Havacılık ve uzay sanayisinde küresel ilk yüz oyuncu arasında yer alan TUSAÅž, enerji verimliÄŸi ve sıfır atık konusunda da önemli çalışmalara imza atıyor. Enerji performansını ve iyileÅŸtirme fırsatlarını tespit etmek amacıyla enerji etüdü gerçekleÅŸtirdiklerini ifade eden Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Åž. Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil, birleÅŸik enerji sistemi sayesinde yüzde 30 civarında verimlilik saÄŸladıklarını söylüyor.

TUSAÅž’ın kuruluÅŸ amacı ve faaliyetleri hakkında bilgi verebilir misiniz?

1974 yılında Türkiye’nin savunma sanayii alanında dışa bağımlılığını azaltmak için gündeme gelen politikalar neticesinde Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı olarak kurulan ÅŸirketimiz yaklaşık 10 yıl süren Ar-Ge çalışmaları esnasında devletimizin savunma alanında hava araçları ihtiyacını F-16’lar ile karşılamaya karar vermesi neticesinde, büyük ortak Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı olmak üzere, Amerikan General Dynamics ile 25 yıllığına Turkish Aerospace ünvanı ile bir ÅŸirket kuruldu. 25 yıl henüz tamamlanmadan devletimiz tarafından özellikle savunma sanayii alanında milli ve yerli projelerin hayata geçirilmesi için adımlar atma kararı alındı. Bu kapsamda General Dynamics ile anlaşılarak hakların tamamı Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı tarafından devralındı ve unvan deÄŸiÅŸikliÄŸi ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAÅž) kurulmuÅŸ oldu.

Havacılık ve uzay sanayisinde küresel ilk yüz oyuncu arasında yer alan TUSAÅž, ülke savunmasına ciddi katkılar yapmaya devam ediyor. Özellikle, yapısal grubu bünyesinde Airbus, Boeing gibi havacılık alanında dünya devlerine komponent üretimleri gerçekleÅŸtiriyoruz. Uçak grubumuzda dünyada fırlatma koltuÄŸu bulunması sebebiyle en güvenli yeni nesil eÄŸitim uçağı olarak bilinen tasarım ve üretimini gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz HürkuÅŸ’un test uçuÅŸlarına devam ediyoruz. Aynı zamanda silahlı versiyonu HürkuÅŸ-C’nin de geliÅŸtirilmesi için test çalışmalarımız devam ediyor. Helikopter Grubu bünyesinde üretimini gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz T-129 ATAK Taarruz Helikopterimizin seri üretimleri hızla devam ediyor. Bununla birlikte T625 GÖKBEY Genel Maksat Helikopterimiz’in sertifika uçuÅŸları baÅŸladı. Seri üretim için gün sayıyoruz. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii olarak, Ä°nsansız Hava Aracı (Ä°HA) Sistemlerimiz ANKA ve AKSUNGUR ile ülke savunmamıza katkı saÄŸlamak için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Uzay sistemleri ile alakalı yörüngede Göktürk 1 ve Göktürk 2 olmak üzere iki uydumuz bulunuyor. Türksat 6-A’nın geliÅŸtirilmesine devam ediyoruz.

Özellikle, dünyada ÅŸu an sadece ABD, Rusya ve Çin’in tasarım ve üretimini gerçekleÅŸtirdiÄŸi en büyük projemiz olan Milli Muharip Uçak (MMU) beÅŸinci nesil savaÅŸ uçağının geliÅŸtirilmesi için ciddi bir seferberlik baÅŸlatmış durumdayız. Bunun için önceliÄŸimiz insan kaynağı, ardından insan kaynağı ile harmanlayacağımız teknoloji üretimi.  

Enerji verimliliÄŸi ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik ne gibi çalışmalarınız bulunuyor? Bu alandaki hedefleriniz hakkında bilgi alabilir miyiz?

Artan sanayileÅŸme, ÅŸehirleÅŸme ve nüfus ile birlikte enerjiye olan ihtiyaç  gün geçtikçe artıyor ve enerji tüketimini yükseltiyor. Enerji yönetimi, enerjinin verimli kullanımını, enerji tasarrufunu, enerji atıklarının tekrar kazanılmasını ve kullanımını ilke edinmektedir. Åžirketimiz, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardını ve güncel uygulamaları temel alarak; enerji verimliliÄŸinin artırılması, maliyetlerin düÅŸürülmesi ve kaynakların optimum kullanımının saÄŸlanması için çalışmalar gerçekleÅŸtiriyor. Åžirketimizde enerji verimliliÄŸi alanındaki sistematik çalışmalara öncelikle üst yönetimimizin de desteÄŸi ile enerji yönetim ekibi kurularak baÅŸlandı. Enerji politikaları oluÅŸturduk. Enerji performansı ve iyileÅŸtirme fırsatlarının tespiti için enerji etüdü gerçekleÅŸtirildi. Yapılan enerji etüdü sonrasında muhtelif konularda 10 adedi geri ödeme süresi bir yıldan az olmak üzere 42 adet enerji verimliliÄŸi fırsatı tespit edildi ve gerekli iyileÅŸtirme yatırımlarına baÅŸlandı. Enerji yönetimi faaliyetleri kapsamında “ÖlçmediÄŸini yönetemezsin” yaklaşımı ile enerji ölçme ve izleme altyapısı güçlendirildi. Mevcut altyapıya ilave olarak 190 noktaya enerji ölçüm cihazı saÄŸlandı ve toplamda 440 ayrı enerji ölçüm noktasına haberleÅŸme kabiliyeti kazandırıldı. Kurulan enerji izleme yazılımı ile enerji tüketim verilerinin periyodik takibi ve raporlaması saÄŸlandı.

Yazının devamı için tıklayın