www. enerji-dunyasi.com 1 & CEVRE . - - il ENERJİ VE ÇEVRE DERGİSİ/ ENERGY & ENVIRONMENT MAGAZiNE MOODY INTERNATIONAL Ekim/·Octol:{eı :2008 . Sayı/lssue65 • Yılda·8sayı·y.ayımlcinir. • -,-- 'Fiyoti:6YTL• • '.. \ \
� Enerji üretimini etkileyici 'V seviyelere yükseltin. Enerji denklemi basittir. Daha fazla verimlilik, daha fazla üretim; daha fazla üretim ise daha fazla kar demektir. Beklenmedik duraksamalara ve sizinle aynı başarı vizyonunu paylaşmayan bir tedarikçiye tahammül yoktur. işte her geçen gün daha fazla ekipman üreticisinin Mobil Endüstriyel Yağlarını tavsiye ediyor olması için bir sebep daha... Biz, standartları belirleyen geniş ürün yelpazemiz ve üstün endüstri deneyimimizle işlerin sadece yürümesini değil, uçmasını sağlıyoruz. Daha fazla bilgi için 0216 468 96 96 numaralı telefonu arayabilir veya www.mobilindustrial.com adresini ziyaret edebilirsiniz. Mobil © 2008 Exxon Mobıl Corporatıon. Mobıl ve Uçan Al Tasarımı, Exxon Mobıl Corporation veya bağlı kuruluşlarının tescillı markalarıdır. lndustrial Lubricants
pared or: atural Circulation el ic Service ---ııaıc:::ı sy O erationr--.:.E
Sunuş ■ ÖzkanAĞIŞ Türkiye Kojenerasyon Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ozkan.agis@enerko.com.tr Dünyayı saran ve sarsan finans krizi, Amerika'dan başlayarak, Hükümetlerin almış olduğu kurtarma veya destek kararlarıyla daha çok derinleşmeden, bir yerlerde duracak gibi görünüyor. Kriz kasırga gibi geldi. Amerika kasırgalara alışık olduğu için, kurtarma önlemleri ilk önce orada alındı. Amerikan Hükümeti, önlemleri almak için Temsilciler Meclisi ve Senato'ya karşı olağanüstü bir savaş verirken Avrupa ülkeleri, böyle kasırgalara alışık olmadığı için önce umursamaz davrandı. Kasırga, Avrupa sahillerine ulaşınca ela, şiddetini anladı ve Hükümetler, kendi Bankalarını ve diğer Finans Kuruluşlarını kurtarmak için adeta birbirleriyle yarışa girdiler. Şimdi, krizde oluşan hasarların onarılma (recovery) devri başladı. Hükümetlerin Finans kuruluşlarına sağlayacağı büyük destekle (toplam 2,5 trilyon dolar) toparlanma süresinin fazla uzun olmayacağını düşünüyoruz. Türkiye Bu Krizin Neresinde? Dünyayı etkisi altına alan bu büyük kasırgayı, Türkiye'nin hiç zarar görmeden atlatması mümkün değil. Zira Yatırım Kredilerinin ya da sermayesinin büyük bir kısmı dışarıdan geliyor. Global krizin Türkiye üzerinde neler yapabileceği birkaç doktora tezini besleyecek malzeme yaratır. Biz bugün global krizin Türkiye'de Enerji yatırımlarına etkisini analiz etmeye çalışacağız. Enerji Yatırımları Niçin Bugünlere Kaldı? Doğal gaz zamlarının sağnak şeklinde gelmeye başladığı 2004 martından itibaren, enerji ile ilgili bütün konferans, sempozyum ve forumlarda , elektriğe de aynı oranda zam yapılması gerektiğini, zam yapılmazsa, bırakın yenilerin kurulmasını, eskilerin de kapanmasına neden olacağımızı haykırdım durdum. Ben bunları söylerken, Sayın Enerji Bakanımız da, zam yapmamak.la bu memlekete milyarlarca dolar kazandırdığını her ortamda tekrarladı durdu. O günlerde yerli ve yabancı finans kuruluşları yatırım kredisi vermek için yatırımcının ayağına gelirlerdi. Yatırım için o günlerde tek bir şeye ihtiyacımız vardı o ela yatırım ortamının yatırımcıya güven vermesi. Gazın m3 fiyatı 16 cent'ten 27 cent'e 2 ENERJi DÜNYASI EKIM2ooa Global Finans Krizi Türkiye'de Enerji Yatırımlarını Etkiler mi? çıkırnştı. Bu artış elektrik üretim maliyetini %44 arttırıyordu. Elektrik Ü-recim maliyeti 6,0 cent/kWh'clan, 8,6 cent/kWlı'a yükselmişti. Dağıtım ve iletim paylarını ilave ettiğimizde, elektriğin tüketim barasında teslim fiyatı 1O cent/kwh'clan fazla oluyordu. Serbest tüketici o tarihte TEDAŞ'tan elektriği 8,9 cent/kWh'clan alıyordu. Barasında 8,9 cent/kWh fiyatla hazır TEDAŞ elektriği varken, serbest tüketici 10,0 cent/ kWh fiyatla, Otoprodüktör elektriğini niye alsın? Yatırımcıya güven vermeyen bu ortam senelerce böyle devam etti. Allahtan, 01 ağustos 2006'da Dengeleme ve Mali Uzlaştırma Yönetmeliği uygulamaya konuldu ela hiç olmazsa arzın talebi karşılamakta zorlandığı dönemlerde, TEIAŞ'ın PMUM piyasasında oluşan yüksek fiyatların cazibesi ile, yastık altındaki tüm Üretim Tesisleri kapasitelerinin en son kw'ına kadar üretime sokulması sağlandı. PMUM uygulamasııun başlatıldığı 01 ağustos 2006'clan itibaren EPDK'ya yaklaşık 20.000 M\V'lık yeni lisans başvurusu oldu ve bazıları ela kurulmaya başlandı. Erken başlayanlar, rahat ortamda kredisini ele buldu ve inşaata ela başladı. Biraz gecikenler kasırgaya yakalandı. Şimdi Ne Olacak? Yazıma başlamadan önce, Türkiye'cle Enerji Yatırımları ile, Otoprodüktörlerle, EPDK yetkilileri ile, General Elektrik ve Siemens gibi gaz türbini imalatçıları ile ve büyük motor üreticileriyle görüştüm. Dünya ölçeğinde ekonomik kriz, yapılmakta olanları değil, yeni planlananları etkiliyor. Yapılmakta olanların finans sorunu önceden çözülmüş olduğu için aynen devam ediyor. Yeni yatırım yapmak isteyenler oturmuş düşünüyor. Çünkü her şeyden önce elektrikte talep daralması var. Talep daralması piyasa fiyatlarını aşağı çekiyor. Aynen petrolde olduğu gibi. Bu yüzden ekipman üreticileri daha az sipariş alıyorlar. Türkiye'ye gelince, tespitlerimiz şöyle: ■ Elektrikte, yaz aylarına nazaran talep daralması var. Bu büyük ölüde kliına.ların durdurulmasından kaynaklanıyor.
