12-13 Ocak 2012 tarihlerinde düzenlenen 3. Ulusal Enerji Verimliliği Forum ve Fuarı’nda “Türkiye’nin Enerji Verimliliği Stratejileri ve Mevzuatı” isimli özel bir oturum düzenlendi. AK Parti Rize Milletvekili Ali Bayramoğlu’nun moderatörlüğünde düzenlenen oturuma, Amerika ICF International’den Michael E. Koszalka, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Erdal Çalıkoğlu, Enerji Verimliliği Derneği Başkanı Erkan Gürkan, Avrupa Birliği Bakanlığı Avrupa Birliği İşleri Uzmanı Leyla Akşin ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı yetkilisi Ozan Acar konuşmacı olarak katıldı. 

 

ICF International’den Michael E. Koszalka, Enerji Verimliliği Danışmanlığı hizmeti veren ABD merkezli bir firmanın temsilcisi olarak, ABD’deki deneyimlerini paylaştı ve ICF’nin uygulamalarından bahsetti. Koszalka sunumunda, enerji verimliliği konusunda kamu kurumlarının ve özel sektörün bir arada çalışmasının önemine değindi. Enerji sektöründe rol alan firmaların enerji verimliliği alanındaki icraatları ile kıyaslanmalarının, rekabeti artırdığına ve bunun da verimlilik çalışmalarına güzel bir ivme kazandırdığını anlattı.

Gerçekleştirilecek çalışmanın nasıl fayda sağlayacağı konusunda insanların ikna edilmesi gerektiğini aktaran Michael Koszalka, bu noktada eğitimin de kilit önemde olduğunu söyledi. Koszalka, “Öncelikle enerji verimliliğini uygulayacak kişiler eğitilmeli, sonuçta eski sistemleri bilen kişiler, yeni uygulamaları öğrenmeli. Biz özellikle bu konuya çok eğiliyoruz, verimlilik çalışmalarını biz bizzat uygulamıyoruz, ilgilileri eğitiyoruz ve bu işleri nasıl yapacaklarını öğreterek, kendi kendilerine yapmalarını sağlıyoruz” dedi. Koszalka, “Enerji verimliliği sağlamanın en temel noktası, işin altyapısına inmektir. Tesisatçılara en yeni ve enerji verimli teknolojilerin kullanılması konusunda eğitim vermek, bu çalışmaları kolaylaştıracaktır. Enerji verimliliği için çok yönlü gayret ve sabır gerekiyor. Kamu tarafından verilecek olan doğru teşvikler ve piyasaya olanakları iyi anlatmak bu çalışmaların güçlü bir destekçisidir” sözleriyle sunumunu sonlandırdı. 

 

Çalıkoğlu: “Verimlilik çalışmalarının üç ayağı, ‘havuç’, ‘sopa’ ve ‘tantana’dır”

Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Erdal Çalıkoğlu ise oturumda, Türkiye’de enerji verimliliği politikaları ve stratejilerinin geliştirilmesi ile ilgili bir konuşma yaptı. Çalıkoğlu, “Ülkenin enerji verimliliği politikaları aslında yazılı dokümanlar, strateji belgeleri, kanunlar ve yasalarında belirlenen hususlarla belirlenir. Önceleri bu çalışmalar için çok fazla dayanak bulamazdık. Ancak günümüzde yapılan çalışmalar ile yaptırımlar güçleniyor” dedi.  

 

Enerji verimliliği politikalarının başarılı olması için gereken üç önemli dayanağı açıklayan Çalıkoğlu, bu dayanakları ‘havuç’, ‘sopa’ ve ‘tantana’ olarak nitelendirdi. Sopa, yasal düzenlemeler, asgari sınırlar ve yaptırımları tabir etmekte kullanılıyor. Havuç, kurumlara devlet tarafından verilecek teşvikler, tantana ise kamuyu bilgilendirmeye ve farkındalık yaratmaya yönelik çalışmalar olarak nitelendiriliyor. 

 

Enerji verimliliği çalışmalarına planlı yaklaşımların 2000’lerden sonra başlatıldığına değinen Çalıkoğlu, 2004 yılından sonra ise kamu ve özel sektörün ortaklığı ile bu alanda güzel bir gelişim olduğunu söyledi. 

 

“Lisanssız üretim uygulamalı yenilenebilir eneri konusunda yerinden üretimi destekleyen kaynakların verimli kullanımı politikalarımız içinde yer alan bir olgudur” diye sözlerine devam eden Çalıkoğlu, Türkiye’deki kara deliklerden bahsetti. Bakanlık tarafından geliştirilen yeni sistemler ile bu kara deliklere karşı önlemler alındığını vurgulayan Erdal Çalıkoğlu, bu önlemleri, özellikle sanayide enerji verimliliğine yönelik teşvikler, hizmet sektörünün geliştirilmesi, yaptırımlar, eğitim ve bilinçlendirme, sertifikalandırma uygulamaları şeklinde özetledi. 

