Son dönemde enerji tasarrufu ve verimliliği alanında yapılan uygulama ve çalışmaların, kurumunuz tarafından uygulamaya konulan yasal altyapılarla birlikte hız kazandığını görüyoruz. Türkiye’de 2012 yılı enerji verimliliği açısından sizce nasıl geçecek?

2012’yi enerji verimliliği açısından bir açılım ve sıçrama yılı olarak hayal ediyoruz. Bu yersiz bir hayal değil. Birkaç yıldır devam eden ve hem ilgili kamu kuruluşlarının ve hem de sivil toplumun katkılarıyla daha ileri ve iz bırakıcı adımlar için gerekli olan alt yapı belli ölçüde oluşmuş oldu. Bu altyapı oluşmamış olsaydı bugün düşünebiliyor olduğumuz adımları hayal bile edemiyor olacaktık. Altyapı derken öncelikle uygun bir zemin ve çerçeve sunması gereken mevzuat altyapısını, sonra da bugüne kadar sertifikalandırmış olduğumuz enerji yöneticileri (sayıları 4500 dolayında) ve yetkilendirmiş olduğumuz ve sayıları kırka yaklaşmış olan ve enerji verimliliği alanında enerji etüdü yapma, verimlilik artırıcı proje hazırlama ve uygulama, danışmanlık vb. hizmetleri yürütmek üzere kendilerine yetki belgesi verdiğimiz “Enerji Verimliliği Danışmanlık” (EVD) şirketlerini ve eğitim ve sertifika için yetkilendirdiğimiz kurumları kastediyorum. 

Şimdi bir eşik noktası olarak gördüğümüz, bir yol haritası olarak tasarladığımız “Enerji Verimliliği Strateji Belgesi”nin yayınlanmasını bekliyoruz. Eğer bu belge beklediğimiz gibi önümüzdeki haftalarda yayınlanırsa enerji verimliliği çalışmalarının bir ivme kazanacağına kuşku yoktur. Tabii, Strateji Belgesi’nin yayınlanması bir şeylerin çözümü anlamına gelmiyor, daha çok yapılması söz konusu bazı yeni düzenlemeler için çalışmaların başlatılması anlamına geliyor.

 

Enerji verimliliği konusunda kurumunuz öncülüğünde yürütülen mevcut çalışmalar ve yapılması planlanan yeni çalışmalar ile Türkiye’yi bu alanda 10-15 yıl sonra hangi noktada görüyorsunuz? Bu konuda değerlendirmelerinizi aktarabilir misiniz?

Enerji alanında hedeflerimizi daha çok 2023 yılını zikrederek tanımlıyoruz. Enerji verimliliği özelinde daha önce belirlenmiş olan hedef, enerji yoğunluğu bağlamındaydı. 2009 yılında yayınlanmış olan Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Belgesi’nde enerji verimliliği tedbirleri vurgulanmış ve daha sonra da bizler Bakanlık yetkilileri olarak Sayın Bakanımızın yanı sıra ve onu takiben o günlerde 280 kilogram petrol eşdeğeri düzeyinde olan enerji yoğunluğunda 2023 yılı itibariyle %20’lik bir indirim (225 kilogram petrol eşdeğeri düzeyine) gerçekleştirmeyi hedeflediğimizi telaffuz ettik. Bu hedef halen geçerliliğini koruyan bir hedef. 

 

Biliyorsunuz bazı ‘gelişmiş’ ülkelerde enerji yoğunluğu 100 kilogram petrol eşdeğerine kadar düşebiliyor; yani onlar 1000 dolarlık (ABD dolarının 2000 yılı değeriyle) sabit değerle gayri safi yurtiçi hasıla (1998 fiyatıyla) üretmek için bizim kullandığımız enerjinin yarısından da daha az bir miktar kullanıyor. Tabii bu, bizim sanayicimizin rekabet edebilme kabiliyetiyle doğrudan ilgili. Ürünlerimizin dünya pazarlarında rekabet gücünü artırabilmek için enerji yoğunluğumuzu düşürmek, yani enerji girdi maliyetlerini düşürmek zorundayız.