• Dünyanın en büyük 36 kV gaz yalıtımlı hücre üreticisi. • 25 ülkede faaliyette bulunan, dünyanın en büyük off-shore santralini de kapsayan, 200'ü aşkın rüzgar santrali. • 1 00'ün üzerinde (>500MWatt) kurulu fotovoltaik güneş enerjisi santrali. Web Sitemizi ZiY.aret Ediniz: www.ormazatial.com.tr Telf.: 031241944.87 � Faks: 03124194295 "'\ O ORMAZABAlorta Gerilimde Uzman
Ayrıca sanayi üretiminde %1'lik azalma da bir miktar etkilemiş olabilir. Yaz aylarında 30.500 MW'a kadar yükselmiş puant gücü bugünlerde 26.500 MW civarında. Ancak saatlik puanrın kış aylarında yeniden 30.500 MW - 31.500 MW bandına yükselmesi bekleniyor. ■ PMUM elektrik fiyatları biraz gevşemiş durumda, yaz aylarına göre %5 daha düşük. Bu da talep azalmasından kaynaklanıyor. 13 ekim itibariyle TEİAŞ sitesinden aldığımız rakamlara göre günlük ortalama elektrik fi.atı 16,5 Ykr/kwh. Bu fiyat hala yatırım için cazip fiyat. Çünkü %55 randıman seviyesinin üzerinde çalışan ve doğal gaz yakan Tesislerde, 62 Ykr/m''lük gaz fiyatı ile, gündüz 16 saat çalıştırarak, gece durdurmak kaydıyla, para kazanmak mümkün. Hesabımız şöyle: ■%55 çevrim randımanında özgül gaz miktarı.: 0,19 m'/kWh ■Doğal gaz fiyatı.(Botaş'ın ekim ayı tarifesi) ..: 62 Ykr/m' ■1 kWh üretimde gaz maliyeti ............................ :11,8 Ykr/kWh ■Tesis amortisman bedeli ........................................: 1,3 Ykr/kWh ■İşletme masrafları,...................................................: 0,3 Ykr/kWh ■Bakım masrafları .....................................................: 0,5 Ykr/kWh ■YGerilim hatlarıyla serbest tüketiciye naldiye bed ...............................: O4Ykr/kWh 14,3 Ykr/kWh Elektrik üreticisi net karı (16,5-14,3 Ykr/kWh) ..........................................: 2,2 Ykr/kWh Bu, son derece güzel bir karlılıktır. Bu karlılığın ne kadar cazip olduğunu göstermek için, doğal gaz yakan 3 adet BOO santralın ihalesinde açıklanan ortalama birim karın 0,40 cent/kWh = 0,55 Ykr/kWh olduğunu hatırlatalım. Daha yüksek randımanlı Kojenerasyon Sistemleri kurarsak ekmek kadayıfının üzerine kaymağını da koymuş oluruz. Elektrik Üretim Tesisi kurmak hala karlılığını koruduğuna göre şimdi parayı nereden bulacağımıza bakalım. Son aylarda US Exim'in Başkan Yardımcılarından biri Türkiye'ye çok sık gelmeye başladı. Maksadı da "Finans krizine rağmen ben devam ediyorum" mesajını vermek. Sadece US Exim değil, tüm ECA (Export Credit Agency) kuruluşları, benzeri faaliyetler içindeler. Bunlar arasında, Coface, Hermes, Ond'yi sayabiliriz.bu export kredisi kuruluşları kredi vermeye hazırlar. Yeter ki kendi ülkelerinin ileri teknoloji imalatçılarının satışları durmasın ya da azalmasın. Onlar enerji yatırımlarının %65'ini karşılayabiliyor. Kalanın en az yarısını yatırımcının özkaynaklarından karşılanması 4 ENERJi DÜNYASI EKiM 200a lazım. Burada yatırımcının biraz zorlanacağı kısım %15-20 'lik , ticari bankalardan sağlanacak finans açığıdır. Bütün zengin devletler, kendi bankalarını ve finans kuruluşlarını batmaktan kurtarmak için onlara milyarlarca dolarlık kaynak takviyesi yapma kararı aldıkları için Bankalar eskiden olduğu gibi ticari kredi musluklarını yine açacaklar. Ancak musluktan akan su biraz pahalı olabilir. Zaten bankadan alınacak ticari kredi toplam yatırımın %15-20'si olduğuna göre, paranın pahalanması yatırımın ancak %15-20'sinde bahis konusu olur. O da amortisman payı olan 1,3 Ykr/kWh'ı biraz yükseltir (diyelim 0,1 Ykr/kWh kadar). Yani yatırım için caydırıcı olmaz. Para bulmada anahtar faktör,ülkenin mali·yapısı ve tesisin karlılığı yani fızibilitesidir. Bugün Dünya Bankası Başkanı Mr. Zoellick, Türkiye'nin mali yapısının sağlam olduğunu ve projelere her türlü finans desteğini vereceklerini söyledi. Projelerimiz feasible ise finans bulabileceğiz. Yukarıdaki hesabımızdan da açıkça görüleceği gibi, çevrim randımanları çok yüksek olan yani en son teknoloji ile imal edilmiş ve bu avantajıyla doğal gazın ısısını son kalorisine kadar sömüren gaz türbinleri ve gaz motorlarının rekabet üstünlüğü çok yüksek olacaktır. Bunlar da Kojenerasyon Tesisleri ve Kombine Çevrim Santrallarıdır. Bu dönemde, gaz motorları piyasasının da Türkiye'de çok genişleyeceğini düşünüyorum. Zira gaz motorları yalnız başına (simple eyde) %46'ya çıkan üretim randımanlarıyla, ısı değerlendirilmemiş olsa bile, üretim maliyeti optimizasyonunda rekabet gücünü korumaktadır. Ayrıca, Almanya'da ve İspanya'da rüzgar santrallerinin artış oranında, gaz motor satışlarının da artmış olduğu gözlemlenmiştir. Rüzgar esmediği zamanlarda, eksilen elektrik üretimi gaz motorları ile 'telafi edilerek , Elektrik Üretim Şirketleri, sürdürülebilirliği sağlıyorlar. Rüzgar santralleri kuruluşlarının hızlandığı ülkemizde, benzeri bir gelişmeyi, yani gaz motoru satışlarındaki hızlanmayı bekliyoruz. Son olarak şunu söyleyebiliriz: İçinde bulunduğumuz finans lcrizi dünyanın sonu değildir. Belki de çok daha iyi başka bir düzenin başlama noktası olacaktır. Yani bir fırsatı da beraberinde getirecektir. Ne mutlu değerlendirene. Hoşça ve dostça kalın.
>-. "'\ Proje Finansmanı I Yatırım Bankacılı�ı I Kurumsal Krediler I Para ve Sermaye Piyasası Hizmetleri I Danışmanlık I Araştırma I Portföy Yönetimi 1S/(fJ Türkiye Sınai Kalkınma Bankası www.tskb.com.tr "TSKB, ISO 14001 - Çevre Yönetim Sertifikasına sahip ilk ve tek Türk Sermayeli bankadır"
www. enerj i-d unyas i. com İçindekiler Yakıt Fiyatları Elektrik Fiyatları Haberler Çek Enerji Devi Akenerji'ye Ortak Oldu Meram'a En Yüksek Teklif Alsim Alarko'dan Nükleer Santrale Tek Teklif Elektrik İletiminde AB'ye Uyum 2009 Yılında Akenerji Yatırımlarını Hız Kesmeden Sürdürecek Vestas Türkiye'nin Hedefi Pazarla Birlikte Büyümek Türkiye Dünyanın Enerji Devi Haline Gelebilir Enerji Teknolojileri Tasarımı ve Üretimi İçin Yerli Firmalara Teşvik Sağlanmalı 8 10 12 22 26 28 32 34 36 42 46 İlk Rüzgar Türbin Üretim Fabrikası Adapazarı'nda Kuruluyor 50 Avrupa Birliği ve Türkiye'de Rüzgar Enerjisi Pazarındaki Gelişmeler 52 Kyoto Protokolü ve Türkiye 56 Orta ve Büyük Ölçekli CHP için Biyo-Kütle Gazlaştırma 61 Summaries Reklam İndeksi Ads lndex 4P OTOMASYON ------------29 AALBORG --------------------1 AREVA ------------------------7 ASMER -----------------------41 DOĞANAK ------------------15 EMERSON -------------------11 EXXON MOBİL -----------Ö.K.İ FRİTERM ---------------------51 GSD-------------------------A.K GÜL-PINAR------------------31 HAREKET --------------------57 ıccı 2009 ----------------- A.K.i KALDER ---------------------44 (Türkiye Kalite Derneği) KITA -------------------------23 MİKROPOR------------------45 MTU --------------------------9 MULTİSİS --------------------37 NALCO-----------------------39 ORMAZABAL -----------------3 64 POWERSERV -----------------53 PROPER ----------------------25 RE-CONSULT ----------------49 SELNİKEL --------------------47 SİEMENS---------------------17 TOPKAPl---------------------19 TROMAK TRAFO-------------33 TSKB --------------------------5 WİN -------------------------- 6 0 ZORLU-----------------------21 adan, kaynak göstorilorok de olsa iktibas odilomoz.Yayınh:ınan ıom yazıların sorumluluCu yazarlarına, ilanların sorumluluı)u ilan sahiplorina aittir. • any means. whethor asa source wiıhout the consonı of tho publishors. Tho rosponslbllity ofati publlshod artfclos and ads belongto theirauthors and owncrs.
