Küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 75’inin kaynağı olan enerji; iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkileri ve dünya genelinde yaÅŸanan arz, güvenlik, maliyet sorunlarıyla birlikte hem ülkelerin hem de ÅŸirketlerin öncelikli gündem maddelerinden biri haline geldi. Enerjide yaÅŸanan bu sorunların çözümünde ise atık ısının geri kazanımı, soÄŸutma, iklimlendirme, pompa ve fan gibi yoÄŸun elektrik tüketen sistemlerin modernizasyonu ve otomasyonu ile enerji tüketimini azaltmayı saÄŸlayan enerji verimliliÄŸi kritik rol üstleniyor.

Öyle ki 2040 yılına kadar ihtiyaç duyulan emisyon azaltımının yüzde 40’ının enerji verimliliÄŸinden saÄŸlanacağı öngörülüyor. Türkiye’de tüketilen enerjinin yaklaşık üçte birinin kullanıldığı sanayideki enerji verimliliÄŸini ölçmek ve bu alandaki potansiyeli ortaya koymak üzere 2021 yılında Türkiye’de bir ilk olan ‘Türk Sanayisinin Enerji VerimliliÄŸi Raporu’nu hazırlayan ESCON Enerji, bu alandaki ikinci raporunu yayımladı. 14 sektördeki 411 fabrika ve 23 ticari binanın incelendiÄŸi raporda, verimlilik yatırımlarına finansman saÄŸlayan Enerji Performans SözleÅŸmeleri kapsamında yapılan çalışmaların sonuçlarına da yer verildi. 51 ÅŸehirde faaliyetlerini sürdüren bu iÅŸletmelerin 185’i Ä°SO 500, 69’u ise Ä°SO Ä°kinci 500’ün 2021 yılı listesinde yer alıyor.

Ortalama geri ödeme süresi 2,7 yıl

Fabrika ve ticari iÅŸletmeler olmak üzere toplam 434 iÅŸletmede yapılan etütlere göre bu iÅŸletmelerin enerji tüketimleri yıllık 6,92 milyon TEP olurken, enerji verimliliÄŸi potansiyellerinin ortalaması ise yüzde 32 olarak ölçüldü. Enerji verimliliÄŸi projelerinin ortalama geri ödeme süresi 2,7 yıl, bu projelerin hayata geçmesiyle saÄŸlanabilecek emisyon azaltımı ise 1,2 milyon ton karbondioksit olarak belirlendi.

Onur Ünlü: “Verimlilik çalışmaları ile enerji tüketimi yüzde 50’ye kadar azaltılabilir”

Raporu deÄŸerlendiren ESCON Enerji CEO’su Onur Ünlü, enerji verimliliÄŸi alanındaki farkındalığın arttığını ancak yatırımların daha çok yenilenebilir enerjiye yapıldığını belirterek, “Halbuki enerji verimliliÄŸi ile yenilenebilir enerji yatırımları farklı konular. Bir iÅŸletmede yenilenebilir enerji yatırımı yapıldığı zaman, tüketilen enerjinin kaynağı deÄŸiÅŸir. ÖrneÄŸin önceden fosil yakıt kullanılıyorken bu yatırımla birlikte artık güneÅŸ gibi temiz bir kaynaktan enerji saÄŸlanır. Ancak bu durum her ne kadar iÅŸletmenin enerji maliyetini düÅŸürse ve temiz bir enerji kaynağı saÄŸlamış olsa da kullanılan enerji miktarını deÄŸiÅŸtirmez yani yine aynı miktarda enerji tüketilir.

Oysa önce enerji tüketimini düÅŸürmek gerekiyor. Çünkü enerji verimliliÄŸi kapsamında yapılacak yatırımlar ile uygulamanın türü ve kapsamına göre enerji tüketimini yüzde 20 ila 50 arasında azaltmak mümkün. Biz de bu nedenle iÅŸletmelere öncelikli enerji verimliliÄŸi alanında yatırım yaparak enerji tüketimlerini düÅŸürmelerini, ardından bu düÅŸen elektrik kullanımlarını yenilenebilir enerji kaynaklarından tedarik etmelerini öneriyoruz. Böylece yenilenebilir enerji yatırımının maliyeti de ciddi oranda azaltılabilir” dedi.