 

Enerji verimliliği eğitimleri ile ilgili şu anda Bakanlık tarafından yürütülen ya da hayata geçirilmesi planlanan projeler var mıdır? Enerji Okulları ya da üniversitelerde Enerji Yönetimi gibi bölümlerin açılması hakkında ne düşünüyorsunuz? 

Enerji verimliliğiyle ilgili çalışmalarımız kurumumuzda devam ediyor. Ama şimdi eğitim yapabilme yetkisi verdiğimiz başka kurumlar da var. Yetkilendirdiğimiz kurumlar; Makina Mühendileri Odası, Elektrik Mühendisleri Odası ve Gazi Üniversitesi’dir. Bu kurumları başkaları izleyecektir. Örneğin, Kayseri Erciyes Üniversitesi ile kampüs alanı içerisinde bir Enerji Verimliliği Merkezi kurulması için bir işbirliği protokolü imzaladık. Benzer bir işbirliğini Bursa Ticaret Odası ile de yapacağız. Diğer bazı üniversitelerle de görüşmelerimiz devam ediyor.

 

Enerji verimliliği alanı aslında birçok mühendislik disiplininden beslenmesi gereken bir alan. Spesifik olarak enerji verimliliğine hitap eden bir mühendislik bölümü ne kadar doğru ve anlamlı olur bilemiyorum ve kuşkuluyum. Lisans sonrası bir programın ve başka konularda olduğu gibi bu konuya hasredilmiş çalışmalar öngören araştırma merkezlerinin daha anlamlı ve doğru olacağı gibi çok da olgunlaşmamış bir düşüncem var.

           

Türkiye’de enerji verimliliğinin sağlanmasına yönelik hazırlanan yönetmeliklerin, uygulama aşamasında zayıf kaldığına dair kimi eleştiriler oluyor. Bu noktada mevzuat ve yönetmeliklerin uygulamada daha etkin olması için ne gibi adımlar atılacak?

Bu konu Türkiye’de son yıllarda odaklanmış olduğumuz bir konu. Bildiğiniz gibi ilgili temel yasa 2007 yılında yayınlandı. Her yeni konu gibi bu konunun da kamuoyunca benimsenmesini sağlamak ve Türkiye gerçekleriyle uyumlu adımları ve bu adımların doğru ve uygun zamanda atılması için doğru bir yol haritası ortaya koymak gerekiyor. Her yeni konuda olduğu gibi, gelişmelere ve açılımlara bağlı olarak mevzuatta da belli iyileştirmelere ihtiyaç duyulabilecektir. Mevzuatta iyileştirme ihtiyacı duymak bile bu konuda yol alınmış olduğunu, yol alınmakta olduğunu gösterir.

 

Kurumunuz Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü koordinasyonuyla 12-13 Ocak tarihleri arasında düzenlenen 3. Ulusal Enerji Verimliliği Forum ve Fuarı hakkındaki değerlendirmelerinizi öğrenebilir miyiz? Etkinlik her geçen yıl büyüyor. Konuyla ilgili yeni projeler olacak mı?

Evet, bu seneki canlılık daha tatmin ediciydi; bu da aslında bu konuda Türkiye’de bir kamuoyu oluşmuş olduğunu gösteriyor. Sayın Bakanımız vakit ayırdı, fuardaki tüm standları tek tek dolaştı, stand sahipleriyle gönül paylaştı. Prestijli yarışmalarımızda ödül kazanan firma ve kişileri tek tek kutladı, onlarla sevinçlerini paylaştı. Düzenlemiş olduğumuz bir kampanya plaket töreni vesilesiyle sayın Başbakanımızın forum (ve fuar) alanına gelmiş olmasıysa çok özel bir durum olarak dikkat çekti. Konu geliştikçe, uygulamalar çeşitlendikçe forum ve fuarın da mahiyeti farklılaşacak kuşkusuz, zenginleşecek, katılımcılar açısından daha tatmin edici bir birikimi yansıtır hale gelecek.