AREVA T&D Enerjiyi yönetenler, GIS teknolojisinde dünya lideri AREVA T&D'nin güvenilirliği ve kesintisiz enerjiyi garanti eden yenilikçi çözümlerine güvenirler. Global uzmanlığımız, kurulum ve işletme maliyetlerinizi optimize edecek, kullanım ömrü yüksek çözümler sunar. Kalite ve Güvenilirlik > 100 yılı aşkın saha deneyimi > Dünya çapında proje yönetimi Kompakt GIS Dizaynı > Harici veya dahili 72.5 kV'dan 550 kV'a kadar > Az alan ihtiyacı sayesinde yerden tasarruf AREVA T&D Enerji Endüstrisi A.Ş. Tel:02164118700 E-Mail: info.turkey@areva-td.com Çeşitli Uygulamalar için Optimize Edilmiş Çözümler > Şehir içinde veya kırsal alanlarda Endüstriyel veya iletim/dağıtım projeleri > Zorlu çevre koşullarında bile üstün performans Çevreye Saygılı > üstün kaliteli, emniyetli ürünler > işletme ömrünün sonunda oldukça yüksek oranda geri dönüştürülebilir materyal ve gazlar AREVA
Yakıt fiyatlarını güncel bilgilerle görmek istediğinizde www.dogalgaz.com.tr. http://arastirma.dogalgaz.eom.tr/, veya www.tesisat.com.tr adreslerindeki sitelerde bulabilirsiniz. GÜNCEL YAKIT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRMA TABLOSU 111 (14 Ekim 2008 tarihinde. KDV HARİÇ) YAKITBİRİM FİYATI ALT ISIL DEĞERE göre ÜST ISIL DEĞERE göre VAKiT VAKiT [1] 1000 kcal için 1000 kcal için YAKITLAR ALT ISIL ÜST ISIL DEĞERİ DEĞERİ Ykr USD Avro VAKiT FİYATI VAKiT FİYATI 11 J [5] [5] [2] [3] DOĞALGAZ kcal/m' kcal/m' Ykr/m' USD/m' Avro/m' Ykr (3) USD (5) Avro (5) Ykr (4) USD (5) Avro (5) (BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4] 8.250 9.155 64,8261 0,4971 0,3605 7,86 0,0603 0,0437 7,08 0,0543 0,0394 içi n (Kesintisiz) OSB (BOTAŞ) PROSES. BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4] 8.250 9.155 64,8261 0,4971 0,3605 7,86 0,0603 0,0437 7,08 0,0543 0,0394 için (Kesintili) SANAYİ (BOTAŞ) PROSES. BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4] için (Kesintisiz) SANAYİ 8.250 9.155 65,4577 0,5020 0,3640 7,93 0,0608 0,0441 7,15 0,0548 0,0398 (İGDAŞ) Serbest Tüketici Olan PROSES ve BUHAR [6] 8.250 9.155 75,6651 0,5803 0,4208 9,17 0,0703 0,0510 8,26 0,0634 0,0460 KULLANICILARI için SANAYi (İGDAŞ) Serbest Tüketici Olmayan [6] 8.250 9.155 67,4399 0,5172 0,3750 8,17 0,0627 0,0455 7,37 0,0565 0,0410 PROSES ve BUHAR KULLANICILARI içi n SANAYi -� - LİNYİT KÖMÜRÜ kcal/kg kcal/kg Ykr/kg USD/kg Avro/kg Ykr (3) USD(5) Avro (5) Ykr(3) USD (5) Avro (5) iTHAL Sibirya Kömürü Ceviz tipi (ISTANBUL) [7] 6.500 7.300 47,4576 0,3639 0,2639 7,30 0,0560 0,0406 6,50 0,0499 0,0362 HAKAN KÖMÜR Manisa-Soma KISRAKDERE (Yıkanmış Torbalı +20mm) ELi LİNYİT Kömürü [8] 4.640 5.000 33,1000 0,2538 0,1841 7,13 0,0547 0,0397 6,62 0,0508 0,0368 NAFTA Kırıkkale [9] 10.550 11.500 770,7100 5,9104 4,2860 73,05 0,5602 0,4063 67,02 0,5139 0,3727 Orta Anadolu Rafinerisi (POAŞ) FUEL-OiL N0:6 [1 O] 9.200 10.300 116,0000 0,8896 0,6451 12,61 0,0967 0,0701 11,26 0,0864 0,0626 (lstanbul Avrupa Yakası) (POAŞ) FUEL-OiL N0:4 -Kalori fer Yakıtı [1 O] 9.700 1 0.500 1 55,0000 1 ,1 887 0,8620 15,98 o, 1225 0,0889 14,76 o, 1132 0,0821 (lstanbul Avrupa Yakası) (POAŞ) MOTORİN (11] 10.200 10.800 274,5562 2,1055 1,5268 26,92 0,2064 0,1497 25,42 O,1950 0,1414 (lstanbul Avrupa Yakası) BÜYÜK SANAYi Kul l anımı MİKS LPG [12] 11.000 11.900 252,2727 1,9346 1,4029 22,93 O,1759 0,1275 21,20 O, 1 626 O, 1 1 79 IPRAGAZ • AYGAZ KÜÇÜK SANAYi Kullanımı MİKS LPG (12] 11.000 11.900 278,0000 1,6411 IPRAGAZ • AYGAZ 1 ,5460 25,27 0,1938 0,1405 23,36 O,1792 0,1299 SANAYi Kullanımı PROPAN (12] 11.100 12.000 260,5000 1,9977 1,4487 23,47 O, 1 800 O, 1 305 21,71 O,1665 0,1207 İPRAGAZ • AYGAZ ELEKTRİK kcal/kWh kcal/kWh Ykr/kWh USD/kWh Avro/kWh Ykr (3) USD (S) Avro (5) Ykr (3) USD(5) Avro (5) SANAYİ Elektrik TEK TERiM -Alçak Gerilim [13] 860 860 1 8,3456 0,1407 O,1 020 21,33 O, 1 636 O, 1 1 86 21,33 O, 1 636 O, 1 1 86 Tek Zamanlı Tarife -TEDAŞ KONUT Elekır;k [13] 860 860 21,1377 0,1621 o, 1175 24,58 o, 1885 o, 1367 24,58 o, 1885 o, 1367 Tek Zamanlı Tarife -TEDAŞ TİCARETHANE Elekır;k [13] 860 860 24,3342 O, 1 866 O, 1 353 28,30 0,2170 O,1 574 28,30 0,2170 0,1574 Tek Zamanlı Tarife • TEOAŞ (1) KDV Hariç Fiyatlar olup, yakıtların herhangi bir cihazda yakılmadan önceki ve satış noktasındaki birim fiyatlardır. (2) Alt ısıl değere göre 1000 kcal için Ykr değeri [ (Birim Fiyat x l000 kcal / Alt lsıl Değeri) ] formulü kullanılarak hesaplanmıştır. (3) Üst ısıl değeregöre ·ı000 kcal için Ykr değeri [ (Birim Fiyat x 1000 kcal / Üst Isıl Değeri) ] forımılü kullanılarak hesaplanmıştır. (4) BOTAŞ 14 Ekim 2008 tarihli fiyat tarifesindeki doğalgaz birim fiyatı içine 0,023 YTL/Sm' olan ÖT\/ dahil edilmiştir. (5) 14 Ekiın 2008 tarihi itibariyle Merkez Bankası Efektif Satış Fiyatları; 140,14 Ykr/USD ve 190,90 Ykr/Avro'dur. (6) igdaşın serbest tüketici olan veya olmayan müşterilerine uyguladıkları doğalgaz birim fiyatları 14 Ekim 2008 itibariyle ilgili sitesinden alınmıştır. (7) İthal Sibirya kömürü fiyatları Hakan Kömür şirketinin ceviz tipi linyit için 14 Ekim 2008 tarihli nakliye KDV dahil peşin satış fiyatı olan 580 YTL/ton olarak alınmış olup nakliye ve 7. kattaki apartman dairesine taşıma dahil adrese teslim fiyatıdır. (8) Yerli linyit kömürü fiyatları ise ELİ-Ege Linyitleri İşletmesi Müessesesi Müdürlüğünün +20 111111 parçalı torba cinsi için '14 Ekim 2008 8 ENERJi DÜNYASI EKiM 2008 tarihli Bayi Depo satış fiyatları listesinden alınmış olup, Nakliyeciler Kooperatifi"nin 43 YTL/ton olan nakliye dahil edilmiştir. (9) Naftaıun birim fiyatı 06-13 Ekim 2008 tarihleri arasındaki nakliye hariç Kırıkkale Orta Anadolu Rafirenisi çıkış fiyatıdır. (10) Fuel Oil No:4 ve No:6 fiyatları POAŞ'ın 14 Ekim 2008 tarihli KDV'siz fiyat tarifesindeki tavsiye edilen mahalli akaryakıt perakende satış fiyatlarıdır. (11) Motorin birim fiyatı POAŞ ın sirkülerindeki 14 Ekim 2008 tarihli KDV'siz fiyat tarifesindeki tavsiye edilen mahalli akaryakıt perakende satış fiyatları olup YTL/litre değeri 0,845 dönüşüm katsayısına bölünerek YTL/kg"a çevrilmiştir. (12) LPG Dökmegaz fiyatları 14 Ekim 2008 tarihi itibari)•le ipragaz ve f\ygaz'dan alınmış nyatların ortalamasıdır. LPG dökmegazın büyük sanayi tesislerinde kuUanıınındaki birim fiyatı küçük sanayi için belirlenmiş olan birim fıyattan %1O daha düşük olarak alınmıştır. (13) Elektrik birim fiyatları TEDJ\Ş' ın 01 Ekim 2008 tarihi itibariyle olup, sanayi kullanımında TRT payı ve enerji fonu için %3, Elektrik Tüketim Vergisi için ise %1, konut kullanımında TRTpayı ve enerji payı için %3 ve ElcktrikTüketim Vergisi için %5 ilave edilerek bulunmuştur.