“Ä°hracat pazarlarımız AB ve ABD enerji verimliliÄŸine odaklandı”

Enerji tüketimini azaltmanın özellikle AB ile ticarette Türk firmalarının rekabetçi olabilmeleri için kritik öneme sahip olduÄŸuna dikkat çeken Ünlü, “Enerji verimliliÄŸi, karbon nötr ekonomiye geçiÅŸ sürecinde tüm dünyada hayata geçirilen politikaların odağında yer alıyor. AB’nin 2030 yılına kadar enerji tüketimini yüzde 11,7 azaltma hedefi, ABD’nin enerji verimliliÄŸi ve enerji dönüÅŸümü için 900 milyar dolarlık bütçe ayırması da bunu gösteriyor. Dolayısıyla enerjiyi temiz kaynaklardan saÄŸlamak çok önemli ancak yeterli deÄŸil. Ä°hracat pazarlarında yer alabilmek, kaynak verimliliÄŸine ve döngüsel ekonomiye katkı saÄŸlamak için enerji verimliliÄŸi saÄŸlayarak tüketimi azaltmak ÅŸart. Aksi halde rekabetçiliÄŸimizi kaybedebiliriz.

Aslında Türkiye, 2022 yılı verilerine göre yüzde 2,7 ile dünyanın en yüksek enerji verimliliÄŸi oranına sahip ancak 2021 yılı Eurostat verilerine göre enerji yoÄŸunluÄŸumuz AB ülkelerinden yaklaşık yüzde 28 daha fazla. Bu da enerji yoÄŸun sektörlerimizin fazlalığını gösteriyor. Enerji yoÄŸunluÄŸu da ancak enerji verimliliÄŸi çalışmaları ile azaltılabilir. Özellikle 1 Ekim itibarıyla uygulanmaya baÅŸlayan Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması da göz önünde bulundurulduÄŸunda, enerji verimliliÄŸinin ticaret için önemi daha net bir ÅŸekilde ortaya çıkıyor” diye konuÅŸtu.

En yüksek iyileÅŸme gıdada, en büyük potansiyel ticari binalarda

Türk Sanayisinin Enerji VerimliliÄŸi Raporu’nda ‘Ambalaj - Plastik’, ‘Ana Metal’, ‘Beyaz EÅŸya’, ‘Cam’, ‘Çimento’, ‘Gıda,’ ‘Ä°laç’, ‘Kağıt’, ‘Kimya & Petrokimya’, ‘Orman Ürünleri’, ‘Otomotiv’, ‘Seramik’, ‘Tekstil’ olmak üzere 13 sanayi sektörü ve ‘Ticari Binalar’ incelendi. Buna göre göre son iki yılda enerji verimliliÄŸi alanında en büyük iyileÅŸmeyi gıda sektörü gösterdi. 2021 yılında bu sektörde tasarruf potansiyeli yüzde 44,7 idi. Yapılan çalışmalar ile birlikte enerji verimliliÄŸi arttıkça tasarruf potansiyeli de yüzde 39’a kadar düÅŸürüldü. Kağıt sektöründe yüzde 45,07’den yüzde 40,2’ye, ilaçta ise yüzde 22,5’ten yüzde 19,2’ye inildi. Ticari binalar ise yüzde 0,1’lik bir deÄŸiÅŸimle yüzde 67,4 ulaÅŸarak, 14 sektör içinde en yüksek enerji verimliliÄŸi potansiyeline sahip sektör oldu.

Sermayeden bir kuruş harcamadan yılda 7 bin ton emisyon azaltımı, 2 milyon dolar tasarruf

Raporda ayrıca enerji verimliliÄŸi alanında ‘en yaratıcı finansman çözümü’ olarak kabul edilen ve ÅŸirket sermayesinden bir kuruÅŸ harcamadan bu alanda yatırım yapmayı saÄŸlayan Enerji Performans SözleÅŸmeleri (EPS) kapsamında gerçekleÅŸtirilen çalışmalara da yer verildi. Rapordaki örneklerden biri, Ä°SO 500’de ilk 10 ÅŸirket arasında yer alan bir fabrikada yapılan verimliliÄŸin artırılması, atık ısı geri kazanımı, soÄŸutma sistemlerinin revizyonu ve klima santrallerinin optimizasyonunu kapsayan çalışmalar oldu. Buna göre fabrika bir yılda yaklaşık 7 bin ton emisyon azalttı ve yaklaşık 2 milyon dolara eÅŸ deÄŸer olan 2.911 TEP enerji tasarrufu saÄŸladı.