Türkiye rüzgar enerjisi alanında son yıllarda önemli ilerleme kaydetti. Türbinler ise çoÄŸu Avrupa merkezli üreticiler tarafından tedarik ediliyor. Her enerji santralinde olduÄŸu gibi devreye alındıktan sonra santralin bakım ve onarımı verimlilik ve iÅŸletme süresi açısından önem taşıyor. Danimarka Rüzgar Enerjisi Akademisi (DWPA) Türkiye Müdürü Açelya Günler, DWPA olarak yatırımcıları servis anlaÅŸması bedellerinden kurtarıp iÅŸletme net karlarında yüzde 40-50 arasında artış gerçekleÅŸtirmeyi hedeflediklerini vurguluyor.

DANÄ°MARKA RÜZGAR ENERJÄ°SÄ° AKADEMÄ°SÄ° HAKKINDA BÄ°LGÄ° VERÄ°R MÄ°SÄ°NÄ°Z?

Danish Wind Power Academy (DWPA) yani Danimarka Rüzgar Enerjisi Akademisi 2004 yılında rüzgar endüstrisi alanında Danimarka’nın Middlefart ÅŸehrinde Carsten Lind Andersen tarafından kuruldu. Kurucuları arasında dünyada rüzgar enerjisi alanında çok derin deneyime sahip ekipler bulunuyor. DWPA, rüzgar enerjisi sektörünün önde gelen bağımsız endüstriyel eÄŸitim kuruluÅŸudur. Esas olarak rüzgar santrali yatırımcılarına, iÅŸletmecilerine ve servis bakım ekiplerine yönelik özel tasarlanmış eÄŸitim programları sunmaktadır.

NASIL BİR EĞİTİM VERİYORSUNUZ? RES YATIRIMCILARINA FAYDASI NE OLUYOR?

EÄŸitimlerimiz ile müÅŸterilerimizin kendi rüzgar santrallerine hiçbir firmaya baÄŸlı kalmadan kendi ekipleri ile servis verebilmelerini hedefliyoruz. Her eÄŸitimimiz sonrası baÅŸarılı olan katılımcılara sertifikalarını veriyoruz. EÄŸitimlerimiz müÅŸterinin isteÄŸine göre Danimarka’dan alanında en uzman teknisyen ve mühendislerden oluÅŸan eÄŸitmenler ile Türkiye’de kendi sahalarında düzenlenip gerçekleÅŸtiriliyor. DWPA müÅŸterileri ile eÄŸitim sonrasında da sürekli olarak iletiÅŸimde kalıyor. Faydaları ölçümlenerek raporlanıyor. Bugüne dek yapılan projelerde özellikle EON, EDF, Juwi, Statkraft, RWE, ENE, NextEra Energy, Duke Energy, Iberdrola, AES ve daha birçok büyük rüzgar enerjisi operatörleri için DWPA projesi uygulandı.

YEDEK PARÇA TEDARÄ°KÄ° DE YAPILIYOR MU?

EÄŸitimler tamamlandıktan sonra da acil ve çözülemeyen bir türbin arızası olursa DWPA eÄŸitmenleri sahaya giderek müdahale ediyor. Bu süreçte teknisyenlerin arıza giderimi ile ilgili becerileri de geliÅŸtiriliyor. Ayrıca tüm DWPA özel müÅŸterileri için ortak bir yedek parça stok havuzu oluÅŸturuluyor. Bu sayede bir santral iÅŸletme müdürü, herhangi bir yedek parçaya ihtiyaç duyduÄŸunda dünya üzerinde bulunan tüm DWPA kulübü üyelerine anında ulaÅŸabiliyor, stoklarında bulunan yedek parça için alternatif fiyat ve teslim süresi alabiliyor. Elinde stok bulunan büyük müÅŸterilerimizle doÄŸrudan temasa geçilebiliyor ve ikili ticari anlaÅŸma saÄŸlanabiliyor. DWPA’nın burada herhangi bir ticari kaygısı bulunmuyor. Amaç müÅŸterileri arasında iletiÅŸimi kurarak her iki tarafa da fayda saÄŸlamak. Rüzgar enerjisi alanında çok büyük yatırımları olan E.ON, Duke Energy, Mitsubishi Power System, Dong Energy, Vattenfall, RWE, ENEL, AGL, Pacific Hydro, EDF, Aksa Enerji, eÄŸitim alan referans müÅŸterilerimizden birkaçıdır. Bugün tüm dünya üzerinde beÅŸ kıtada 100’ün üzerinde farklı firma eÄŸitimlerimizden faydalanmıştır. 7 farklı markadan 60 türbin tipinde eÄŸitimler sunulmaktadır. Vestas, Siemens, Nordex, Gamesa, GE, Suzlon markaları eÄŸitimimiz kapsamındadır.

TÜRKÄ°YE RÜZGAR PAZARÄ°NA GIRÄ°Åž SEBEBÄ°NÄ°Z NEDÄ°R? POTANSIYELÄ° NASIL GÖRÜYORSUNUZ?