Yakıt fiyatlarını güncel bilgilerle görmek istediğinizde www.doqalqaz.com.tr, http://arastirma.doqalqaz.eom.tr/, veya www.tesisat.com.tr adreslerindeki sitelerde bulabilirsiniz. GÜNCEL ELEKTRİK BİRİM FİYATLARI TEDAŞ Geneli 2008 Yılı Tarifesi 15 Ekim 2008 Dağıtım Şirketinden enerji alan iletim sistemi kullanıcısı tüketiciler ı_ ·1c. l ,--' J Tek Zamanlı Gündüz Puant Gece T"" Sanayi( FONLU ) (*) Ykr/kWh Ykr/kWh Ykr/kWh Ykr/kWh 14,806 14,712 25,363 7,051 Dağıtım Sistemi Kullanıcıları Dağıtım Şirketinden Özel Tedarikçiden enerji alan tOketlcller için enerji alan tOketlcller için sistem kullanım sistem kullanım Aktif Enerji (Ykr/kWh) Reaktlf Enerji Aktif Enerji Reaktlf Enerji Tek Zamanlı Gündüz Puant Gece Ykr/kVARh (Ykr/kWh) (Ykr/kVARh). (**)İletim şalt sahalarının dağıtım şirketinin kullanımındaki OG baralarına özel hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıcılar r,,i1' Çift Terimli Tarife Sanayi ( FONLU ) (•) 13,727 13,632 24,362 5,916 8,006 Tek Terimli Tarife Sanayi 15,710 15,619 26,022 8,137 7,771 0,688 7,771 N ., Ticarethane 19,979 18,633 29,520 10,803 7,771 0,688 7,771 C: .. "' ., Diğer 1 16,051 14,702 25,609 6,858 7,771 0,688 7,771 = �� ı!:! C Diğer 2 17,336 15,988 26,888 8,150 7,771 0,688 7,771 "' ., (,) > Tarımsal Sulama i= 15,073 14,258 24,664 6,774 7,771 0,688 7,771 (***)İletim şalt sahalarının dağıtım şirketinin kullanımındaki OG baralarına u dağıtım şirketi hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıcılar � Çift Terimli Tarife Sanayi 14,333 14,241 24,667 6,744 7,771 1,118 7,771 Tek Terimli Tarife Sanayi 17,089 16,997 27,435 9,490 7,771 1 ,446 7,771 M ., �icarethane ·22,847 21,495 32,420 13,638 7,771 1 ,874 7,771 C: .. "' ., Diğer 1 17,586 16,230 27,195 8,345 7,771 1 ,874 7,771 .r:. >C> fô Diğer 2 18,737 17,383 28,336 9,505 7,771 1,874 7,771 "' ., (,) > �arımsal Sulama i= 17,287 16,469 26,908 8,961 7,771 1 ,897 7,771 Diğer Tüm Dağıtım Sistemi Kullanıcıları Çift Terimli Tarife Sanayi Orta Gerilim 14,995 14,903 25,374 7,372 7,771 1,450 7,771 Tek Terimli Tarife ·;;. Orta Gerilim 17,216 17,123 27,621 9,574 7,771 1 ,894 7.771 !Alçak Gerilim 17,640 17,548 28,044 9,999 7,771 1 ,675 7,771 vı �icarethane 22,957 21,591 32,636 13,647 7,771 2,641 7,771 ,ı::f' .. Diğer 1 18,307 16,932 28,050 8,937 7,771 2,641 7,771 ., >C> Diğer 2 18,898 17,524 28,630 9,537 7,771 2,641 7,771 ., > Mesken 19,572 18,367 29,474 10,379 2,725 Diğer 3 12,354 K.ô.l. Mesken 18,211 17,000 28,160 8,975 �arımsal Sulama 16,801 15,972 26,545 8,369 7,771 2,772 7,771 i= !Aydınlatma 18,025 2,919 Notlar (*) Fon pay vb. yasal yükümlülükler % 2 x % 1 olarak ayrıca ilave edim.iştir. (**) İletim şalt sahalarının dağıtım şirketinin kullanımındaki Dağıtım sistemine bağlı üreticilere tercih etmeleri halinde TEİı\Ş tarafından belirlenen iletim bölgeleri bazındaki üretici fiyatları uygulanır. OG haralarına özel hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıcılar için; Dağıtım Şirketinden enerji alan tüketiciler kapasite; güç bedeli 457 Ykr/Ay/k\Y/, güç aşım bedeli 915 Ykr/Ay/k\V/ (***) İletim şalt sahalarının dağıtım şirketinin kullanımındaki OG haralarına dağıtım şirketi hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi dur.umundaki kullanıcılar ve Diğer Tüm Dağıtım Sistemi Kullanıcıları için; Dağıtım Şirketinden enerji alan tüketiciler kapasite; güç bedeli 497 Ykr/Ay/k\Y/, güç aşım bedeli 993 Ykr/Ay/k\V/ 1 0 ENERJi DÜNYASI EKiM 20oe Diğer-1: Hayır Kurumları, Dernekler, Vakıflar, Müzeler, Resmi Okullar,Resmi Yurtlar, Resmi Kurslar, Spor Tesisleri, Resmi Üniversite, Resmi Yüksek Okullar, Resmi Sağlık Kuruluşları, Kültür Balıkçılığı ve l(ümes Hayvanları Çiftliği Diğer-2: İçme ve kuUanma suyu ve tarımsal amaçlı soğuk hava depoları Çok zamanlı tarife uygulamasında Gündüz 06-17, Puant 17-22, Gece 22-06 saatleri arasıdır. Emreamade kapasite bedeli tüketicinin kurulu gücü dikkate alınarak uygulanır. Uygulanacak tarifeler her tüketici ve kullanıcı için ilgili bileşenlerden oluşan toplam tarifelerdir. Reaktif enerji tarifesi ilgili usttl ve esaslarda belirtilen şarclar dahilinde uygulanır.
Haberler Mali Kriz Enerji Sektörü İçin Fırsata Dönüşebilir BEanşekraj in Pı Hi y aassaasnı DKüözker anşl ,e mk üer eKs eulr umma lui k( Er i zPiDn K ) Td öü nr küişyteü reünl ee rbj ii l esceekğt öi nr üi saöçyı sl eı nd di . aKn übrier s feı lr sma taal i krizin, Türkiye enerji sektörüne erk.i ğerlendiren Köktaş, krizin Türkiye'ylieeritnkiildeme eeyteic. eKğ öi nki rsaöş y, lkermi z ei nn i bn adş loağd ırğuı os lümr eaçytaecna ğbıungaüi nş aer e t epnr oe rj ej il esrei ky lteö ri lügni l ei syüart eı rçılme r yi da pe vmaamk iesdt eeyne ynevr lei ve aynablaatntıc.ı şirketlerin yöneticileriyle görüştüğünü yk ar ipzmd eank di çoi nl a ycıadz iübneys ai nçi akpoı nr udyaofra. iKz oü rr ae ns el al r ı n ı n ds eükştüörrüül nmee s i nnaenps aa rl aal ke lı ş oı nl adr aekv aTmü rekdi ye ec eeğni ne ri j i fi düşünüyorum. Hükümetimiz de reel sektörün finansal kredilere ulaşımı konusunda ilave çadl ı şümz eanl al er my aepnıiynovr . eBduü zt üe nr loelyaiğc ai nk üu sr tuümgl ea lriışnmdeal e r önemini artırıyor" şeklinde konuştu. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Yatırım finansmanı açısından yaşanan gelişme- Başkanı Hasan Köktaş Tü çü rakyidyae yeül ezkdter i2k ' dd ea nğ ıyt ıümzıdned a2 0ö' lzeerle ş çi rı kk eatğpı naıy ı n ı n abni rl aytaann s Kı möaks tı aoş l,airl ka kb ea lkeıkş tt ar i kk üörzeesUe el şmt i raml i ek lrei rzii nn e olan ilginin azalmasının beklenebileceğini be- !şei rrki eytal ekrı ni nd ayna tiızr ıl me d ikğai nr ai rbl aerlıinr tdeancKi dödki rbaişr, dker iğziişni k l i k y a p m a d ı ğ ı v e ösızkeınlltikı lyeaşeanmerajidyıkaltaırrıınmınlargıönrınülpdrüoğjeü finünvanusrmgual andı ık. onusunda ciddi bir ğBuannuk ai fcaı dl ı ke seids teenmKi nöi nk tga şe,ç"mKi şr ekdr iiyzllee ryeagpöı l raen çyoakt ı rdı ma hl aa sna ğvl aemr i mo Wl di uğ r ı i ve karlılığı daha çok önem kazanırken, enerji sektörümüz yatırım ül irree ttii. mKöözket aUşe,şat inrcmaekl esri yi na sei di reavdaemn i entm2 0e0y9i pylıal ınnlda da ıdğaı neı l edkat raink d asğ t ı aıt amr a kve ım , söz konusu tesislerle ilgilenen alıcılar ve bunların fi nın belli olduğuna dikkat çekti. Köktaş, "Elbette bunaşnirskaeltilmerkmanelvacrıut kraorşualUardan etkilenebilirler ancak sektörün geleceğini düşünerek ka .