Havacılık ve uzay sanayisinde küresel ilk yüz oyuncu arasında yer alan TUSAŞ, enerji verimliği ve sıfır atık konusunda da önemli çalışmalara imza atıyor. Enerji performansını ve iyileştirme fırsatlarını tespit etmek amacıyla enerji etüdü gerçekleştirdiklerini ifade eden Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil, birleşik enerji sistemi sayesinde yüzde 30 civarında verimlilik sağladıklarını söylüyor.

TUSAŞ’ın kuruluş amacı ve faaliyetleri hakkında bilgi verebilir misiniz?

1974 yılında Türkiye’nin savunma sanayii alanında dışa bağımlılığını azaltmak için gündeme gelen politikalar neticesinde Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı olarak kurulan şirketimiz yaklaşık 10 yıl süren Ar-Ge çalışmaları esnasında devletimizin savunma alanında hava araçları ihtiyacını F-16’lar ile karşılamaya karar vermesi neticesinde, büyük ortak Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı olmak üzere, Amerikan General Dynamics ile 25 yıllığına Turkish Aerospace ünvanı ile bir şirket kuruldu. 25 yıl henüz tamamlanmadan devletimiz tarafından özellikle savunma sanayii alanında milli ve yerli projelerin hayata geçirilmesi için adımlar atma kararı alındı. Bu kapsamda General Dynamics ile anlaşılarak hakların tamamı Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı tarafından devralındı ve unvan değişikliği ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) kurulmuş oldu.

Havacılık ve uzay sanayisinde küresel ilk yüz oyuncu arasında yer alan TUSAŞ, ülke savunmasına ciddi katkılar yapmaya devam ediyor. Özellikle, yapısal grubu bünyesinde Airbus, Boeing gibi havacılık alanında dünya devlerine komponent üretimleri gerçekleştiriyoruz. Uçak grubumuzda dünyada fırlatma koltuğu bulunması sebebiyle en güvenli yeni nesil eğitim uçağı olarak bilinen tasarım ve üretimini gerçekleştirdiğimiz Hürkuş’un test uçuşlarına devam ediyoruz. Aynı zamanda silahlı versiyonu Hürkuş-C’nin de geliştirilmesi için test çalışmalarımız devam ediyor. Helikopter Grubu bünyesinde üretimini gerçekleştirdiğimiz T-129 ATAK Taarruz Helikopterimizin seri üretimleri hızla devam ediyor. Bununla birlikte T625 GÖKBEY Genel Maksat Helikopterimiz’in sertifika uçuşları başladı. Seri üretim için gün sayıyoruz. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii olarak, İnsansız Hava Aracı (İHA) Sistemlerimiz ANKA ve AKSUNGUR ile ülke savunmamıza katkı sağlamak için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Uzay sistemleri ile alakalı yörüngede Göktürk 1 ve Göktürk 2 olmak üzere iki uydumuz bulunuyor. Türksat 6-A’nın geliştirilmesine devam ediyoruz.

Özellikle, dünyada şu an sadece ABD, Rusya ve Çin’in tasarım ve üretimini gerçekleştirdiği en büyük projemiz olan Milli Muharip Uçak (MMU) beşinci nesil savaş uçağının geliştirilmesi için ciddi bir seferberlik başlatmış durumdayız. Bunun için önceliğimiz insan kaynağı, ardından insan kaynağı ile harmanlayacağımız teknoloji üretimi.  

Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik ne gibi çalışmalarınız bulunuyor? Bu alandaki hedefleriniz hakkında bilgi alabilir miyiz?

Artan sanayileşme, şehirleşme ve nüfus ile birlikte enerjiye olan ihtiyaç  gün geçtikçe artıyor ve enerji tüketimini yükseltiyor. Enerji yönetimi, enerjinin verimli kullanımını, enerji tasarrufunu, enerji atıklarının tekrar kazanılmasını ve kullanımını ilke edinmektedir. Şirketimiz, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardını ve güncel uygulamaları temel alarak; enerji verimliliğinin artırılması, maliyetlerin düşürülmesi ve kaynakların optimum kullanımının sağlanması için çalışmalar gerçekleştiriyor. Şirketimizde enerji verimliliği alanındaki sistematik çalışmalara öncelikle üst yönetimimizin de desteği ile enerji yönetim ekibi kurularak başlandı. Enerji politikaları oluşturduk. Enerji performansı ve iyileştirme fırsatlarının tespiti için enerji etüdü gerçekleştirildi. Yapılan enerji etüdü sonrasında muhtelif konularda 10 adedi geri ödeme süresi bir yıldan az olmak üzere 42 adet enerji verimliliği fırsatı tespit edildi ve gerekli iyileştirme yatırımlarına başlandı. Enerji yönetimi faaliyetleri kapsamında “Ölçmediğini yönetemezsin” yaklaşımı ile enerji ölçme ve izleme altyapısı güçlendirildi. Mevcut altyapıya ilave olarak 190 noktaya enerji ölçüm cihazı sağlandı ve toplamda 440 ayrı enerji ölçüm noktasına haberleşme kabiliyeti kazandırıldı. Kurulan enerji izleme yazılımı ile enerji tüketim verilerinin periyodik takibi ve raporlaması sağlandı.

Yazının devamı için tıklayın