Eylül 2016 yılı itibari ile Türkiye’deki faaliyetlerimize baÅŸladık. Türkiye pazarı, Danimarka Rüzgar Akademisi için büyük bir piyasa teÅŸkil etmektedir. Åžu anda kurulu olan rüzgar santrallerinin yaklaşık yüzde 90’lık kısmının bakım ve onarım iÅŸleri tedarikçi türbin firmalarına ya da alt taÅŸeronlarına yaptırılmaktadır.

FÄ°RMALAR TÜRBÄ°N BAKIMINI NEDEN KENDÄ°LERÄ° YAPAMIYOR?

Ne yazık ki yatırımcı firmalar, sahip oldukları rüzgar santralinin iÅŸletmesi, bakımı, arızası hakkında henüz yeterli düzeyde bilgi ve tecrübeye ulaÅŸamadı. Ayrıca bazı türbin üreticisi firmalar bilgi paylaşımı konusunda oldukça ketum bir tutum içerisinde. Bu da saha yatırımcılarının bilgi ve tecrübe kazanmasını doÄŸrudan etkilemekte, bağımlılığı zorunlu hale getirmektedir. Rüzgar türbinleri aslında bir çok elektrik üretimi yapan diÄŸer santral tiplerine göre oldukça basit sistemlerdir. Bir yatırımcı ÅŸirket bünyesinde bulunan gaz santralini ya da hidroelektrik santralini kendi teknisyeni ile iÅŸletebiliyorsa, bu RES’ler için neden olmasın? Türbin firmalarının yapmış oldukları anlaÅŸmalar gereÄŸi yatırımcı firmayı iÅŸletme, bakım ve arıza konularından uzak tutması ve de yeterli bilgi paylaşımında bulunmaması, RES bakım onarımı konusunda ülkemizin dışa bağımlılığını arttırmaktadır. Hem yedek parça tedariki olsun hem de herhangi bir arıza durumunda türbinlere nasıl müdahale edilebileceÄŸi konusunda hala türbin firmalarına bağımlılıkları devam etmektedir. Bu durum nedense sadece bizim ülkemiz için geçerlidir.

DÜNYADA RES’LERÄ°N BAKIM ONARIMI NASIL YAPILIYOR?

Avrupa’da ya da Amerika’da bu durum tam tersidir. Yatırımcı firmalar türbin firmalarına bağımlılıklarını azaltabilmek ve iÅŸletme maliyetlerini minimuma indirebilmek için teknisyenlerin eÄŸitimlerine çok önem vermektedir. Biz Türkiye’de de bunu baÅŸarmak istiyoruz. Bir türbin için türbin firmalarına yıllık ödenen servis bedeli çok yüksek. Bu da yatırımcıların yıllık iÅŸletme karını oldukça etkilemektedir. DWPA olarak yatırımcıları servis anlaÅŸması bedellerinden kurtarıp iÅŸletme net karlarında yüzde 40-50 arasında artış gerçekleÅŸtirebilmelerini hedefliyoruz.

TÜRBÄ°N BAKIMIYLA Ä°LGÄ°LÄ° VERÄ°LEN EĞİTÄ°MLER SANTRALLERÄ°N VERÄ°MLÄ°LİĞİNÄ° VE ÖMRÜNÜ NE KADAR ETKÄ°LÄ°YOR?

Santral ve projeye göre deÄŸiÅŸmekle birlikte DWPA’nın getirdiÄŸi ilave kazanç ile eÄŸitim ve proje için yapılan yatırımın geri dönüÅŸ süreleri 1.5 – 2 ay arasında ölçülüyor. EÄŸitim yatırımı kendini tamamen amorti ettikten sonra, santral daha çok kazanmaya devam ediyor. EÄŸitimli teknik kadro sayesinde ekibin firmalarına baÄŸlılıkları artıyor. Personel sirkülasyonu tüm bu müÅŸterilerde eski dönemlere nazaran önemli oranda azaldı. Sadece E.ON’da 200’den fazla teknik ve idari kadro DWPA eÄŸitimleri aldı. Personel sirkülasyonunda önemli bir azalma görüldü. Bilgili ve iÅŸinde baÅŸarılı personelin motivasyonu dolayısı ile firmalarına olan baÄŸlılık seviyesi ciddi oranda arttı. Santrallerin gerçek emre amadelik oranlarında ortalama yüzde 3-4’lük artış gözlemlendi. Planlı bakım kayıp sürelerinde yüzde 30 mertebelerinde düÅŸüÅŸler gerçekleÅŸti. Arızalar nedeni ile üretim kayıpları binde 4’lerden binde 0,2 lere düÅŸtü. (örnek projede, + 400 MWh/yıl). Türkiye’de yapılan bir DWPA projesinde, türbin tedarikçisine bağımlılık azaltılarak yıllık türbin başına verilen servis bedelinde ortalama yüzde 40 oranında düÅŸüÅŸ saÄŸlandı.