ır ve yatırım yaparlar. Bu itibarla önümüzdeki dönemde yerli ve yabancı şirketlerin Türkiye'ye yönelik ilgisi sürecektir" diye konuştu. Türkiye'nin Enerji Faturası Düşecek Enerji uzmanları, bam petrol fi yatlarındaki düşüşün, kalıcı olması hb aül i n dk eopr ae nt rdoal di teh va lea tdçoı ğkaol nguamz ddaa y ü od ül aşnü rTe cüerğk iiynei ' nb ei nl i retni yeorrj il afra. t u r a s ı n ı Yç ı akza raaykl atrüı nmd ad ü1 n4 y7ady oı tl ae rdai rkgai nd aerd e n petrol fi düşük dyüaztelyairıo, lbaun h8a4fdtaoylaılrıan keandar geriledi. Petrol fiyatları ithalatçı konumunda olnadnaTkiüdrküişyüeş, itçaiknipoeludmenluukzamrşaınlalnarırınkevne, kkuornuumyuların tahminleri de altüst oldu. TYaüvruk izy eE' nr ki nu te, nş ibr küeytüi nk gpeeçt er on l yi tı hl 2a l3a,t5ç ımş ii rl ykoe nt i Tt oÜn PbRa mA ŞpGe t reonl e, 2l M, 3 ümdiül yr oü n ton da petrol ürünü ithal ettiğini, bu yı ham petrol, 2,3 milyon ton da pe ol ülrıünn9üaiythınaldeatitsieği1n7i,s7ömyleildyio. n ton tr 2 y ı b0u 0l d7u ğ ul ınn du ak aTyÜd ePdReAn ŞE' ırnk pu te,t2r o0l0e8ödediği 9b eadyıenl idna 1i2s e, 7bmu ni luyna r, d1 4o,l8a r ı yılının milyardolara ulaştığını kaydetti. Önümüzdeki dönem için özellikl dönemde yaşanan global nansal kriz ortamında ham petrol yatelarsıon fi fi n ği o ıl dn unğeu sneuv ii fyaeddee es de ye rne dEerckeu t , k" oNni tueskui nmd ab öu nkgoönruüddae öbnugl uönr üml earni nı ni yçaoy kı ngl aü ç yan kuruluşların gelecek yıl için yapaklan tahminlere bakıldığında varil fiyatında 80 ABD dolarından 180 ABD dolarına kadar değişin1 gö1 2 ENERJi DÜNYASI EKIM2ooa yrüıllımektedir. TÜPRAŞ olarak 2009 iş planunızı hazırlarken ortalama fi rhıa/mv a rpi el tsreovl i y eyl ea rt ıi nn ıdne 1o0l a0cAa ğBı Dv a rdsoa l a yıınıyla hareket etti olan ise gelecektekike. kBounroadmaikönveemli l pK a o r o d li n ı t r i s k " e y d gi i e T y li e ş ü m k rk o e nl i e u r ş e t i u i l K . i ş D k oi ü m n n i oylaasEılnıkerji 'vlill tin1 Kurulu Üyesi ve enerjtieusizYmöannıeNecdet Panın ise petrol fi arz-talep dengesinin çok öytaetslianrdıneın, ği ss eeybrei p, yl eürkl es edke r i şs kt ilği iynait, ıdr ıoml a r ı nn ldaür ışnüı kn fo b tr ın nierddeönniyelemepkeüreole çıpalanmaları, uzunca bir süre yaanm yapıl aması tim kapasitesinin düşük seyri ve jeopolitik faktör gibi nedenlerle maliyetlerin "sanal bir şekilde" yukarı çekildiğini söyledi. Tl a şü1rkk iyyüez' ddee t9ü8k'ei nt ii lne ni t hpaelt reodliül dni ğyianki l ba şeılki r yt eünz dPea m9 2i 'rs,i ,vda roi ğl ba lagş ıanzaı n1 i sdeo yl aarkl ı k araşın yıllık yaklaşık 170 milyon dolar ek yük getirdiğini kaydetti. Petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye'yi bir miktar rahatlatacağı ifade eden Pamir, "Ama yıl sonunu görüp onun ortalamasına bnaıkıdnaak gerek. Ben ti d e n i m . P e t rpoel ttraol el übni dbai rh amdi kat da ra rdaal ahcaadk ü. Tş mü reks iiygeevr eekAvğri nu ipda ü' dşaü nd ae ln1 lae r hızla daralacak. Bunlar göz önüne alındığında fi düşmesi normal bir seyir. Ama bu konuda çok fyaaztlıanddaalb1ailidnamaeşyaeğnıyvaar, bunları görmeden ahkam kesmek doğru değil" diye konuştu.
Güler: Güneşi Yere İndireceğiz Eyünkesrejki voeluTşaubniieKaynaklar Bakanı Hilmi Güler, petrol fiyatlarının d loelrui nr si abneı zl i,r bt ei rzel ekr, g"eEün n ğ iy e e l ş r e i s y a iz e lt r e b e r un in a n d t o i i f r k e t e c a n e d e ğ a r i j z b i " u k d a p y e o nlai tki kl aaryı aa rdaeyvı aş mı n aegdi er dc ei kk di. T A G ü r ü a r l p k er iy P , e T l a Pü k e r a k t s . r ı i o y P e ll e e J t e r r i o o A l l o v n g e o l a n G r i ı m a D z O e Z r r i n r t e v a ğ k e i l s ı i ğ t ' a n ı r ia n f ı P a n ç A d ıl a O ı n şı ) n, d düaz eynapl etnığeınkKo nuşzme ya d a , (T BOTi\Ş ve Turk.ish Py üert rüot ül elue nm çI na lrıeş rmnaaltai or lnaa, lbCö logme dpea pn eyt(rToPl kI Co n) ui lseubni r l i k t e o r t a k l a ş a da "oyuncu" olmak isted Yürüitkülleerninçiasöyledi. lışmalarla Karadeniz'in önemli bir saha olduğunu d şündüklerini belirten Güler, gelecek yıldan itibaren bölgede sond ü aja başlayacaklarını bildirdi. Karadeniz petr li zalanan ve imzalamak üzere olan ülkeleroollledr ui nğeuin uş kainnl aatnalna şGmüal ei mr , salondaki katılımcılara, "Gelin bu aramaları birlikte yapalım, sondajı birlikte gerçekleştirelim. Tabii ki bunun ticari boyutunu da düşünerek bl eurni mu i zbei r kl i akttkeı ms a ğı zl aoylasluı mn ,. hHeemma rüzl kgeül evrei mn l iiğz ei nkeakt kaıtmln ıdza obl us ul unn, ael kı mo n, obmu i noktadaki bir takım gerilimleri de düşürelim" diye konuştu. Pk aeyt rnoa lkel aarl ıt earrna ay tı şi fı neange irrj i d" Bi kul enrlianridba enl ibr ti er indGe üb lue r , gg iübzi egl üş ne he iş rt di re. Ed eğ eorl ds iuzğ u bu noktada bu politikaya dbei zvl ea rmgeüdneecşei ky eorleu ri ns a n ı z , d ğiz. Hidrojen ve rüzg i a r r e dce a oblüayb iülki rbaemk lae ngtüi mn eişzt evna rç. o k Güneş haritasını çıkardık. Biz güneşle yolumuza devam ederiz. O bakım- dan bu noktada tartışmalar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı M. Hilmi Güler bilimsel değerlendirmeler inşallah güzel sonuç verir. Biz güneş ve rüzgarla çevre dostu enerji türleriyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bir de petrol ve doğal gaz bulursak, keyfimize diyecek olmaz" şeklinde konuştu. Türkiye Kendi CERN'ünü Kuruyor Türkiye, İsviçre'dek.i leer Araştırmalar MerAkverzui'pna Nük- , - •• de f.,.. mm(C a e E l r a k R r e ı N n z ) k b y u e ü r n u r z y ü e o t r ü l r e l . er inn ibni l iyma ps ıel al caar ğa şı t bı ri-r Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) d deı rsı tceı ğMi yel er kkeuzri "u nl ai cna ekn"sTt i tüür kv eHlıazbl aon irhaatuleayrelarçıınkıınlacyaakp.mu için ay sonunda Merkez faaliyete başladığında, py üa kr çs ae ckı ke n ezri ğj i li i veel enküt rkol ne evr e pz irko tboanş tha ı zollamn adkı r üı czı learreı bp ue kl u çnoa kc aakl avne fi fi da 1i l\enr ki at er ak nÜonl oi vj iear rs ai tşetsı ir mF iazliakr ıMy üürhüetnü l e c e k . disliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Proje Koordinatörü Prof. Dr. Ömer Yavaş, fizibilite ve altyapı çalışmaları büyük ölçüde tamamlanan "Türk Hızlandırıcı Merkezi" projesinin, hayata geçme aşamasında olduğunu bildirdi. Türkiye'de bazı medikal uygulamalarda kullanılan lineer luzland cılar dışında, Ar-Ge, endüstriyel ve teknolojik uygulamalard nılan parçacık hızlandırıcılarının bulunmadığına işaret eden aYkavu ı a l r l ş ı a , gTöürr ük isyüev' nei nd e"sht eı zğl ai ni lde ı r1 ı9c9ı 7m'deer k"ePzai rkçua rc mı k aHsıezrl üa nv ednı riınc eı l "a ,rıD: TPüTr'kn. i iyne 'ödn e Neler Yapılmalı?" başlıklı projeyle başladığını kaydetti. Kurulum çalışmalarına 2006'da başlanan merkezd ye için ilk olacak 4 büyük hızlandırıcı tesisinin planel,ahnedrı ğbı inr iı Tb eül irrktie n Yavaş, bunları parçacık fabrikası (parçacık çarpıştırıcısı), sinkrotron _g;ırumı tesisi, serbest elektron lazeri tesisi,proton sinkrotronu olarak sıraladı. • Bs ı on ydua tnl aTr ıüvr ke i ya rea' nş tiınr my ear kaaldpıağsıi tceos ği raaçfı yt ıakdl aar ıbniır vi lukr go ul al acyaaknmYearvk aeşz, i"çmi ne çr ka leı zş -i n hanelraamçıındaangTelürkiye'nin CERN'ü diğini" söyledi. Yi çai nvakşu, rbuöl uylmesianşeambüaysıünk b i r h e d e f da TAEK ve Tğ i Ün iBnİyTaAn ıKs ıgr ai bbi akşut ar uCl uEş lRa rNı n ( İdsevsitçer e ) oh ıl zml aankdüı rzı ecrı emAe lrmk eaznl ye rai' roulna ne nDöEnSeYm l i (Hamburg), BESSY (Berlin) ve FZD (Dresden) ile bu amaçla imzalanmış işbirliği anlaşmalarının büyük önem taşıdığını bildirdi. Yavaş, projede bölgedeki diğer ülkelerle ve Türk Cumhuriyetleri ile yakın işbirliğine girileceğini de ifade etti. Yavaş'ın verdiği bilgiye göre, islikn itne sGi s löe lrbi na ş2ı 0K1 a1 m' d ep üt as üm' nadmel aknumr ualsaı cöank gtöe sriüs ll üe rydoer . eAl enkkt raor an Üh ınzilvaenrds ıi rt eı cısına dayalı yeni tip lazerler ile malzeme biliminden biyoteknolojiye, tıptan kimyaya pek çok alanda Ar-Ge çalışmaları yapılacak. İlk tesis tamamlandıktan sonra Türk Hızlandırıcı Merkezi için yeni bk ei rz dy ee r Cs eEçRi mNi ' dy ea poı ll da cuağku vgei bki uyrüu kl us me k çeanl ıeşrmj i lai l ea lreı kbt ar oş lna tvı lea cparko. tMo ne rh ı z lbaanşdtaırıoclıınlaraıkbüuzleurnea,cpaakr.