Enerjinin emre amade olduÄŸu yaÅŸamı; saÄŸladığı refah ve konforu hepimiz hak ediyoruz. YaÅŸam enerji, enerji yaÅŸamdır. Ancak enerjiyi üretmenin ve tüketmenin bir bedeli var. Sera gazları ve iklim deÄŸiÅŸimi. Ä°klim deÄŸiÅŸiminde enerji iki yerde sorumlu: Kaynaktan, son kullanıma üretirken ve tüketirken. Bu nedenle enerjiyi yönetmek karbonu yönetmek ve iklim deÄŸiÅŸimine dirençli dünya için ben de varım demek gerek. Enerji sürdürülebilir üretim ve tüketimin itici gücüdür. Sürdürülebilir üretimde enerji kökenli sera gazı salımlarını azaltırken, tüm enerji kaynaklarını gelecekte de daim kılmayı, sürdürülebilir kılmayı baÅŸarmış oluruz.

Türkiye toplam sera gazı salımlarının yaklaşık yarısını oluÅŸturan elektrik ve buhar üretimi ile enerji yoÄŸun sektörler olan çimento, demir-çelik, rafineri, seramik, kireç, kâğıt, cam gibi sektörler için karbon yönetimi tartışılamaz. Enerji-iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi iliÅŸkisinde öncelikle fosil kaynaklar için olmak üzere karbon yönetimi esastır.

Enerji, tedarikçisi olduÄŸu tüm sektörlerin elektrik tüketiminin karbon ayak izinde etkin olduÄŸundan karbon yönetimi sorumluluÄŸu yüksektir. DüÅŸük karbon ayak izli ürün-hizmete ulaÅŸmak için firma tedarikçisini seçer ve sürdürülebilir satın alım yapar. Sürdürülebilir satın alımın yeÅŸil satın alma bir öÄŸesidir. ÖrneÄŸin bir lojistik firmasının hangi yakıtı ve ne kadar tüketerek taşıdığı kimyasalın karbon ayak izi, bu kimyasaldan üretilen son ürünün karbon ayak izini büyük oranda etkiler. Ürün üretimindeki elektrik-ısı ve soÄŸuk da karbon ayak izinde etkiler.

Ülkemizde deÄŸerlendirilmesi gereken teknik potansiyeli yüksek, mükemmel yenilenebilir kaynak çeÅŸitliliÄŸi ile enerji verimliliÄŸi yolumuz var. Enerji ithalatı malumumuz. DiÄŸer yanda da yerli kömüre dayalı yatırımları teÅŸvik edecek mevzuat desteÄŸi ile ilerleyecek, öyküsü hiç de temiz olmayan, toplumda algısı kaygı verici kömür sektörü var.

 Gelelim çevre ve iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine. "Türkiye Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Ä°le Mücadele 2030 Yol Haritası” ile 30 Eylül 2015 tarihinde BirleÅŸmiÅŸ Milletler Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Çerçeve SözleÅŸmesi (BMÄ°DÇS) Sekretaryasına sunulan sera gazı azaltım hedefimiz var. Ülkemiz 2030 yılına dek sera gazı salınımlarını %21 oranında azaltma hedefi ile ilerleyecek. Ä°kilemler var mı diye konuÅŸulacak. Kafalar karışacak. Ä°tirazlar olacak. Güvenli, sürdürülebilir, rekabetçi ve satın alınabilir enerji için toplumda doÄŸru bilgi olmalı. Enerji-çevre-iklim deÄŸiÅŸimi konusu yaygın ve doÄŸru bilgilendirmeyle ülkemiz gündeminde olmalı. Her yaÅŸtaki çevre ve iklim okur yazarı yurttaÅŸ enerji için, geleceÄŸimiz için düÅŸünmeli ve fikri olmalı. Bilgiye dayanmayan fikirler kiÅŸilere de güzelim ülkemize de zarar verir.

"Dünya Günü Ağı" en büyük sivil hareket gücü. Bu yılın teması “Çevre ve Ä°klim Okuryazarlığı". Ä°lgili eÄŸitim ve öÄŸretime küçük yaÅŸta baÅŸlamak, sürdürülebilir yaÅŸam kültürüne sahip kuÅŸakları yetiÅŸtirmek, yurttaÅŸları çevre ve iklim okuryazarı kılmak ÅŸart. 22 Mart günü kutlanan 2017 Dünya Günü'nde milyonlarca kiÅŸi 600 ÅŸehirde sokaklara çıkarak “Bilim Ä°çin YürüyüÅŸ" yaptılar ve bilimsel araÅŸtırma bütçelerine daha fazla kaynak ayrılmasını istediler. Bu konu seçimini Amerika BirleÅŸik Devletleri (ABD) BaÅŸkanı Donald Trump’ın bilim ve araÅŸtırmaya yönelik bütçe kesintisi teklifi tetikledi. Eylemciler iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile mücade edilmesi için eÄŸitimin önemini de vurgulayarak, yükselen popülizm deÄŸerlerine de karşı çıktılar.