 

Enerjinin verimli kullanılması için özellikle yerel yönetimlerin etkisinin çok önemli olduğuna değinen Çalıkoğlu, “Yerel yönetimlerinin enerji verimliliğine katılması önemli, bu sebeple her ilde bir vali yardımcısını enerji verimliliğinden sorumlu vali yardımcılığına getireceğiz. Bu sayede yerel yönetimler de üzerine düşen görevi yerine getirecek” şeklinde konuştu.  

 

Gürkan: “Dış kaynak ithalatına bir çözüm bulmalıyız”

Enerji Verimliliği Derneği Başkanı Erkan Gürkan ise sözlerine, “Enerji verimliliği bizim çok inandığımız bir hareket. Verimlilik kavramını derinleştirerek farklı bir yere oturtmak istiyorum. Verimlilik bir sonuç, bu sonuca giden yolda muhteşem bir mekanizma var. Bu yeni bir ekonomik değişim süreci, fayda üretme değil. Kocaman ekonomik bir oyun. Bu oyunun içinde kendinizi nasıl konumlandıracağınızı doğru hesaplamanız gerekiyor” diye başladı. Gürkan, dünyadaki çevre problemlerinin iki ayağından bahsetti ve “Dünya kirlendi, karbon salımı dolayısıyla tehlikedeyiz. Kaynaklar tüketildi, fosil yakıtlarda problem var, duyarlılık lazım. Çevrenin kirletildiğini göz önüne alırsak çevreyi kirletmeyen enerji kaynaklarına yönelmemiz gerektiğini göreceğiz. Öte yandan, biz dışarıdan çok fazla kaynak ithal eden bir ülkeyiz. Bu duruma ülkemiz için de bir çözüm bulmalıyız” dedi. 

 

Erkan Gürkan, ilerleyen yılların ekonomisinin ciddi detayları olan ve çok sistematik bir yapıya sahip olacağını kaydetti. Gürkan, yeni ekonomi sistemi için, “Lokal bir alandan bakılarak bu iş çözülemez. Yeni ekonomi sistemlerine, enerji verimliliği çalışmalarını dahil etmek için, devamlılığı olan inovatif bir çalışma yapılmalı” diye konuştu. 

 

Türkiye’nin enerji alanında dünyadaki konumunu iyi nitelendirmek için birkaç proje geliştirdiklerini söyleyen Gürkan, öncelikle, dünyanın ileri gelen sektör temsilcilerini Türkiye’de buluşturup, burada üretilen hizmetin adını koyup, teknolojinin tanıtılması gerektiğinden bahsetti. Enerji verimliliği alanında dünya çapında bilgi paylaşımının en kısa zamanda en iyi ve hızlı biçimde yapılmasının faydalarına da değinen Gürkan, dünya çocukları arasında başlatılacak olan çevre bilinci hareketinin meyvelerinin dünyanın geleceğine büyük katkı sağlayacağını vurguladı. 

 

Avrupa Birliği Bakanlığı Avrupa Birliği İşleri Uzmanı Leyla Akşin, Avrupa Birliği’nde Enerji Verimliliği Politikaları, Mevzuatı ve Uygulamalar isimli bir sunum yaptı. Akşin, Avrupa Birliği ile Amerika Birleşik devletleri arasında imzalanan anlaşmalar ile enerji verimliliği çalışmalarında ne tip ortak çalışmalar yapıldığını anlattı. 

 

Acar: “Enerjiyi verimli kullanma konusunda başarısızız”

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı yetkilisi Ozan Acar ise oturumda, “Türkiye’de Enerji Verimliliği: Mevcut Durum, Engeller ve Fırsatlar” isimli bir sunum yaptı. Türkiye’nin 2023 yılı için yaptığı planlar ile enerji verimliliği stratejilerinin ne şekilde bağdaştırılabileceğini anlatarak sözlerine başlayan Acar, çalışan başına düşen katma değeri artırılmadıkça, bu hedeflere ulaşmanın zorlaşacağını belirtti. Acar, “Enerji verimliliği düzeyini belirleyen bir çok unsur var. Türkiye’nin kişi başına düşen enerji tüketim miktarı çok düşük, buna karşılık enerji yoğunluğu bir hayli yüksek. Buradan bakınca, enerji verimliliğini artırmada, önümüzde bir çok engel olduğu görülüyor. İlave enerji üretim kapasitesini artırmak için önemli adımlar atılıyor ancak mevcut enerjimizi daha verimli kullanma konusunda başarısızız” dedi. Acar, bu başarısızlığın en büyük sebebini ise özel sektörün enerji konusunu büyük bir problem ve engel olarak görmemesi, ve bilinç eksikliği olarak açıkladı.