çPacarıkçacık fiziği ve nükleer fizik araştırmaları d lyaarpa ıkl ai cl earki . tMe kanl ioy leot ji i ky aakr laaşştııkr m3 5ae0 v m m e e u i t l l y y e g o ri u n v l Y a e m T ış a L ı l n a ı r o m l i a l er k a A a k y rn ö -G a n k g e la ö ç r r ı a ü l kl ı e ş u m n ll a a n la ı rı merkez, 2020'li. }Wlarırı başında tamamlandığınd da, ulusal boyutta kurulmuş ilk merkez olacak. a GS ülkeleri dışınENERJi DÜNYASI EKIM2ooa 1 3
Geleceğin Büyüklerine Enerji Tasarrufu Eğitimi Verildi Verimli Kull rIPAB (BinaalanrıdrasaEn nEenrjeirVji eGrimeleliclieğki tni er "Ys öl ongealinkı yTl aopyloulma çBı kia nn ceinnvi ne l i Artırılması) Projesi kapsamında, Türkiye'nin geleceği olan ilköğ retim öğrencileri enerji verimliliği konusunda bilinçlendirildi. Pilot okullarda gerçekleştirilen eğitimlerde, yaklaşık 750 öğr cliJerinin ve ailelerinin enerjiyi nasıl verimli kullanacakla ernı cniay ei l ikşe k n in uzmanlar tarafından bilgi verildi. Avrupa Birliği'nin desteğiyle EİE (Elektrik İş nel Müdürlüğü) adına yürütülen ve binalarda leenrei rEjitvüet rİidma rleiğs iinGi e li artırmak için hayata geçirilen enverIPAB Projesi kapsamında, Ankara'da belirlenen üç pilot okulda proje ekibinden Nesrin Pişkin ve Özden Kaya tarafından öğrencilere enerji verimliliği eğitimleri verildi. 22 Eylül'de Çankaya Teğmen Kalmaz İlköğretim Okulu, 25 Eylül'de Yasemin Karakaya İlköğretim Okulu, 26 Eylül'de de Atıf Benderlioğlu İlköğretim Okulu'nda gerçekleştirilen eğitimlere, yaklaşık 750 öğrenci ve çok sayıda öğretmenin yanı sıra ver timlerin içeriklerini hazırlayan Finlandiyalı Enerji Uzmanlari ıl eSne pe ğpio Silvonen ve Irmeli Mikkonen ile EİE yetkilileri de katıldı. Eğitimler sırasında, enerji verimliliğinin nasıl hayata geçirileceğini çizgi karakterlerle eğlenceli bir biçimde anlatan "Enerjini Boşa Harcama!" adlı çocuk kitabı ile öğretmenleri verecekleri eğitimler sırasında yönlendirecek bilgilerin ve öğrencilerle birlikte gerçekleş rebilecekleri aktif öğrenme metotlarının yer aldığı "Enerji Verimli ti liği Öğretmen Rehbe reiğ"itdima ğ sı toı lnduı . nAd laa ceankelrajri ı verimliliğinin takipçisi ö vo e ğ la r r c i e m a n k l c i l a i k l r e ı u r n l e a einnearnj iıyl ai n lanmayı uygulayar lerini sağlaa yk a ön ğ "r eEnnmere ji D K e a dektifi İzleme rtı" ile "Enerji Dedektifi" rozetleri de dağıtıldı. enverIPAB Proje MüPAB dürü Sebahattin Öz, pilot okullarda gerçekleştirilen eğitirrılere ilişkin yaptığı değerlendirmede, Türkiye için enerji verimliliğinin çok önemli olduğunu, istenilen davranış değişikliğinin yaratılmasıyla yılda 7,5 milyar YTL'nin ülkemize kazandırılabileceğini belirtti. Sebahattin Öz, genç bir nüfusa sahip olan ülkemiz için enerji verimliliği konusunda istenilen davranış değişikliğini yaratmak için ''Ağaç yaşken eğilir" düşüncesiyle hareket etmenin önemine dikkat çekti. Öz, larında eğitimler sonrasında yaşadığı şu anekdota da yer v a e ç r ı d k i la : m "B a ir kurum çalışanımızın oğlu da pilot okullardan birinde okuyormuş ve eğitirrılere katılmış, bayram tatili boyunca da evde ve dışarıda enerji kullanımı konusunda yanlış yapılanlar hakkında aile üyeleri daşlarını uyarmış. Gerçekleştirdiğimiz eğitimlerin amacına nuilavşetığa rınkıa görmek bizleri çok mutlu ediyor. Eğitimlerin tamamlanmasıyla birer enerji dedektifi olacak olan öğrencilerin, çevrelerini enerji verimliliği konusunda yönlendireceklerine inanıyorum." Gerçekleştirilen eğitimler öncesi tüm öğrenciler rak öğrencilerin enerji verimli ğ e anketler dağıtıla li i konusunda mevcut bilgi durumu ölçüldü. Pilot okullardaki öğrenciler, iki ay boyunca öğretmenleri tarafından enerjiyi nasıl verimli kullanabileceklerinin yoll renmeye devam edecek. Bu eğitimler tamamlandığında daarıyneınöidğen anketler dağıtılacak ve öğrencilerin enerji verimliliği konusundaki bilinç düzeyleri ile öğrendiklerini uygulamaya geçirip geçirmedikleri ilk anketlerle kıyaslanarak ölçülecek. Bina Tadilatlarında Enerji Verimliliği Dikkate Alınacak InseığSi u( İSZeOs Dv eEYRa)n, gBına yYı nadlı tı rı m c ı l a r ı D e r - lık ve İskan Bakanlığı'nın ilgili birimleri ve konu ile ilgili diğer sivil toplum kuruluşlarının katılımı ile oluşturulan "Isı Yalıtımı Yönetmeliği Re vizyon Komisyonu"nun çalışmaları sonucu TS825 standartı ile Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği uyumlu hale getirildi. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın, gelen önerileri değerlendirerek, Başbakanlığa ilettiği Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği, 09 Ekim 2008 tarih ve 27019 sayılı resmi gaze tkeadyeıpylaaryıınmınlaanzdaı. Yeni ve eski binalar için ısı ltıl y la ü nmasına y� nelik ahraazkı relna ne rajni tyaösanrertumfueliska,ğ1 Kasım 2008 tarihinde rürlüğe girecek Böylelikle yeni yapılacak binalar mı projeleri, yeni TS825 standardına göre tesis edidleacaerkt.ıkYıösınyetamlıteı - 1 4 ENERJi DÜNYASI EKiM 2ooa liğin getirdiği en önemli hususlardan birisi şöyle: Artık, mevcut binalarda yapılan tadilatlarda yenilenen kısmın yeni TS825 standardına göre enerji verimli olarak tasarlanarak uygulanması gerekiyor. Yeni standart ile birlikte, pencere değişiminden, binalarda yapılacak ısı yalıtımı uygulamalarına kadar tüm tadilatların standarda uİ Zy gOuDn Eo lRm Ya söı ngeetriemk l iK. urulu Başkanı Levent Ürkmez konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunlar dart ve Yönetmeliklerin oluşturulması ıiçsiönylgeödsit: e"rSmtainş olduğumuz çabaların çok daha fazlasını yapılan yeni liklerin ilgililere aktarılması ve enerji verimli yapıların tasarımının bilgisayar teknolojisinden faydalanarak kolaylaştırılması için göstereceğiz. Bu amaçla oluş duğumuz eğitim programları ile bilgileri tüm kesim tule r re aktaracağız. Proje hazırlanmasını kolaylaştırmak amacıyla yeni standart çerçevesinde oluşturduğumuz TS825 Hesap Programı'na kurumsal web sitemizden dileyen herkes ulaşabilir."
