Türkiye’de her yıl güneÅŸte 3 GW kurulu güç” misyonuyla yola çıkan düÅŸünce kuruluÅŸu Solar3GW, ‘Türkiye GüneÅŸ Enerjisi Sektöründe Ä°stihdam’ raporunu açıkladı. Bugün Ä°stanbul’da düzenlenen toplantıda tanıtılan raporda, yenilenebilir enerji kaynakları içinde en fazla büyüme potansiyeline sahip olan güneÅŸ enerjisinde istihdam inceleniyor.

Toplantının açılış konuÅŸmasını yapan Solar3GW Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Yusuf Bahadır Turhan, güneÅŸ enerjisi sektörünün hem elektrik üretimi hem de genel olarak sektörün deÄŸer zincirinde yarattığı istihdam potansiyeliyle enerji dönüÅŸümüne liderlik eden stratejik önemde bir kaynak olduÄŸunu belirtti. Yenilenebilir enerjiye geçiÅŸ hızlandıkça güneÅŸ, hidroelektrik ve rüzgar arasındaki kurulu güç ve buna baÄŸlı olarak istihdam rekabetinin artacağının altını çizen Turhan, ÅŸunları kaydetti: ”Solar3GW, kurulduÄŸu günden bu yana Türkiye’nin her yıl en az 3GW güneÅŸ enerjisini sisteme dahil edebilecek potansiyeli olduÄŸunu söylüyor. Bu gerçekleÅŸtirildiÄŸinde Türkiye’nin istihdamına önemli katkı saÄŸlanacak. Sektörümüz 2015 yılında ivme kazanmaya baÅŸlayınca, önce halihazırda oturmuÅŸ bir sektör olan inÅŸaattan istihdam desteÄŸi aldı, ardından kendi iÅŸ gücünü yetiÅŸtirdi. Ä°lk yıllarda özellikle proje geliÅŸtiren, ekipman tedarik eden ve kurulum yapan taahhüt firmaları istihdam konusunda söz sahibiyken sektörün geliÅŸmesiyle birlikte denetim, üretim ve yazılım gibi alanlar da istihdama önemli oranda katkı saÄŸladı. Lisanssız projeler ise geçmiÅŸte olduÄŸu gibi sektörel istihdama katkıda bulunmaya devam edecek. Ancak bundan sonra lisanslı YEKA ve depolamalı GES projeleriyle önemli bir iÅŸ gücü talebi doÄŸacak.”

Raporu hazırlayan Solar3GW Genel Sekreteri Özge Özeke ise sektörün büyümesi ve geliÅŸmesiyle birlikte yetiÅŸmiÅŸ iÅŸ gücüne ihtiyacın da arttığını vurguladı. Özeke, “Ancak bu paralel geliÅŸim, her zaman saÄŸlıklı bir ÅŸekilde yürümüyor. Bu nedenle sektörel iÅŸ gücünün nitelik ve nicelik açısından ayrı ayrı deÄŸerlendirilmesi ve eksiklerin saptanması gerekiyor. Enerji dönüÅŸümünün baÅŸ aktörü olan güneÅŸ enerjisi sektörü, bir yandan artan kurulu güçle birlikte kurulum ve üretim alanındaki talebe cevap vermeye, diÄŸer bir yandan da yetkinlik ve teknolojilere adaptasyon anlamında kendini tamamlamaya çalışıyor” diye konuÅŸtu.

Yatırım Engelleri Kalkınca İstihdam Artacak
Raporda, 2023 itibarıyla güneÅŸ enerjisi sektörünün yaklaşık 37 bin kiÅŸiye istihdam saÄŸladığıaçıklandı.Bu sayının, kamu, dağıtım ÅŸirketleri, belediyeler ve alt yükleniciler tarafında çalışanlar da eklendiÄŸinde, en az yüzde 10-15 daha fazla olacağı tahmin ediliyor. Türkiye’de ÅŸimdiye kadar sektörel iÅŸ gücünün yetiÅŸmesinde itici güç, lisanssız elektrik üretim projeleri oldu. Bu projeler, 2019 öncesi ticari motivasyonla hayata geçirilen yatırımlar iken, 2019 sonrasında öztüketim odaklı, ağırlıklı olarak ticari ve endüstriyel segmentte gerçekleÅŸtirilen projeler olarak nitelik deÄŸiÅŸtirdi.Çalışmada, güneÅŸ enerjisi sektörünün yıldan yıla tutarlı geliÅŸiminin saÄŸlanmasının, yatırımların önündeki engellerin kaldırılmasına baÄŸlı olduÄŸu belirtiliyor. Yatırım hedeflerinin belli bir hızda gerçekleÅŸmesiyle iÅŸ gücünün devamlılığı saÄŸlanacağı ve niteliÄŸinin de geliÅŸip korunacağı vurgulanıyor.
Konutlarda güneÅŸ enerjisi kullanımına özellikle dikkat çekilerek Türkiye’nin konut segmenti uygulamalarında yüksek potansiyeli olduÄŸu ancak bu segment desteklenmediÄŸi için geliÅŸme gösteremediÄŸi ifade ediliyor. Bu segmente teÅŸvik ve destek verilmesi halinde yapılacak kurulumlar ile küçük ölçekli yerel firmaların artacağı, bunun da bölgesel istihdama katkı saÄŸlayacağı belirtiliyor. Bununla birlikte raporda, ‘Konut kaynaklı istihdamın artışı, dağıtık üretimin önemli bir parametresi olarak MW başına olan istihdamı da yükseltecek’ ifadesine yer veriliyor.

