidrojeni depolayabilme özelliÄŸini ön plana çıkartıyoruz. Vadi Projesi kapsamında yılda 10 tonluk sodyum borhidrür tesisi kurulacak. Eti Maden’in bu konuda daha kuvvetli bir yapıya bürüneceÄŸini düÅŸünüyoruz. Üretilecek bu yeni bor kimyasalı, katı faz hidrojen taşıyıcısı olarak TÜBÄ°TAK MAM tarafından geliÅŸtirilecek yeni bir güç sisteminde kullanılacak.”

“Bu proje sadece sanayide yeÅŸil hidrojenin üretimi veya tüketimini deÄŸil, aynı zamanda verimli iÅŸ birlikleri ile yeÅŸil bir geleceÄŸe ulaÅŸmanın önünü açacak bir dönüm noktası niteliÄŸindedir”
Açılış konuÅŸmasını gerçekleÅŸtiren Sabancı Üniversitesi’nden Prof. Selmiye Alkan Gürsel, çalıştayda HYSouthMarmara Projesi’nin yeÅŸil hidrojeni üretimi, taşınması ve farklı uygulamalarda kullanımı için Türkiye’de örnek bir model oluÅŸturacağını belirttiÄŸi konuÅŸmasında ayrıca, proje sonuçlarının yayılması ve iletiÅŸimi konusundaki önemi de vurgulayarak: “Hidrojen vadisi konsept olarak hızla yayılıyor. Tüm dünyada farklı ölçeklerde 98 tane hidrojen vadisi projesi var. Aktif hidrojen vadileriyle ve hidrojen vadisi adayı bölgeler ile etkileÅŸimlerde bilgi ve tecrübe paylaşımlarının gerçekleÅŸtirilmesi ve tekrarlanabilir bir model oluÅŸturulması oldukça önemli. Bunlara ilaveten yeÅŸil hidrojen konusunda kamu bilincini oluÅŸturmak ve algıları olumlu ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirmek ve hidrojen teknolojilerini doÄŸru bir ÅŸekilde anlatmak konusunda da bu proje büyük önem taşıyor.

Sabancı Üniversitesi, HYSouthMarmara Hidrojen Vadisi Projesinde; aktif hidrojen vadileriyle ve hidrojen vadisi adayı bölgeler ile etkileÅŸimlerde bilgi ve tecrübe paylaşımlarının gerçekleÅŸtirilmesi, projenin yaygın etkisini artırmaya yönelik iletiÅŸim stratejilerinin oluÅŸturulması, seminer, çalıştay ve çevrimiçi iletiÅŸim yöntemleri ile proje kapsamında gerçekleÅŸtirilen faaliyetlerin ve proje sonuçlarının etkin bir ÅŸekilde paylaşımı ve projenin geniÅŸ bir kitle tarafından görünürlüÄŸünün artırılmasında ve yeÅŸil hidrojen üretimi için elektrolizör kurulumu ve devreye alınmasındaki süreçlerde görev alacağız.’’ dedi.

Panellerde tüm yönleriyle hidrojen konuÅŸuldu
Çalıştayın ilk paneli olan “HYSouthMarmara Konsorsiyumu'nda Yer Alan YeÅŸil Hidrojen Üreticisi, Dağıtıcı ve Kullanıcılarının Çalışmaları ve GörüÅŸleri” temalı oturumun moderatörlüÄŸünü EnerjiSa Üretim’den Dr. Kahraman Çoban üstlendi. PaneldeLinde Gaz A.Åž.’den Ä°smail Erilhan, Kaleseramik Çanakkale Kalebodur Seramik Sanayi A.Åž.’den Dr. KaÄŸan Kayacı, Türkiye ÅžiÅŸe ve Cam Fabrikaları A.Åž.’den Gizem Yumru, TÜBITAK MAM’dan Doç. Dr. Fehmi Akgün ve Türk-Alman Üniversitesi’nden Dr. ÖÄŸretim Üyesi. Sibel Özenler konuÅŸmacı olarak yer aldı.

Çalıştayın öÄŸleden sonraki bölümü, TÜBÄ°TAK AB Çerçeve Programlar Müdürü-Ufuk Avrupa Programı Ulusal Koordinatörü ÇaÄŸrı Yıldırım’ın, yeÅŸil hidrojenin Avrupa BirliÄŸi araÅŸtırma alanındaki önemi ve hidrojene yönelik AB destek mekanizmaları ve bu alanlardaki fırsatlar hakkında bilgiler paylaÅŸtığı sunumla devam etti.

Günün ikinci panelindeki tema ise “Güney Marmara Hidrojen Kıyısı Platformu” oldu. Güney Marmara Kalkınma Ajansı’ndan (GMKA) Petek EÄŸerci CoÅŸkun moderatörlüÄŸünde gerçekleÅŸen panele; Ä°ÇDAÅž Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi A.Åž’den Serdar ErdemiÅŸ, TEKFEN Holding A.Åž’den Filiz Güler, Akçansa’dan Ä°smail Gökalp ile RightShip’ten Yücel Yıldız katıldı.

Çalıştayın üçüncü panelinde “Hidrojenin GeleceÄŸi” konusu masaya yatırıldı. Sabancı Üniversitesi’nden Prof. Dr. Selmiye Alkan Gürsel moderatörlüÄŸündeki panel; Hidrojen Teknolojileri DerneÄŸi’nden Prof. Dr. Ä°nci EroÄŸlu, Koç Üniversitesi’nden Prof. Dr. Can Erkey ve IICEC’den Bora Åžekip Güray ‘Hidrojen Teknolojileri’ ve ‘YeÅŸil Hidrojen’ konusunda yapılan çalışmalar konusunda bilgiler verdiler.
Dördüncü panel ise “Türkiye’deki DiÄŸer Potansiyel Hidrojen Vadileri” temasıyla düzenlendi. Sabancı Üniversitesi’nden Prof. Dr. Alp Yürüm moderatörlüÄŸünde gerçekleÅŸen panelde; Ford Otosan’dan Dr. Emrah Kınav, TüpraÅŸ’tan Dr. Ä°pek Harmanlı ve Ä°ZKA’dan Hülya Ulusoy görüÅŸlerini paylaÅŸtı.