Daha fazla bilgi için lütfen bizimle temasa geçiniz: Do!janak Koll. ŞTI. Okçumusa Caddesi, ipek Çıkmazı, Bogaziçi Han No. 6 Kat 2 Karaköy 34420 lstanbul Tel : (212) 244 5318 Faks : (212) 243 5704 doganak@doganak.com www.doganak.com ıı:ı 2005 OuPont Ali rights reserved. The OuPont Oval Logo, OuPontTM, The miracles ofscienceTM and NOMEX® are registered trademarks or trademarks of OuPont or its affiliates. The miracles ofscience·
Enerji Bakanlığı 2 Milyon Tasarruflu Ampul Dağıtacak Enerji verimliliği çalışmalarıyla yılda 2 Keban Barajına denk gelen bir tasarruf sağlamayı hedefleyen Enerj naklar Bakanlığı, verimlilik çalışmaları kapsamiınvdeaT, abbeiliirl(leay yamecpeğuil d10ağilde tüketicilere toplam 2 milyon adet tasarruflu ıtacak. T(iketicilcre söz konusu lambalar verimsiz ampullerini değiştirmeleri şartıyla bedava \'erilecek. sBi nu daer,a edna ekroji nvueyrliamilligl iiğl i i Bkaa şpbs aa mk aınnldı ka Gt üemn ekl ga me sui çkeur çr ue vme ve kuruluşları, belediyeler ,·c bmu kurumu niteliğindeki mesenerji verimliliği konusundaki çalışmaları bug(ine kadar tek ba- şına yürüten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bu konuda çBaulışçmeraçleavreı dyaevEaşnyearvaş özel sektöre devretme kararı aldı. j ı\ leri ve PerakendecileirBDakeanelığğiı,üİysetalenrbiyulle'dbairAtloışp\l'aenritşı yaleprtkı.ez rn Toplantıda alınan karara göre, her alışveriş merkezi bundan sonra enerji verimliliği konusunda kendi kampanyasını yürü- tülecek, ne tür kampanya yürüteceği konusunda da Enerji Bakanlığını bilgilendirecek. lek odalarııun mevcut akkor flamanlı lambaları tasarruflu • l(onutlar ve ofisler için uygun olan tasarruflu lambaların ampullerle değişurilmesi çalışmalarının da başladığı belirtildi. vha et tml ı ke na khkeomr eAna mh earnyl ı e lradme bkau lyl aenr iı nmeı, 1m5ü vma kt tül ınk bKi ru kl l oa nmı mp adkat 7 5 Aydınlatmanın tasarruflu ampullerle sağlanması halınde yı.ızde floresan lamba kullanarak, aynı aydınlatma yüzde 80 daha az 80 oranında tasaı ruf sağlanabileceğı ifade edilıyor. Bu arada enerji tüketerek elde edılı)'Or. ------------- ------- -- - - - - - Tasarruf İçin Okullarda Ampüller Değiştiriliyor ıO\liklluilElarğditaimki aBmakpaünllıeHr üI Osegyüinn Çiçeinlidke'emsarruAu lambalarla değiştirilecek. nerji tasarrufu' konusun nelge yayınlayarak okulların tasarruflu lamba kullanması talimdaaubvirergdei. Genelgeye göre elektrik enerjisinden en verimli şekilde yararlanmak ve en az enerji kullanarak en çok fayda sağlamak amaayla, il ve ilçe milli eğitim müdürlükleri, okul, kurum, öğrenci pansiyonu gibi tüm bina ve st eüsriüs dl eer dtea staarsraur r uuf al umapmupl l eurl el egdeeçği l ei şct ierki l e. ci \ekkk. o rf eAvacmuat n loı rl aems abnaal amr pe un l lkeırs a fl ı\ fl ömürlerini doldurduğunda ince tip Aoresanla değiştiril _ ecek ERGİL Group Stocexpo Türkiye & Hazar ve Kara Deniz 2008 Fuarına Katılıyor 1982 yılından itibaren akar)'akıt, kimyasal, su depolama mühen de ki silpi ğmi avne l at raıa hk oh nü tu'süu, na dk saefs ua aal iry üe rt egtöi ms tie, rkeant oEdrigk i !kGo rruomu pa 2v 0e 10p8r oYs ıel ıs Dfuharalbari'ıdkeaDpsıa\ImGınWdao,rld3-ı6\fKcdaisaımtadraafrındataional lixhibition Cemre Abu n mekte olan 13. ADIPEC fuarına katılıyori.kAi yyrılıdcaa b1 i1r-d12üzKenasleımn da Td aü rWk iOy e\V&CHo anzvaernvt ei o Kn Ca reanDt eernliszt a2n0b0u8l 'Fd ua adrüı nzae nklaernı leacne k S t o C E x p o E.rgil Group afyuanrılazradmaakni dsı:a bu fuarın sponsorluğunu rapmakta. Ergi! Group y andlarında Tank ekipmanları(ı\lev Tutucu,Basınç Vakum Vencil ı\ Köpük Yapıcıi,)vÖe lçPüigmt\Dlıceılivğei KAatpıcaılğaır,ı sfearfgsialel,yKecöepk.ük l(arıştırıcı, ERGIL Group J\dipec fuarı süresince 1 16/46 standında , StocExpo Tç i luerrki ni yi ey efnu ia ür ır süünrleesriinvcee de leev4a 7m&e5d0ePn ps tr aonj edl eı nı di ha amk kü ışnt edrai l be ri l igni il evnedzi iryeacreekt . 1 6 ENERJi DÜNYASI EKIM200a TSKB'ye 41 Milyon ABD Doları Tutarında İkliın Koruma Kredisi TWSi eKdBe ,r al (u fr ebdaiut'adnasnt a(l Kt f ü r f \ ' i ) toplam 41 nıilyon ı\ lKa rrıedt ui st ai "r ı nt edma i n" İ keltitmi . B T K D ü a r n D k ı i m y o ea genelinde, yenilenebilir enerji, enerj ns auğnl ua mn aa kz aül zt ıel mr ea, sTı üa mr k ai yceı ySl aı ngaei r Kç eakl kl eıi n ş t vm ir e i a r le im B ce a li k n li ğ k y a i a c s v ı ı e r f ı\ n s ı . e Ş l r . a a ' r n g a in a z n ı a e S n m I s Z m isyo fi an (T B), T.C. Başbakanlık l lazine Müsteşarlığı garantisiyle Krcditanstalt für Wiederaufbau'dan (Kf\'i� temin edeceği 41 milyon f\BD ları tutarındaki krediye ilişkin sözleşme, 15 Eylül 2008 tarihinDdeoı\nkara'da imzalandı. GAMA Santral Kontrol Sistemi İçin Emerson'u Seçti Emerson Process Mana- \ gS eoml u et inotn, sPgorwuebrua nGdA M\X l aAt e rG ü ç Sl eişsttier dmi ğl ei r i ' lna ikne dy oa pnıyma ı-n ıSgkeorpç ej ek i \ e( Dn eCr Sj i ) s aynatpr ıanl iukı uo nütsot ll esni sdt ei . m2i2n0i n \ EMERSON.. Process Management MW' lık enerji santralinin anahtar teslinı yapım işi 2006 yılında Gı\i\li\ Güç Sistemleri ,·e ı\lstom Power firmalarına ,·erilm.işti. GJ\ı\[J\ Güç Sistenıleri, sanu·al kontrol sistemi için Emerson Process ı\ fanagemenc şf iür mm aksaı nz aı ns eı ç( Ht i . RTSe Gm)m, Bu zO2P0 0( B9 a' lda an cdee vor fe yPel aanl ıcn) a, cs ua kv sei sbt ue hma rg eprri ods öe sn ü d ele n e r e i k n r o i j n i o s y r a d a n i n t n r ın e aU l d i e a k r oi s n a n d n tr e tr o a b l l ü i r n i ç ç ü o in k s d a re ğ e l bf a e u y r a l a ucna ak n. 1idni ğı eeır: s aol nt kPornotcr eosl ss ıi\s tl aenma lgecr ni nıicnn t nsa sahip olduğu Ovation® sistemini Tdeü\rTkeiryee avleacPaokl.onya organizasyonlarının ortak çalışması ile 2009 yılında