GüneÅŸ Enerjisi Sektörü Nitelikli Ä°ÅŸ Gücü Ä°stiyor

Dünyada, en fazla kurulum ve bakım iÅŸ kollarında iÅŸe alımlarda güçlük yaÅŸandığı ve ilk sebebinin sektör odaklı bilgi birikimi eksikliÄŸi olduÄŸunun ifade edildiÄŸi rapora göre Türkiye’de de güneÅŸ enerjisindeki kurulu güç hedefleri ve potansiyeli düzenli bir ÅŸekilde gerçekleÅŸmesi söz konusu olduÄŸunda kurulum ve bakım iÅŸlerinde benzer bir açığın ortaya çıkacağı söyleniyor.

Türkiye’de güneÅŸ enerjisi sektörü istihdamında, teknik uzmanlık ve yenilikçi teknolojilere adaptasyonun istihdam geliÅŸiminde önemli odak noktaları olarak ön plana çıktığı vurgulanıyor. Bataryalı depolama teknolojilerinin GES teknolojilerine entegre bir ÅŸekilde ele alınmasıyla birlikte tasarım, kurulum, bakım ve onarım konularında detaylı teknik bilgi ve uygulama becerilerine giderek daha fazla ihtiyaç duyulacağı belirtiliyor. Halihazırdaki iÅŸ gücü nicelik olarak yeterli ancak nitelik olarak ihtiyacı karşılamıyor. Bazı güneÅŸ enerjisi projelerinin sıradan ve sadece fiziki montaj gerektiren kurulumlar olarak ele alınması, nitelik sorunun önde gelen sebepleri arasında. Ayrıca bir sertifikasyon olmaması, kurulumlarda çalışacak kiÅŸilerin seçiminde finansman sorunları yaÅŸanması, kimi dar bütçeli projelerde iÅŸ yetkinliÄŸi ve tecrübe aranmaması diÄŸer sebepler.

Yine rapora göre üniversiteler de nitelikli eleman sorununa yeterince çözüm olmuyor; son yıllarda açılan yükseköÄŸretim programları yetersiz olduÄŸundan, kurulumlarda, ön ve yan hizmetlerde görev alacak nitelikli ara ve teknik elemanlar yetiÅŸtirilmiyor. Ayrıca meslek liselerine olan ilginin azalmasıyla sektörün bel kemiÄŸi olan ara eleman açısından istihdam sorununun yaÅŸandığı, istihdam edilse dahi yetkinlik yönünden eksiklikler göze çarpıyor. “GüneÅŸ enerjisi çalışanlarının temiz enerji bilinciyle yetiÅŸtirilmesi, gerekli teknik ve mekanik bilgi ile donatılması, kamuya açık eÄŸitim ve geliÅŸtirme programlarının hizmete sunulması, bu sektörde elde edilen sertifika ve lisanslara bölgesel ve küresel düzlemde geçerlik tanınarak iÅŸçilerin dolaşımlarının temin edilmesi, iÅŸ gücünün verimliliÄŸi açısından önem taşımaktadır” deniliyor.

Fosil Yakıtlardaki Ä°ÅŸ Gücü ‘Yeniden Yeteneklendirme’ ile GüneÅŸe Yarayacak
Çalışmada, güneÅŸ enerjisi sektörü iÅŸ gücündeki sorunların, kamu-sivil toplum kuruluÅŸları-özel sektör iÅŸ birliÄŸi ile giderilebileceÄŸi vurgulanıyor. Bunun için güneÅŸ enerjisine bakış açısının deÄŸiÅŸmesi, bu kaynağın iklim deÄŸiÅŸikliÄŸiyle mücadeledeki ve enerji dönüÅŸümündeki önemli rolünün göz önünde bulundurulması gerekiyor. Sektörün önde gelen ÅŸirketleri kamuyla iÅŸbirliÄŸi halinde hazırlayacakları eÄŸitim ve yeteneklendirme programları ile nitelikli iÅŸ gücünü yetiÅŸtirmekte katkı saÄŸlayabilir. Raporda, nitelikli iÅŸ gücü kadar ‘yeniden yeteneklendirme’nin (reskilling) de güneÅŸ enerjisi sektörü istihdamında önemli rol oynacağı ifade ediliyor. Yapılan araÅŸtırmalara göre fosil yakıt alanında çalışan birçok iÅŸçi, güneÅŸ enerjisi sektöründeki iÅŸ gücü boÅŸluÄŸunu doldurabilmek için gerekli uzmanlaÅŸma ve yeteneÄŸe sahip. Bu alanda çalışan iÅŸçiler, kısa süreli yeniden yeteneklendirme eÄŸitimleri ile temiz enerji iÅŸ gücünü çeÅŸitlendirebilecek hale getirilebilir.