Bir yanda "Ä°klim iklimdir" diyen iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile mücadeleyi gereksiz ve pahalı bulan ABD BaÅŸkanı D. Trump. Bir yanda ülkemizin de imzaladığı BirleÅŸmiÅŸ Milletler Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Çerçeve SözleÅŸmesi (BMÄ°DÇS), Kyoto SözleÅŸmesi ve Paris AnlaÅŸması var. BMÄ°DÇS Taraflar Konferansları, Paris (COP21) ve MarakeÅŸ (COP22) sonuçlarını takip ettik. Åžimdi Kasım 2017 gerçekleÅŸtirilecek Bonn (COP23) Konferansını bekliyoruz. Ev sahibi Almanya iklim deÄŸiÅŸimine karşı lider duruÅŸ yaparak uygulama baÅŸarılarıyla ilerliyor. Kasım 2017'ye dek G20 Dönem BaÅŸkanı olan Almanya, BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve iklim deÄŸiÅŸikliÄŸini öncelikli konumda tutarak G20 Liderler Zirvesi (7-8 Temmuz 2017) için enerjisi ve gücünü hazır ediyor. Temmuz bize Kasım'ın habercisi olacak. Ortalık karışacaÄŸa benzer.D. Trump- A. Merkel manÅŸetleri ilginç olacaktır.

Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim DerneÄŸi (SÜT-D) olarak  26 Nisan 2017 tarihinde Ä°stanbul Teknik Üniversitesi  ev sahipliÄŸinde gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz IV. Ä°stanbul Karbon Zirvesi'nde önce "Paris AnlaÅŸması ve Sonrası konusunu masaya yatırdık. Natixis Türkiye Kıdemli Ülke Müdürü ve Temsilcisi Dr. Rıza Kadılar baÅŸkanlığındaki "Paris AnlaÅŸması ve Sonrası" adlı oturumda Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Mühendislik ve Teknik Danışmanlık Yöneticisi Evrim Yangı Gül, Avrupa Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (EBRD) Enerji VerimliliÄŸi ve Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Direktör Yardımcısı Adonai Herrera-Martinez ve Ä°lbank Genel Müdür Yardımcısı Dr. Ender Aykut Yılmaz özellikle iklim finansmanı ve kuruluÅŸlarının projelerine yoÄŸunlaÅŸarak Paris AnlaÅŸması'nı  deÄŸerlendirdiler.

Ä°TÜ Çevre MühendisliÄŸi Bölüm BaÅŸkanı Prof. Dr. Ä°smail Torröz'ün yönettiÄŸi "Sera Gazı Emisyonları Azaltımı için T.C. Niyet Edilen Ulusal Olarak BelirlenmiÅŸ Katkısı (NEULB): Zorluklar ve Fırsatlar" oturumunda  Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Dr. OÄŸuz Can, Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel MüdürlüÄŸü Ä°klim Dairesi BaÅŸkanı Mehrali Ecer, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel MüdürlüÄŸü  Sanayi ve Teknoloji Uzmanı Özlem DurmuÅŸ ve Sabancı Üniversitesi Karbon Saydamlık Projesi (CDP) Türkiye Proje Yöneticisi Mirhan KöroÄŸlu GöÄŸüÅŸ konuyu masaya yatırdı.Ä°ÅŸ dünyası karbon yönetimini, sürdürülebilirlik yollarını Zorlu Enerji Grubu Ticari Direktörü Ä°nanç Salman Teknoloji ve MüÅŸteri Çözümleri BaÅŸkanı Gül Erol ve Organik Kimya Ar-Ge Direktörü Sibel Altınok anlattılar. Zirvemizde 2017 SÜT-D DüÅŸük Karbon Kahramanları Ödül töreni yapıldı. Ödüllerde enerji sektörü kuruluÅŸları ve enerji kökenli karbon ayak izi azaltma proje ve uygulamaları ile kimya sektörü öne çıktı.

SÜT-D, üretim-tüketim ve hizmet için sürdürülebilirlik olgusunda toplumda kapasite oluÅŸturma, konunun farkındalığını artırma, ulusal ve uluslararası etkinliklerle yaygın etki yaratma hedefine uygun olarak “Küçük Karbon Kahramanları” baÅŸlığı ile çocuklara ulaÅŸarak “Sürdürülebilir YaÅŸam Kültürü” kazandırılması ve karbonunu iyi yöneten, çevre ve iklim okuryazarı nesiller yetiÅŸmesine katkı yapmak üzere çalışmaktadır. 2017 Küçük Karbon Kahramanları Åžef ÖÄŸretmen Mine Yalın yönetimindeki Ä°stanbul Kadıköy Faik ReÅŸit Unat Ortaokulu "Çevreye Sevgi Korosu" oldu. On yıldır M. Yalın ÅŸarkı sözlerini yazıyor ve öÄŸrencileriyle müziklerini oluÅŸturuyor. ÖÄŸrenciler ÅŸarkılarıyla dünyamız için, iklim deÄŸiÅŸimi ile mücadele için biz de varız dediler ve büyük alkış aldılar. SÜT-D Gençlik Kurulu ve Faik ReÅŸit Unat Ortaokulu eÅŸgüdümde çalışmalarını sürdürecek. SÜT-D çevre ve iklim okuryazarlığı için yeÅŸil sivil gücünü topluma sunmaya devam edecek.

 Prof.Dr. Filiz KaraosmanoÄŸlu

Ä°stanbul Teknik Üniversitesi ÖÄŸretim Üyesi ve Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim DerneÄŸi BaÅŸkanı