Anahtar teslimi yüksek gerilim tesislerinin yaratılmasına yönelik gerekli know - how birikimine ve dünya çapında proje deneyimine sahibiz. Yapılacak işin niteliğine bağlı olarak; sorunun analizine, çözümlerin bulunmasına, işletmeye alma ve müşteriye teslime kadar bütün projenin sorumluluğunu üstleniyoruz. Anahtar Teslimi Çözümler Hava izoleli şalt tesisleri Gaz izoleli şalt tesisleri GIL gaz yalıtımlı iletim hatları Siemens San.veTic.A.Ş. Enerji İletimi ve Dağıtımı Yüksek Gerilim Grubu ıel :0216 459 27 96 Faks :0216 459 27 66 e-mail : ptd@siemens.com www.siemens.com.tr Kompakt çözümler HiS harici gaz izoleli şalt tesisleri Mobil merkezler Ürünler Kesiciler Parafudr Güç trafoları Simobreaker - Simover Ölçü trafoları Hat tıkaçları SIEMENS
Bilişim Zirvesinde Enerji Konuşuldu 'Bilişim Zirvesi'08 kapsamında gerçekleşen İş ve Teknoloji otu rumlarının ilki enerji sektöründe bilişim teknolojilerinin yeri başlıklı oturum oldu. Oturumun sponsorluğunu üstlenen Havelsan'ın Programlar Grup Müdürü Dr. Tacettin Köprülü yaptı mada, geleceğin akıllı sistemlerine dikkat çekti. Tacetti ğ n ı K ko ö n p u rüş lü, şimdiden konuşulmaya başlanan elektrikli arabalar için "2050 yılına doğru arabalar da cep telefonları gibi şarj edilecek. 21 'inci yüzyıl enerji politikalarına göre verimli enerjiye olan ihtiyaç artacak çünkü petrol ve doğalgaz ürünleri tavan yapacak. Verimli enerji kapsa mında gerçekleşecek akıllı sistemlerle elektrikli arabalara kadar çeşitli tüketicinin fayda sağlayacağı çözümler gelişecek. Araçlar cep telefonları gibi şarj edilirken uydudan yapılacak hava tahmini doğrulnısunda uygun oranda elektrik kullanarak ısıtma soğtrna sistemleri kullanılabilecek, klimaya ihtiyaç kalmayacak. Hatta bu sistemle doğalgaz santraUeri enerji fiyatlarının düşük olacağını ta min edecek, santrallerini ertesi gün çalıştırmayacak" dedi. Köprü h lü ayrıca "Bilişim tekı10lojileri kapsamında basılı yayından portaUara geçiş nasıl olduysa enerjide de tek yönlüden dağıtık ü cek. Dağıtık üretimde Danimarka en önemli örnekl e rrdeet ni mbei rgi de içri"l e şeklinde konuştu. Enerji sektöründe faaliyet gösteren ve işini bilişim teknolojileri ile geliştirmek isteyen firmalara yeni çözümler sunan oturumda ayrıca ODTÜ Havacılık ve Uzay Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Sinan Akmandor söz aldı. Akmandor, "Yenilenebilir enerji üretiminde Amerika en üst sırada. Gelir düzeyine göre enerji ü timi artıyor. Türkiye yenilebilir enerji üretiminde en düşük ülke r le e r Soldan Sağa; Havelsan Yenilikçi Programlar Müdürü Dr. Tacettin Köprülü, Deloite Danışmanlık Enerji ve Doğal Kaynaklar Grubu Kıdemli Müdürü Bakatjan Sandalkhan, Prof. ODTÜ Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümü Öğretim ÜyesiDr. İbrahim Sinan Alonanclor arasında yer alsa da rüzgar enerjisi üretiminde en hızlı büyüyen ülke" dedi. Değişimin ardında kalmamak, rekabette güçlü olabilmek aclına düzenlenen ve enerji sektörünün yöneticilerinin katılımıyla gerçek leşen oturumda enerji sektöründeki planlama, santral kurulumu, portföy ve risk yönetimi, işletme ve bakım yönetimi, mali yönetime kadar uzanan fonksiyonlarda simülasyon ve model.leme, karar des tek ve stratejik planlama, coğrafi bilgi sistemleri, kurumsal kaynak planlaması, uzaktan kumanda ve kontrol sistemleri, akıllı sistemler gibi bilişim ve otomasyon sistemlerine yönelik konular ele alındı. Bilim Firması Dupont 206 Yaşında Fransız göçmen E.I. du Pont de Nemours, bugün ismini taşıyan firmayı, 1802 yılında Wilmington, Del.'de kurdu. O dönemde pa lacıyı şirketi olarak faaliyetlerini sürdüren DuPont tek bir ürünle tABD'de 12 müşteriye ve 100 çalışana sahipti. 1804 kayıtlarına göre DuPont'un kara barut satışları 10.000 Doların üzerindeydi. Ya laşık yüz yıl önce odak noktasını kimyasa k l.lam ve enerjiye çeviren DuPont aradan geçen süreçte köklü değişim, gelişim ve çeşitliliğin sonucunda, dünyanın en yenilikçi bilim şirket na geldi. lerinden biri konumuBugün dinamik bir bilim firması olan DuPont, gıda ve ambalaj , sağlık, güvenlik, yapı ve inşaat, elektronik ve ulaşım gibi pek çok farklı alanlarda insanların yaşamlarını kolaylaştıran bilime dayalı çözümler üretiyor. Yaşaclığımız mekanlarda ve hemen hemen haya tımızın her noktasında, DuPont malzemeleriyle üretilen düzinelerce ürün bulmak mümkün. DuPont Türkiye, Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölge Direktörü Barry James, " Firmamızın köklü geçmişiyle gurur duyuyoruz ve başarınuzı sürdüreceğimize inanıyoruz" diyor ve ekliyor; "DuPont, dünyada ve Türkiye'de dinamik bir bilim firması olarak büyümesini sürdürüyor. Değişimi bitmez tükenmez bilimsel araştırmaların güçlü temeli olarak benimseme gücü, DuPont'un dünyanın en yenilikçi firmalarından biri olmasında etkili oluyor. Ancak, süregelen değişim ve yenilikler karşısında; güvenlik, sağlık ve çevreye duyarlılık; yüksek 1 8 ENERJi DÜNYASI EKiM 2ooe PO The miracles ofscience™ etik standartlar ve insanlara saygı gibi DuPont'u DuPont yapan temel değerlerimiz asla değişmiyor." Bugün DuPont yaklaşık 60,000 çalışana, 220 iş sahası ve 75'i aşan ülkede varlığa sahip. Global bilim firması, yaklaşık 500,000 kişisel ürün ve 400,000'i aşan müşterileri ile gelir olarak 29 milyar Dolar'dan fazla büyüme gösterdi. Bilim yol uyla insanların hayatını kolaylaştıracak çözümler üreten DuPont ar-ge ye 2007 yılında 1.4 milyar dolar bütçe ayırclı. Bu yıl 206. yılına giren DuPont, 1992'den beri Türkiye'de faal lerini sürdürüyor. 2003'den itibaren E.I. Du Pont de Nemour isy eat nd Company Inc. USA'run bir şubesi olarak faaliyetlerine devam eden DuPont Türkiye'nin, merkez ofisi İsranbul'da bulunuyor. Istanbul ofisi, aynı zamanda Türkiye, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'yı (TM NA) kapsayan ve 15 ülkeden oluşan geniş bir bölgenin merkezi Eşeklinde görev yapıyor.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=