SHURA Enerji DönüÅŸümü Merkezi’nin ‘Adil DönüÅŸüm Kapsamında Türkiye Ä°çin Sanayi Politikası Alternatifleri’ raporu yayınlandı. Raporda, ekonomik kalkınma ve karbonsuzlaÅŸma hedeflerine ulaÅŸmak için sektör spesifik büyüme veya sadece yeÅŸil/ikiz dönüÅŸüm odaklı politikaların ötesine geçerek sürdürülebilir kalkınma ile uyumlu, sanayi, ulaÅŸtırma, finans ve ticaret politikalarının tümünü içeren ‘Yeni Kapsayıcı Sanayi Paradigması’ önerildi. Bu sayede Türkiye’nin rekabet gücünü artırırken adil dönüÅŸüm için de güçlü bir potansiyel yaratılacağı ifade edildi.

SHURA Enerji DönüÅŸümü Merkezi Direktörü Alkım BaÄŸ Güllü, sanayi politikasından baÅŸlayarak ticaret, ulaşım ve finansman politikalarının yeÅŸil dönüÅŸüm ekseninde yeniden tasarlanması gerektiÄŸini vurguladı. Güllü, “Türkiye’de sanayi kompozisyonunun, enerji yoÄŸunluÄŸu yüksek ancak teknoloji açısından düÅŸük ve orta-düÅŸük kategoride yer alan, düÅŸük katma deÄŸerli sektörlerden, enerji yoÄŸunluÄŸu düÅŸük, buna karşılık orta-yüksek veya yüksek teknolojili ve yüksek katma deÄŸerli sektörlere doÄŸru kaydırılması gerekir. Bu yapısal dönüÅŸümün yanı sıra sanayi stratejisinin en kritik unsurlarından biri ise yeÅŸil dönüÅŸüm. Bu kapsamda enerji verimliliÄŸi, yenilenebilir enerji kaynakları ile elektrifikasyon ve doÄŸrudan elektrifikasyonun mümkün olmadığı alanlarda yeni temiz teknolojilerin geliÅŸtirilmesi ve uygulanması, yeÅŸil sanayi stratejisinin önemli bir parçası olmalı” dedi.

ENERJÄ° DÖNÜÅžÜMÜ SANAYÄ°NÄ°N VE KALKINMANIN ÖNCELİĞİ

Çalışmaya göre Türkiye’nin net sıfır karbon hedefine ulaÅŸmasında, enerji kaynaklarının karbonsuzlaÅŸması kadar ekonomik kalkınmayla birlikte enerji tüketimindeki artışın dizginlenmesi de önemli rol oynuyor. Sanayi sektörünün, kalkınmada kritik role sahip olduÄŸu kadar enerji tüketimi ve karbon salımında da büyük payı olması sebebiyle mutlaka enerji dönüÅŸümüne öncelik verilmesi gerektiÄŸi vurgulandı. Sanayide gereken dönüÅŸüm için hem yapısal hem de çevresel sürdürülebilirlik boyutlarıyla kapsamlı ve bütünlüklü bir sanayi politikası ile planlı bir yaklaşıma, köklü bir paradigma deÄŸiÅŸikliÄŸine ihtiyaç duyulduÄŸuna dikkat çekildi.

Raporda, Türkiye’nin birincil enerji tüketiminde sanayinin payının yaklaşık yüzde 35 olduÄŸu, ancak ürünlerin taşınması ve depolanması gibi faaliyetlerin tükettiÄŸi enerji de dahil edildiÄŸinde sanayi üretiminden kaynaklanan tahmini payın yüzde 50’ye ulaÅŸtığı belirtiliyor. Söz konusu pay, yeÅŸil dönüÅŸüm ve net sıfır karbon hedefi baÄŸlamında enerji talebinin yapısı ve geliÅŸiminin, dolayısıyla sanayi stratejisi tasarımının önemini ortaya koyuyor.

YÜKSEK KATMA DEÄžERLÄ° EKONOMÄ° Ä°ÇÄ°N SANAYÄ° VE ENERJÄ° DÖNÜÅžÜMÜ

Türkiye’de imalat sanayinin dönüÅŸüm ihtiyacı çerçevesinde spesifik sektör stratejileri/politikalarını önceleyen, bütünlüklü bir sanayi politikası tasarımına ihtiyaç olduÄŸu vurgulanan raporda, bu konudaki projeksiyonlar sıralandı. Öncelikle imalat sanayi üretiminde teknoloji düzeyi yüksek sektörlerin payının artırılması ve ticaret politikası önceliklerinde orta-yüksek ile yüksek teknolojili sektörlerin rekabet gücünün geliÅŸtirilmesi, ayrıca uluslararası deÄŸer zincirlerine entegrasyonlarının güçlendirilmesi gerekiyor. Kimya, metal gibi temel sektörlerin dönüÅŸümünde ise toplam katma deÄŸer artışına yönelik politika ve düzenlemeler geliÅŸtirilmeli.
DiÄŸer yandan imalat sanayi alt sektörlerinde, teknoloji ve/veya katma deÄŸeri yüksek alt sektörlerin geliÅŸiminin desteklenmesi, enerji yoÄŸunluÄŸunun azaltılması gerekiyor. Sürdürülebilir malzemelerin geliÅŸtirilmesi ve döngüsel ekonominin etkin bir biçimde uygulanması, ticaret politikasında açık ve örtülü sübvansiyonlar/maliyetler dikkate alınarak rekabet gücü yüksek ürün/ürün gruplarının desteklenmesinin yeni sanayi tasarımı içinde yer alması tavsiye edildi.

Temel sektörler baÅŸta olmak üzere özel olarak imalat sanayi, genel olarak ekonominin bütününde toplam katma deÄŸer, fayda artışına yönelik bir arz-talep yapısının oluÅŸturulması da öneriler arasında yer alıyor.
Türkiye’nin yeni sanayi tasarımında baÅŸta AB olmak üzere önemli ticaret partneri olan geliÅŸmiÅŸ ülkelerin YeÅŸil Yeni Düzen eksenli yeni büyüme paradigmalarını dikkate alması önerildi.

Ayrıca kısa-orta vadeli ve daha hızlı eyleme geçilmesi gereken Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nın imalat sanayi sektörlerine yönelik etkilerinin uzun vadeli dönüÅŸüm ihtiyaçları kapsamında ele alınarak politika geliÅŸtirilmesine vurgu yapıldı. Raporda, Türkiye için sanayi politikası strateji seçenekleri ÅŸöyle sıralandı: Yeni Kapsayıcı Sanayi Paradigması, YeÅŸil Sanayi Stratejisi, Ä°kiz DönüÅŸüm Stratejisi ve Büyüme Odaklı Sanayi Stratejisi. Bunlar arasında sürdürülebilir kalkınma ile karbonsuzlaÅŸmanın saÄŸlanabilmesi için en bütünlüklü yaklaşım olan Yeni Kapsayıcı Sanayi Paradigması önerildi.