Prof. Dr. Mustafa Öztürk

Aydınlatma amacıyla kullanılan akkor ve halojen lambalar enerji savurgan aydınlatma cihazlarıdır. Akkor ve halojen lambalar, elektriÄŸin sadece %5-10’unu aydınlatma amacıyla kullanıyor. Bu lambaların ömrü ortalama 2 yıl kadar. Flüoresan lambalar ise elektrik enerjisinin %25- 40'ını ışığa çeviriyor. Fosil yakıt (kömür ve doÄŸalgaz gibi) kullanan termik santrallerde üretilen 1 kWh elektrik enerjisinin kullanılmasıyla, yaklaşık 443 gram sera gazı CO2 salımı olur.

Kısaca aydınlatmada tüketilen her kWh elektrik enerjisi için 443 gram sera gazı CO2 salımı oluyor. 2013 yılı verilerine göre her bir konutta ortalama yıllık elektrik tüketimi, 1528 kWh seviyesinde. Bu elektriÄŸin ise yaklaşık %29’u aydınlatmada tüketildi. Buna göre konut başına ortalama 443 kWh/yıl elektrik enerjisi, aydınlatma amacıyla kullanıldı. Türkiye’de yaklaşık 29.438.169 konut olduÄŸu kabul edilirse aydınlatma için tüketilen elektrik enerjisi miktarı ise yaklaşık 13 milyar kWh/yıldır. Ofis, otel, gösteri merkezi, alışveriÅŸ merkezleri ve endüstri tesisleri gibi yerlerde toplam aydınlatma tüketilen elektrik enerjisinin yaklaşık miktarı sırasıyla, %20-40, %27, %7-7.3, %30 ve %10 ÅŸeklinde.

Türkiye’de, 2015 yılı verilerine göre, sokak, cadde, karayolu, alt-üst geçit, meydan, köprü, otoyol, tünel ve parkbahçe gibi yerlerde aydınlatma amacıyla kullanılan 7 milyon adet aydınlatma armatürüyle, elektrik enerjisi tüketim miktarı 3 milyar 448 milyon 156 bin 387 kWh seviyesindedir. Türkiye’de toplam elektrik enerjisinin %2’si sokak aydınlatmasında kullanılıyor. Özellikle geceleri akılsız sokak aydınlatma sistemleri nedeniyle elektrik enerjisi tüketimi miktarı maksimum seviyeye ulaşıyor. Tünel benzeri yerlerde ise sürekli akılsız aydınlatma yapılıyor. Türkiye’de tüketilen toplam elektrik enerjisi içinde aydınlatmanın payı %20 civarında. Türkiye’de 2017 yılı verilerine göre elektrik enerjisi tüketimi 294,9 milyar kWh’dır. Buna göre, aydınlatmada tüketilen elektrik enerjisi miktarı yaklaşık 59,98 milyar kWh’dır.

Akkor lamba, halojen lamba, enerji tasarruflu floresan lamba ve LED lamba kullanım ömürleri, atık enerji miktarları ve elektrik enerjisi tüketimleri Åžekil 1’de yer alıyor. Åžekil 1’de görüldüÄŸü gibi 100 W’lık akkor lamba aydınlatma kullanma yerine, 20 W kapasiteli LED lamba ile aynı kapasitede aydınlatma yapılabiliyor. Yani %80 oranında elektrik enerjisi tasarrufu saÄŸlanıyor. Konutlarda aydınlatmada akkor lamba yerine LED lamba kullanılması durumunda, yıllık elektrik enerji tasarrufu 10,4 milyar kWh olacak. Buna göre, 1400 MW kapasiteli yeni termik santrallerin kurulması ve yılda 4 milyon 607 bin (4,607 106) ton sera gazı CO2 salımı önlenecek, doÄŸal kaynaklar korunacak ve fosil yakıtta dışa bağımlılık azalacak, enerji güvenliÄŸi saÄŸlanacak.

Yazının devamı için tıklayın